Sebahattin Devecioğlu- 4 Temmuz 2023 Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman 2016'da Suudi Arabistan Krallığı en iyi geleceği inşa etmek için “Suudi Vizyonu 2030” planını açıklamıştı. 

Arap ve İslam dünyasının kalbi konumunda başrolde olmak aynı zamanda yatırım gücünü de kullanmak ve daha çeşitli sürdürülebilir bir ekonomi yaratmak üzere,  Üç kıtada: (Afrika, Asya ve Avrupa) uluslararası ticaretin ayrılmaz itici gücü olmak ve bağlantı kurmak için vizyonlarını canlı bir toplum, gelişen bir ekonomi ve güçlü bir ulus olarak üç tema etrafında oluşturmuşlardı.

Hiç şüphesiz bu güçlü anahtarın teması petrol olarak ön plana çıkmaktadır.

Suudi Arabistan Krallığı’nın devlet kontrolündeki Dünyanın en büyük petrol şirketi Aramco, günde 10 milyon varilden fazla ham petrol üretiyor ve yalnızca 2022 yılında 161 milyar dolarlık kar bildirdi. 2,1 trilyon dolarlık piyasa değeri olan şirket, Apple ve Microsoft'tan sonra en büyük 3. Sırada. Petrol, Suudi Arabistan'ın toplam gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %42'sini, bütçe gelirlerinin %87'sini ve ihracat gelirlerinin %90'ını oluşturuyor.

 Suudi Arabistan 1980'lerin başlarında petrol fiyatlarında keskin bir düşüş gördüğünde, toparlanması yaklaşık otuz yıl süren derin, uzun süreli bir durgunluğa girdi.

İşte bu yüzden Suudi Arabistan Suudi Vizyonu 2030 planını açıkladı. Plan, kârları (620 milyar dolarlık devlet servet fonu aracılığıyla) spor gibi diğer sektörlere yönlendirerek Krallığın petrole olan ekonomik bağımlılığını azaltmak için bir çerçeve ortaya koydu. Böylece Suudi Arabistan işe koyuldu ve şimdiden spor genelinde farklı varlıklara 10 milyar doların üzerinde para harcadı.

Suudi Arabistan, 2021'de Newcastle United FC'yi 408 milyon dolara satın aldı. WWE ile her yıl en az iki etkinlik garanti eden 10 yıllık, 1 milyar dolarlık bir anlaşması var.  Suudi Arabistan'ın Formula 1 ile 650 milyon dolar değerinde 10 yıllık bir anlaşması var ve onlara her yıl kendi sahasında yarış garantisi veriyor. Ve devlete ait petrol şirketi Aramco'nun da F1 ile 10 yıllık, 450 milyon dolarlık bir sponsorluk anlaşması bulunmaktadır.  Suudi Arabistan, Anthony Joshua, Oleksandr Usyk ve Andy Ruiz Jr. ile dövüşler de dahil olmak üzere yüksek profilli boks etkinliklerine ev sahipliği yapmak için en az 150 milyon dolar ödedi. Suudi Arabistan geçtiğimiz günlerde PGA Tour ile bir ortaklığa en az 3 milyar dolar taahhüt etti. Ayrıca, Cristiano Ronaldo, Karim Benzema ve diğerlerini 2 milyar doları aşan anlaşmalara imza atarak ülkenin en büyük dört futbol takımının mülkiyetini devraldılar (1). 

Suudi Vizyonu 2030, Suudi Arabistan'da futbolun gelişimi için kapsamlı bir plan içeriyor. Amaç, sporu her düzeyde teşvik etmek ve ülkede gelişen bir futbol kültürü yaratmaktır. Genel olarak, Suudi Vizyonu 2030 kapsamındaki futbol geliştirme planı, altyapıya, yetenek gelişimine yatırım yaparak ve sporu her düzeyde teşvik ederek Suudi Arabistan'ı lider bir futbol ülkesine dönüştürmeyi amaçlıyor. Amaç, yalnızca yetenekli oyuncular yetiştirmekle kalmayan, aynı zamanda Suudi halkında yankı uyandıran bir futbol kültürünü destekleyen güçlü bir futbol ekosistemi geliştirmek olarak belirlenmiştir. Ayrıca Suudi Arabistan'da Suudi Pro Ligi olarak bilinen profesyonel futbol ligini geliştirmeyi hedefliyor. Plan, ligin kalitesini artırmaya, uluslararası oyuncuları ve antrenörleri çekmeye ve Suudi kulüplerinin bölgesel ve küresel yarışmalardaki rekabet gücünü artırmaya odaklanıyor (2). 

Suudi Arabistan'ın futbola verdiği önceliği ve ülkesine erişimini genişletme ve Suudi Arabistan'ın yurtdışındaki spor profilini yükseltmeye yönelik büyük planları ile birlikte ekonomik ve siyasi kazançlar için yüksek umutları gösteriyor. Futbol yeteneği az olan Suudi Arabistan, oyundaki etkisini güçlendirmek için servetine daha fazla güvenmeli. Son zamanlarda Suudi Arabistan, FIFA ile ilgili projelerde büyük bir mali destekçi olarak ortaya çıktı. Suudi Arabistan ve Çin merkezli olduğu düşünülen Asyalı ve Orta Doğulu yatırımcılardan oluşan bir konsorsiyum, 25 milyar dolarlık bir teklifle desteklenen milli takımlar için yeni bir küresel ligin yanı sıra genişletilmiş bir Dünya Kulüpler Kupası üzerinde kontrol arıyor. Suudi Arabistan ayrıca Güney Batı Asya Futbol Federasyonu adında yeni bir bölgesel futbol bloğu kurarak siyasi nüfuz inşa ediyor. Merkezi Cidde'de bulunan ve 14 ülkeden oluşan federasyon, geliştirme programları başlatmayı ve Asya futbol turnuvaları düzenlemeyi hedefliyor (3). 

Suudi Arabistan'da ekonomi esas olarak petrole bağlıdır, ancak bu 2030 dönüşümünün bir kısmı ekonomiyi çeşitlendirmektir.  Suudi Arabistan Futbol Federasyonu (SAFF) Genel Sekreteri İbrahim Alkassim, görev başında bir adam. Ülke, 2030 Ulusal Vizyonunu gerçekleştirme yolunda ilerlerken, Suudi Futbol Federasyonu, ülke bu yönde ilerlerken futbolun oynayacağı büyük bir rol olduğunu biliyor. Suudi Arabistan, milli takımın son 2-3 yılda istikrarlı bir şekilde performans gösterdiği göz önüne alındığında, Asya'da önemli bir futbol ülkesidir. Üç kez Asya şampiyonu olan takım, 2022 Dünya Kupası'na katılmaya hak kazandı.

Suudi Arabistan'ın ekonomiyi çeşitlendirmeyi ve petrole olan bağımlılığından kurtulmayı amaçladığı 2030 Vizyonu'na yardımcı olacağına inanıyor.  Ülkenin Vizyon 2030'unda futbolun önemi, Suudi Arabistan'ın 2027 Asya Kupası ve 2026 Kadınlar Asya Kupası'na ev sahipliği yapmak için teklif vermiş olması gerçeğinde açıkça görülüyor. Alkassim ve ekibi, Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030'u desteklemek için futbola ve genel olarak spora bel bağladığı için kilit bir role sahip (4).

Hiç şüphesiz, yeni ekonomideki dönüşümde, petrolün yerini futbolun almasına ilişkin çıkarılacak çok dersler var…

 (1).  https://twitter.com/JoePompliano/status/1671149885049958410

 (2).  https://www.linkedin.com/pulse/saudi-vision-2030-football-development-thorsten-nowak/

 (3).  https://agsiw.org/saudi-sets-goals-for-football

 (4). https://www.goal.com/en/news/football-an-integral-part-of-vision-2030-saudi-arabia-football-drive-change/blt7a5e0ac77a345946

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş