Prof.Dr.Fuat Tanhan- 19 Ekim 2025 Modern futbolun yüksek performans gerektiren ortamında spor psikolojisi giderek daha kritik bir disiplin haline gelmiştir. Ancak bu alandaki uygulamaların etkinliği, salt bireysel müdahalelerle sınırlı kalmayıp, kurumsal yapının bütüncül bir şekilde ele alınmasına bağlıdır.

 Spor psikolojisi literatürü, takım sporlarında bireysel performansın yönetim yapısından, takım dinamiklerinden ve organizasyonel süreçlerden bağımsız olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.

Fenerbahçe Başkanı Sayın Sadettin Saran'ın "ölü toprak" olarak tanımladığı motivasyon sorunlarına yönelik psikolog desteği sağlama kararı, farkındalık düzeyi açısından olumlu bir adım olarak görülebilir. Ancak araştırmalar gösteriyor ki, yönetsel sorunlar çözülmeden uygulanan bireysel psikolojik destek programlarının etkisi sınırlı kalmaktadır. Takım sporları, bireysel performansların takım etkileşimine bağlı olarak şekillendiği ve yönetimsel dinamiklerden doğrudan etkilendiği bir alandır. Spor psikolojisi müdahaleleri ancak organizasyonel destekle bütünleştiğinde ve örgütsel sorunlar yapısal olarak çözüme kavuşturulduğunda sürdürülebilir sonuçlar üretebilmektedir.

Bir kulüpte psikolog istihdam etme kararının arkasındaki amaçların netleştirilmesi hayati önem taşımaktadır. Psikolojik destek; maç kaygısının azaltılması, takım içi iletişimin geliştirilmesi, özgüven artırımı, sportif yaşam dengesinin kurulması veya sakatlık sonrası uyum süreçleri gibi farklı hedeflere yönelik olabilir. Ancak performans düşüklüğüne neden olan yönetsel ve etkileşimsel faktörler ele alınmadığı sürece, bireysel müdahalelerin etkisi kaçınılmaz olarak sınırlı kalacaktır.

Futbolcuların performansını etkileyen psikolojik faktörler -kaygı, baskı altında ortaya çıkan "paradoksal niyet" fenomeni veya seyirci baskısı- doğrudan içinde bulundukları psikolojik atmosferle bağlantılıdır. Bu atmosferi şekillendiren temel unsurlar ise kulübün yönetim anlayışı, iletişim kültürü ve adalet algısıdır.

Fenerbahçe Spor Kulübü'ndeki başkanlık geçiş süreçleri demokratik görünse de, çözülmemiş dinamikleri barındırmaktadır. Sayın Aziz Yıldırım'ın başkanlık yarışından önce başkanlığı bir dönem daha görece nedenlerle açıkça istediğini dile getirmesi; Sayın Ali Koç'un başkanlığı şampiyon olamadan kaybetmesiyle sonuçlanan süreç, her iki başkan için de başkanlık “bitmemiş işler” olarak kalmıştır. Sayın Sadettin Saran ise kendisinden önceki iki başkanın bu tamamlanmamış süreçlerini devralmış durumdadır. "Üç başkanın birlikte kupa kaldıracağız" vurgusu, bu karmaşık liderlik dinamiklerine işaret etmektedir.

Oysa etkili liderlik, önceki dönemlerin değerini takdir ederken aynı zamanda bağımsız bir yönetim sergileyebilmeyi gerektirir. İletişim teorileri, özellikle konuşulmayanların çoğu zaman konuşulanlardan daha belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle, şeffaf bir iletişim kültürünün oluşturulması kulüp başarısı için kritik öneme sahiptir.

Psikolojik destek salt bir uzman istihdamı meselesi değil, bir kültür meselesidir. Bir futbolcuya psikolojik destek önermek, onun psikolojik ihtiyaçlarını kabul etmek anlamına gelse de, gerçek çözüm bireysel kırılganlıkları gidermekten çok, bu kırılganlıklara zemin hazırlayan sistemsel sorunları dönüştürmekten geçer. Psikolog ofisleri, yönetimsel sorunlar için telafi mekanizması olarak kullanılamaz ve kullanılmamalıdır.

Sonuç olarak, bir kulübün psikolog istihdam etmesi sorumluluğu bireylere devretmek değil, kurumsal dönüşüm iradesi göstermek anlamına gelmelidir. "Ölü toprak" ancak yönetimsel iklim canlandığında, güven tazelendiğinde ve amaçlar netleştiğinde verimli hale gelebilir. Psikolojik destek bu verimli toprağı işlemek için bir araçtır; toprağın kendisi değildir.

Sayın Saran'ın psikolojik faktörleri fark ederek adım atması önemli olsa da, en iyi niyetli bireysel müdahaleler dahi yapısal sorunlar çözülmeden etkisiz kalacaktır. Gerçek dönüşüm, ofislerdeki bireysel seanslardan çok, kulübün tüm katmanlarına nüfuz eden sistemsel bir değişimle mümkün olacaktır. Spor psikolojisi uygulamalarının başarısı, nihayetinde bu bütüncül yaklaşımın benimsenmesine bağlıdır.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş