Arman Özdemir – 4 Haziran 2022 Beşiktaş Olağan Seçimli Genel Kurul Toplantısı 29 Mayıs’ta yapıldı.

Ahmet Nur ÇEBİ’nin 2777 oy aldığı seçimde Fuat ÇİMEN 1190 oy alırken 397 boş oy ve 59 geçersiz oy kullanıldı. Toplam kullanılan oy sayısı 4423’de kaldı. Aynı şekilde Denetim Kurulu Başkanlığı seçiminde Gökhan TİRYAKİ 1939, Oğuz Kemal BULUT 1224, Suat ANIL 695 oy alırken, Disiplin Kurulu Başkanlığı seçiminde Ahmet AKPINAR 2495, Özgür Mert BALCI 1210 oy aldı. Seçme ve Sicil Kurulu Başkanlığı seçimlerindeyse Hasan ÖZDOĞAN 1370, İsmet AYDINLIOĞLU 1051, Şahabettin ÖNKOL 1494 oy aldı. Bu sonuçlara göre Gökhan TİRYAKİ Denetim Kurulu başkanı, Ahmet AKPINAR Disiplin Kurulu Başkanı ve Şahabettin ÖNKOL ise Seçme ve Sicil Kurulu başkanı oldu. 

Bir Beşiktaş taraftarı olarak seçim sonuçlarının hayırlı olmasını diliyorum. Ancak seçimle alakalı bazı noktaların derslerle dolu olduğunu belirtmemiz ve bazı noktalara değinmemiz gereklidir.

SEÇİMLERDE MEŞRULUK SORUNSALI NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

Bilindiği üzere 82 Anayasası 61 Anayasası’nın getirdiği görece özgürlükçü siyasi ortama tepki olarak asli kurucu iktidar (kendisinden önceki asli veya tali iktidarların normlarıyla bağlı olmayan iktidar) konumundaki cuntacılar tarafından halk oyuna götürülmüştür. Beyaz pusula Anayasayı kabul mavi pusula ret manasına gelmekte ancak pusulaların kullanıldığı  zarflar şeffaf oldukları için mavi pusulalar dışarıdan seçilebiliyordu. Askeri yönetimin bu basit ayak oyunları sonucunda % 91,4 kabul oyuna karşılık % 8,6 ret oyu çıkmıştı. İlginç biçimde 1961 Anayasasına “evet” diyen kentlerde 82 Anayasası içinde beyaz pusulalar çoğunluk göstermişti. “Nitekim” halk oylamasından geçmiş 82 Anayasası o gün bugündür gün yüzü görmedi ve kazuistik niteliğinin getirdiği doğal bir sonuç olarak 21 kez değişikliğe uğradı. Türkiye’de yeni anayasa tartışmaları hiç bitmedi hala da sürmekte. İşin ilginç taraflarından birtanesi de halk oylamasına sunulacak esas teşkilatı belirleyen metnin reddedilmesi yönünde yapılacak propagandanın de facto biçimde yasaklanmış olmasıdır.

Aynı durum tüm devlet olanaklarının siyasi iktidar lehine kullanıldığı başkanlık referandumu açısından da geçerlidir. Sonuç olarak seçim süreci seçmen kitlesinin ikna edilmesine dayalıdır ve silahların eşitliği prensibine göre yürümelidir. 

Siyasi seçimlerden anonim ortaklık yönetim kurulu seçimlerine, sınıf başkanı seçimlerinden dernek yönetimlerinin seçimlerine kadar “meşruluk” yönetimlerin devamı açısından en önemli unsur olarak değerlendirilmektedir. 

Meşruluk kavramı siyasal bilimde genel olarak sayısal ve algısal meşruluk olarak değerlendirilmekte ikisinin bir arada bulunduğu erki ele geçirme süreci meşru yönetimin temelini oluşturmaktadır. Herhangi bir toplumsal ünitede gerçekleşecek seçim süreçlerinin sayısal meşruluğu doğaldır ki seçme hakkını anayasadan alan kişilerin çoğunluğunun seçimidir. Ancak yukarıda belirttiğimiz üzere katılım ve sürecin adil olarak işlemesi de seçim sonucunun meşruluğu açısından önem arz etmektedir.  

Bu noktada ilk belirlememiz seçim katılım oranlarının düşük olması “sayısal” meşruluk açısından sorun yarattığı olacaktır. Gerçekten de Beşiktaş Jimnastik Kulübü Derneği Tüzüğünün (Tüzük) 17. Maddesi uyarınca “genel Kurul, kulübün en yetkili organıdır. Genel Kurul, yıllık aidatlarını 31 Aralık günü çalışma saati bitimine kadar kulübün veznesine veya banka hesaplarına yatırmış ve üyelikte 1 (bir) tam yılını doldurmuş üyelerden oluşur”. Mevcut haliyle aidat yatırmak ve üyelikte bir tam yılın tamamlanmış olması genel kurul üyeliği için yeterlidir.

Bilindiği üzere genel kurullar tüzel kişilerde iradelerini karar yahut seçim olarak kullanırlar. Bu nedenle dernekler açısından da uygulama alanı bulabilecek şekilde kullanılan “oy”un niteliğini belirlemek gereklidir. Tüzel kişilerin yetkili organında (genel kurul) kullanılan “tek bir” oy da birleşen iradelerin ortaya çıkardığı çok taraflı hukuki işlemler gibi hukuki işlem niteliği gösterir. Sözleşmelerden farklı olarak genel kurullarda kullanılan oylarda iradeler karşılıklı değildir ve birbirlerine uygun olmaları gerekmez önemli olan çok taraflı[1] bir işlem olan kararlarda ve seçimlerde iradelerin aynı olması ve çoğunluk oylarının birleşmesidir. Hukuki işlem ise bir veya daha fazla kişinin hukuk düzeni içerisinde[2] hukuki bir sonuca yönelmiş irade beyanlarıdır. Hukuk doktrini açısından konu tartışmalı olsa da kabul edilmelidir ki kararlar şeklinde ortaya çıkan hukuki işlemler karara katılanların iradesiden bağımsız olup tüzel kişiliğin iradesi olarak nitelendirilmelidir.

Bu noktada bir kafa karışıklığının giderilmesi için şunun belirtilmesi gereklidir. Hukuki sonuca yönelmiş irade beyanının tek bir oy açısından gerçekleşmemesi onu hukuki işlem niteliğinden çıkarmaz. Tam aksine TMK md.83 “Toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üye, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıda hazır bulunmayan her üye kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve her hâlde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebilir. Görüldüğü üzere toplantıya katılıp karara muhalif kalınması yahut genel kurula katılınmaması halinde genel kurul kararlarına karşı iptal davası hakkı verilmiştir. Bu haliyle dahi olumsuz (ret oyu) davranış yahut toplantıda hazır bulunmama yönlü iradeye hukuk sonuç bağlamıştır. Bu nedenle kullanılan oy nitelik olarak hukuki işlemdir[3]. 

Diğer organların kararlarına karşı, dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz. 

Genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumlar saklıdır”.

Tüzüğün 18. Maddesi toplantının yürütülmesiyle alakalı olup aynen;

A- Olağan Genel Kurul Toplantısı

1- İdari ve Mali Genel Kurul Toplantısı: Her yıl mayıs ayı içinde günün koşulları (fikstür, dini ve milli bayramlar vb.) dikkate alınarak, Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek iş günleri dışındaki bir gün, yer ve saatte, uygun bir salonda yapılır. O gün çoğunluk olmazsa, yine 1 (bir) hafta sonra çoğunluk aranmaksızın, aynı yer ve saatte usulüne uygun olarak yapılır. Bu toplantıda önceki yılın kesin hesabı ve bütçe uygunluğu ile idari işler görüşülerek, Yönetim Kurulu’nun idari ve mali yönden ibra edilmesi hususu da dâhil olmak üzere ayrı ayrı karara bağlanır. Gelecek yılın bütçesi görüşülerek kabul edilir. Seçimli Genel Kurul toplantılarının olduğu yıllarda, İdari ve Mali Genel Kurul Toplantısı, Seçimli Genel Kurul tarihinden önceki cumartesi günü yapılır. 

2- Seçimli Genel Kurul Toplantısı: İlki 2013 yılı Mayıs ayında yapılmak üzere, her 3 (üç) yılda bir, günün koşulları (fikstür, dini ve milli bayramlar vb.) dikkate alınarak, Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek bir pazar günü, Genel Kurul Toplantısına uygun bir salonda yapılır. O gün çoğunluk olmazsa, yine 1 (bir) hafta sonra, aynı yer ve saatte usulüne uygun olarak ikinci toplantı yapılır. Bu toplantıda yalnız seçim ile uğraşılır. Başkan adaylarının programlarını ve yönetim kurullarını tanıtım konuşmaları dışında konuşma yapılamaz.  

Fiiliyatta söz konusu sınırlamalara uyulmamış, sportif konular gündeme getirilmiş ve farklı sebeplerle program ve yönetim kurullarının tanıtımı arka planda kalmıştır.

Doğaldır ki Beşiktaş başkanının basına yönelik açıklamaları BJK TV’nin Youtube kanalında yayınlanacaktır. Ancak 1 milyonu aşkın üyesi bulunan kanalın bu süreçte başkan adayı olan Sayın Fuat ÇİMEN’in de projelerini anlatacağı şekilde kanalın açılması yahut kendisinin basın toplantısı yapması halinde kanalda yayınlanması Beşiktaşlılık kültürü açısından daha doğru olurdu. Sayın ÇİMEN ve ekibi bu dönemde sosyal medyayı oldukça etkin kullanmış, sohbet odalarına katılarak taraftarın sorularına ekibiyle birlikte cevap vermiştir. Buna karşın kadrosunda genç isimler bulunmasına karşın mevcut yönetimin kendisine yöneltilen/yöneltilme ihtimali olan sorulara sosyal medya üzerinden yazılı olarak dahi cevap vermemesi taraftar açısından iletişim probleminin büyüyerek devam edeceği endişesi yaratmaktadır. 

Genel Kurula katılan üyelerin 397 adet boş oy kullanması başkan adaylarının ikisine karşı da bir güvensizlik olarak değerlendirilebilir. Boş oyların arkasındaki saik tam olarak bilinmemekle ve bu durum sayısal meşruluğa etki etmemekle birlikte algısal olarak mevcut yönetimden memnun olunmadığı ama “muhalif” adayın da Genel Kurulu ikna edemediği şeklinde yorumlanabilir. 4923 oyun kullanıldığı bir genel kurulda yaklaşık % 8’lik bir boş oy ciddi bir veridir ve yorumlanması gerekir.

Bunun haricinde Genel Kurula katılım sayısının da değerlendirilmesi gereklidir. Seçimlere katılım sayısal meşruluk kadar algısal meşruluğu da etkileyen bir faktördür. Algısal meşruluk normatif meşruluktan farklı olarak sübjektif temellere dayanmaktadır. Genel Kurulların seçimlerinin sadece üyelerinden ibaret olmayan sportif alanda faaliyet gösteren kulüplere teşmil edilmesi yani taraftarları da kapsar biçimde değerlendirilmesi gereklidir. Gerek Beşiktaş Tüzüğünde yönetim kurulunun görev süresinin üç yılla kısıtlı olması gerekse de programlarda öngörülen hedeflerin üç yılda gerçekleştirilmesinin mümkün olmaması sorun yaratmaktadır. Bu nedenle ilk olarak yönetim kurullarının görev sürelerinin uzatılması gereklidir.

Beşiktaş seçimleri açısından düşünüldüğünde katılım eksikliğinin başka araçlarla giderilmesi mümkündür. Kongre üyeleri arasında gerekirse mektup yoluyla yapılacak temayül yoklaması etkili bir araç olarak görünebilir. Yine kongre üyelerine yönelik olarak açılacak bir beyaz masa vasıtasıyla şikayetlerini ve genel kurula katılmama sebeplerini belirleyecek bir çalışma yapılabilir. Mehmet Şamil ŞHAPLI’dan, Ahmet FETGERİ’den , Süleyman SEBA’dan yani ülkenin kurucu harcının kulübünden beklenen demokratik ilkelere tam bağlılıktır. Bunun da yolu sayısal ve algısal meşruluğun sağlandığı seçimler sonucu oluşacak yönetimlerdir. 

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş