UEFA, Finansal Fair-Play kapsamında gelir-gider tablolarında düzensizlik tespit ettiği Fenerbahçe ve Trabzonspor’u görüşmeye çağırdı. UEFA gelirlerine geçici olarak el konulan bordo-mavili kulüp, 2016 yılının ilk denetimine kadar kriterleri yerine getirmezse ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.
Finansal Kontrol Birimi tarafından yapılan takip neticesinde Trabzonspor’un bazı yabancı oyuncularına yaptığı ödemelerin şikayet konusu olmasından, yani mali sorumlulukların yerine getirilmemesinden söz edilerek, UEFA gelirlerinin geçici olarak dondurulduğu bildirildi. Bordo-mavili kulübe yapılan bildirimde ayrıca 2015 yılının ikinci yarısına ait gelir-gider tablolarının görüşülmesi amacıyla toplantı yapılacağı aktarıldı. Taraflar arasında yapılacak görüşmelerden sonra 2016 yılının ilk denetimine kadar Trabzonspor, finansal fair-play kriterlerini yerine getirmez ise, puan silme, Avrupa kupalarından men gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.
Fenerbahçe’ye yapılan uyarıda ise gelir-gider tabloları arasında büyük fark oluştuğu belirtilerek bunun nedenleri ve çözümlerinin görüşülmesi gerektiği ifade edildi.
Bilindiği gibi UEFA finansal fair-play konusunda 2015 yılından itibaren daha önce ilan ettiği yaptırımları uygulamaya başlamış ve Avrupa’da pek çok kulübe gelirlerin geçici olarak dondurulması cezalarını vermişti.
En Temel Hatları ile Finansal Fair Play (http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/yonetim/117-tugrul-aksar/2084-finansal-fair-play-kulueplerimizi-bekleyen-bueyuek-tehlike.html)
Kulüplerin finansal olarak daha sağlıklı bir mali yapıya sahip olmaları ve rekabeti ekonomik olarak daha eşit koşullarda sürdürebilmelerine olanak sağlamaya yönelik, kulüplerin uyması gereken bir zorunluluk olarak Finansal Fair Play uygulamasının denetimini ülke federasyonları yapıyor olacak. Ancak, lokal federasyonların denetlediği ve buna göre lisans verdiği kulüpler UEFA’nın organizasyonlarına katılabilecek.
UEFA bu konuda oldukça ciddi ve bu nedenle “Kulüp Finansal Denetim Masası” isimli bir kurul oluşturuldu ve bu kurulun başına da Belçika eski başbakanı Jean-Luc Dehaene getirildi.
Finansal Fair Play Kriterlerine göre;
- 1. Yöneticiler kulüp için ceplerinden harcama yapamayacak. (Paralı başkan dönem sona eriyor.)
- 2. Yöneticilere, şirket ortaklarına veya ilişkili şirketlere olan borçlar, 2012–13 sezonuna kaynaklarına ödenecek. (Borçlar kaynaklarına iade olunacak)
- 3. 2012-2013’ten itibaren kulüpler transfere gelirlerinden daha fazla harcama yapamayacak. (Denk Bütçe uygulaması esas olacak.)
- 4. Mali tablolarda parasal olmayan gelirler yer alırsa, (Örneğin, başkan veya ortakların borç verdiği paralar) bu gelirler futbol dışı gelir kabul edilecek ve kulüp gelirleri içinde sayılmayacak. (Sadece kulübe hibe edilen tutarlar gelir sayılacak.)
- 5.Hiçbir futbolcu, kulüp ya da yasal otoriteye vadesi geçmiş borç bulunmayacak. (Gelirlerden daha fazla borçlanılmayacak. (Denk Bütçe İlkesi). Bu durumda transfer yasağı geliyor.
- 6.Öz sermayenin eksiye düşmesine izin verilmeyecek. Kulüplerin başa baş noktasını yakalamalarına olanak sağlamak için kulüplerin belirli bir dönem zarar etmelerine izin verilecek.
- 7.Futbolculara yapılacak ücret, maaş ve prim ödemeleri, toplam gelirin yüzde 70’ini geçemeyecek.
- 8.Kulübün toplam borcu, toplam gelirinin yüzde 100’ünü geçemeyecek. (Denk Bütçe Uygulaması)
- 9.Bütçesi 5 milyon Euro’nun altındaki kulüpler finansal kriterlerden muaf tutulacak.
- 10.Kulüplerin ilişkili şirketleri ile yaptıkları her türlü ticari işlemde geçerli olan fiyatların piyasa emsallerinden oldukça yüksek veya düşük olması durumunda, bu rakamların gelir veya gider hesaplarına herhangi bir etkisi olmayacak, söz konusu işlem için bir emsal piyasa fiyatı bulunarak gelir ve giderin tespitinde bu fiyat dikkate alınacak. (Örneğin, Mancester City sahibi Mansour bin Zayed Al Nahyan’ın firması Etihad ile sahibi olduğu kulübün 10 yıllığına 642 milyon dolarlık sponsorluk sözleşmesi gibi sözleşmeler…Nitekim bu sponsorluk sözleşmesi UEFA tarafından inceleme altına alınmıştır)
- Kulüpler transfer ettikleri futbolculara ödeyecekleri bonservis ücretlerini, işlemin gerçekleştiği yılda tek seferde değil, futbolcu ile yapılan sözleşmenin süresi boyunca, amortisman mantığı içinde giderleştirecek. Ancak, söz konusu oyuncunun sözleşmesi devam ederken satılması halinde oluşacak kar veya zarar rakamı, içinde bulunulan senede dikkate alınacak.
- Kulüplerin altyapı, stadyum veya antrenman sahası gibi yatırım amaçlı harcamaları başa baş noktası hesaplamalarına dahil edilmeyecek.
- Yukarıdaki maddelerden de anlaşılacağı üzere, Finansal Fair Play kriterlerinin temel ve genel amacı: Kulüplerin gelirlerinden daha fazla para harcamamasını sağlamak. Bu hedefin arka planında ise kulüplerin ekonomik ve finansal kapasitelerini artırmak; kulüpleri, gelirlerini korumaya teşvik etmek, bonservis ve futbolcu ücretlerini sınırlandırmak, kulüplerde mali disiplini artırmak, altyapı gelişimine imkân vermek ve sonunda da kulüplerin daha uzun ömürlü ve sürdürülebilir bir finansal yapıya sahip olmalarını sağlamak suretiyle eşit koşullar içinde rekabet edebilmelerine olanak ve ortam hazırlamak.
Takvim
2009 yılının Eylül ayında açıklanan Finansal Fair Play kuralları çerçevesinde ilk inceleme 2013-2014 sezonu öncesinde yapılacak. Ancak bu dönemde dikkate alınacak sezonların 2011-2012 ve 2012-2013 olması nedeniyle, kulüpler için kronometrenin düğmesine çoktan basılmış durumda. İlk incelemeyi takip eden sezonlarda ise denetim son üç yılın verileri doğrultusunda yapılacak.
Fakat UEFA, iki sene gibi kısa bir sürede kulüplerin mali yapılarını düzeltmelerinin son derece zor olduğunu bildiğinden, kâr ve zarar rakamlarının eşit olacağı “başabaş noktası” için aşamalı bir geçiş planı öngörmüş ve kulüplere, aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere, belirli miktarlarda zarar edebilme hakkı tanımış durumda. (A.Can Nizamoğlu, "Finansal Fair Play", http://spor.milliyet.com.tr/finansal-fair-play/a--can-nizamoglu/spor/sporyazardetay/02.03.2012/1510173/default.htm)
Sezon |
İncelenecek Sezonlar |
Kabul Edilebilir Zarar Tutarı (€) |
||
2013-2014 |
- |
2011-12 |
2012-13 |
45 milyon |
2014-2015 |
2011-12 |
2012-13 |
2013-14 |
45 milyon |
2015-2016 |
2012-13 |
2013-14 |
2014-15 |
30 milyon |
2016-2017 |
2013-14 |
2014-15 |
2015-16 |
30 milyon |
2017-2018 |
2014-15 |
2015-16 |
2016-17 |
30 milyon |
2018-2019 |
2015-16 |
2016-17 |
2017-18 |
30 milyondan az |