Doç.Dr.Sebahattin Devecioğlu-31 Ocak 2017 Bilim ve teknoloji geliştikçe, spor endüstrisi de bu gelişmelere bağlı olarak hızlı bir şekilde gelişmektedir.

Dünyada spor ve özelliklede futbolun endüstriyel, ekonomi, finans, pazarlama boyutu ile ilgili veri analizi  araştırma yapan kuruluşlar,  spor endüstrisine odaklı raporlar hazırlayarak yayınlamaktadırlar.
Spor endüstrisi, spor sektörü ve spor pazarlaması ile ilgili önemli araştırmalarını her yıl yayınlayan kuruluşların önemlilerini KPMG ve Deloitte olarak değerlendirebiliriz. Bu kuruluşların Futbol odaklı yapmış oldukları raporlarına yakından baktığımızda, Futbol Endüstrisini gün geçtikçe hangi boyutlara ulaştığını görebilmekte ve kulüpler arası kıyaslama       (Benchmarking) yapabilmekte,  ülkelerin ve kulüplerin konumlarını kurumsal başarılarını değerlendirme şanısın sahip olmaktayız.
KPMG Küresel Spor Danışmanlığı Bölümü, 1 Ocak 2016 itibariyle Avrupa’nın en gözde 32 futbol kulüplerinin kamuya açık finansal bilgilerinin işletme değerlerini analiz etmeyi amaçlandığı “Avrupa Futbol Kulüpleri Değerleme Raporu’nda, Avrupa’nın en büyük futbol takımlarının toplam şirket değeri 26,3 milyar euroyu bulurken en değerli takımlar sıralamasında Real Madrid CF ve Manchester United FC her biri 2,9 milyar euro ile zirveyi paylaştı. Barcelona ise 2,67 milyar euro ile arkadan geldi. Türkiye’den Fenerbahçe 256 milyon euro ile 22’inci, Galatasaray da 225 milyon euro ile 24'üncü sırada yer aldığı görülmektedir.
21 kulübün çoğunluk hissesi Avrupalı iken geriye kalan 11 kulüp, Asya, Amerika ve Rus sahipliğinde bulunduğu vurgulanan KPMG’nin araştırmasında;  İngiliz kulüplerinin toplam şirket değeri, 10 milyar euro ile ülke sıralamasında zirvede yer almaktadır. Bu rakam 32 kulübün toplam değerinin yüzde 40’ına eşit olduğu ifade edilmektedir.  En gözde Avrupa kulüpleri raporunda Fenerbahçe ve Galatasaray’la değerlendirmeye giren Türkiye ise iki kulübün toplam değeri olan 481 milyon euro ile ülke sıralamasında 6'ncı sırada yer almıştı. Raporda Kulüplerin İşletme değeri hesaplanırken kârlılık, popülerlik (Facebook, Twitter ve Instagram takipçi sayıları ve etkileşim oranları), stadyum sahipliği, yayın hakları ve sportif potansiyel (maç, reklam ve yayın gelirleri). gibi beş önemli kriter ele alındığı, bu değerlendirmeler sonucunda “futbolun değişen ekonomik yönünü ön plana çıktığı fakat Futbol kulüpleri küresel fonlara sahipken ve dünyaca ünlü markalar haline geliyorken, işletme değerlerinin daha küçük olduğu görüldüğü” vurgulanmaktadır (1).
2015/16 sezonunun bitiminden sadece sekiz ay sonra yayınlanan Deloitte’un Futbol Para Ligi Raporu 2017”  göre, en yüksek gelir getiren 20 kulübün toplam gelirleri, üç kulübün 600 milyon Euro’luk bariyeri geçmesiyle geçen sezona göre %12’lik bir artışla 7,4 milyar Euro seviyesine ulaştığı vurgulanmaktadır.
Raporda;  Manchester United, Real Madrid'in en üst sırada yer aldığı 11 yıllık seriyi bozarak 2017 Para Ligi’nde birinci sırada yer aldığı Kulübün . 689 milyon Euro tutarındaki rekor gelire ulaşılmasında, UEFA Şampiyonlar Ligi'ne geri dönüşü ve yeni ticari ortaklıklar sayesinde yükselen üç gelir kategorisinin de (maç günleri, yayınlar ve reklam) etkisi olduğu vurgulanmaktadır.
FC Barcelona 620,2 milyon Euro’luk geliriyle ikinci ve Real Madrid, 620,1 milyon Euro’luk geliriyle üçüncü sıraya yerleştiği, Bayern Munich ise, geçtiğimiz yıl gerisinde kaldığı, listenin tek Fransız takımı Paris St. Germain’i geçerek 592 milyon Euro ile 4. Sırada yer aldığı, İngiliz West Ham United 192,3 milyon Euro geliriyle ilk 20’nin bulunduğu büyükler ligine girdiği,  Leicester City ise 172,1 milyon Euro’luk geliriyle listeye ilk defa giriş yaptığı ifade edilerek, bu yıl  ilk 20’de yer alan takımlardan sekizi İngiliz takımlar olduğu, Premier Ligi takımlarının, imzaladıkları anlaşmalar sayesinde 2016-2017 Futbol Para Ligi’nde ilk 30 takım arasında yer alacağı öngörülmektedir. Türkiye’den Fenerbahçe ve Galatasaray ise ilk 30 kulüp arasına girdiği raporda . Fenerbahçe, 157,7 milyon Euro’luk geliriyle 25. sıraya yerleşirken Galatasaray 155,9 milyon Euro’luk gelir ile 26. sırada yerini aldığı görülmektedir (2).

Bu gün Futbol dünyasında geldiğimiz noktada; Kulüplerin yeni ekonomini ilke ve kurallarını algılayacak yapıları oluşturarak,  gün geçtikçe büyüyen futbol para liginde pay almalarının yanı sıra,  bu endüstriyi büyüterek istihdam ve katma değer oluşturmak adın çaba göstermeleri gerekmektedir.  Özellikle Türkiye’de futbol kurum ve kuruluşları ile profesyonel futbolda faaliyet gösteren kulüplerin futbol para liginde daha güçlü yer almaları için kurumsal yapılarını sürdürülebilir olacak şekilde idari ve mali olarak iyileştirerek daha sonra sportif başarıların peşine düşmelidirler.

Kaynaklar;

1-https://home.kpmg.com/tr/tr/home/media/press-releases/2016/05/avrupanin-en-degerli-takimlari.html

2-https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/consumer-industrial-products/articles/deloitte-football-money-league.html

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş