Futbolekonomi- 11 Kasım 2025  Sosyal medyanın yaşamımızda giderek fazla yer kapması, zaman içinde bazı tüketim kalıplarımızın da değişmesine yol açtı. 

Sürekli değişen dinamikler sporu, sporcuyu ve sporseverin tüketim davranışlarını yakından etkiliyor ve değiştiriyor. İnternet başında zaman geçiren bir çok sporsever hayran kitlesi, oyuna bakış açılarını daha da belirginleştirerek, YouTube veya Twitch gibi platformlarda yayıncılarla birlikte maç izlemeyi tercih ediyor. Sosyal platformlar, hayranlar için "kişiselleştirilmiş" bir deneyim yaratarak farklı topluluklar oluşturuyor. İşte tam da bu konuda İngiliz The Athletic’de Jordy Fee-Platt tarafından kaleme alınan bir makale, sporsever hayranların spora ve sporcuya olan hayranlığın nasıl değiştiğini analiz ediyor. İinternet üzerinden sporu takibin, konu öznesi sporculara olan hayranlığın etkisini azalttığını makale ileri sürüyor. İlginç analizler içeren bu makaleyi sizler için The Athletich’ten Türkçe’ye çevirdik.

 Güney Koreli bir Pistons taraftarı, geçen ay Detroit'ten yaptığı neşeli sosyal medya paylaşımlarıyla sosyal medyada viral olmuştu. Pittsburgh Steelers ise evinde sessiz sayım yapmak zorunda kaldı. NFL, Washington ve Miami takımlarını Madrid'de maç yapmaya gönderiyor. Tüm MLS maçları iki yıldır yalnızca bir yayın platformunda yayınlanıyor.

Bazı LeBron James hayranları, gittiği her yerde ona destek verdi ve takımdan çok oyuncuya öncelik verdi. (Kelley L. Cox / Imagn Images)

Bu, birdenbire olmuyor. Genç taraftarların spora olan ilgileri değişti ve bağlılıkları giderek daha az mekân odaklı hale geliyor. Dallas merkezli küresel bir pazarlama şirketi olan PMG Worldwide tarafından Mayıs ayında yürütülen bir araştırma, spor hayranlığındaki birçok değişen dinamikleri inceledi.

Rapor, sporların nasıl tüketildiğine dair kuşaklar arası farklılıkları ayrıntılı olarak ele aldı. Geleneksel kablolu yayın paketlerinden uzaklaşıp yayın akışı ortamına geçen taraftarların sayısı arttıkça, yerel takımlara aynı ilgi gösterilmedi. 1965 ile 1980 yılları arasında doğan X Kuşağı, haftada yalnızca birkaç maçın izlenebildiği bir dünyada büyüdü. En iyi ihtimalle, bir NFL Pazar günü, bir öğleden sonra erken saatlerde bir maç, bir öğleden sonra geç saatlerde bir maç ve bir de ana zaman maçı anlamına geliyordu. Sınırlı izleme seçenekleriyle, yerel takıma destek, yaşlı bir aile üyesinden miras kalıyordu.

Y kuşağı (1981-1996) arasında PMG, şehir değiştirirken takım sadakatini değiştirmeye yönelik artan bir ilgi buldu; ancak memleket sadakati aynı şekilde yerleşmedi.

1990'ların sonu ile 2010'ların başı arasında doğan Z kuşağı içinse durum tamamen farklı.

PMG Entegre Strateji Direktörü Joe Flowers, "Asıl mesele sporcu seviyesindeki hayranlık," dedi. "Bu yıldız kişiliklerin kim olduğunu bulmak mı? Sosyal medya akışlarınıza kimler hükmediyor? En iyi anlarını defalarca izlediğiniz klipler kimlerdi? FIFA veya Madden'ın kapağında yer alan ve tüm arkadaşlarınızın da giydiği için giymek istediğiniz o harika formayı giyenler kimler?"

Flowers, LeBron James'in gittiği her yerde onu destekleyen ve eski takımlarının kaderini pek umursamayan taraftarların son örneğine dikkat çekti. Bu taraftarlar için destek önceliği takımdan ziyade oyuncuya veriliyor. PMG anketine katılanların %51'i, markaları favori oyuncularıyla bağdaştırdıklarını, %25'i ise markaları incelerken bir sporcunun değerlerini göz önünde bulundurduklarını söyledi.

Yayın akışı spor izleme deneyiminin vazgeçilmezi haline geldikçe, mekansız taraftarlık fikri büyümeye devam ediyor. PMG araştırmasında ankete katılanların %60'ından fazlası, "erişilebilirlik ve mevcut içerik sayesinde yayın akışının spor hayranlığı deneyimlerini geliştirdiğini" söyledi. MLS, 2023'te tüm maçlarını yayınlamak için Apple TV+ ile bir anlaşma imzaladı. Yeni MLS taraftarları, %100 yayın akışı ortamında ligle tanışıyor.

PMG Stratejik Planlama ve İçgörüler Başkanı Shelina Taki, "Bu, yayıncılığın nasıl sınırsız bir hayran kitlesine yol açtığının mükemmel bir örneği," dedi. "MLS takımlarının kapladığı alan diğer büyük Kuzey Amerika liglerinden çok daha küçük olduğu için sınırları aşıyor. Özellikle Avrupa ve Güney Amerika'dan gelen uluslararası oyuncuların sayısı göz önüne alındığında, kimliğiyle örtüşen bir oyuncuyu destekliyorsunuz. Bu durum, hayranlığı nerede yaşadığınızla ilgili olmaktan çıkarıp, neyle bağ kurduğunuzla daha çok ilgili hale getiriyor."

Sosyal medyanın varlığı da değişen dinamiklerde rol oynamaya devam ediyor. Birçok genç hayran, oyuna bakış açılarını daha da belirginleştirerek, YouTube veya Twitch gibi platformlarda yayıncılarla birlikte maç izlemeyi tercih ediyor. Sosyal platformlar, hayranlar için "kişiselleştirilmiş" bir deneyim yaratarak farklı topluluklar oluşturuyor.

"Teknoloji neredeyse her taraftarı yerel yaptı," dedi Taki. "Artık bir memlekete ihtiyacınız yok. Sadece platformlara erişime ihtiyacınız var."

Canlı spor etkinliklerine katılmak da her zamankinden daha pahalı. NBA biletlerinin ortalama fiyatı 2023'te 30 dolardan 218 dolara yükselirken, MLB biletleri 1995'teki 10 dolardan 2023'te 37 dolara çıktı. Genç taraftarların evlerinde maç izlemeleri zorlaştığı için, yerel takımlarını desteklemeye eskisi kadar istekli olmayabilirler.

Bu arada, taraftarlar tuttukları takımın maçını izlemek için uzun yolculuklara para harcamaya daha istekli görünüyor. 2024 küresel American Express anketine göre, yetişkinlerin üçte birinden fazlası 2025'te spor müsabakaları için seyahat etmeyi planlıyordu. Bu taraftarların %38'i altı saatten uzun seyahatler planlıyordu. Y kuşağı ve Z kuşağı üyelerinin üçte ikisi, canlı bir spor müsabakası için seyahat etmekle ilgilendiklerini söyledi; bu oran, bunu yapacaklarını söyleyen tüm katılımcıların %58'inden daha yüksekti.

İç saha maçlarına ev sahipliği yapmak, günümüzde destekleyici ve hoş karşılanan bir kalabalığın garantisini vermiyor. Bu sonbaharda NFL'de de görüldüğü gibi, deplasman taraftarlarının istilası giderek yaygınlaşıyor. Packers taraftarları yakın zamanda Pittsburgh'daki Acrisure Stadyumu'nu işgal ederek, büyük bir iç saha avantajıyla bilinen Steelers için zorlu bir ortam yarattı. Son yıllarda, San Francisco 49ers taraftarları, Los Angeles Rams'ın evi olan SoFi Stadyumu'na, bölgesel rakiplerine karşı her deplasman maçındaki yüksek seyirci sayısı nedeniyle "Levi'nin Güneyi" adını taktılar. Ravens gibi daha küçük bir taraftar kitlesi bile , geçen hafta Miami Dolphins'e karşı oynanan deplasman maçında kalabalığa hükmetti. Spor seyahat sektörü, 2023 yılında küresel çapta yaklaşık 609 milyar dolar gelir elde etti  ve 2030 yılına kadar yüzde 16 oranında büyümesi öngörülüyor. Euromonitor'a göre, ABD'de spor seyahat paketlerinin maliyeti bu yıl 3 milyar doların biraz altında olacak ve 3,5 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

Spor seyahat paketi şirketi BookSeats'in kurucusu Joseph DeMarinis, Aralık 2024'te Forbes'ta yayınlanan bir makalede, genç nesillerin canlı maçlar için seyahat etme konusunda çok heyecanlı olduğunu belirtti. 

Demarinis, "Sosyal medyanın gücü ve FOMO (bir şeyi kaçırma korkusu), hayranları büyük, paylaşılan anların bir parçası olmaya yönlendiriyor" dedi.

Tom Hur, favori takımını izlemek için Detroit'e yaptığı 6.000 millik yolculuğuyla geçen ay sosyal medyada viral oldu. X'te @KoreaPistonsFan adıyla tanınan Hur, 24-31 Ekim tarihlerinde Detroit'teydi ve Motor City tarafından coşkuyla karşılandı. 32 yaşındaki oyuncu, yıldız oyuncu Cade Cunningham da dahil olmak üzere birçok Pistons oyuncusuyla tanıştı ve ayrıca dört Detroit profesyonel spor takımından ücretsiz ürünler aldı. Restoran ziyaretleri de dahil olmak üzere tüm seyahat, Hur'un sosyal medyasında belgelendi.

Sporun sosyal medya aracılığıyla küreselleşmesi, uzun mesafeli taraftarlar üretmeye devam ediyor.

Flowers, "NFL'nin genişlemesiyle ilgili neler yaptığını bir düşünün," dedi. "Küresel pazarları kazanmak istiyorlar. Sadece ABD'yi değil, İngiltere ve Almanya'daki taraftarları da NFL'e çekmek istiyorlar. Oradaki hayran kitlesini büyütmek ve ister kendi ülkelerinde ister yurtdışında olsun, sporu izlemek için seyahat etmelerini istiyorlar."

Dünyanın dört bir yanından taraftar çeken sadece ABD takımları değil. Futbolun İngiliz Premier Ligi ve Formula 1 araba yarışları gibi Avrupa liglerine de giderek daha fazla Amerikalı taraftar ilgi göstermeye devam etti.

Taki, "Artık bu spora gerçekten meraklı olan birçok Amerikalı için, hafta sonu bir barda veya başka bir yerde izlemekten keyif almak mümkün," dedi. "Ama bence o toplulukta, ana üsse seyahat etmenin veya gerçekten tanınmış bir stadyumda bulunmanın yerini hiçbir şey tutamaz. Bu yüzden bu sürükleyici deneyimlerin çok ilginç olduğunu düşünüyorum."

Modern taraftarlar, değerleriyle örtüşen bir hikayeyi desteklemeye ve onu desteklemeye daha fazla ilgi duyuyor. NWSL takımı Angel City FC, 2022'de lige katıldıktan sonra kapsayıcılık çalışmaları sayesinde hızla popülerlik kazandı.

Taki, "Kendinizi görülmüş veya temsil edilmiş hissettiren bir hikâyeye veya bir şeye destek veriyorsunuz," dedi. "Bunu [kadın tenisçisi] Coco Gauff veya [Formula 1 pilotu] Lewis Hamilton'da görüyorsunuz, büyük bir değerler uyumu var. Bence bu dijital bağlantıyla, özellikle genç nesillerde, önemli olanın neye değer verdiğiniz ve neyin sizi temsil edilmiş hissettirdiği olduğunu görüyoruz. Ve bence bu hikâyeler coğrafyadan daha fazla yankı buluyor."

https://www.nytimes.com/athletic/6784532/2025/11/11/global-sports-fandoms-streaming-younger-generations/?

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş