Gürdoğan Yurtsever- 31 Aralık 2013 Spor/futbol kulüplerinin büyüyen ve daha karmaşık hale gelen ekonomik yapıları, kulüplerin karşı karşıya bulunduğu risklerin boyutlarını büyütürken, aynı zamanda yeni risklerle tanışmasına da neden oluyor.

Bu kapsamda kulüplerin özellikle piyasa, uyum, itibar ve operasyonel nitelikli çeşitli risk türleri ile karşı karşıya bulunduğunu belirtmek gerekiyor.

“Piyasa riski”, kulüplerin portföylerinde yer alan varlıkların, piyasada belirlenen faiz oranı, döviz kuru, likidite gibi nedenlerle değerlerinde azalma olması ihtimalini ifade eder. Tüm şirketlerde olduğu gibi, günümüzde birer şirket portföyüne sahip olan kulüplerin piyasadaki gelişmelerden ve belirtilen risklerden etkilenmemesi mümkün değildir. Bilindiği üzere finansal piyasalardaki dalgalanmalar faiz ve kurlarda önemli değişikliklere neden olabiliyor. Kur riski, döviz kurlarında meydana gelen değişimlerden dolayı kulüplerin bilançoları veya portföyleri üzerinde kâr veya zarar riskini, faiz riski ise, faiz oranlarında ortaya çıkan değişimlerden dolayı kulübün pozisyonuna göre karşı karşıya kalabileceği zarar ihtimalini ifade ediyor. Kulüplerin bilançolarındaki gelir ve gider kalemlerinin farklı döviz cinslerinden olması, olası kur dalgalanmalarında önemli zararlarla karşılaşmasına neden olabilir. Benzer şekilde piyasadaki faiz oranlarının olası dalgalanmalarda yükselmesi kulübün borçlarının artmasına sebebiyet verebilir. Belirtilen piyasa riskleri nedeniyle kulüplerin büyük tutarlara varabilecek maddi kayıplarla karşılaşması ihtimali söz konusudur.

“Likidite riski”, kulüplerin nakit akışında yaşanan dengesizlikler nedeniyle ödemelerini ve benzeri yükümlülüklerini zamanında ve tam olarak yerine getirememe riskidir. Bu tür riskler kulüplerin daha yüksek maliyetle borçlanmasına neden olarak, finansman giderlerinin ve zararlarının artışına neden olacağı gibi, ağır likidite riskleri kulüplerin kapısına kilit vurulmasına da neden olabilecektir.

“Uyum riski”, kulüplerin yürürlükteki yasal düzenlemeler, FIFA, UEFA ve Futbol Federasyonu düzenlemelerine aykırı davranışlar nedeniyle karşı karşıya kalabileceği riski ifade eder. Bu tür düzenlemelere uyumsuzluklar, kulüplerin çeşitli yaptırımlar ve cezalarla karşılaşmasına neden olarak maddi ve manevi zararlara sebebiyet verebilir.

“Operasyonel risk”, yetersiz veya yanlış uygulamalar, kişiler, sistem veya dış olaylar dolayısıyla meydana gelebilecek doğrudan veya dolaylı zarara uğrayabilme riskidir. Operasyonel risk, yönetim ve çalışanlar tarafından yapılan hatalar ve hileler, yetersiz kontrol yapısı, teknolojik hatalar, doğal afetlerden kaynaklanabilecek kayıplar gibi çok çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Operasyon risk aslında finansal olmayan bir risk olarak görülebilir. Fakat risklerin hemen bütününün operasyonel yönü vardır. Günlük faaliyetlerde yürütülen yüzlerce aktivite ve yapılan harcamalar esnasında karşılaşılabilecek operasyonel riskler, kulüplerin hiç umulmadık boyutlarda zararlarla karşılaşmasına neden olabilir.

“İtibar riski”, çeşitli nedenlerle kulübün ulusal ve uluslararası alanda karşı karşıya kalabileceği güven, saygınlık ve itibar kaybı riskini ifade eder. Kulüp yöneticilerinin yaptığı yanlış açıklamalardan, maçlarda manipülasyon yapmaya kadar çok çeşitli söz ve eylemler kulübün gerek taraftarlar, gerekse de kamuoyu nezdinde güven, saygınlık ve itibarının büyük oranda düşmesine neden olabilir. Bu durum kulübe onarılmaz manevi zararlar vereceği gibi, marka değerine büyük zarar vererek maddi olarak da önemli zararlarla karşılaşmasına neden olabilir.

Bunların yanısıra spor/futbol kulüplerinin faaliyet konusuyla ilgili olarak bonservisini elinde bulundurduğu futbolcuların sakatlık gibi nedenlerle değerinin düşmesi gibi çok çeşitli risklerle karşı karşıya bulunduğunu belirtmek gerekiyor. Bu risk çeşitlerini daha da arttırmak mümkündür. Ayrıca bu risklerin bir çoğunun birbiriyle kısmen veya tamamen ilişkisinin bulunduğunu, bazı risklerin diğer bazı risklerin daha da artmasına neden olduğunu ifade etmek yararlı olacak.

Bu nedenle karşı karşıya bulunulan bu risklerin kulüpler tarafından farkına varılması, bilinmesi, tanınması, ölçülmesi ve yönetilmesi büyük önem taşıyor. Bunun da yolu kulüp bünyesinde etkin bir risk yönetimi sisteminin oluşturulmasından geçiyor. Risk yönetimi kavramı başta finansal piyasalar ve bankacılık olmak üzere tüm dünyadaki şirketlerin son dönemlerdeki ana gündem maddelerinden birisi haline geldi. Risk yönetimi; şirketin karşı karşıya olduğu riskleri öncelikle bir envanter çalışmasıyla tanıması, sonra bu riskleri ve çeşitli olasılıklarda karşılaşılabilecek zararları ölçmesi ve son olarak da bunu yöneterek karşı karşıya kalınabilecek zararların azaltılmasına yönelik sistematik bir yaklaşımı ifade ediyor. Şirket bünyesinde etkin işleyen bir risk yönetim sistemi sayesinde kulüp yönetiminin zarar oluşturabilecek çeşitli riskler konusunda zamanında karar alabilmesi ve böylece karşılaşılabilecek zararların azaltılması mümkündür. Dünyanın küreselleştiği, risklerin karmaşıklaştığı bir ortamda şirketlerin, risk yönetimi sistemlerini kurmaları bugün artık bir zorunluluk haline geldi.

Giderek şirket görünümüne bürünen ve karşı karşıya bulundukları risklerin çeşit ve boyutları artan kulüpleri de bu gelişmeden ayrıksı tutmak mümkün değil. Aslında kulüplerimizde yukarıda belirtilen risklerin hiç yönetilmediğinden bahsetmek doğru değil. Mutlaka bu risklerin çeşitli şekillerde yönetilmeye çalışıldığını ifade etmek gerekiyor. Bununla birlikte kulüplerde bu konuda sistematik ve kulübün bütününü kapsayan bir yaklaşım olduğunu ifade etmek mümkün değil.

Bu risklerin yönetilebilmesi için kulüp bünyesinde risk yönetimi mekanizmalarının oluşturulması, uzman eleman istihdamı veya bu hizmetin dışarıdan alınması, karşılaşılabilecek piyasa riskleri konusunda senaryolara ve olasılıklara dayalı raporlama sisteminin oluşturulması ve kulüp üst yönetimine bu raporların günlük olarak gönderilmesi, uyarı mekanizmalarının geliştirilmesi, karşı karşıya kalınabilecek uyum risklerinin önlenmesi açısından kulüp içindeki iletişim kanalları ve hukuksal altyapının güçlendirilmesi, düzenlemelere uyum konusunda tüm çalışanların zamanında bilgilendirilmesi ve eğitilmesi, hata ve hile oluşmasını engelleyecek kontrol yapılarının oluşturulması, yangın, deprem gibi olağanüstü durumlarda kulüp kayıtlarının zarar görmesini önleyecek yedekleme mekanizmalarının kurulması ve işletilmesi gibi hususlar büyük önem taşıyor. Kulüplerde oluşturulacak risk yönetim sistemi konusunda gerekli temel düzenlemelerin yapılması ve kulüplerin teşvik edilmesi konusunda Futbol Federasyonu’nun da önemli rol ve sorumluluğu bulunuyor. Bu yapılar oluşturulduğu ve etkin işletilebildiği durumda, kulüplerimizin çeşitli risklerden korunarak kurumsal yapılarının çok daha güçleneceğini ve böylece gelecek dönemlerde varlıklarını daha güvenli bir şekilde sürdürebileceğini belirtmek gerekiyor.

Gürdoğan Yurtsever

Türkiye İç Denetim Enstitüsü

Yönetim Kurulu Üyesi

http://www.derinfutbol.com/

http://www.futbolkulturu.com/

http://www.icdenetim.net/

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş