Tuğrul AKŞAR/26 Ocak 2016 Futbolumuz açısından geçen haftanın flash haberlerinden birisi UEFA’nın, Galatasaray'ın finansal fair play kurallarını yerine getiremediğine ilişkin açıklamasıydı.

UEFA resmi sitesinden yaptığı açıklamada Galatasaray’ın Finansal Fair Play kurallarına ilişkin daha önceden verdiği taahhütlerini yerine getirmekte başarısız olduğunu belirtti.

UEFA Finansal Kontrol Kurulu (CFCB) Yargı Komisyonu'na sevk edilen sarı-kırmızılı kulüp hakkındaki karar, şubat ayı sonunda belli olacak.

Galatasaray UEFA’ya Taahhütte Bulunmuştu

2014 ‘ün Mayıs’ında Galatasaray Sportif AŞ, UEFA ile Financial Fair Play (FFP) uygulamaları kapsamında bir protokole imza atmış ve 2 konuda UEFA'ya taahhütte bulunmuştu…

Bu İki Önemli Taahhüt Neydi?

Finansal Fair Play (FFP) kurallarının gereklerini yerine getiremeyen Galatasaray, UEFA’ya verdiği taahhütleri sonrası Avrupa’daki yoluna 200 bin Euro ödeyerek devam etmişti.

1.Taahhüt: Zarar 30 Milyon Euro’nun Altına İndirilecek!

Bu taahhütlerden ilki, Galatasaray’ın mevcut zararlarıyla ilişkiliydi. Finansal Fair Play’in en temel kurallarından birisi olan üç mali yıl içinde (2012-13/2013-14 ve 2014-15 sezonlarında) ulaşılabilecek maksimum zarar tutarının 45 milyon Euro'yu aşmaması koşulu, Galatasaray için çok sıkıntılı bir konuydu. Galatasaray UEFA’ya verdiği taahhüt doğrultusunda bu zarar tutarını 30 milyon Euro’ya indirecekti ve bu nedenle Galatasaray’a iki yıl süre verilmişti. Ancak, Galatasaray’da bırakın bu zarar seviyesinin aşağıya çekilmesini, aksine zararlar daha da arttı ve bu süreçte Galatasaray’ın zararları, 2012/13’te 38 Milyon Euro’ya, 2013/14’te 70,4 Milyon ve 2014/15’te de 55,8 milyon Euro’ya ulaştı.

2.Taahhüt: Takım Maliyetleri Aşağıya Çekilecek!

Galatasaray’ın UEFA’ya ikinci önemli taahhüdünü ise teknik adam ve oyunculara ödenecek ücret ve maaşlar toplamının, 2013-14 sezon maliyetlerinin altına çekilmesi konusu oluşturuyordu. Buna göre Galatasaray, önündeki iki sezon içinde (2014-15 ve 2015-16 sezonları) takım maliyetini 2013-14 maliyeti olan 55 Milyon Euro’nun altına çekmek zorundaydı. Galatasaray bu sayede, kulübün başa-baş noktasını yakalayabilmesi için gelir-gider denkliğine ulaşacak ve sonuçta oyuncu ve teknik adama ödenecek ücret, maaş ve diğer maddi ödemeler kontrol altına alınmış olacaktı. Ne var ki, bu taahhütte de  yine Galatasaray sözünü yerine getiremediği gibi, 2015-16 sezonunda takım maliyeti 56.5 milyon Euro civarına ulaşmıştı.

Gelirler Arttı, Giderler de!

Ünal Aysal, Adnan Polat’tan başkanlığı 13 Mayıs 2011’de devir aldıktan sonra Galatasaray’ı farklı bir stratejiye yöneltti. Aysal’ın temel stratejisi, Avrupa’da sportif başarıyı yakalayacak, yıldızlardan oluşmuş, yüksek bütçeli bir takım oluşturmaktı. Bu yapı içinde Galatasaray Süper Lig ve Avrupa’da istikrarlı bir spotrtif başarıya ulaşacak ve bu sayede Galatasaray Avrupa’nın elit kulüpleri arasına girecekti. Bu hedefe ulaştıktan sonra kulübün marka değeri daha da yükseleceği için kulübün gelirleri de önemli ölçüde artacak ve Galatasaray Süper Lig’de rakipleriyle arasını daha da açarak, Avrupalı dev kulüplerin seviyesine ulaşma olanağı yakalamış olacaktı. Tüm bunların sonunda kulübün gelirleri önemli ölçüde artacak ve kulüp Avrupa Para Ligi’nde elit kulüpler arasında yer alacaktı.

Bu stratejiyle yola çıkıldı ve bu uğurda takıma Sneijder, Drogba, Hamit Altıntop, Selçuk ve Burak gibi yıldızlar transfer edilerek, Galatasaray Süper Lig’in en değerli takımı haline getirildi. Bu kadro Süper Lig’de 2 Lig şampiyonluğu, 2 Süper Kupa ve 1 Türkiye Kupası kazandı. Şampiyonlar Ligi’nde 2 kez gruplardan çıktı ve bir kez de Çeyrek Final oynadı.  Bu süreçte Galatasaray  2011-12, 2012-13 ve 2013-14 sezonlarında üç kez üst üste Deloitte Para Ligi’nde ilk 20 kulüp içinde, 2014-15 sezonunda da 21.olarak ilk 30 içinde yer aldı.

Parasal gelirini artıran Galatasaray yine bu dönemde, 2013 ve 2014’te Uluslararası marka değerlendirme kuruluşu Brand Finance’in, kulüplerin maç hasılatı, yayın bedeli, lisans hakkı ve sponsorluk kazançlarını dikkate alarak yaptığı sıralamada dünyanın en değerli 50 futbol kulübü markası içinde kendine yer buldu ve çoğu Avrupalı büyük kulübü geride bırakarak 17.sıraya kadar yükseldi.

Ünal Aysal döneminde Galatasaray’ın gelirleri önemli ölçüde artarken, takım maliyeti de olağanüstü yükseldi. Avrupa ve Süper Lig’de yüksek sportif başarıya ulaşma hedefi, başta yıldızlar olmak üzere, diğer takım futbolcularıyla da uzun vadeli ve yüksek tutarlı kontratları beraberinde getirdi. Bu uygulamalar takım maliyetlerini büyük ölçüde artırırken, daha sonra Fatih Terim’in takımdan ayrılmasıyla gelen konsantrasyon kaybına ilaveten, Paso Lig uygulamasının da başlaması, tribünlerde önemli miktarda seyirci sayısının düşmesine neden oldu. Bu durum doğal olarak kulübün başta maç günü gelirleri olmak üzere, diğer gelir kalemlerinde hatırı sayılır düşüşlere sebep oldu. Bir yandan en önemli gelir kalemlerinde düşüşler yaşanırken, diğer taraftan ülke ekonomik konjonktüründeki olumsuz gelişmeler, döviz kurlarındaki artış ve yüksek finansman maliyetleri kulübün mali yapısında ciddi baskı yarattı ve kulübün zararlarının giderek yükselmesine sebep oldu.

Galatasaray ne yapmalı?

2014 Mayıs’ında UEFA’ya verilen taahhütler ve mali yapıdaki olumsuzluklar, gelir- gider yapısındaki dengesizlikler devam ederken, sezon başında yapılan yüksek tutarlı transfer harcamaları Galatasaray’ın zararlarının daha da büyümesini beraberinde getirdi. Ayrıca, bu transferler UEFA’nın dikkatini çekti. Artan giderleri karşılamada yetersiz kalan gelirler, verimli ve etkin kullanılmayan kaynaklar, kulübün mali disiplinini yitmesine ve sonuçta büyük zararların oluşmasına yol açtı.

Peki, Galatasaray içine girdiği kısır döngüden kurtulabilir mi? Ya da nasıl kurtulacak? Bu bilgiler ışığında bakıldığında Galatasaray’ın kısa vadede bu yükümlülükleri yerine getirme konusunda acilen ilave kaynaklar yaratması gerekiyor. Kulüp başkanı Dursun Özbek’in açıklamalarına göre Kulüp yıllık 20 milyon dolar faiz ödüyor. Kulübün üç yıllık zarar toplamı 134,2 Milyon Euro’ya ulaşmış durumda ve 2015/16 dört aylık zararı da 50 Milyon TL civarında.[1]

Kısacası, Galatasaray ilave yeni kaynak bulsa bile, kredi borçlarının önemli bir kısmının döviz cinsinden olması, kulübün mali yapısı üzerinde ciddi bir kur baskısı/maliyeti getiriyor. Ayrıca, finansman maliyetleri de dikkate alındığında, Galatasaray’ın hareket alanı bir hayli daralmış durumda.

Galatasaray'ın kısa vadede ve orta/uzun vadede alacağı önlemler var. Bunlardan ilki olan  kısa vadeli aksiyonlara bakacak olursak, Galatasaray’ın ivedilikle sıcak para bulması ve mevcut zararını 30 Milyon Euro'ya çekmesi gerekiyor. Bunun için;

-    Kısa vadeli yeni kaynak en kritik konu…Bu amaçla ilk yapılacak olanlar: 1) G.Menkul satışı yapabilmek, 2) Sportif AŞ. Hissesi satmak, 3)Yeni bir sponsor sözleşmesi imzalamak, 4) Oyuncu satışı yapmak, 5) Oyuncu ve teknik adamın ücret ve maaşlarında kısıntıya gitmek olarak sayılabilir.

-     Orta ve uzun vadeli yaklaşım ise: 1) Kulübün tüm giderlerini kontrol altına alacak bir gider/maliyet kontrolüne yönelmek, 2) Kulübün yüksek maliyetli oyuncularını fayda-maliyet analizi ile yeniden değerlendirerek (gerekirse satarak) maliyetleri minimum seviyelere çekmek ve 36 kişilik kadroyu 25'e çekecek optimizasyonu gerçekleştirmek, 3) Eldeki mevcut varlıkları değerlendirmek suretiyle kaynak yaratmak, 4) Yeni sponsor sözleşmeleri imzalamak, 5) Döviz türünden olan banka kredilerini TL'na, kısa vadeli olan kredileri de orta ve uzun vadeye dönmek (ancak şu an bu dönem çok uygun görünmüyor), 6) Yeni gelir kaynakları yaratmak 7) Kulübün olası risklerini yönetecek bir Risk Yönetim Komitesi kurmak, 8)  Kurumsal Yönetim ve Yönetişimi kulüpte egemen örgüt modeli haline getirmek, 9) Mevcut gayri menkullerin kulübün finansal yapısına katkı sağlamasına olanak sağlayacak projeler geliştirmek, 10) Stadın daha etkin işletilmesi ve koltuk başına geliri maksimize edecek bir organizasyona yönelmek 10) Kulüp içinde ortak akıla ve başarıya ulaşmayı sağlayacak bir dayanışmayı geliştirmek ve bu amaçla arama konferansları düzenlemek, 11) Türk Telekom Arena'nın mülkiyet devrini alabilmek sayılabilir.

Sonuç

Kısa sürede Galatasaray'ın mevcut zararını belirtilen düzeye (30 Milyon Euro) çekebilmesi için yeterli kaynağa ulaşması çok mümkün görünmüyor. Bu nedenle alınacak en önemli aksiyonlardan birisi Küçülme Politikası olabilir. Ancak, küçülme politikası kısa vadede mali anlamda kulübün finansallarına olumlu katkı sağlamasına karşın, gelirler de yaşanacak düşüş, sportif performansı geriletebilecektir. Bu dönemde kulüp vites küçülteceği için vizyonunu da daraltacaktır. Bu durum ise yıldız oyuncuların takımda kalmasını zorlaştırabilecektir. Her ne kadar, finansal açığa sebep olan faktörlerin başında, futbolcu ve teknik kadro ile personel maliyetleri geliyor olmakla birlikte, Galatasaray günümüz futbolunun bir Show business olduğu gerçeğini de  unutmamak zorundadır. Bu nedenle kulübün konuya daha geniş bir perspektiften bakma zorunluluğu bulunuyor. Bunun için de varlık satışı, en optimal çözüm yolu olarak görünüyor.

UEFA yaptırımının dışında bir başka önemli olay da: 3 yıldır üst üste zarar eden halka açık Sportif AŞ.’nin 5 yıl art arda zarar etmesi durumunda, Kulübün yönetimi ve denetimi altında bulunan A Grubu kurucu senetleri ve Yönetim Kurulu’nu  belirleme imtiyazları, Sermaye Piyasası Kurulu’na geçecek olması olasılığıdır. Bu nedenle bu konu ivedilikle Galatasaray yönetiminin en öncelikli gündem maddesi olmalıdır.  Bu önemli riski bertaraf etmek adına son derece önemli 2 mali yılın çok iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Ayrıca, yine UEFA FFP kriterlerine uyum açısından da bu sürenin çok iyi kullanılması, Galatasaray’ı gelecekte çok önemli dertlerden kurtaracaktır.

Finansal darboğazdan kurtulduktan sonra, kalıcı sportif başarıyı, mali performansa dönüştürüp yurtiçi ve yurtdışında yeni gelir kaynaklarına ulaşmak, marka gücünden yararlanıp her sezon gelirleri maksimize etmek Galatasaray için bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. Tüm bunlar için ise, camianın birbiriyle didişmesi yerine, hep birlikte kenetlenip kulübü krizden çıkartacak bir kriz yönetimine ve stratejik gelişim planları yapmaya ihtiyaç var.

Son söz olarak şunu söyleyebiliriz. Galatasaray sahip olduğu varlıkları ve marka değeriyle, bu finansal darboğazın üstesinden gelebilecek bir potansiyele sahiptir. Yeter ki, Galatasaraylılar birbirleriyle kenetlenip ortak akıla ulaşabilsinler.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş