Tuğrul AKŞAR- 25 Aralık 2025 Aralık ayında FIFA Futbol menajerlerine ilişkin çok çarpıcı bir rapor yayınladı. Rapor bize çok farklı bir resim çiziyor…

 FIFA'nın Football Agents Report 2025 ismiyle Aralık’ta yayınladığı çarpıcı rapor, 1 Ocak - 1 Aralık 2025 dönemini kapsıyor. Rapor, futbol menajerlerinin uluslararası transferlerdeki rolünü, kulüplerin bu menajerlere ödediği hizmet ücretlerini ve konuya ilişkin diğer parasal gelişmeleri ele alıyor.

2025 yılı içerisinde kulüplerin menajerlere ödediği hizmet bedellerinin 1,37 milyar dolara ulaşarak tarihi bir rekor kırdığı ve bir önceki yıla oranla devasa bir artış gösterdiği raporda vurgulanıyor. Rapora göre, İngiltere ve Almanya, menajerlik ücretlerine en fazla bütçe ayıran ülkeler olarak öne çıkarken, kadın futbolunda da benzer şekilde dikkat çekici bir büyüme ivmesi yaşandığı gözleniyor.

Tablo: 1 Menajerlik Ücretlerinin Yıllar İtibariyle Gelişimi[1]

Raporu okuyunca ve yukarıda özetle ifade ettiğim konuları dikkate alınca, doğal olarak insan şu soruyu sormadan edemiyor.

Kulüpler mi Menajerleri Kullanıyor Yoksa Menajerler mi Kulüpleri?

Bu soruyu yanıtlayabilmek için sadece bir yılda kulüplerce menajerlere ödenen 1.370 Milyon dolarlık bir paranın izini sürmek yeterli…

1.370 Milyon dolar aslında sadece bir başlangıç noktası. Asıl hikâye o rakamın bir önceki seneye göre neredeyse ikiye katlanmış olmasında yatıyor. Buna göre menajerlere ödenen para 2025’te bir önceki yıla göre %90’ın üzerinde bir artış kaydetmiş durumda.

Bu paraları görünce, piyasanın ne kadar dinamik olduğunu, ne kadar hızlı değiştiğini anlıyor insan. Yani, bu sadece bir para meselesi değil, resmen bir güç devrimi.

Menajerlere ödendiği belirtilen 1.37 milyar dolarlık  ücret bu güç devriminin ana dinamiğini oluşturuyor. Bu tarihi bir rekor ama beni asıl şaşırtan bu paranın nerede toplandığı, aktığı yer…

En Fazla Menajerlik Harcaması Premier Lig’de

Nitekim, rapordan da görülüyor ki, kulüplerin menajerlik harcamalarının 375 milyon doları  İngiltere’de gerçekleşmiş. En yakın takipçisi konumundaki Almanya’da ise kulüplerin menajerlik harcamaları toplamı 165 milyon dolara ulaşmış. Rapora göre, İngiltere en yakın rakibinden iki kat daha fazla tutarı menajerlere ödemiş. Hatta listenin devamındaki birkaç ülkeyi toplasak bile, yine de bu ligler İngiltere’ye ancak yaklaşabiliyorlar.

Bu açıdan yaklaşıldığında, Premier League resmen kendi ekonomik evreninde yaşıyor. Kendi eko-sistemini yaratmış vaziyette.

Bu da Premier Lig’in bu piyasada ne kadar belirleyici olduğunu ortaya koyuyor. Premier Lig bu piyasada da merkez konumunda… Pazarın zirvesi artık coğrafi bir lokasyona yani İngiltere’ye sıkışmış durumda. Burada menajer olarak bulunmuyorsan, finansal futbolun en ballı pastalarından birisi olan menajerlik pastasından pay alamıyorsun demektir. Bu durum bizi doğrudan süper menajerliğe götürüyor.

Bu anlamda raporda yer alan en çarpıcı sonuçlardan birisi de şu: Piyasada 10.005 yüzden fazla lisanslı menajer olduğu belirtilirken, bunlardan sadece 1559’unun uluslararası menajerlik faaliyetlerinde bulunuyor olması. Bu sayı toplam büyüklüğün yanında düşük bir sayıyı ifade ediyor. Neredeyse menajerlerin %85’i uluslararası arenada tek bir kuruş bile kazanamamış…

Menajerlik Pastasında Küçüklere Yer Yok

Piyasada pasta çok büyük ama dilimler menajerler bazında da adil dağıtılmıyor. Çok küçük bir grup pastanın neredeyse tamamını yiyor.

Raporda gördüğümüz bir başka enteresan nokta da, FIFA’nın çoklu temsil dediği konu…İşin rengini tamamen değiştiren; yani bir menajerin aynı anda hem oyuncuyu, hem alıcı kulübü, hem de satıcı kulübü temsil etmesi durumu…Bu aslında ticaretin de futbolun da özünde rekabeti olumsuz etkileyen, çıkar çatışmasına neden olabilecek bir durum.

Böylesi bir pozisyonda menajerin önceliği ne olur bir düşünelim isterseniz. Kulüp ve oyuncu kendisi için en iyi kontratı yapmak isterken, menajer içinse en iyi kontratı yapmaktan daha çok üç taraftan da komisyon alacağı bu transferin bir an önce ne pahasına olursa olsun bitmesini sağlamak olacaktır. Bu denklemde oyuncu çok kolay bir şekilde en zayıf halka haline gelebiliyor.

Bu çoklu temsile ilişkin raporda 55 tane üçlü, 962 tane de ikili temsil vakası olduğunu raporlanmış. Açıklanan bu durum gerçekte menajerin pazarlıkta gücünü ve kontrolünü gösteren korkutucu bir detay aslında. FIFA’nın bu işe bilmeden onay ve izin verdiğini düşünmek tabi ki, tamamen bir safdillik olur.

Sistemin devamı açısından FIFA bu tür kontratlardan belirli bir ücret almamakla birlikte, yıllık olarak menajerlerden 600 dolara kadar lisans ücreti alıyor. Bu da yıllık 2.5 milyon dolara ulaşıyor. Ama küresel rekabetin yeniden kurgulanması bakımından bu sistem finansal motorun temel dinamiklerinden birisini oluşturuyor.

Biz rapordaki verilerden hareketle finansal, yani paranın izini sürmeye devam edelim.

Gelirlerde Olduğu Gibi Menajerlik Harcamaları da Avrupa Futboluna Akıyor

Bu 1.370 Milyon doların %89’u, yani neredeyse tamamı Avrupa’dan UEFA’ya bağlı kulüplerden çıkmış durumda. Ama paranın dağılımında tuhaf bir ikilem var. Anlaşmaların büyük çoğunluğunda ücretler 1 milyon doların altında, hatta en yaygın aralık 10 binle 100.000 dolar arasında görünüyor. Bu da, piyasanın tabanında binlerce küçük işlem olduğunu bize gösteriyor.

İşte asıl hikâye burada saklı zaten. Rapordaki verilerden hareketle konuyu şöyle açıklayayım: Rapor, 1 milyon doları aşan sadece 348 işlemin olduğunu belirtiyor. Yani, toplam binlerce işlemin içinde bu sayı çok küçük bir yüzde gibi görünmekle birlikte, burada çok ilginç bir detay var. Onu sizinle paylaşmalıyım.

Bu sayısal veri seti toplam işlem adeti içinde küçük bir grubu oluşturuyor ama menajerlik sisteminde dönen toplam paranın %68,4’üne karşılık geliyor.  Bir diğer ifadeyle, bu tutar toplam menajerlik harcamalarının üçte ikisinden fazlasını oluşturuyor. Hatta raporda 15 milyon doları aşan tek bir ödemenin olduğu da belirtiliyor. Bu durum yukarıda bahsettiğim süper menajer ve süper anlaşma olgusunun finansal kanıtı olarak karşımıza çıkıyor.

Tablo: 2) Uluslararası Transferlerde Menajerlerin İşlem Büyüklüğü Bazında Kazançlarının Yüzdeleri

Bu bağlamda değerlendirdiğimizde, menajerlik piyasasını süper menajerler  yönetiyor, kuralları onlar koyuyor. Bu işlemlerde gözden kaçırılmaması gereken nokta ise: komisyon oranının yüksekliğinden daha çok, işlemin finansal büyüklüğünün daha önemli olması. Zira, işlem bedeli büyüdükçe, menajerlik komisyon geliri de önemli tutarlara ulaşıyor.

Transfer sözleşme tutarları arttıkça, süper menajerlerin aldıkları komisyonun transfer bedeline oranı, yani yüzdesi genelde düşüyor sonuçta menajer komisyon tutarı artıyor. Bir örnekle somutlamak istersem: 100 milyon dolarlık bir transferden alınan yüzde beşlik bir komisyon, 10 milyon dolarlık bir transferden alınan yüzde onluk komisyondan çok daha fazla para anlamına geliyor. Günün sonunda süper menajerlerin nominal kazançları astronomik seviyelere çıkıyor.

Menajerlik piyasasında İngiliz menajerler hem anlaşma sayısında hem de gelirde zirvede yer alıyor. İngiliz menajerler 412 transfere imza atarken, 171.5 milyon dolarlık gelirin de sahibi olmuşlar.

Kulüplerden Fazla Kazanan Menajerler Var!

Bireysel bazda rakamlar ise gerçekten akıl almaz bir boyuta ulaşmış vaziyette. Öyle ki, bir menajer tek başına 37 transfere aracılık edip yaklaşık 2.9 Milyon dolar kazanırken; asıl şok edici olan ise zirvedeki tek bir menajerin bir yıllık kazancının 45.3 Milyon dolara ulaşmış olması. Bu tutar aslında sadece bir gelir beyanı değil, aynı zamanda bir güç gösterisi de oluyor.

45.3 milyon dolarlık yıllık menajerlik geliri, neredeyse Avrupa’da ve ülkemizdeki bazı kulüplerin yıllık bütçelerinden daha fazla bir tutarı ifade ediyor.

Tüm bunlar da gösteriyor ki, FIFA menajerlik kurumu artık aracı bir kurum olmaktan daha çok piyasanın kendisine dönüştüğü anlamına geliyor. Kulüpler menajerlere gitmiyor, menajerlerin etrafında bir yörüngeye giriyorlar. Güç dengesi tamamen tersine dönmüş durumda. Artık olay bireysel markalara, kişisel ağlara dönüşmüş ve o kişinin karizması üzerine kurulu bir sistem haline gelmiş vaziyette.

Kadın Futbolunda Dev Potansiyel

Erkek futbolundaki bu para ve güç yoğunlaşması kadın futbolunda da yaşanıyor mu diye soracak olursanız, rapor bu konuda henüz kadın futbolunun bu astronomik rakamlara ulaşmadığını belirtiyor. Ama kadın futbolunda da menajerlik harcamalarının büyüme hızı baş döndürücü bir şekilde artarak devam ediyor. Raporda yer alan verilere göre kadın futbolunda menajerlik hizmet bedelleri 6.2 Milyon dolarlık harcama ile rekor bir seviyeye ulaştı. Belki, bu tutar erkek futbolu ile kıyaslandığında düşük kalabilir ama bir önceki yıla göre 2 kat;  2020’ye göre ise tam 13 kat artmış durumda.

Kadın futbolundaki 6.2 Milyonluk tutar, kadın futbol pazarında da geleceğe ilişkin bize bazı ip uçları veriyor.

Kadın futbolu profesyonelleştikçe,  yayın ve sponsorluk gelirleri arttıkça, bu alandaki transfer bedelleri ve maaşlar da patlayacak gibi görünüyor. Bu da doğal olarak, menajerler için henüz tam olarak keşfedilmemiş, potansiyeli devasa bir pazar demektir ki; bugünkü  6.2milyon dolarlık menajerlik harcamaları, belki de  on yıl sonra dönüp baktığımızda, bize çok mütevazı bir başlangıç gibi gelecek

Bu yükseliş FIFA menajerlik başvuru sayısında da olağanüstü bir artışa neden olmuş. Geçen yıl  menajerlik sınavı ve lisanslama sistemi için yapılan ilk sınava 16.000’den fazla kişi başvurmuş. Bu sayı bize menajerlik mesleğinin ne kadar cazip hale geldiğini gösteriyor.

FIFA’nın Başarısızlığı Bu Raporla Tescillendi

Diğer taraftan FIFA’nın bu raporu, erkek futbolunda kulüplerin ajanlara 1.37 milyar dolarlık ödemeleriyle tüm zamanların rekorunu kırdığını gururla duyurmasına karşın; bu tutar tam da FIFA’nın 2023’te hayata geçirdiği Football Agent Regulations (FFAR) sisteminin tam bir fiyaskoyla sonuçlandığının da bir kanıtı olarak karşımıza çıkıyor.

Burada yapılan başlıca eleştiriler ise;

1. FIFA bu Football Agent Regulations (FFAR) düzenlemesiyle temel olarak menajer ücretlerini kontrol altına almayı amaçlamıştı. Ama görünen o ki, bu amaç gerçekleşmemeiş durumda. Menajerlik ücretleri bir önceki yıla göre % 93 artarak 1.37 Milyar dolara yükseldi.
2. Piyasa tamamen menajerlerin inisiyatifine bırakılmışRaporda yer alan 10.525 menajerden sadece 1559’u uluslararası transferlerde yer aldı. Yani, bir diğer ifadeyle menajerlerin % 85’i para kazanamıyor. Sistem küçük ve orta ölçekli menajerleri tamamen sahadan sildi.
3. FIFA’nın menajerlik sistemi erişilmesi zor ve adaletsiz bir yapıya büründü. 2025’te 16.117 kişi sınava girmesine karşın; sadece sınavı geçenlerin oranı % 30’larda kaldı. Sınav ücretleri düşük gelirli ülkelere ve kıtalara göre çok yüksek bir seviyeye geldi. Sınav maliyetleri ve lisans ücretleri çok yüksek kaldı. Piyasada hakimiyet tamamen Avrupa ve Amerika merkezli menajerlere geçti.
4. Şeffaflık yok. FIFA hala transferlerde hangi menajerin, hangi işlemden ne kadar komisyon aldığını (para kazandığını) raporlamıyor.

FIFA Menajerlik Piyasasındaki Gelişmelerin Karşılaştırılması

Bu karşılaştırma, futbol transfer piyasasındaki ajan etkisinin hızla büyüdüğünü gösteriyor – özellikle 2024'teki düşüşün ardından 2025'te rekor kıran sıçrama dikkat çekici. FIFA, bu trendin devamını beklediğini açıklamakla birlikte, uygulamada dengede rekabetin sağlanmasına yönelik ve menajer  regülasyonlarının futbolun rekabetçi yapısına zarar vermeyecek bir aksiyon içine girmediğini aşağıdaki özet tablodan görebiliyoruz.

Tablo: 3) Menajerlik Piyasasındaki Gelişmelerin Karşılaşlaştırmalı Tablosu

Bir başka bakış açısıyla da 1.370 Milyon dolarlık devasa menajerlik harcamaları, kulüplerin pazarlık masasında menajerlere karşı ne kadar çaresiz kalabildiğinin bir göstergesi olarak ta yorumlanabilir…

Özetle

Buraya yazdıklarımızı toparlarsam, özetle;

2025 tüm menajerler için bir rekor yılı oldu.

FIFA raporu 1.370 Milyon dolarlık menajerlik harcamalarının önemli bir tutarının Avrupa’da gerçekleştiğini; bu işlemlerin küçük bir süper menajer grubunun elinde toplandığını ve bu büyümenin sadece erkek futboluyla sınırlı kalmayıp kadın futbolunda da katlanarak devam ettiğini bize gösteriyor.

Raporda yer alan veriler  futbol ekosisteminin değiştiğini ifade ediyor. Menajerlik artık sistemin bir parçası değil, sistemin en güçlü ve en belirleyici unsurlarından birisi konumunda.

Kulüplerin transfer politikaları, mali yapıları hatta sportif başarıları artık büyük ölçüde bu görünmez kralların stratejilerine, ağlarına ve pazarlık güçlerine bağlı.

FIFA’nın yeni düzenleme çabaları da aslında bu yeni güç dengesine verilmiş, belki de biraz gecikmeli bir yanıt olarak kabul edilebilir.

Peki, yazımızı bitirirken yanıt bulunması gereken iki soruyu da sormak istiyorum:

1. Mevcut menajerlik sistemi bugün sadece transferlere mi aracılık ediyor? Yoksa, transfer piyasasını ve dolayısıyla kulüplerin kaderlerini belirleyen, kendi sisteminin devamını sağlayan bir çıkar yapısına mı dönüştü?
2. Gelecekte bir kulübün kaderini belirleyen en önemli şey sahadaki yetenek mi, yoksa o yeteneği doğru zamanda doğru yere yönlendiren perde arkasındaki tek bir süper menajerin stratejisi mi olacak?

Futbolun geleceği bu iki sorunun yanıtında saklı olabilir.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş