Takım Harcama Limitleri Rekabeti Bozuyor!
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Ekonomi Tuğrul AKŞAR Takım Harcama Limitleri Rekabeti Bozuyor!

Takım Harcama Limitleri Rekabeti Bozuyor!

14TFF

Tuğrul Akşar-15 Eylül 2019  Bir önceki makalemizde, Süper Lig takımlarına Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından tanımlanan ‘’Takım Harcama Limitleri’’nin neyi ifade ettiği üzerinde durmuştuk.(*)

 

Bu kez de, ‘’Takım Harcama Limitleri’’nin Süper Lig’de rekabeti nasıl etkilediğini irdeleyeceğiz. Getirilen yeni önlemin, Süper Lig’in mali yapısının düzeltilmesine ne ölçüde katkı sağlayacağını tartışacağız.

Tekrar 2019-20 sezonu için ‘’Takım Harcama Limitleri’’ni, aşağıdaki tabloyla size yeniden anımsatmak isterim.

2019-20 Sezonu İçin Hesaplanmış Takım Harcama Limitleri

TFF tarafından 2019-20 sezonunda Süper Lig takımları için belirlenen  ‘’Takım Harcama Limitleri’’ aşağıdaki tabloda yer alıyor.

Tablo: 1 Takım Harcama Limitleri Tablosu

 1TFF1

Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, Süper Lig kulüplerine TFF tarafından tanımlanan toplam Takım Harcama Limiti 2.104.256.731 TL olarak belirlenmiştir. Bunun pratikteki anlamı: Kulüpler toplam faaliyet gelirlerinin sadece 2.1 Milyar TL’lık kısmını harcama yapabileceklerdir. 2019/20 sezonu için kulüplere bu tutarın %30’u kadar aşım yapabilme hakkı da tanındığı için Süper Lig’in Toplam Takım Harcama Limiti 2.735.533.750 TL’na kadar yükselebilecektir.

Yukarıdaki tabloya göre en fazla harcama limiti 368.8 Milyon TL ile Galatasaray’a ait iken, Galatasaray’ı 256,5 Milyon TL’lık limitiyle Beşiktaş takip ediyor. Fenerbahçe ise, 206.4 Milyon TL’lık harcama limitiyle üçüncü sırada yer alıyor. Bu üç takımın toplam harcama limitleri 831.785.321 TL’na ulaşırken, toplam harcama limitinden aldıkları pay ise %39,53 olarak gerçekleşmiş durumda. Diğer onbeş kulüp ise toplam harcama limitinin %60,47’sini kendi aralarında paylaşıyor.

Yüzde otuzluk aşım dikkate alındığında, Galatasaray’ın harcama limiti 479,5 Milyon TL’na yükselirken, Beşiktaş’ın harcama limiti 333,5 Milyon TL’na, Fenerbahçe’nin de 268,4 Milyon TL’na artıyor.

Süper Lig’de kulüp başına ortalama harcama limiti 116.903.152 TL olarak gerçekleşmiş durumda. Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ı çıkarttığımızda, kulüp başına ortalama harcama limiti % 27,4 azalarak 84,3 Milyon TL’na düşmektedir.

‘’Takım Harcama Limitleri’’  Uygulamasına  Eleştiri

1.Harcama Limiti’nin Yüzde 40’ı Üç Büyük Kulübe Gidiyor

TFF’nin belirlemiş olduğu harcama limitleri kulüplerin bir sezonda ne kadar harcama yapabileceklerini belirlemesi bakımından kritik öneme sahip. Nitekim, yukarıda da detayıyla belirtmiş olduğumuz üzere, TFF’ nin bir yıl içinde kulüplere tanıdığı harcama yetkisi 2.1 Milyar TL civarında. Kulüplere tanına %30’luk aşım da dikkate alındığında bu tutar 2.7 Milyar TL’na ulaşıyor.

Harcama limitlerinden en fazla payı üç büyük kulüp alıyor. Galatasaray’ın harcama limiti 370 Milyon TL’na yaklaşırken, Beşiktaş’ın limiti 256 Milyon TL ve Fenerbahçe’ninki de 206 Milyon TL civarında.

Toplam harcama limitinin yaklaşık %40’ı (%39,53) üç büyük kulübe ait. Kalan on beş kulübün payı ise %60 civarında. Bu dağılıma göre, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Galatasaray’ın harcayacağı toplam tutar 831.785.321 TL oluyor. Harcama Limitleri’nden Üç Büyük Kulübün Payına düşen harcama tutarı kulüp başına ortalama 277.3 Milyon TL’na ulaşırken, diğer onbeş kulüp başına ortalama harcama tutarı 88.4 Milyon TL olmaktadır. Yüzde 30 aşım tutarı dikkate alındığında, bu tutarlar üç büyük kulüp için 360,4 Milyon TL’na yükselirken, diğer onbeş takımın harcama limitleri 110,2 Milyon TL olarak gerçekleşiyor. Buna göre, üç büyük kulüp ile diğer onbeş kulüp başına ortalama harcama tutar farkı 250,2 Milyon TL’na yükseliyor.

Sonuç:1 Bu durum doğal olarak, üç büyük kulübe daha fazla harcama olanağı tanırken, diğer onbeş kulübün harcama olanağı daha sınırlı kalıyor.

2. Mali Yapıdan Bağımsız En Çok Gelir Elde Eden, En Çok Harcama Hakkına Sahip Oluyor

Harcama Limiti hesaplanırken, yapılan önemli bir yanlışı size aktarmak istiyorum. Aşağıdaki hesaplama yöntemini sonuna kadar okuduğunuzda, ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

Harcama Limiti Belirlenmesine İlişkin Örnek Hesaplama

Bu harcama limitleri nasıl belirleniyor? Bunu da kısaca anlatayım:

Harcama Limitleri iki yönteme göre hesaplanıyor. Bu iki yönteme göre hesaplanan tutarların daha sonra ortalamaları alınıyor ve buna göre belirlenen ortalama tutar, o takımın harcama limiti oluşturuyor.

İki hesaplama yönteminden bahsettik. Bunlardan ilki: Net Borç/Net Gelir Rasyosuna göre hesaplanan harcama limiti olup ikinci yöntem ise Toplam Faaliyet Gelir ve Toplam Faaliyet Gider Farkına dayalı hesaplama yöntemidir.

Örneğin bir kulübün 500 Milyon TL konsolide geliri ve 1.6 Milyar  TL de konsolide net borcu olsun. Buna göre; (1.6 Milyar TL/500 Milyon TL) =%320 gibi bir rasyoya ulaşılır. TFF’nin belirlemiş olduğu Harcama Oranı Tablosundaki %301- 350 arasındaki harcama oranı olan %45’e karşılık geldiği için, bu kulüp toplam gelirinin %45’lik kısmı olan 225 Milyon TL’na kadar harcama yapabilir.

Yine, aynı kulüp için bu kez de gelir gider farkı bakımından da bir tutarı hesaplamamız gerekecek. Aynı kulübün toplam faaliyet gelirinin 600 Milyon TL, giderinin de 480 Milyon TL olduğunu varsayalım. Bu durumda:

Takım harcama Limiti= 600 Milyon TL- 480 Milyon TL= 120 Milyon TL harcama limiti belirlenmiş olur.

Sonuca ulaşmak bakımından, gelir-gider farkı üzerinden hesaplama yöntemine göre belirlenen harcama Limiti ile, Net Borç/Net Faaliyet Geliri rasyosu üzerinden belirlenen harcama limitlerinin ortalamasını almak suretiyle, nihai Takım Harcama Limitini belirlemiş olacağız.

Şimdi ise, yukarıda iki farklı şekilde hesaplanan tutarların ortalamasını almak durumundayız.

Buna göre, Net Borç/Net Gelir rasyosuna göre yukarıda hesapladığımız tutar 225 Milyon TL idi. Net Gelir ve Gider farkına göre hesaplanan tutarı da 120 Milyon TL olarak bulmuştuk.

Şimdi, bu iki tutarın ortalamasını almalıyız ki, Nihai Harcama Limitine ulaşmış olalım.

Takım Harcama Limiti: (225 Milyon TL+ 120 Milyon TL)/2= 172.5 Milyon TL belirlenmiş olur. Yani, bu rasyo ve giderlere sahip kulüp toplam faaliyet gelirinin sadece 172.5 Milyon TL’nı harcayabilecektir.

Yukarıdaki ifade ettiklerimizi bir tablo ile somutlaştıralım:

Tablo: 2 Harcama Limiti Belirlenmesi Tablosu (Milyon TL)

1.

Net Borç/Net Gelir Oranına Göre Hesaplanan Harcama Limiti 

225

2.

Gelir Gider Farkı Üzerinden Hesaplanan Harcama Limiti

120

 

Ortalama Tutar Üzerinden Belirlenen Nihai Harcama Limiti

172,5

 

Sonuç: 2- Yukarıdaki açıklamalarımız da gösteriyor ki, mali yapıyı dikkate almadan, sadece Net Borçlara bakılarak, harcama limiti hesaplamak, özkaynak açığı olan kulüplere daha fazla harcama olanağı sağlıyor. 

3.Özkaynak Açığı Bulunan Kulüplere ‘’Harcama Cesareti Veren Bir Cömertik’’ sunuyor

Yukarıdaki açıklamalarımızda da ifade olunduğu üzere, burada karşımıza çıkan temel sorun şudur: Finansal yükümlülüklerini yerine getirecek finansal yeterliğe ve sağlığa sahip olmayan, bir diğer anlatımla Finansal Dengesini Yitirmiş bir kulübe mali tasarruf veya maliyet yönetimi yapılması koşulu getirilmesi gerekirken, TFF bu kulübe “senin yüksek gelirin var, sen daha fazla harcama yapabilirsin’’ diyor.

Sadece üç kulübümüzün 2019 yılında Kamuyu Aydınlatma Platformu’na  (KAP) gönderdikleri finansallar bile, TFF’nin bu uygulamada bazı konuları gözden geçirmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Çünkü, sadece cari yılı baz alarak yapılan bir değerlendirmeyle, geçmiş yıllardan gelen birikimli zararları göz ardı ederek, özkaynak açığını görmezlikten gelerek, mali yapısı hasarlı, özkaynak açığı veren kulüplere bu uygulama, harcama cesareti veriyor. Oysa, bugünkü temel sorunsalımız zaten budur. Mali konularda ‘’Temkinli ve Tedbirli’’ olunması gerekirken, cesaret sergilemek, kulüpleri ‘’Borç Batağı’’na, Süper Lig’i de Finansal darboğaza itti.

Takım Harcama Limitlerinden en fazla payı alan üç kulübün özet finansal açıklamalarına birlikte göz atalım.

Galatasaray Sportif (GSRAY), 28.02.2019 tarihli 9 aylık bilançosunu açıkladı. Söz konusu mali dönemde 81 milyon lira konsolide net kar elde eden Galatasaray'ın toplam özkaynakları ise -235.7 milyon liraolarak açıklandı.

Beşiktaş Futbol Yatırımları (BJKAS), 30.11.2018 tarihli 6 aylık bilançosunu açıkladı. Söz konusu mali dönemde 156.4 milyon lira konsolide net zarar elde eden siyah-beyazlı kulübün toplam özkaynakları ise -665.7 milyon lira olarak açıklandı.

Fenerbahçe Futbol A.Ş. (FENER), 30.11.2018 tarihli 6 aylık bilançosunu açıkladı. Söz konusu mali dönemde 56.9 milyon lira konsolide net zarar elde eden sarı-lacivertli kulübün toplam özkaynakları ise -539.4 milyon liraolarak açıklandı.

Özkaynak Açığı Veren Kulüplerde Harcama Limitleri başka finansal rasyoları da dikkate alarak hesaplanmalıdır. Örneğin, Borç/Özkaynak rasyosu %100’ü aşan kulüplerde, bu uygulamanın disiplin sağlayıcı bir etkisi bulunmuyor. Bir sonraki hafta bu konuda ayrıca bir makaleyi daha kaleme alacağız. Zira, UEFA’nın Finansal Fair Play uygulamasıyla çakışacak bir uygulama içinde olmak gerekiyor. Aksi taktirde, bu uygulama ile haksız rekabet daha da körüklenmiş oluyor.

Sonu:3- Bu durum finansal yeterliği sağlamaktan uzak, harcamayı cesaretlendiren, günü kurtarmaya yarayan palyatif bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor.

Rekabetçi Denge, Dengesiz Rekabete Dönüşüyor!

Buraya kadarki açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere, ‘’Takım Harcama Limiti’’ uygulaması ile öncelikle harcamaların kontrol altına alınarak, süreç içinde finansal dengeyi sağlama niyeti, bir iyi niyet olabilir. Ama, ortaya koyduğumuz eleştiriler, bu uygulamanın, hedefine ulaşmayacağını bize gösteriyor. Niyet güzel ama amacına/hedefine ulaşmayacak bu uygulamada, bazı şeyleri gözden geçirmez isek, Süper Lig’in rekabetçi dengesini daha da bozmuş olacağız. Bu da, doğal olarak rekabeti yeniden şekillendiren bir durumu ifade ediyor.

Zaten rekabet üstünlüğüne sahip bu kulüpler, bu uygulama ile haksız rekabet üstünlüklerini daha da arttırıyorlar. Bu uygulama kendi içinde tutarlı ve doğru gibi görülmekle birlikte, özkaynak açığı bulunan, sürekli zarar eden, varlıklarının üzerinde borca sahip kulüplerin mali disiplin altına alınmalarına çok da yarayacak bir uygulama olmayacakmış gibi duruyor. Çünkü, kulüplerin zaten finansal sorunları var ve bu darboğazdan ne yazık ki kurtulamıyorlar. Kurtulacakmış gibi de görünmüyorlar. Böylesi bir temel olumsuzluk söz konusuyken, bu kulüplerin daha fazla harcama limiti almaları, onları daha da fazla harcama yapmaya teşvik edecek. Bu anlamda, ben bu harcama limitlerini, harcama cesaretini artıran cömertlikte değerlendiriyorum.

Oysa, bizim bu dönemde ve ortamda cesaretli olmaktan çok, mali konularda temkinli ve tedbirli olmamız gerekiyor. Kaldı ki, bugüne kadar kulüplerimizin mali konularda çok cesur bir karakter sergilemeleri, onları borç batağına sürükledi. Burada esas sorun bu limitlerin, bu kulüplere tanımlanmasından daha çok, bu harcamayı yapabilecek kaynak ve bütçeyi nereden ve nasıl bulduklarına odaklanmak ve bunun hesabını kulüplere sormak gerekir. Yoksa, “ben kulüplere harcama limitlerini belirledim. Bundan sonra artık sadece kontrol edeceğim” demekle bu iş çözümlenmez ve amacına ulaşmaz. Bu harcama limitleri, düşünce olarak doğru, (zaten Finansal Fair Play kriterleri de buna kulüpleri zorluyor) ancak uygulama felsefesi ve mevcut finansal durum, uygulamanın misyonunu ve vizyonunu farklı yöne çevirebilir ve kulüpler daha da borçlanabilirler. Bu konuya çok dikkat etmek gerekiyor.

Bundan sonraki makalemiz, UEFA Finansal Fair Play uygulamasındaki yanlışlıklar üzerine olacaktır.

(*): Tuğrul Akşar- Kulüplere Harcama Limiti Ne Anlam İfade Ediyor? 6 Eylül 2019, http://futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/122-tugrul-aksar/4682-tfffinansal-fair-play-kulup-lisanslama-harcama-limiti-super-lig.html

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  8427  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

17/09/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

9.774,49

+0,17

 bjk BJKAS

6,23

-1,89

 fb FENER

134,90

+4,57

 gs GSRAY

7,12

-1,39

 trabzon TSPOR

1,09

-3,54

   SPOR ENDEKSİ

3.792,55

-0,37

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 42308212

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV
Galatasaray 6 6  0 20 5 15 18
2 Fenerbahçe 6  4   1 1 14  5   9

13

3 Beşiktaş 5 4 1  0 11 4 7

13

4 Samsunspor 6  4   0  2 3  4 12
5 Başakşehir 5 3 1  1   11  7 4 10
6 Göztepe 5 2 3 0 8  3 

  5 

 9 
7

Eyüpspor

6 2  3  1   8 5 9
8 Konyaspor 6 2 2

7 -1 6
9 Sivasspor 6 2 2 -1 6
10

Antalyaspor

6 2 2 2 12   -3 8
11 Kasımpaşa 6 1 2

6

8   -2  6
12 Alanyaspor 6 2 9 -3  6 
13 Bodrumspor 2 0

4

5  9  -4  6
14 Trabzonspor 5 5 0 0 5
15 Gaziantep 5 1 3 4 7 -3 4
16

Rizespor

6

1

1 4 3 14  -11 4
17 Kayserispor 5  3 5 -4
18 Hatayspor 6 2 4 4 10  -6 2

19

A.Demirspor 6 0 1 5 5 14 -9 

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.