Futbolekonomi-15 Aralık 2025 Bir peri masalı gibi soluksuz Championship'e yükselen Wrexham FC'ye adeta para yağıyor. Konuya ilişkin The Athletic'te yayınlanan bir haber yorumu sizlerle paylaşıyoruz. 

 Cumartesi günü konuk Watford ile oynanan ve 2-2 berabere biten maçta Ollie Rathbone'un uzatma dakikalarında attığı beraberlik golü, tribündeki ortak sahipler Ryan Reynolds ve Rob Mac'i sevindirirken, dışarıdan bakan bir gözlemci için stadyumun Kop tribününde pek bir şey değişmemişti.

Glastonbury festivallerinin en yağışlı günlerinde bile yadırganmayacak o tanıdık çamur denizi, birkaç haftadır olduğu gibi oradaydı. Ayrıca, Wrexham'ın bu sezon ikinci lig Championship'e dönüşünün büyük bir bölümüne arka plan oluşturan devasa bir kazık çakma makinesi de dahil olmak üzere ağır makineler de vardı.

Ancak, sponsorluk nedenleriyle şu anda Stok Cae Ras olarak bilinen Racecourse Ground'da Kasım ayının son Cumartesi günü Blackburn Rovers'a karşı oynanan önceki iç saha maçından bu yana değişen şey, Galli kulübün iki önemli dönüm noktasını geride bırakmış olmasıydı.

İlk olarak, 4 Aralık'ta, Galler hükümeti yetkilileri, yerel konsey ve Wrexham Gateway Projesi'nin diğer paydaşlarıyla birlikte, yeni Kop tribününün resmi temel atma töreni gerçekleştirildi. Bu proje, şehrin ana giriş noktasını dönüştürmeyi amaçlıyor.

Geçtiğimiz hafta ise ABD merkezli özel sermaye şirketi Apollo Sports Capital (ASC), kulübün azınlık hissesini satın alarak yeni Kop tribününün inşası için gereken finansmana katkıda bulundu. Yıllarca süren gecikmeler, aksamalar ve kaçırılan teslim tarihlerinin ardından, proje birdenbire çok ciddi bir hal aldı.

7.500 kişilik kapasiteye sahip yeni tribünün inşaatının 2027 yılının başlarında tamamlanması planlanıyor. Bu, dünyanın en eski uluslararası stadyumunu,  çoğunluk hissedarları Reynolds ve Mac'in (eski adıyla McElhenney) Wrexham'ın dönüşmesini umduğu Premier Lig takımına yakışır bir mekana dönüştürmeyi amaçlayan ana planın ilk aşaması.

Dün Apollo'nun ünlü ortak sahipleri ve temsilcilerinin önünde Rathbone'un 92. dakikada attığı ve bir puan kazandıran gol, Watford karşısındaki performans pek ikna edici olmasa da, saha içi hedeflerine zarar vermeyecektir.

46 maçlık normal sezonun yarısına yaklaşılırken, Wrexham altıncı sıradaki Hull City'nin altı puan gerisinde, play-off yarışının dışında kalmaya devam ediyor.

Bununla birlikte, haftanın en büyük haberi, Apollo'nun kulübün değerini yaklaşık 350 milyon sterlin (468 milyon dolar) olarak belirleyen ve hisselerinin %10'undan biraz az olduğu düşünülen yatırım anlaşmasıydı. Peki, tüm bunlar ne anlama geliyor ve Kop tribünü meselesi son günlerde neden tartışmalı bir hal aldı?

Apollo Sports Capital kimdir ve neden bu anlaşma şimdi yapıldı?

Köklü Amerikan yatırım firması Apollo Global Management'ın bir parçası olan ASC, bu yılın başlarında spor yatırımlarını hedeflemek üzere 5 milyar dolarlık (3,7 milyar sterlin) bir platform olarak kuruldu ve Al Tylis de CEO'su olarak görev yapıyor.

Apollo, geçen ay önde gelen İspanyol kulübü Atletico Madrid'in çoğunluk hissesini satın almak için bir anlaşmayı tamamladı. The Athletic'in La Liga muhabiri Dermot Corrigan'ın o dönemde yazdığı gibi, Apollo'nun bu işe dahil olması "La Liga kulübünde saha dışında devam eden değişikliklerle örtüşüyor" .

Bu, son yıllarda Atletico'nun yeni stadyumu Estadio Metropolitano'nun inşası ve çevredeki arazide gerçekleştirilen 800 milyon avroluk 'Spor Şehri' kentsel dönüşüm projesiyle ilgilidir. Kuzey Galler'de şu anda yaşananlara ve yeni Kop tribününün merkezinde yer aldığı Wrexham Gateway kentsel dönüşüm projesine oldukça benzer bir durum söz konusudur.

Akışınızı güncelleyin. En yeni haberler için aşağıdaki yeni ilgi alanlarını takip edin.

ASC'nin yatırımı, yeni Kop tribününün inşaat aşamasına geçmesiyle kritik bir aşamaya ulaşan projenin finansmanına daha da yardımcı olacak; bu ay ve Ocak ayı boyunca temellerin dökülmesinin ardından çelik iskeletin ilkbaharda kurulması planlanıyor.

Apollo'nun bu işe dahil olması belirli bir kalıbı mı takip ediyor?

Evet, öyle. Ve biz, Wrexham'ın dördüncü lig olan League Two'dan yükselmesinin kesinleşmesinden kısa bir süre sonra, Nisan 2024'te bunun en olası yol olduğunu öne sürmüştük .

O zamandan beri, tıbbi cihaz şirketi Welch Allyn'in eski sahipleri olan Amerikalı Allyn ailesi, Reynolds ve Mac ile ortak bir proje olan Red Dragon Ventures aracılığıyla azınlık hissesi satın aldı. Ailenin Wrexham'a yatırım yapmaya karar vermeden önce Liverpool da dahil olmak üzere birçok kulübü incelediğini bu yılın başlarında açıklayan Kaleen Allyn, yönetim kurulunda yer alıyor.

Apollo da benzer bir adım attı ve zamanla yönetim kuruluna kendi temsilcilerinin katılması bekleniyor.

Tylis ve Sam Porter'ın öncülüğünü yaptığı ve daha önce Meksika'daki Club Necaxa'da hisse satın almış olan bir ABD konsorsiyumuna yüzde beşlik bir hissenin satılması da (bu anlaşma sonucunda Reynolds ve Mac karşılıklı bir hisse sahibi olmuştu) göz önüne alındığında, bu iki aktörün Wrexham'da hâlâ ezici bir çoğunlukla kontrolü elinde tuttuğu ve şirketin yüzde 70 ila 75'lik bir sahiplik oranına sahip olduğu anlamına geliyor.

Her açıdan iyi haberler gibi görünüyor, değil mi?

Tam olarak değil. Kop tribününün yeniden geliştirilmesi için kamu parasının kullanılması konusunda yaygın bir huzursuzluk var. The Athletic'in 2023'te belirttiği gibi , Galler hükümeti tarafından Wrexham belediye meclisi aracılığıyla proje için 18 milyon sterlinlik hibe ayrılmıştı.

Özellikle futbol ve ragbi olmak üzere daha fazla uluslararası sporu Kuzey Galler'e getirme arzusu (Galler erkek futbol takımı 2019'dan beri bölgede, Racecourse'da sadece bir kez maç yaptı), hükümetin katkısını kısmen açıklıyor; ayrıca Wrexham Gateway'in daha geniş kapsamlı görevi, belediye meclisi, Wrexham Glyndwr Üniversitesi, futbol kulübü, Galler Futbol Federasyonu (FAW), Galler Ulaşım Kurumu ve Galler hükümeti tarafından desteklenen planlar kapsamında, şehrin genelinde yatırımı teşvik etmeyi amaçlıyor.

İki bölümden oluşan ve stadyuma birkaç yüz metre uzaklıkta bulunan Wrexham Genel İstasyonu çevresindeki alanın yeniden geliştirilmesini de içeren giriş kapısı projesi, Hollywood oyuncularının sahneye çıkmasından yaklaşık bir yıl önce, Temmuz 2019'da ilk kez tasarlandı.

Daha önce İngiliz hükümetinin 2 milyar sterlinlik Eşitsizlikleri Giderme Fonu aracılığıyla projeyi finanse etme girişimleri başarısız olmuştu. Bu durum, fonlamada önemli bir açık bırakmıştı ve bu açık, Galler hükümetinin 2022'de Gateway projesinin doğu tarafındaki (istasyon) parayı batı tarafına (yarış pisti) yeniden tahsis etme sözü vermesiyle kapatıldı.

Konseyin yürütme komitesine sunulan ve Nisan 2023'te oy birliğiyle kabul edilen teklife ilişkin raporda, genel planın 732 iş yaratacağı, brüt katma değer etkisinin 54,1 milyon sterlin olacağı ve yatırılan her 1 sterlin için 3 sterlinlik kamu yararı sağlayacağı tahmin ediliyordu.

Son dönemde yaşanan büyük endişenin sebebi, Wrexham'a verilecek hibelerin geri ödenmeyeceğinin teyit edilmesi oldu.

Kamu kaynaklarından önemli ölçüde katkı alınarak finanse edilen futbol projelerinin çoğunda, örneğin Huddersfield Town (1994) ve Hull (2002) için inşa edilen stadyumlarda, yerel konsey ya tam mülkiyeti ya da önemli bir hisseyi elinde tutmuştur. Ulusal ve yerel yönetimlerin büyük mali baskılarla karşı karşıya olduğu bir dönemde, kamu parasının zaten çok başarılı ve zengin iş insanları tarafından yönetilen bir kulübe gitmesi, çeşitli çevrelerden eleştiri almıştır.

Kulüp ve yetkililer ne diyor?

Galler hükümeti şunları söylüyor: “Wrexham İlçe Belediyesi tarafından Wrexham AFC'ye verilen fon, daha önce dönüştürücü Wrexham Gateway projesini desteklemek için tarafımızdan sağlanan hibe yardımının bir sonucudur. Stadyum geliştirme, Wrexham AFC'nin ve proje ortaklığının çabaları sayesinde artık hayata geçirilen projenin bir unsurudur.”

“Wrexham Gateway'in diğer unsurlarının da kamu yatırımı gerektirmesi bekleniyor ve uygun finansman kaynaklarını belirlemek için yerel ortaklarla yakın işbirliği içinde çalışıyoruz.”

Bir sözcü şunları ekledi: “Stok Cae Ras'ta yeni bir tribün için yapılan planların gerçeğe dönüşmesinden dolayı çok mutluyuz. Wrexham AFC ve sahipleri, stadyumu dönüştürecek çarpıcı bir yapıyı hayata geçirmek için finansmanın büyük bir kısmını sağlıyor. Kamu sektörü finansmanı, kulübün lig gereksinimlerini karşılaması ile daha zorlu uluslararası maç standartlarını karşılaması arasında çok önemli bir fark yaratacak.”

Belediye meclisi, Gateway projesinin "Kuzey Galler'e önemli ölçüde yeni iş ve yatırım getireceğini" ve "hibenin geri ödenmesi gerekmediğini, ancak fonlamaya bağlı koşullar bulunduğunu" belirtiyor.

Wrexham AFC sözcüsü şunları söyledi: "Bu iyileştirmelerin etkisi ve Kuzey Galler'de uluslararası spor etkinliklerine ev sahipliği yapabilme olanağı, hem yerel istihdam yaratımına ivme kazandıracak hem de etkinliklere gelen ziyaretçi sayısındaki artış ve bu ziyaretçilerin bölgede bulundukları süre boyunca yarattıkları ekonomik faaliyet sayesinde bölgeye genel bir ekonomik canlanma sağlayacaktır."

Futbol açısından bakıldığında, Apollo anlaşması ne gibi bir fark yaratacak?

Başlangıçta pek fazla değil. Yönetici Phil Parkinson, Apollo ile yapılan görüşmeler sırasında CEO Williamson tarafından gelişmelerden haberdar edildi ve geçen Pazar günü anlaşmanın ertesi gün açıklanacağı konusunda bilgilendirildi.

Ancak Apollo'nun gelişinin transfer piyasasında daha fazla harcamaya işaret edeceğini bekleyenler hayal kırıklığına uğrayacak; zira özel sermaye şirketi öncelikle stadyumun yeniden geliştirilmesine, özellikle de Kop tribününe, finansman sağlamak amacıyla projeye dahil edilmişti.

Wrexham henüz amatör ligde mücadele ederken ilk planlar açıklandığından beri, yeni tribünün maliyetleri hızla arttı. Üç ardışık terfiyle Premier Lig'e bir alt lige yükselen takımın başarısı, geçen yıl yapılan bir yeniden değerlendirmeyi beraberinde getirdi ve tamamlanan Kop tribünü, mümkün olan en yüksek seviye olan UEFA Kategori 4'e tamamen uygun olacak.

Son teknolojiye sahip soyunma odaları, medya tesisleri ve güvenli ayakta durma alanlarıyla bu yenileme ucuz olmayacak . Hibe miktarı planlar değişmeden öncekiyle aynı kaldığı için, Wrexham'ın projenin toplam maliyetine katkısı önemli ölçüde arttı. Bu nedenle dışarıdan yatırım çekmek gerekiyor.

Kaynak: https://www.nytimes.com/athletic/6881424/2025/12/14/what-does-apollos-investment-in-wrexham-mean-why-have-they-also-got-public-funding/ 

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş