Prof.Dr.Turgay Biçer- 15 Ekim 2025 Düşünen her varlık bir şekilde spor ve futbol dahil yaşamın her alanında, hayatın anlamını sorgular durur. Kimi bulur veya bulduğunu sanır kimi ise, hayatın bir anlamı olmadığı söyler; kimileri ise hayatın “hayatın anlamı manlamı yok, sadece sen ne anlam verirsen ona dönüşür” der.

 Hayatın ne olduğunu kimse bilmiyor. Çoğu insanın kendisi için bir anlam arayışında olmadığını da biliyoruz. Böylesi bir halde insan düşünmeye başladığı için bazen bu soruyla kendini açmaza sokabiliyor. Zira, anlam arayan tek varlık insan zira hayvanların anlam arayışıyla ilgili fazla bir şey bilmiyoruz; zira düşünen varlık sadece anlam arayışı ile ilgilenir. Tabi her düşünen varlık olan insanların çoğu bu soruyu kendine bile sormadan bir şekilde e yaşayıp gidiyor…

Baştan kendi düşüncemi söyleyeyim, “hayatın kendine göre bir anlamı yok biz onu anlamlandırmaya çalışıyoruz kültürün ev sorumluklarımızın etkisiyle.” Var oluşumuzu sorguladığımızda ve yapmak istediklerimizi de keşfettikçe sahip olduğumuz yatkınlar ve isteklerimiz doğrultusunda bir anlam arayışı değil de anlam verme yolculuğuna çıkıyoruz diyebilirim.

Doğru ya da yanlış anlam verme konusunda net olduğumuzda yaptıklarımız, yapacaklarımız ve hatta acılarımız bile anlamı olmaya başlıyor. Onlara sıkı sıkı sarılıyoruz ve ruhsal bir varlık olarak görüyoruz kendimizi. Bu kavrayış amacımızı, hedeflerimizi, ilke ve değerlerimizi şekillendirmeye başlıyor. Bunun sonucu olarak nelerin bizi mutlu ve başarılı kılacağı konusunda tutum ve davranış geliştiriyoruz.

Bu bağlamda insanın anlam verme özelliği kendine özgüdür; her birey hayatını anlamlandırmak ve değerli kılmak için kendi yolculuğunu kendisi yapmak zorundadır. Bu nedenle, “neyi neden yapıyoruz? Bunun bizim için anlamı nedir? Diyelim yapmadık ne tür sonuçları olur ve neden? “ soruları hayatımıza anlam verme arayışında değerli sorulardır ve her zaman yanıtlamak kolay olmayabilir. Bunun için de kişinin düşünmeye zaman ayırması, kendine dürüst olması gerekir. İçtenlik ve yalınlık ise ayrı değerlerdir ve anlam verme arayışında gereklidir.

“Nedensiz davranış yoktur” bir davranış ne kadar saçma bile olsa mutlaka derinlerde o kişi için bir anlamı vardır henüz fark edemese bile. Özellikle futbol maçlarında  futbolcularda ve tribündeki taraftarda gözlemlediğimiz bize ters gelen bazı anormal durumların bile kendi içinde nedenleri vardır. Buradaki fark, varolmanın anlam arayışında olan kişinin, yaptıklarını daha sonra değerlendirebilmesidir. Belki, oyunun ve yarışmanın yüksek atmosferinde oyuncu veya sporcu salgıladığı yüksek dopamin ile motivasyon, ödül, haz, öğrenme ve hareket kontrolü gibi birçok hayati işlevini farkında olmadan  yerine getirir. Oyun ve spor onun için bunları gerçekleştirme aracı da olabilir. Kişi farkında olmayabilir ama düşünen varlık olarak kabul edilen insan, neyi niçin yaptığını sorgulayabilir ve gerekli durumlarda nedenleri ve dolayısıyla davranışlarını; doğal olarak tutumlarını ve hatta kendini değiştirebilir. İşte bu baskı altındayken bile hareket, tavır ve davranışlarını oyun içinde ve dışındayken denetleyebilen ya da maçtan sonra değerlendirebilen insan (oyuncu-sporcu) kendi içinde düşünce, yani zihniyet ve bakış açısını da değiştirmiş olur. Bu değişimi yaşamadan ve kendisini sorgulamadan oyuncu veya sporcu; öz itibariyle insan değişmiş olamaz. Değişmeyen bir insan da başka değişimlere vesile olamaz. Birçok davranış bilimci ve felsefecilerin dediği gibi insan ancak kendi kendini, varlığını ve özünü kavrarsa değişi ve gelişim içine girebilir ve hayatının bir anlamı olmaya başlar. Bilinç burada önemli bir yetkinliktir.

Sonuçta, Avusturyalı bir psikiyatrist ve nörolog olan Victor Frankl'ın da ifade ettiği gibi, "insan acı içindeyken, hatta travma geçirirken bile hayatına anlam katabilir, anlam arayışını devam ettirebilir." Bu bağlamda değerlendirecek olursam, spor ve futbol fena halde hayata benzer. İşte saha içinde de, saha dışında da hayatın anlam arayışına devam edebilen insan değişen ve dönüşen insandır. Bilinçli insandır. 

Yoğun bir tempoda yaşadığımız doğrudur ama ruhlarımızın geri kalmamsın için bazen durup düşünmek, kendimize sorular sormak, ufku öngörebilmek ve kuş bakışı bakabilme özelliğimiz ile geleceğe bir göz atmak gerekir.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş