BBC-8 Haziran 2012 -Hollanda'da futbol son dönemde zor bir süreçten geçiyor. Hollanda takımları Avrupa futbolunun rekabet ortamında kendilerine bir gedik açmak için uğraşıyor.

İki yıl önce mali sorunlar futbol takımlarını vurdu ve bunun sonucunda ülkenin en eski takımı olan Haarlem battı.

Aynı dönemde ülkenin profesyonel futbol kulüpleri 90 milyon euro'luk kayıp yaşarken bir başka kulüp Veendam ise iflastan kılpayı kurtuldu.

Federasyon'un sıkı kuralları

Bu mali sorunlar Hollanda Futbol Federasyonu'nun (KNVB) klüb lisans sisteminin parçası olarak yılda üç kez yapılan mali denetimler sırasında gün yüzüne çıktı.

Ajax'ın hukuki işlerden sorumlu yöneticisi Ivo Trijbits "Birçok Hollanda kulübü mali açıdan zor dönemlerden geçti ama mali ve ekonomik şartlara uyum sağladılar ve neyse ki en aşağı noktaları geride bıraktılar" diyor.

İngiltere, İtalya, Almanya, Fransa ve İspanya'dan farklı olarak Hollanda kulüpleri Avrupa'nın büyük ligleri arasında yer almıyor.

Bu, Hollanda kulüplerinin, bu ülkelerdeki kulüplerden oldukça daha az televizyon geliri elde ettikleri anlamına geliyor.

Bununla beraber 16 milyon kişilik ülke nufusuza nazaran takımlar sponsorluk anlaşmalarında gayet iyi kazanıyor.

"Hollanda kulüpleri için diğer gelir kaynakları neler" diye soran Trijbits, cevabında stadyumlardaki gişe gelirleri, kimi takımlar için Şampiyonlar Ligi'ne katılım ve transferleri sayıyor.

Trijbits Luis Suarez'in Ajax'tan Liverpool'a transfer olmasını, Ajanx'ın onun yerine yine bir Hollanda kulübü olan AZ Alkmaar'dan bir oyuncu getirmesini, ardından da ABD'den yeni bir forvet oyuncu getirmesini örnek veriyor.

Bununla beraber, her ne kadar ülke iyi futbolcular çıkarsa da bir zamanlarki gibi Johan Cruyff, Marco van Basten, Dennis Bergkamp ve Ruud Gullit gibi dünya çapında süper star oyuncular çıkaramıyor.

Mevcut küresel iklim içinde alıcılar artık çok daha tedbirli.

"Ekonomik sorunlar nedeniyle bu gelir kaynağı (transferler) birçok kulüp için zayıfladı" diyoe Tribijits.

Temel amaç sezon ortasında iflası önlemek

Ülkedeki lisans sisteminin en önemli amaçlarından biri takımların sezonun ortasında batmamalarını sağlamak.

Bu alandaki düzenlemeler 2004 yılında yeniden gözden geçirildi ve kulüplerin mali durumlarını daha detaylı inceleyen ve iflası önlemek için şirketlerle işbirliğinin yolunu arayan bir yapılandırmaya gidildi.

Hollanda'lı milletvekili, Avrupa Parlamentosu eski üyesi Marx Van Den Berg, bu sistemi kulüplerin uzun vadeli ödeme gücünü ayarlayacak, şeffaf bir düzeni hedeflediğini söylüyor.

Kulüpler, Kasım, Mart ve Haziran aylarında; mali durumlarıyla ilgili bir önceki yılın tüm sonuçlarını ve ligin ilk yarısının sonuçları ile bir sonraki yılın mali hedefleri ve bütçesiyle ilgili bilgileri sunmak zorundalar.

Lisanslamayı yapan Federasyon, kulüpleri ekonomik olarak yetersiz, yeterli ya da mükemmel bir mali yapıya sahip diye kategorilere koyuyor.

İki profesyonel futbol liginde 36 futbol takımının yer aldığı ülkede sadece altı takım birinci kategori içine girmeyi hak etti.

20 takım ikinci kategoride, dokuz takım üçüncü yani en kötü kategoride yer alırken bir takım için değerlendirme süreciyse devam ediyor.

2010 ve 2011'de 13 takımın en kötü kategoride yer aldığı düşünülürse ortada olumlu yönde bir ilerleme var.

Genç oyuncu yetiştiriyorlar

Kulüpler Federaston'un istediği iyileştirmeleri yapmazsa bazı yaptırımlarla karşılaşıyor.

Bu yaptırımlardan en sık uygulananı, kulüplerin KNVB'nin gösterdiği yolda bir ekonomik eylem planına uymak zorunda kalması.

Puan eksitme ve ligin dışına çıkarma yönetmleri de az uygulansa da yaptırımlar arasında.

Ocak 2010'da iflasını açıklayan Haarlem takımı bu şekilde ligden çekildi.

1889'da kurulan ve ülkenin en eski futbol takımı Haarlem, hızlıca profesyonel futbolun dışına çıkarıldı.

Takım yenilenmiş haliyle şimdi amatör ligde mücadele ediyor.

Eğer amatör ya da yarı profesyonel ligdeki bir futbol takımı bir üst lige çıkmak isterse Federasyon yöneticileri tarafından kendisine gösterilen katı bir ticari planı uygulamak zorunda.

Trijbits, bu katı sistemi savunduğunu söylüyor.

Teknik direktör Frank de Boer yönetiminde Hollanda futbol ligi Eredvisie'de ikinci kez lider olan Ajax'ın yöneticisi Trijbits, Chelsea'nin yaptığı gibi Fernando Torres'e 50 milyon pound ödeyemeyeceklerini de kabul ediyor.

Yeni mali şartlar içinde kulüpler genç oyuncu yetiştirmeye önem veriyor.

"Ajax'ın felsefesi büyük paralara imza atmak değil" diyor ve ekliyor: "Bizim felsefemiz daha çok genç yetenek geliştirmek üzerine kurulu. Birinci ligde belli bir süre oynadıktan sonra transfer olabilirler."