Türkiye Birinci Ligi’nin Tarihsel Gelişimi - I Türkcell Süper Lig’e Uzanan Yol…
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Genel Lale ORTA Türkiye Birinci Ligi’nin Tarihsel Gelişimi - I Türkcell Süper Lig’e Uzanan Yol…

Türkiye Birinci Ligi’nin Tarihsel Gelişimi - I Türkcell Süper Lig’e Uzanan Yol…

Dr. Lale Orta – 27 Ağustos 2012

Türk Futbolunda “Türkiye Profesyonel Ligi”, “Milli Lig” adıyla 1959 yılında başlatılmıştır. 1937–1950 yıllarında organize edilen “Milli Küme” maçlarının, profesyonellik dönemindeki uygulaması olan Milli Lig, İstanbul, Ankara ve İzmir’den 16 takımın katılımıyla oluşturulmuştur.

 Uzun yıllar düzenlenmesi düşünülen Milli Lig, 1958–1959 sezonundaki mahalli lig maçlarının bitimiyle birlikte organize edilmiştir. 21 Şubat’ta başlatılan ve 7 Haziran 1959 tarihinde sona eren Milli Lig’de; 56’sı İstanbul’da, 28’i İzmir’de, 28’i de Ankara’da olmak üzere toplam 112 maç oynanmıştır. Sekizer takımlı Kırmızı ve Beyaz Gruptan oluşan Milli Lig’de çift devreli lig usulüne göre deplasmanlı olarak maçlar oynanmış ve grup maçları sonunda, birinciler arasında iki final maçı yaptırılarak ilk şampiyon belirlenmiştir.

 

Milli Lig’in adı; 1963-1964 futbol sezonundan itibaren “Türkiye Ligi”, 1965-1966 sezonundan itibaren “Türkiye Birinci Ligi”, 2001-2002 futbol sezonundan itibaren de “Türkiye Süper Ligi” olarak değiştirilmiştir (Türkiye Futbol Federasyonu resmi internet sitesinde Türkiye Süper Ligi’nin başlangıç yılı 2002-2003 futbol sezonu olarak gösterilmiş olmasına karşın, Türkiye Süper Ligi’nin başlangıcı 2001-2002 futbol sezonudur). Türkiye Profesyonel Ligleri 2001-2002 sezonundan itibaren yeniden yapılandırılmıştır. İlk kez Süper Lig uygulamasına geçilmiş, ikinci lig ‘A’ ve ‘B’ olmak üzere iki kategoriye ayrılmış ve takım sayısı artırılmış, üçüncü lig takım sayısı ise azaltılmıştır. 2000-2001 sezonunda: birinci ligde 18 takım, ikinci ligde 51 takım ve üçüncü ligde ise 134 takım bulunurken; 2001-2002 sezonunda; süper ligde 18 takım, ikinci lig A kategorisinde 20 takım, ikinci lig B kategorisinde 50 takım ve üçüncü ligde de 90 takım bulunmaktaydı. Takım sayılarının genel toplamlarını karşılaştırdığımızda 2001-2002 sezonunda 25 takımın azaldığını görmekteyiz.

2005-2006 futbol sezonundan itibaren ise, ligin adı sponsor isimleriyle birlikte kullanılmaya başlanmış ve 2005-2006 futbol sezonundan itibaren beş sezon ligin adı “Turkcell Super Lig” olmuştur. 2010-2011 futbol sezonundan itibaren ise isim hakkını Spor Toto almış ve ligin adı “Spor Toto Süper Lig” olmuştur.

 

1959 yılında başlatılan Milli Lig için uygulanan ilk talimatlar aşağıdaki maddelerden oluşturulmuştur:

“1- Türkiye Milli Ligi Ankara, İzmir ve İstanbul bölgeleri profesyonel takımları arasında deplasmanlı lig usulü ile tertiplenmiştir.

2- Müsabakalar Milletlerarası futbol kaideleri ve futbol müsabaka talimatnamesi hükümleri dairesinde oynanır.

3- Bu Lige İstanbul’dan 8, Ankara ve İzmir’den 4’er takım olmak üzere 16 kulüp iştirak edecektir.

4- Bu seneye mahsus olmak üzere Türkiye Milli Ligi iki gruba ayrılmıştır.

5- Gruplar kırmızı ve beyaz olarak isimlendirilmiş olup, kur’a ile tespit edilmiştir.

Kırmızı grup: Galatasaray, Karagümrük, Adalet, Vefa, Demirspor, Gençlerbirliği, Karşıyaka, Göztepe.

Beyaz grup: Fenerbahçe, İstanbulspor, Beşiktaş, Beykoz, Hacettepe, Ankaragücü, Altay, İzmirspor takımlarından teşekkül eder.

6- Kırmızı ve Beyaz grup maçlarının sonunda en çok puan alan iki takım kendi gruplarının birincisi olurlar.

7- Kırmızı ve Beyaz grup birincileri iki maç yaparak Türkiye Milli Lig şampiyonunu tayin ederler.

8- Bu maçların biri Kırmızı grup şampiyonu olan takımın bölgesinde, diğeri Beyaz grup şampiyonu olan takımın bölgesinde yapılır. Bu iki maçın sonunda en çok puan alan takım, Türkiye Milli Lig şampiyonu olur. Puanların Müsavatı halinde averaj esastır. Averajların müsavatı halinde bitaraf bir bölgede üçüncü bir maç yapılır.

9- Türkiye Milli Ligi şampiyonu olan takım, Avrupa Şampiyon Kulüpler turnuvasında Türkiye’yi temsil etme hakkını kazanır ve kendisine gümüş bir kupa verilir.

10- Oyuncu değiştirme hali: Müsabakalarda maç devamınca kaleci her an değiştirilebilir. Değiştirilen kaleci yerine başka bir kaleci alınmaz. Maç devamınca kaleci haricinde yalnız birinci devre nihayetine kadar bir oyuncu değişebilir.”

 

Yukarıdaki müsabaka talimatlarına göre oynanan maçlarda, Beyaz grup birincisi Fenerbahçe, oynadıkları final maçları sonucunda Kırmızı grup birincisi Galatasaray’a karşı üstünlük sağlayarak ilk şampiyonluğu kazanmıştır (Tablo 1). 

1959 yılında başlayan ve 2012–2013 futbol sezonunda 55. si düzenlenen Türkiye Süper Ligi’ni; Fenerbahçe ve Galatasaray 18 kez, Beşiktaş 13 kez, Trabzonspor 6 kez, Bursaspor ise 1 kez kazanmıştır (Tablo 2).

Tablo 1. Türkiye Süper Ligi’nin Şampiyon Takımları

1959

1959 - 1960

1960 - 1961

1961 - 1962

1962 - 1963

1963 - 1964

FENERBAHÇE  

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

GALATASARAY

GALATASARAY

FENERBAHÇE

1964 - 1965

1965 - 1966

1966 - 1967

1967 - 1968

1968 - 1969

1969 - 1970

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

GALATASARAY

FENERBAHÇE

1970 - 1971

1971 - 1972

1972 - 1973

1973 - 1974

1974 - 1975

1975 - 1976

GALATASARAY

GALATASARAY

GALATASARAY

FENERBAHÇE

FENERBAHÇE

TRABZONSPOR

1976 - 1977

1977 - 1978

1978 - 1979

1979 - 1980

1980 - 1981

1981 - 1982

TRABZONSPOR

FENERBAHÇE

TRABZONSPOR

TRABZONSPOR

TRABZONSPOR

BEŞİKTAŞ

1982 - 1983

1983 - 1984

1984 - 1985

1985 - 1986

1986 - 1987

1987 - 1988

FENERBAHÇE

TRABZONSPOR

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

GALATASARAY

GALATASARAY

1988 - 1989

1989 - 1990

1990 - 1991

1991 - 1992

1992 - 1993

1993 - 1994

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

BEŞİKTAŞ

BEŞİKTAŞ

GALATASARAY

GALATASARAY

1994 - 1995

1995 - 1996

1996 - 1997

1997 - 1998

1998 - 1999

1999-2000

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

GALATASARAY

GALATASARAY

GALATASARAY

GALATASARAY

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

2004-2005

2005-2006

FENERBAHÇE

GALATASARAY

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

FENERBAHÇE

GALATASARAY

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

FENERBAHÇE

GALATASARAY

BEŞİKTAŞ

BURSASPOR

FENERBAHÇE

GALATASARAY

 

 

Tablo 2. Türkiye Süper Ligi’nde Takımların Şampiyonluk Sayıları

FENERBAHÇE

18

GALATASARAY

18

BEŞİKTAŞ

13*

TRABZONSPOR

6

BURSASPOR

1

*TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararına göre; Beşiktaş Kulübünün 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında, Türkiye Ligi şampiyonu olduğunu ve bu şampiyonlukların TFF yıldız kriterine dahil edilmesine karar verilmesi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından iki fazladır.

 

1959 yılında başlatılan Milli Lig, 1959-1960 futbol sezonunda İstanbul’dan 10, Ankara’dan 6 ve İzmir’den 4 takımın katılmasıyla 20 takıma çıkartılmıştır. Ayrıca iki grup olarak başlatılan Milli Lig tek grup şekline dönüştürülmüştür. 1959-1960 sezonunda küme düşürülme ilk kez uygulanmış ve son sırada yer alan üç takım küme düşürülmüştür. Küme düşen takımlardan biri olan Altınordu, terfi maçlarını kazanarak 1960–1961 sezonunda Türkiye Liginde oynama hakkını tekrar elde etmiştir. İstanbul, Ankara ve İzmir’in dışından terfi maçlarını kazanarak Türkiye Milli Ligi’nde oynama hakkını ilk kazanan takım Adana Demirspor’dur. P T T ve Adana Demirspor takımları 1960-1961 futbol sezonunda Türkiye Birinci Ligi’nde oynama hakkını ilk kez elde etmişlerdir (Tablo 3).

 

Tablo 3. Futbol Sezonuna Göre Milli Lig Takımları, Lig Sıralamaları ve Bölgesel Dağılımları

 

1959

1959

1959-1960

1960-1961

 

KIRMIZI GRUP

BEYAZ GRUP

 

 

1

GALATASARAY

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

2

VEFA

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

GALATASARAY

3

ANKARA D.S.

ALTAY

GALATASARAY

BEŞİKTAŞ

4

GÖZTEPE

İZMİRSPOR

İZMİRSPOR

BEYKOZ

5

KARAGÜMRÜK

ANKARAGÜCÜ

ANKARA D.S.

GENÇLERBİRLİĞİ

6

KARŞIYAKA

HACETTEPE

İSTANBULSPOR

VEFA

7

GENÇLERBİRLİĞİ

BEYKOZ

FERİKÖY

İZMİRSPOR

8

ADALET

İSTANBULSPOR

KARAGÜMRÜK

ANKARA D.S.

9

 

 

KARŞIYAKA

KARAGÜMRÜK

10

 

 

GENÇLERBİRLİĞİ

FERİKÖY

11

 

 

VEFA

ANKARAGÜCÜ

12

 

 

ŞEKER HİLAL

>KASIMPAŞA

13

 

 

KASIMPAŞA

GÖZTEPE

14

 

 

GÖZTEPE

İSTANBULSPOR

15

 

 

ANKARAGÜCÜ

ŞEKER HİLAL

16

 

 

BEYKOZ

KARŞIYAKA

17

 

 

ALTAY

P T T

18

 

 

ADALET

ALTAY

19

 

 

HACETTEPE

ALTINORDU

20

 

 

ALTINORDU

ADANA DEMİR S.

 

Marmara Bölgesi İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi

 

Adana Demirspor’un 1960-1961 futbol sezonunda Milli Lig’den küme düşmesiyle birlikte, Türkiye Milli Ligi tekrar İstanbul, Ankara ve İzmir illerinin takımları arasında oynanmaya başlamıştır. 1961-1962 Sezonu İstanbul’dan 10, Ankara’dan 6 ve İzmir’den de 4 takımın katılımıyla oynanmış ve o sezon ligden düşen takım olmamıştır. 1961-1962 sezonunda 20 takımdan oluşan Lig, 1962-1963 sezonunda Hacettepe ve Beyoğluspor takımlarının da katılmasıyla 22 takıma çıkartılmış ve maçlar tekrar Kırmızı ve Beyaz grup olmak üzere iki grupta yaptırılmıştır. 1962-1963 sezonunda Karagümrük, Şeker Hilal, Vefa ve Yeşildirek takımları küme düşerken, yerlerine  yeni takım alınmamış ve 1963-1964 sezonu 18 takımdan oluşturulmuştur. 1963-1964 sezonunda Karşıyaka (TFF tarafından şike yaptıkları iddiası ile kümeden düşürüldü), Beyoğluspor ve Kasımpaşa takımları küme düşerken, Şekerspor takımı Türkiye Ligi’ne yükselen takım olmuştur (Tablo 4).

 

Tablo 4. Futbol Sezonuna Göre Milli Lig Takımları, Lig Sıralamaları ve Bölgesel Dağılımları

 

1961-1962

1962-1963

1962-1963

1963-1964

(Türkiye Ligi)

 

 

KIRMIZI GRUP

BEYAZ GRUP

 

1

GALATASARAY

GALATASARAY

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

2

FENERBAHÇE

GENÇLERBİRLİĞİ

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

3

BEŞİKTAŞ

KARŞIYAKA

İSTANBULSPOR

GALATASARAY

4

ALTAY

ANKARA D.S.

İZMİRSPOR

ANKARAGÜCÜ

5

KARŞIYAKA

BEYKOZ

KASIMPAŞA

GÖZTEPE

6

GENÇLERBİRLİĞİ

ALTAY

HACETTEPE

İSTANBULSPOR

7

GÖZTEPE

GÖZTEPE

ANKARAGÜCÜ

ALTAY

8

ALTINORDU

BEYOĞLUSPOR

ALTINORDU

FERİKÖY

9

KASIMPAŞA

FERİKÖY

P T T

GENÇLERBİRLİĞİ

10

P T T

KARAGÜMRÜK

VEFA

ANKARA D.S.

11

ANKARAGÜCÜ

ŞEKER HİLAL

YEŞİLDİREK

P T T

12

FERİKÖY

 

 

ALTINORDU

13

İSTANBULSPOR

 

 

İZMİRSPOR

14

BEYKOZ

 

 

HACETTEPE

15

İZMİRSPOR

 

 

KARŞIYAKA

16

KARAGÜMRÜK

 

 

BEYKOZ

17

YEŞİLDİREK

 

 

EYOĞLUSPOR

18

VEFA

 

 

KASIMPAŞA

19

ANKARA D.S.

 

 

 

20

ŞEKER HİLAL

 

 

 

 

Marmara Bölgesiİç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi

 

1964-1965 futbol sezonunda Türkiye Birinci Liginde takım sayısı tekrar 16’ya indirilirken, Altınordu takımı ligden düşmüştür. 1965-1966 sezonunda Beykoz ve Şekerspor takımları küme düşerken; Eskişehirspor, Altınordu ve Karşıyaka takımları Türkiye Birinci Ligi’ne yükselmeye hak kazanmışlardır. Eskişehirspor takımı Adana Demirspor takımından sonra Türkiye Birinci Ligi’nde İstanbul, Ankara ve İzmir’in dışından Türkiye Birinci Ligi’nde oynamaya hak kazanan ikinci takım olmuştur. 1966-1967 sezonunda İstanbulspor, İzmirspor ve Karşıyaka takımları birinci ligden düşerken, Mersin İdman Yurdu, Şekerspor ve Bursaspor takımları birinci lige yükselmişlerdir. 1967-1968 sezonunda Ankaragücü, Feriköy ve Hacettepe takımları son üç sırada yer alarak ligden düşmüşlerdir. Aynı sezon İstanbulspor ve İzmirspor takımları birinci lige yükselmeye hak kazanmışlardır. 1964-1965 ve 1965-1966 sezonlarında 16 olan Birinci Lig takım sayısı 1966-1967 ve 1967-1968 sezonlarında 17’ye çıkartılmıştır. 1967-1968 Futbol sezonunda Türkiye Birinci Ligi ilk kez üç büyük şehir takımları dışında, Bursaspor, Eskişehirspor ve Mersin İdman Yurdu takımlarının katılmasıyla 6 ilin takımları arasında oynanmaya başlanmıştır (Tablo 5).

 

Tablo 5.  Futbol Sezonuna Göre Türkiye Birinci Ligi Takımları, Lig Sıralamaları ve Bölgesel Dağılımları

 

1964-1965

(Türkiye Ligi)

1965-1966

1966-1967

1967-1968

1

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

BEŞİKTAŞ

FENERBAHÇE

2

BEŞİKTAŞ

GALATASARAY

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

3

GALATASARAY

GENÇLERBİRLİĞİ

GALATASARAY

GALATASARAY

4

GÖZTEPE

FENERBAHÇE

GÖZTEPE

GÖZTEPE

5

İSTANBULSPOR

GÖZTEPE

ALTAY

ALTAY

6

ANKARAGÜCÜ

ALTAY

GENÇLERBİRLİĞİ

BURSASPOR

7

P T T

ANKARAGÜCÜ

P T T

P T T

8

HACETTEPE

FERİKÖY

ESKİŞEHİRSPOR

GENÇLERBİRLİĞİ

9

ALTAY

VEFA

ANKARAGÜCÜ

ESKİŞEHİR

10

ANKARA D.S.

ANKARA D.S.

ANKARA D.S.

MERSİN İDMAN Y.

11

FERİKÖY

İZMİRSPOR

FERİKÖY

ANKARA D.S.

12

BEYKOZ

HACETTEPE

ALTINORDU

VEFA

13

İZMİRSPOR

İSTANBULSPOR

VEFA

ALTINORDU

14

GENÇLERBİRLİĞİ

P T T

HACETTEPE

ŞEKERSPOR

15

ŞEKERSPOR

ŞEKERSPOR

İSTANBULSPOR

HACETTEPE

16

ALTINORDU

BEYKOZ

İZMİRSPOR

ANKARAGÜCÜ

17

 

 

KARŞIYAKA

FERİKÖY

 

Marmara Bölgesiİç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi

 

*Karşıyaka Danıştay kararıyla, yaklaşık iki yıl süren hukuki süreç sonunda 1966 yılında 1. Lige tekrar geri dönmüştür.

 

1968-1969 sezonunda takım sayısı 16’ya indirilen Türkiye Birinci Ligi 6 ilin takımları arasında oynanırken, iki sezon önce birinci lige yükselen Eskişehirspor Ligi Galatasaray’ın ardından 3 puan farkla ikinci sırada tamamlamıştır. Eskişehirspor’un bu başarısı uzun yıllar devam etmiştir. 1968-1969 sezonunda Şekerspor ve İzmirspor takımları ligden düşerken, Ankaragücü ve Samsunspor takımları birinci lige yükselmeye hak kazanmışlardır. Samsunspor Türkiye Birinci Ligi’ne katılan ilk Karadeniz takımı olurken, ligdeki illerin sayısını da 7’ye çıkartmıştır. 1969-1970 sezonunda Gençlerbirliği ve Altınordu takımları ligden düşerken, Boluspor ve Karşıyaka takımları birinci lige yükselmiştir. Boluspor Karadeniz Bölgesinin  ikinci takımı olurken, ligdeki il sayısını da 8’e yükseltmiştir. Böylece 1970-1971 futbol sezonu 8 ilin takımları arasında oynanmıştır. O sezon P T T ve Ankara Demirspor takımları ligden düşerken, Adanaspor ve Giresunspor takımları birinci lige yükselmişlerdir. Ankara ilinin; 1969-1970 sezonunda Lig’de 5 takımı varken, 1970-1971 sezonunda 3, 1971-1972 sezonunda ise tek takımı bulunmaktadır. 1969-1970 sezonunda Karadeniz takımı ligde ilk kez yer alırken, 1970-1971 sezonunda 2 takımla, 1971-1972 sezonunda ise 3 takımla bölgelerini temsil etmişlerdir. 1971-1972 sezonunda 16 takımdan oluşan Türkiye Birinci Ligi 10 ille temsil edilmiştir (Tablo 6).

 

Tablo 6.  Futbol Sezonuna Göre Türkiye Birinci Ligi Takımları, Dereceleri ve Bölgesel Dağılımları

 

1968-1969

1969-1970

1970-1971

1971-1972

1

GALATASARAY

FENERBAHÇE

GALATASARAY

GALATASARAY

2

ESKİŞEHİRSPOR

ESKİŞEHİRSPOR

FENERBAHÇE

ESKİŞEHİR

3

BEŞİKTAŞ

ALTAY

GÖZTEPE

FENERBAHÇE

4

FENERBAHÇE

MERSİN İDMAN Y.

ESKİŞEHİRSPOR

BEŞİKTAŞ

5

BURSASPOR

GÖZTEPE

BURSASPOR

ANKARAGÜCÜ

6

MERSİN İDMAN Y.

SAMSUNSPOR

BEŞİKTAŞ

BURSASPOR

7

GÖZTEPE

GALATASARAY

İSTANBULSPOR

MERSİN İDMAN Y.

8

İSTANBULSPOR

BURSASPOR

ALTAY

ADANASPOR

9

P T T

BEŞİKTAŞ

ANKARAGÜCÜ

GÖZTEPE

10

GENÇLERBİRLİĞİ

İSTANBULSPOR

SAMSUNSPOR

VEFA

11

ALTAY

ANKARAGÜCÜ

MERSİN İDMAN Y.

GİRESUN

12

ANKARA D.S.

ANKARA D.S.

KARŞIYAKA

ALTAY

13

VEFA

P T T

BOLUSPOR

SAMSUNSPOR

14

ALTINORDU

VEFA

VEFA

BOLUSPOR

15

ŞEKERSPOR

GENÇLERBİRLİĞİ

ANKARA D.S.

İSTANBULSPOR

16

İZMİRSPOR

ALTINORDU

P T T

KARŞIYAKA

 

Marmara Bölgesiİç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Karadeniz Bölgesi

 

 

1971-1972 sezonunda Türkiye Birinci Ligine çıkmaya hak kazanan P T T ve Şekerspor takımları başarılı olamayarak bir sonraki sezonda düşmüşlerdir. 1972-1973 sezonunda İstanbul’dan 4, Ankara’dan 3, İzmir’den 2 olmak üzere toplam 10 ilden 16 takım bulunuyordu. 1973-1974 sezonunun yeni takımları Adana Demirspor ve Kayserispor olurken, o sezonda başarılı olamayan Mersin İdman Yurdu ve Vefa takımları küme düşmüştür. Böylece İstanbul’un eski kulüplerinden biri olan Vefa Kulübü, Türkiye Birinci Ligi’nde son kez yer alarak veda etmiş oluyordu. 1973-1974 Futbol sezonu; İstanbul’dan 4, İzmir’den 2, Adana’dan 2 ve Ankara, Eskişehir, Bolu, Mersin, Samsun, Bursa, Kayseri ve Giresun’dan 1 takım olmak üzere 11 ilin 16 takımından oluşmuştur. Türkiye Birinci Liginde ilk kez İstanbul, Ankara ve İzmir illerinin dışındaki bir ilin iki temsilcisi birden; Adanaspor ve Adana Demirspor takımları Lig’de yer almıştır.

1974-1975 sezonunda Karadeniz’in iki temsilcisi birden Türkiye Birinci Ligine çıkmışlardır. Trabzonspor ve Zonguldakspor takımları ilk kez birinci ligde oynama hakkını elde etmişler ve aynı zamanda Karadeniz Bölgesinin 5 takımı birden Türkiye Birinci Ligi’nde yer almıştır. 1974-1975 sezonu İstanbul’dan 3, İzmir’den 2 ve Ankara’dan 1 takım olmak üzere 13 ilin takımları arasında oynanmış ve sezon sonunda  Samsunspor ve Kayserispor takımları küme düşmüşlerdir. 1975-1976 futbol sezonunda Orduspor ve Balıkesirspor ligin yeni takımları olurken, Türkiye’de ilk kez  İstanbul’un dışından bir takım Türkiye Birinci Ligi’nde şampiyon olmayı başarmıştır. Trabzonspor takımı bir sezon önce çıktığı birinci ligde kazandığı bu ilk şampiyonluğunun ardından başarılarını uzun süre devam ettirerek altı sezon içersinde ligi beş kez birinci tamamlamıştır. 1975-1976 sezonu 13 ilin takımları arasında oynanmış olup sezon sonunda Balıkesir ve Ankaragücü takımları ligden düşmüştür. Böylece, Türkiye Birinci Ligi’nin başlangıç tarihi olan 1959 yılından itibaren birçok takımla temsil edilen Ankara ilinin 1976-1977 sezonunda Türkiye Birinci Ligi’nde temsilcisi kalmamış oldu (Tablo 7).

Tablo 7.  Futbol Sezonuna Göre Türkiye Birinci Ligi Takımları, Lig Sıralamaları ve Bölgesel Dağılımları

 

1972-1973

1973-1974

1974-1975

1975-1976

1

GALATASARAY

FENERBAHÇE

FENERBAHÇE

TRABZONSPOR

2

FENERBAHÇE

BEŞİKTAŞ

GALATASARAY

FENERBAHÇE

3

ESKİŞEHİRSPOR

BOLUSPOR

ESKİŞEHİRSPOR

GALATASARAY

4

ANKARAGÜCÜ

ESKİŞEHİRSPOR

ADANASPOR

ADANASPOR

5

BOLUSPOR

GALATASARAY

BEŞİKTAŞ

ALTAY

6

BEŞİKTAŞ

ALTAY

ANKARAGÜCÜ

GİRESUNSPOR

7

ALTAY

ADANASPOR

ALTAY

BOLUSPOR

8

GÖZTEPE

SAMSUNSPOR

ADANA DEMİR S.

ADANA DEMİR S.

9

GİRESUN

BURSASPOR

TRABZONSPOR

ESKİŞEHİRSPOR

10

BURSASPOR

ADANA DEMİR S.

BOLUSPOR

BURSASPOR

11

MERSİN İDMAN Y.

KAYSERİSPOR

ZONGULDAK

BEŞİKTAŞ

12

SAMSUNSPOR

GİRESUN

GİRESUN

ORDUSPOR

13

ADANASPOR

GÖZTEPE

BURSASPOR

ZONGULDAK

14

VEFA

ANKARAGÜCÜ

GÖZTEPE

GÖZTEPE

15

ŞEKERSPOR

MERSİN İDMAN Y.

SAMSUNSPOR

ANKARAGÜCÜ

16

P T T

VEFA

KAYSERİSPOR

BALIKESİRSPOR

 

Marmara Bölgesiİç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Karadeniz Bölgesi

 

1976-1977 Futbol sezonu ve sonrası yazımızın II. Bölümünde yer alacaktır.                  

Kaynak gösterilerek kullanılabilir.                                                                                                                                                                              ./..

 

Kaynakça

Orta, L., (2000). Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları -Analitik Bir Yaklaşım-, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.{jcomments on}

 

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  39883  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Lale Orta Pazartesi, 14 Kasım 2011.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43879403

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.