Futbolda Finansal Yozlaşma
                                 linkedintakip 1 copy
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Genel Sebahattin DEVECİOĞLU Futbolda Finansal Yozlaşma

Futbolda Finansal Yozlaşma

fifa corruption alex falc chang

Doç.Dr.Sebahattin Devecioğlu- 22 Ocak 2016 Son yıllarda futbolda sportif başarıdan çok mali bilançolar konuşulmaya başlandı.

Aslında konu ;Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatının (OECD) 2009 yılında kara para aklamayla mücadeleyi yürüten Mali Eylem Görev Gücü (FATF), (Bakınız Money Laundering Through The Football Sector ) Futbol Sektörü Aracılığıyla Kara para Aklama” konulu raporuyla, futbolun öteki yüzünü ortaya konulması ile başlamıştı; Rapora göre, son 20 yılda sadece eğlence veren bir sektör olmaktan çıkan futbol, küresel bir endüstri haline dönüşmüştür. Futbolun artan iktisadi önemi de, sektöre yapılan yatırımları artırmaktadır. Ancak bu durum, suç ekonomisi aktörlerinin de futbolla ilgilenmesine yol açtığı; Rapor, futbol endüstrisinin büyüklüğünün önemli bir para akışına neden olduğunu, bunun da hile, yolsuzluk, vergi kaçakçılığı ve kara para aklamayı beraberinde getirdiğini ifade edilmekteydi (Bakınız : Futbolda Kara Para Aklama).

Bu raporla birlikte futbolun üst yöneticileri harekete geçerek, futbolda kayıt dışı, vergi kaçakçılığı, yolsuzluğu önlemek, kulüplerin  gelir-gider dengelerini sağlamak amacıyla, sportif anlamda temiz oyun ,iyi oyun anlamını taşıyan, Fair-Play uygulamalarını, futbolun idari, mali, tesis altyapı ve hukuki alanlarında da uygulamak ve yaygınlaştırmak amacıyla “Finansal Fair Play”  uygulamalarını devreye koyarak,  futbolu finansal anlamda disipline etmeye çalışmaktadırlar ( Bakınız : Finansal Fair Play : Kulüplerimiz Bekleyen Büyük Tehlike ).

Bu gün ise;  geldiğimiz nokta çok farklı, FİFA da başlayan yolsuzluk soruşturması ile dünya futbolu yeni bir çöküntü ile karşı karşıya kalmış,  dünya  futbolunun tepe yönetimleri ile başlayan üst düzey soruşturmalar ( Bakınız : Futbolun Buzdağı FİFA) FİFA ve UEFA  Başkanlarının  futbol yönetimlerinden men edilmesi ile sonuçlanmıştı ..Bu sonuç FBI tarafından futbolda yolsuzluk (Bakınız : 2015 FIFA Corruption Case)  olarak tüm dünyaya yansıtılmıştı.

          Bu olayla birlikte dünya futbolu, en tepeden (Dünya Futbol Federasyonu ) en tabana ( Futbol Kulüpleri )  kadar sarsılarak, şike ve rüşvet, yolsuzluk gibi kavramlarla birlikte  güven kaybetmiş, sorgulanmaya başlamıştır. Çünkü futboldaki bu yolsuzluk ve çöküntü, futbolu finanse eden sponsorların uzaklaşmasına, tribünlerde seyircilerin azalmasına, yayın ve bilet gelirlerinin kaybedilmesine neden olmuş, futbolda finansal problemler baş göstermeye başlamıştır.

Dünya Futbolundaki yaşanan bu gelişmelerin bir kısmı geçmişten günümüze, Türk futbolunda yaşanmış ve bir çok kulüp, kara para aklama, kayıt dışı ekonomi  uygulamalarından dolayı  bir çok kulüp, şike, rüşvet ve yolsuzluklardan dolayı mağdur olmuş kapanmış iflaz etmiş etmekte, ceza almış ve almaktadır.

Gerek yolsuzlukla mücadele kurumlarının, gerek futbol kurumlarının almış olduğu kararlar ve uygulamalar, çöküntü içersinde olan futbolun kurtarılmasına ve yeniden eski günlerine dönmesi için azami ölçüde çaba gösterilmektedirler.

Türkiye’de ise bu konu Türkiye Futbol Federasyon Başkanı tarafından ; Kulüplerin “Yapıları bozuk, maalesef borçlanarak gidiyor. 2015 sonuna göre 3.5 milyar lira civarında bir borç var tüm kulüplerin. Kulüplerimiz kendilerini toparlama sistemine girmezlerse, altyapılarına dönüp kendi oyuncularını yetiştirmez, önemli oyuncularını satmazlarsa bu borç kapanmaz. Yasayla beraber kulüplerin borçlarını kapatması gerekiyor. Ama bu mevsimde yasayla eşgüdümle olması lazım” şekinde ifadelerle Türk futbolunun yaşamış olduğu  Mali Süreci tanımlamıştı (Bakınız:  Başkan Demirören, % 100 Futbol programına katıldı).

Fakat Türk futbolu, Devlet ( Ziraat Bankası, THY, PTT, TRT  ) Sponsor, İdda, Yayın  İsim hakkı gelirleri gibi düzenli destekle birlikte; transfer, bilet, tesis, ürün, reklam  gibi  kontrolü güç gelirler  ile  birlikte  600 milyon dolar a ulaşan,  Avrupanın  gelirler ortalamasında 7. Ligi olarak  büyük bir gelir havuzunun içinde boğulma tehlikesi yaşamaktadır. ( Bakınız:  Futbolda gelirler arttıkça zarar ve açık büyüyor ).

Türkiye Futbol Federasyonu yetkililerinin açıklamalarına göre ; Spor Toto Süper Lig'deki 18 kulübün 478 milyon lira alacağı bulunduğu, buna karşın, kulüplerin borçlar toplamının 3 milyar 948  milyon lira, net borçlarının da 3 milyar 469 milyon lira seviyesinde olduğu, Kulüplerde finansal yönden ciddi zararların söz konusu olduğu "Spor Toto Süper Lig'deki 18 kulübün geliri 1 milyar 884 milyon lira, futbol maliyeti 3 milyar 194 milyon lirabrüt karın olmadığı 309 milyon lira zararın olduğu, Kulüplerin toplam 1 milyar 700 milyon lira banka borcu bulunduğunu ödenen faizin de 356 milyon lira seviyesinde olduğu ifade edilmektedir (Bakınız : Süper Lig kulüpleri borç batağında!).

           FİFA UEFA ve TFF nin Finansal Fair Play, Transfer Yasağı, Şampiyonalar katılamama, Puan silme  gibi yaptırımlarla  kulüpleri mali açıdan disipline etme gibi uygulamalarının yanı sıra ; Yıllardır Dernekler yasası ile yürütülmeye çalışılan futbolun profesyonelleşen, şirketleşen ve ticarileşen üretebilecek Kulüpler  Yasasının bir türlü hayat kazanmamasından  Spor Kulüplerinin “Dernek, Kulüp, Şirket”  olarak  tanımlanamamasından dolayı yasal boşluklardan yararlanarak oluşturulan mali tablolardan ( Gelirler ; Şirkete , Cebe , Çöpe- Giderler; Derneğe, Kulübe Taraftara, Devlete)   dolayı oluşturulan paralar, kaynaklar;  tüketilerek, savrularak, kulüpler zara uğratılmakta, iflas ettirilmekte, kapatılmaktadır.   

Bu gün gelinen noktada ; Devlet ve Federasyon çözüm üretmeye ve yeniden kaynak yaratmaya çalışmaktadır. Futbol Federasyonu spor kulüplerinin borç sorununun, mali yapılarını çözümü için kurulması planlanan Varlık Yapılandırma Şirketi ile Türk futbolunun borç sorununun çözülmesi hedeflenmektedir. TFF bünyesinde akademisyenler ve finansçılar tarafından oluşturulan komisyon tarafından modellenen Varlık Yapılandırma Şirketi kulüplerin yayın ihaleleri dahil tüm ticari gelirlerinin toplanacağı Süper Lig AŞ projesinin kulüplerin borç tasfiyesi ayağını, oluşturacağı ifade edilmektediryapısına çözüm

( Bakınız: off-Shore Kulüpleri).

Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ve Kulüpler Birliği Vakfı  Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri Kanunu”  çerçevesinde’ üzerinde çalıştığı proje toplam 3.5 milyar liralık borç batağındaki kulüpleri, 10 yıl gibi orta vadede tüm borçlarından arındırmayı hedefliyor. 1 milyar lirası SGK prim ve vergi alacakları, 2.5 milyarlık bölümü ise özel banka kredilerinden oluşan borcun yeniden yapılandırılması planı için bazı yasal düzenlemeler gerekiyor. Bakanlık, TFF ve Vakıf arasında sürdürülen görüşmeler, kalıcı bir çözüm üzerine yoğunlaşırken, büyük bölümü özel banka kredilerinden oluşan borcun, üç devlet bankasına devredilmesini öngörüyor. Türk futbolunun kurtuluş reçetesi olarak nitelendirilen projeye göre kulüplerin halen özel bankalara olan 2.5 milyar liralık borcu, Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank tarafından üstlenilecek Yasayla birlikte gelir-gider, borçlanma, transfer, kaynak üretme gibi konularda Türkiye Futbol Federasyonu ve Maliye Bakanlığı’nın takibinde olacak kulüpler, orta vadede borçlarının önemli bir bölümünden kurtulacak ( Bakınız : Kulüplere borçları için son şans ).

Fakat bize göre;  yeni kaynaklar oluşturarak ve borçları silerek, kısa vadeli günü kurtaran çözümler yerine, Profesyonel futbolu kendi kendini yönete bilen yapısal bir özelliğe kavuşturmak gerekmektedir.

Geçmişten günümüze, Türk Spor yönetiminde, demokratikleşme çabalarında önemli mesafeler kat eden T.F.F.’nin mevcut özerk yönetim yapısının korunarak, çağdaş yönetim anlayışı çerçevesinde, serbest piyasa mekanizmalarına uyum sağlayabilecek idari-mali bir yapıya kavuşturulması gerekliliği vardır (Bakınız ; Türkiye Futbol Federasyonun Özerkliği ).

              Dünya ve Türk futbolunu, yönetimsel ve finansal yozlaşmalardan kurtarmayı amaçlayan bu özel çabalar, umarım kısa zamanda sonuç verir. Futbolun kurtarılmasına yönelik oluşturulan kaynaklar, futbolun ve kurumlarının gelişimine, insanlığın ve toplumun faydasına olacak  şekilde,  boşa harcanmadan futbola aktarılarak,  Dünya mirası olan futbolun özlenen eski günlerine yeniden geri dönmesine katkı sağlanır. Türk futbolu da, Kulüpleride, Yöneticileride bundan nasibini alır.{jcomments on}

Kaynaklar

1- http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/ML%20through%20the%20Football%20Sector.pdf

2- http://www.elazighaber.com/futbolda-karapara-aklama-1440yy.htm

3- http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/yonetim/117-tugrul-aksar/2084-finansal-fair-play-kulueplerimizi-bekleyen-bueyuek-tehlike.html

4- http://www.ekospor.com/fifa/

5-  https://en.wikipedia.org/wiki/2015_FIFA_corruption_case

6-  http://www.tff.org/default.aspx?pageID=285&ftxtID=24415

7-  http://www.sanayicidergisi.com/ayin-dosyasi/futbolda-gelirler-arttikca-zarar-ve-acik-buyuyor.htm

8-  http://www.milliyet.com.tr/super-lig-kulupleri-borc-bataginda----2118505-skorerhaber

9-  http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/125-sebahattin-devecioglu/3707-off-shore-clubs.html

10-  http://www.hurriyet.com.tr/kuluplere-borclari-icin-son-sans-40043531

11-  https://www.academia.edu/

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  5576  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Sebahattin Devecioğlu Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

FutbolEkonomi , 2010 yılından bu yana futbolun ekonomik, finansal ve yönetsel boyutlarını mercek altına alan bağımsız bir bilgi ve analiz platformudur. 2005 yılında kurulan Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi (FESAM) ile aynı vizyon doğrultusunda faaliyet gösteren platformumuz, futbolu sadece saha içi bir oyun değil, çok katmanlı bir endüstri olarak ele alır.

Hakımızda daha fazlası >>>

Spor Endexi

 

4/07/2025

Kapanış  
  BİST 100

10.275,75

+0,46

 bjk BJKAS

2,08

+1,46

 fb FENER

13,77

+3,30

 gs GSRAY

1,70

+2,41

 trabzon TSPOR

1,13

+3,67

   SPOR ENDEKSİ

2.481,61

+2,89

Podcast: FutbolEkonomi Sohbetleri

1

Yeni podcast serimizde gündemde öne çıkan konuları ya da sitemizde yayımlanan dikkat çekici yazıları sohbet formatında ele alıyoruz. Karmaşık görünen meseleleri daha sade ve anlaşılır şekilde dinleyiciyle buluşturmayı amaçlıyoruz.
Apple Podcasts

Spotify

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 50108087

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 36 30 5  1 91 31 60 95
2 Fenerbahçe 36 26 6 4 90  39 51

84

3 Samsunspor 36 19 7  10

55

41 14

64

4 Beşiktaş 36  17  11 8 59 36 23 62
5 Başakşehir 36 16 6  14 60 56 4 54
6 Eyüpspor 36 15 8 13 52  47

 5

 53
7

Trabzonspor

36 13 12 11 58 45 13 51
8 Göztepe 36 13 11

12

59 50 9 50
9 Ç.Rizespor 36 15 4 17 52   58 -6 49
10 Kasımpaşa 36 11 14 11 62 63 -1 47
11 Konyaspor 36 13 7 16

45

50  -5 46
12 Alanyaspor 36 12 9 15 43 

50

-7 45
13 Kayserispor  36 11 12

13

45  57  -12 45
14 G.Antep FK 36 12 9 15 45 50 -5 45
15 Antalyaspor 36 12 8 15 37 62 -10 39
16

BodrumFK

36

9

10

17 26 43

-17

44
17 Sivasspor 36 9 8 18 44 58 -14 37
18 Hatayspor 34 6 8 22 42 74 -27 26

19

A.Demirspor 33 3 5 28 34 92 -58 2

 

                 

Deloitte Football Money League - 2025

deloitte money league rapor 2025

 Deloitte Money League Raporunu 28. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2023-24 sezonunda gelirleri toplam 11.2 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.