Engin Esen- 11 Aralık 2017Abu Dabi Emirliği hanedanı üyesi ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Başbakan Yardımcısı Mansur bin Zayid el-Nehyan, İngiltere'nin köklü futbol kulüplerinden Manchester City'yi satın almakla kalmadı, futbol endüstrisinin geleceğini şekillendirmeye de soyundu.
Şeyh Mansur'un sahibi olduğu Abu Dhabi United şirketinin kurduğu City Football Group, farklı ülkelerdeki 4 kulübün tamamını, 2 kulübün hisselerini satın aldı ve yaklaşık bin futbolcunun bulunduğu bir yetenekler havuzunun sahibi oldu.
Manchester'daki Salford İşletme Okulu'ndan Prof. Simon Chadwick, Financial Times Gazetesi'ne verdiği demeçte bunu futbolun Walt Disney modeli diye tanımladı: “İlk 11'i bir hafta Amerika'ya, ertesi hafta Çin'e, öbür hafta Güney Afrika'ya götüremezsiniz. Onun yerine isim, sponsorluk, forma ve imaj imtiyaz haklarını devredebilirsiniz.”
Bu fikrin babası olarak ise İspanya'nın Katalonya bölgesinin spor kulübü Barcelona'da 2003-2008 arasında yöneticilik yapan Ferran Soriano gösterildi. Türkçe'ye de çevrilen “Gol: Top Ağlarla Şans Eseri Buluşmuyor” kitabının yazarı Soriano'nun döneminde Barcelona'nın yıllık geliri 123 milyon Euro'dan 309 milyon Euro'ya kadar çıktı.
Güçlü Sponsorları Var
Ancak diğer liglerdeki kulüpleri satın alma planı Barcelona yönetimi tarafından kabul edilmeyince ayrılan Soriano, ekibinin büyük bölümüyle birlikte 2012'de Manchester City'de CEO olarak göreve başladı. Manchester City, BAE havayolu şirketi Etihad ile 400 milyon sterlin karşılığında 10 yıllık stadyum ve forma anlaşması yapmakla kalmadı, Japon otomotiv devi Nissan'ın sahibi olduğu Japon kulübü Yokohama Marinos'ta yüzde 20'lik hisse almasından kısa süre sonra bu şirket ile 20 milyon sterlinlik sponsorluk anlaşmaları yaptı.
300 bin futbolcu izleniyor
20 milyar dolarlık servete sahip Şeyh Mansur'un desteğiyle yılda 200 milyon sterlin transfer harcaması yapıyor. Çinli konsorsiyum China Media Capital 2015'te 400 milyon dolar ödeyerek CFG'de yüzde 13'lük hissedar oldu ve grubun piyasa değerini 3 milyar dolara çıkardı. CFG'nin uluslararası alanda en büyük rakibi olan Red Bull grubu 4 ülkede faaliyet gösteriyor. İspanya başkentinin köklü kulübü Atletico Madrid ise Fransa, Meksika ve Hindistan'da 3 kulüpte hissedar oldu. Arsenal oyuncusu Brian Marwood'un başında olduğu 50 kişilik Manchester City keşif ekibinin veri tabanında 300 bin futbolcu bulunuyor.{jcomments on}
www. Futbolekonomi.com’un vizyon ve misyonu temel olarak Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.
Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.
Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.
Yirmiüçüncüsü yayınlanan 2020 Deloitte Para Ligi Raporu’na göre Barcelona 840.8 Milyon Euro’luk geliriyle ilk sırada. Tamamı Merkez Lig kulüplerinden oluşan Lig’in Raporunu okumak için tıklayın.
Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.
''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.”
KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız”
Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu
Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,