Meşhur “Platini Davası”: Astarı Yüzünden Pahalı!
x
Buradasınız >> Ana Sayfa HABERLER & MAKALELER Hukuk Diğer Yazarlar Meşhur “Platini Davası”: Astarı Yüzünden Pahalı!

Meşhur “Platini Davası”: Astarı Yüzünden Pahalı!

afp en 710c08dc7ef26a554ad09ce37521f3503c33e59b

Av. Dr. Aytekin Gürbüz [1] - 25 Ekim 2025 Dünyaca ünlü eski futbolcu Platini’nin belirli bir dönem futbol ile ilişkili faaliyetlerden yasaklanmasına ve bir miktar para cezası ödemeye mahkûm edilmesine neden olan dava “Platini Davası[2]” olarak adlandırılmaktadır. Aslında Platini hakkında benzer süreç ve dönemlerde İsviçre Savcılığı tarafından da ceza kovuşturması yapılmış ve nihayetinde ceza davası da açılmıştır ancak bizim yazımızda ele alacağımız ve Platini davası olarak ifade edeceğimiz dava Platini hakkında FIFA soruşturması ile başlayıp İsviçre Federal Mahkemesi’nde (İFM) sonuçlanan ve sportif mecrada cereyan etmiş dava olacaktır. Platini davası, üç farklı yargılama merciinden geçerek karara bağlanmıştır. 28 Eylül 2015 tarihinde FIFA nezdinde Platini aleyhine başlatılan soruşturma iki yılı aşkın bir zamanın ardından 29 Haziran 2017 yılında nihayete ermiş ve o dönem tüm dünyada çok büyük bir yankı uyandırarak uzun süre konuşulmuş ve tartışılmıştır. Platini aleyhine ilk karar FIFA Yargılama Dairesi’nce verilmiş, daha sonra karar Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) temyiz tahkim dairesi yargılamasından geçerek İsviçre Federal Mahkemesince kesin hükme bağlanmıştır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tartışılan dava, çoğu zaman eksik anlaşılmış ya da bazı ayrıntıları bilinmediğinden yanlış değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Bu yazının amacı, Platini davasının tüm yargılama aşamalarının da incelenerek doğru bilgi ve anlayış ile yeni ve güncel bir bakış açısı ortaya koymaktır. Yazımızda ilk olarak Platini davasının geçirmiş olduğu tüm hukuki süreç kısaca ifade edilecek olup son kısımda da değerlendirmemiz yer alacaktır. Acaba böyle bir efsane neyi, nerede ve ne şekilde yanlış yapmıştır ki çeşitli yaptırımlar ile karşı karşıya kalmıştır? Bu yazı, özünde bu soruya yönelik somut cevapları ve değerlendirmeleri de barındırmaktadır. 

 

Birçok kişi kendisini çok iyi hatırlıyor olsa da öncelikle Platini’nin kim olduğunu, neden bu davanın çok önemli bir dava olduğunu ve dönemine ne sebeple çok büyük bir damga vurduğunu en başta belirtmekte fayda vardır. Dünya futbol tarihinin en efsane futbolcularından birisi olan ve tam adıyla “Michel François Platini” olan Platini, Fransız liginde AS Nancy ve AS Saint-Étienne kulüplerinde göstermiş olduğu başarı sonucunda 1982 yılında İtalyan temsilcisi Juventus’a transfer olmuş ve başarılarına yenilerini eklemiştir. 1984 yılındaki Avrupa Futbol Şampiyonası’nda ülkesi Fransa’nın Avrupa Şampiyonu olmasında çok büyük bir katkı sağlamıştır. 1983 ve 1985 olmak üzere iki kez Ballon d'Or almaya hak kazanmıştır. Halen dünyanın en önemli futbol efsaneleri arasında gösterilmektedir. Oyunculuğunda bu kadar büyük başarılara imza atmış Platini, teknik direktör olarak Fransız milli takımını çalıştırmışsa da teknik direktörlük ömrü çok uzun sürmemiştir. Teknik direktörlük kariyerinde umduğunu bulamamasına rağmen Platini’nin yöneticilik kariyeri de oyunculuk kariyeri gibi sürekli yükseliş içinde olmuştur. İlk olarak Fransız kulübü Nancy’de yöneticilik; ardından sırasıyla FIFA’da Danışmanlık ve Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştır. Kariyerine FIFA’da Asbaşkan olarak devam eden Platini en son olarak UEFA Başkanı olarak seçilmiştir.  Daha sonradan FIFA Başkanlığına talip olmuşsa da FIFA Başkanı olamamıştır. İşte bu yüzden Platini davası, böylesine parlak bir geçmişe sahip Platini’nin kariyerini sekteye uğratan bir dava olarak da görülmektedir. Diğer bir ifade ile, Platini, Platini davası yüzünden belki de FIFA Başkanı olamamıştır. Bu durum, Platini açısından bu davanın çok büyük bir önem arz etmesinin en önemli sebeplerinden birisidir. Kamuoyu açısından ise, Platini tarafından tenezzül edilen menfaatlerin ortaya çıkması ve tartışılması o döneme çok büyük bir damga vurmuştur. 

 

Dava genel hatları ile şu geçmişe sahiptir: Platini, 1998 yılının ilk yarısında, Fransa’da düzenlenen 1998 Dünya Kupası’nın organizasyon komitesinin eş başkanıdır. Kendisi aynı zamanda yeni seçilen FIFA Başkanı Joseph S. Blatter’in de danışmanı olarak FIFA’da çalışmaktadır. FIFA’da danışmanlık işi, 25 Ağustos 1999’da o zamanlar Fransa’da ikamet eden Platini ve FIFA adına Blatter tarafından imzalanan yazılı bir sözleşme ile kurulmuştur. Dört yıllık bir dönem için geçerli olan anlaşmaya göre FIFA Başkanı danışmanının yıllık tazminat miktarı 300.000 İsviçre Frangıdır. Platini, 25 Nisan 2002 tarihinde UEFA Yönetim Kurulu’na seçilmesinin ardından FIFA’da danışmanlık işini bırakmıştır. O tarihten itibaren UEFA’yı FIFA Yönetim Kurulu’nda temsil etmiştir. İlk önce 2007 yılında UEFA başkanlığına, daha sonra 2011’de ve 24 Mart 2015’te bu pozisyona yeninden seçilmiştir. Ayrıca FIFA başkan yardımcısıdır.

 

 2005 yılında FIFA Yönetim Kurulu üyeleri için bir “emeklilik planı” yapılmıştır. 2007 yılında Platini, FIFA Başkanına danışman olduğu yılları da (1998-2002) bu emeklilik planının içine dahil etmek üzere emeklilik haklarının hesaplanmasında dört yıllık bir ekleme talep etmiştir. Bu talep Blatter tarafından olumlu karşılanmış ve Platini lehine sonuçlanmıştır. 

 

17 Ocak 2011 tarihinde Platini, FIFA Genel Sekreteri Markus Kattner’e 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2001-02 dönemlerini kapsar maaşları için bir fatura gönderir. Bu faturada şu ibareler mevcuttur: “Nihai anlaşma olarak aşağıda yazılı yıllık 500.000 İsviçre Frangı, toplamda da 2.000.000 İsviçre Frangı tutar nettir. FIFA Başkanı faturanın doğru olduğunu onaylamış ve faturayı imzalamıştır. Bu ödeme, özel projeler kategorisi altındaki 2010 FIFA hesaplarına dahil edilmiştir.”

 

 FIFA Başkanı olarak yeni bir dönem için seçilen Blatter, 2 Haziran 2015’te istifa ettiğini açıklamıştır. Platini FIFA Başkanlığı için başvurmuş, adaylık işlemleri yetişmediğinden dolayı seçim komitesi tarafından adaylığı kabul edilmeyen Platini, 8 Ocak 2016’da adaylığını geri çekmekten başka bir seçeneğinin olmadığını açıklamıştır.

 

Bir ön soruşturmadan sonra, FIFA Soruşturma Dairesi, FIFA Etik Kodu m. 63(1) uyarınca 28 Eylül 2015 tarihinde Platini’ye karşı disiplin soruşturması başlatmıştır. Soruşturmanın sona ermesiyle birlikte FIFA Yargılama Dairesi, 18 Aralık 2015 tarihinde kararını yayımlamıştır. Karara göre Platini’nin FIFA Etik Kodu’nun m. 13, 15, 19 ve 20’yi ihlal ettiğini[3] tespit etmiş, “8 yıl boyunca da futbolla ilgili herhangi bir faaliyette bulunmasını yasaklanmış ve aleyhine 80.000 İsviçre Frangı para cezası vermiştir.

 

 Platini bunun üzerine kararı FIFA Temyiz Kuruluna taşımış ve 15 Şubat 2016 tarihinde Temyiz Kurulu, Platini’nin ihlallerini onamıştır. Bununla birlikte “futbolla ilgili faaliyet yasağının süresini ise 8 yıldan 6 yıla düşürmüş ama para cezasını da onamıştır.”

 

 Platini 26 Şubat 2016 tarihinde yukarıda yazılı kararı CAS nezdinde Temyiz Tahkim Dairesi’ne taşımış ve kararın iptalini talep etmiştir. 9 Mayıs 2016 tarihinde CAS heyeti, Platini’yi “FIFA Etik Kodu’nun m. 19 ve 20’yi ihlal ettiğine kanaat getirmiş, futbolla ilgili ulusal ya da uluslararası herhangi bir faaliyete (idari, sportif vd) yer alması yasağını 6 yıldan 4 yıla indirmiş, 80.000 İsviçre Frangı para cezasını da 60.000 İsviçre Frangına düşürmüştür.” 

 

 Daha sonra Platini CAS kararını iptal ettirmek gayesi ile kararı İFM’ye taşımıştır. Birçok yasadan ve usul kuralları ihlallerinden kaynaklı itirazlarının yanında Platini, CAS’ın işbu kararına karşı İFM’de kararın “kamu düzenine aykırı olduğunu” da ileri sürerek dava açmıştır. Platini bu davada kamuoyunda “Matuzalem kararı[4] olarak bilinen davayı emsal olarak göstermiştir. Platini’ye göre, Matuzalem’e verilen ömür boyu men cezasının İFM tarafından iptal edilmesi, kendisine verilen 4 yıllık cezanın kaldırılması için de bir emsal niteliğindedir. Ancak kanaatimizce aktif profesyonel Brezilyalı futbolcu Matuzalem’e verilen 11 milyon Avroyu aşan tazminatı kısa sürede ödememesi durumunda mesleğini icra etmekten ömür boyu men edilme tehdidi Platini’nin durumunda farklıdır. Matuzalem’e verilen para cezası onu aktif futbol oynama işinden alıkoyacak, mesleğini bitirecek bir ceza olması sebebiyle İFM tarafından kamu düzenine aykırı bulunmuştur. Nitekim, İFM, Platini’ye verilen ceza ile Matuzalem’e verilen ceza arasında bir ölçü bulamamıştır. Bu nedenle de Platini’nin İFM nezdindeki iptal talebi İFM tarafından reddedilmiştir.

 

Görüldüğü gibi Platini hem men hem de para cezası ile karşı karşıya kalmış, hatta FIFA Başkanı olma gibi, futbolda yöneticiliğin belki de en büyük zirve noktasına ulaşma şansını kaybetmiştir. 1998-2002 yılları arasında FIFA danışmanlığı yaptığı dönemi FIFA Yönetim Kurulu üyelerine tanınan bir hak olan emeklilik planı içine dahil etmek isteyen Platini, kariyeri ve şöhreti de dikkate alındığında aslında yeltenilinmemesi gereken bir iş yapmıştır. FIFA Başkanı’nı da bu iş için ikna edip ona da bu isteğini tasdik ettirmiştir. Bu iş, yukarıda 3 nolu dipnptta detayları yer alan FIFA Etik Kodu’nun m. 13, 15, 19 ve 20’ye aykırı bulunmuştur. Bu girişim, zamanında Platini’nin gerek içinde bulunduğu pozisyon ve makamı, gerekse de etkili spor geçmişi sebebiyle ulaşmış olduğu gücün gölgesinde aslında belki de ne onu zengin edecek ne de FIFA’yı batıracak bir parasal menfaat için yapılmaması gereken bir girişimdir ancak kanaatimize göre, tam da tabiriyle “astarı yüzünden pahalıya gelmiştir.”

 

[1] Aytekin GÜRBÜZ, yirmi yıla yakındır İstanbul’da serbest avukatlık yapmakta olup 2024 yılında “Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ve Kararlarının İptali” konulu teziyle doktora ünvanını almış, evvelce de 2008 yılında New York Pace Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde yaptığı yüksek lisans çalışmalarında “Avrupa Adalet Divanı’nın Bosman Kararı ile Amerika’daki Rozelle Kararı’nın Öncesi ve Sonrası Gelişmelerinin Sporcuların Serbest Dolaşımları Açısından Karşılaştırılması” konulu tez yazmış, doktora tezini 2024 temmuz ayında kitaplaştırmış, birçok kitap ve makale platformlarında yazıları yayımlanmış, halen çok çeşitli üniversite ve eğitim kurumlarında Spor Hukuku dersi vermekte olup işbu makaleyi futbol ekonomi için özel olarak hazırlamıştır.  

 

[2] Yazımızda ele alınan ve “Platini Davası” olarak ifade ettiğimiz davanın tüm hukuki süreci ve nihayetinde İsviçre Federal Mahkemesi’nin vermiş olduğu karara ilişkin incelemeler Spor Tahkim Mahkemesi’nin (CAS) 2017/2 sayılı bülteninde online olarak yer almakta olup yazımızda kararın İngilizce metninden Türkçe’ye çeviri, özetleme ve yorumlama yöntemleriyle faydalanılmıştır: Judgment of the Swiss Federal Tribunal 4A_600/2016, 29 June 2017, “Michel Platini (Appellant) v. FIFA (Respondent)”. Daha detaylı bilgi için bkz:  https://www.tas-cas.org/fileadmin/user_upload/ Bulletin_2017_2.pdf, s. 99-107, Erişim Tarihi: 16.10.2025.

 

[3]FIFA Etik Kodu m. 13’e göre, “kurallarla bağlı olan kişiler, görevlerinin, yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının öneminin farkında olmalı, tüm geçerli kanun ve yönetmeliklerin yanı sıra FIFA'nın düzenleyici çerçevesine uymalı, etik ve dürüstlüğe bağlılığını göstermeli, konumunu hiçbir şekilde, özellikle de kişisel çıkarlar için kötüye kullanmamalıdır.”

 

FIFA Etik Kodu m. 14’e göre, “kurallara bağlı olan kişilerin, FIFA, Konfederasyonlar, Federasyonlar, Ligler ve Kulüplere karşı güvene dayalı bir sadakat yükümlülüğü vardır.”

 

FIFA Etik Kodu m. 19’a göre, “haksız çıkar çatışması yasaklanmış olup çıkar çatışmasına yol açabilecek her türlü durumdan kaçınmalı, potansiyel veya mevcut bir çıkar çatışması ortaya çıktığında, potansiyel veya mevcut çıkar çatışması açıklamalı ve potansiyel veya mevcut çıkar çatışmasının mevcut olduğu bir bağlamda futbolla ilgili herhangi bir görev yapılmamalıdır.”

 

FIFA Etik Kodu m. 20’ye göre, “Hediyeler ve diğer menfaatler yasaklanmış olup kabul edilebilecek hediyelerin nitelikleri listelenmiştir. Buna göre: hediyenin sadece sembolik veya önemsiz bir değeri olması, hediyenin, kurallara bağlı olan herhangi bir kişi tarafından gerçekleştirilen veya bu kişiyi etkileyen herhangi bir resmi işlemin yürütülmesini veya yapılmamasını etkileme amacı taşımaması, hediye teklif veya kabulünün diğer tüm görevlerle tutarlı olması, hediyenin, kurallara bağlı olan herhangi bir kişiye veya kuruluşuna, bu kişi veya kuruluşun çıkarlarına aykırı bir menfaat sağlamaması, hediye teklif veya kabulünün tüm görevlerle tutarlı olması, hediyenin maddi veya başka bir uygunsuz menfaat taşımaması, ve hediyenin çıkar çatışması yaratmaması gerekir.”

 

[4] Matuzalem kararının Türkçe özeti için lütfen bkz: Aytekin GÜRBÜZ, “Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ve Kararlarının İptali”, Filiz Kitabevi, İstanbul 2024, s.228-231. 

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  16  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Futbol Ekonomi Site Yetkilisi Perşembe, 22 Eylül 2011.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

futbolekonomihakkimizdabanner2

esitsizliktanitim

aksartbmmraporbanner

Yazarlarımızın Son Yazıları

Doç. Dr. Kutlu Merih
Doç. Dr. Kutlu Merih
Doç. Dr. Deniz Gökçe
Doç. Dr. Deniz Gökçe
Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu
Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu
Murat  Başaran
Murat Başaran
Mete İkiz
Mete İkiz
Hüseyin Özkök
Hüseyin Özkök
Ömer Gürsoy
Ömer Gürsoy
Neville Wells
Neville Wells
Kenan Başaran
Kenan Başaran
Prof. Dr. Ahmet Talimciler
Prof. Dr. Ahmet Talimciler
Prof. Dr. Lale Orta
Prof. Dr. Lale Orta
Müslüm Gülhan
Müslüm Gülhan
Tuğrul Akşar
Tuğrul Akşar
Av. Hüseyin Alpay Köse
Av. Hüseyin Alpay Köse
Doç. Dr. Recep Cengiz
Doç. Dr. Recep Cengiz
Dr. Ahmet Güvener
Dr. Ahmet Güvener
Av. Arman Özdemir
Av. Arman Özdemir
Dr. Tolga Genç
Dr. Tolga Genç
Tayfun Öneş
Tayfun Öneş
Dr. Bora Yargıç
Dr. Bora Yargıç
Alp Ulagay
Alp Ulagay
Dr. Sema Tuğçe Dikici
Dr. Sema Tuğçe Dikici
Prof. Dr. Fuat Tanhan
Prof. Dr. Fuat Tanhan
Prof. Dr. Turgay Biçer
Prof. Dr. Turgay Biçer

Kimler Sitede

Şu anda 2485 konuk çevrimiçi

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 53413417

raporlaranas

kitaplar aksar

1

futbol ekonomi bulten

fesamlogobanner

ekosporlogo


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

futbolekonomisosyal2

 

sosyal1