Tuğrul AKŞAR-3 Haziran 2025 Süper Lig 2024-25 sezonu tamamlandı…

 Sezon başında belirledikleri hedeflerine ulaşamayan çoğu takım başarısızlığın faturasını teknik kadrolara kesti, kesmeye de devam ediyor.

Daha şimdiden çoğu takım antrenörlerini değiştirme telaşına düştü.

Futbolda takımın başarısı ya da başarısızlığından doğrudan sorumlu kabul edilen  teknik direktör, çoğu zaman da adeta günah keçisi ilan edilir. Bu uygulama sadece bizim coğrafyamızda değil, Avrupa’da da genellik gösteren bir durumdur ne yazık ki…

Bu yaygın uygulama sonucunda her sezon onlarca teknik direktör takımlarından ayrılmak zorunda kalır.  Nitekim, Galatasaray’ın şampiyonluğuyla tamamlanan Süper Lig 2024-2025 sezonunda 15 Süper Lig ekibi tam 27 teknik direktör değişikliğine gitmiş.  Bu değişikliklerden beşi sezon öncesi yapılırken, 22’si ise sezon içinde gerçekleştirilmiş.

Bu durumu sadece bize özgü görmeyin!

Çoğu Avrupalı elit kulüpte de bu değişimi görebilirsiniz. Buna ilişkin pek çok örnek de verilebilir. Ama bizi Avrupa’dan ayıran temel fark şu ki, biz takımı bir teknik direktöre maksimum altı ay ile bir yıl arası emanet ederken, Avrupalı bu süreyi en azından bir sezonun üzerine çıkartmış durumda.

Kısacası, çok hızlı teknik direktör değiştiren bir ligiz…

Peki, şimdi anlatacağımız hoca örneğin Türkiye’ye gelseydi, görevde kalma süresi sizce ne kadar olurdu?

Önce hocanın performansını sizinle bir paylaşalım ki, kararınızı ona göre verin…Varsayalım ki, siz kulüp başkanı olsaydınız bu performansa ne kadar katlanırdınız? Öncelikle bunu kendi içinizde test edin…

Hazırsanız başlayalım…

İngiltere’den önemli paralara getirdiğimiz teknik direktörümüzü, Süper Lig’den üç büyük kulüpten birisinin başına geçirdiğimizi varsayalım.

Takımı emanet ettiğimiz hoca ilk sezon Süper Lig’de takımını ancak 11.sıraya taşıyabilsin…

İkinci sezonda takımı Süper Lig’i ikinci olarak bitirsin. 

Üçüncü sezon ise tam bir felaket olsun. Bu sezonu takım 11.sırada tamamlasın. Bu da yetmez, bir de Federasyon Kupası’ndan elensin.

Dördüncü senesinde ise takım Federasyon Kupasını kazansın ama ligi düşme hattının biraz üzerinde 15.sırada tamamlasın…

Bu performansın devamına geçmeden önce, kulüp başkanı olarak size şimdi soralım.

Bu teknik direktörle yolunuza devam eder miydiniz?

Ya da devam edecek olsaydınız bile, taraftarı hoca konusunda nasıl ikna ederdiniz ya da ikna için bir çaba harcar mıydınız?

Efendim, işte bu performans futbol tarihinin en başarılı isimlerinden Sör Alex Ferguson’a ait...

Sör Alex Ferguson’a takımı emanet eden ve başarısız geçen dört yılda teknik direktörünün arkasında duran kulüp ise Manchester United. Nam-ı diğer Kırmızı Şeytanlar…

Peki, bu dört yılın ardından neler mi oldu? Merak ediyorsanız, o zaman devam edelim.

İsterseniz, Alex Ferguson’un Premier Lig’de macerasına başlamadan önce, futbol dünyasının çok yakından tanıdığı bu efsane futbol insanını kısaca bir tanıyalım. Ne dersiniz?

Alex Ferguson’u futbol dünyasında tanımayan yoktur. Futbol tarihinin en başarılı kupa toplayıcılarından birisi…

Asla pes etmeyen karakteriyle hem saha içinde hem de saha dışında kişisel öyküleriyle bir fenomen…

Başarılarıyla kraliçe tarafından sör unvanıyla taçlandırılmış bir teknik direktör.

İnatçı ve Asla Pes Etmeyen Bir Karakter…

Sıra dışı karakteri ve usta gözlemciliğiyle, İngiliz İşçi partisi üyeliğiyle, sahip olduğu yarış atlarıyla sadece Manchester United’ın değil, futbol dünyasının hep gündeminde olan bir ikondu Alex Ferguson.

6 Kasım 1986'dan 8 Mayıs 2013'e kadar, 27 sene boyunca aralıksız Premier lig ekibi Manchester United’da görev yapan ve kulübü tarihinin en başarılı dönemine taşıyan; maç esnasında sürekli ağzında sakız çiğnerken görmeye alıştığımız bir teknik direktördü Ferguson ya da Manchesterlilerin deyimiyle Fergie…

United’ın başına geçtiği 1986’dan, emekli olduğu 2013 Mayıs’ına kadar Manchester United'a kazandırdığı birçok kupa dışında, Roy Keane, David Beckham, Ryan Giggs, Paul Scholes, Cristiano Ronaldo, Wayne Rooney gibi genç yıldızları kuyumcu titizliğinde işleyip United’a ve Avrupa futboluna hediye etmiş, onlardan Beckham, Ronaldo gibi süper star çıkarmış, gelişimlerinde büyük rol oynamış bir yetenek avcısı ve yetenek geliştiricisi vizyoner bir teknik direktör…

Kırmızı Şeytanların başında olduğu 27 sezonda, 13 kez Premier League, 2 kez Şampiyonlar Ligi, 1 kez Kupa Galipleri kupası, 1 kez kıtalararası şampiyonluk, 1 UEFA Süper Kupası, 8 kez Community Shield, yani İngiltere'de bir önceki sezonun Premier League şampiyonu ile Federasyon Kupası şampiyonu arasında Wembley Stadyumu'nda her yıl oynanan maçta kazanılan kupa, bizdeki Süper Kupa gibi bir kupa kazandıran bir kupa koleksiyoncusu…

UEFA'da iki kez, Premier Lig’de ise tam dokuz sezon yılın teknik direktörlüğü ile onurlandırılmış bir teknik adam.

Takımı bırakmadan bir yıl önce 2012'de yıllık 9,4 milyon İngiliz Sterlini maaşıyla José Mourinho, Carlo Ancelotti ve Marcello Lippi'den sonra dünyanın en yüksek maaşlı teknik direktörüydü.

Manchester United'i 27 yıl çalıştırıp başarıdan başarıya koşturan, bu süreçte kulübü bir dünya markası ve Avrupa’nın en çok kazanan kulübü haline getiren bir CEO, sıra dışı yetenekleri olan teknik direktördü Sör Alex Ferguson…

Kısacası, yeri doldurulamayacak bir futbol eksperi, bir teknik direktördü…

Hazırsanız, hadi Manchester United’ı kral yapan Ferguson’un United’daki macerasına daha yakından bakalım.

Manchester Macerası Başlıyor!

Peki Alex Ferguson bu başarılara nasıl ulaştı?

Öncelikle şunu belirtmekte yarar görüyorum. Yukarıda da özetle bahsettiğim gibi Alex Ferguson Manchester United’ın başına geçtiği 1986’dan 1990’a kadar sıfır çekti.

Nasıl mı?

Gelin kısaca Alex Ferguson ve Manchester United birlikteliğinin kronolojisine bir göz atalım.

Ferguson, Manchester United'ın başına 6 Kasım 1986 tarihinde geçti.

Manchester United’daki ilk sezonunda 1986-1987’de Manchester United ligi 11.sırada bitirdi.

1987-1988’de (İkinci sezonda) Premier Lig’de ikinci oldu.

Üçüncü sezon tam bir felaketti. 1988-1989 sezonunda Federasyon Kupasından  elenirken o sezon ligi 11.sırada tamamladı.

İlk kupasını 1989-90 sezonunda Federasyon Kupası şampiyonu olarak kazandı. Ancak, o sene Premier Ligi 15.sırada tamamladı. 1989-90 sezonu ise kendi ifadesiyle tam bir “karabasan”dı. Bu sezonda kulübe önemli miktarda para harcatıp Neil Webb, Mike Phelpan ve Paul Ince'i transfer etti. Ne var ki, talihsizlikler devam etti. Taraftarlar bugünkü ismi verilen tribünde onu istifaya davet ettiler.

Gazeteciler onun kovulması için yazılar yazdılar. Televizyonlar program yaptılar. Alex Ferguson bu sezonu kariyerindeki en karanlık dönem olarak nitelendiriyor. Kendisi de biliyordu ki, bu sezonda da eğer bir kupa kazanamaz ise kovulacaktı. Artık, yönetim nezdinde kredisi iyice tükenmişti. İşte böylesi bir atmosferde Alex Ferguson, Lig Kupasından elenmesi nedeniyle kovulmanın eşiğine geldi ama Federasyon Kupası’nda finale yükselmesi sayesinde ipten döndü. Ancak, yönetim Ferguson'a takımda kalacağının garantisini verdi. Bunun verdiği rahatlık içinde Federasyon Kupası’nda finale çıktı. Nihayet, Alex Ferguson’un United’ı, finalde Crystal Palace’ı  1-0 yenerek Federasyon Kupası’nı kazandı. Alex Ferguson, böylece kulübe geldiğinden bu yana geçen dört yılın sonunda Manchester United’da ilk kupasını kazanıp şeytanın bacağını kırmış oldu.

1990-91 sezonunda da oynadıkları istikrarsız futbol onları Premier Lig’de 6.sıraya taşıyabildi.

Her ne kadar bir önceki sezon Federasyon Kupası’nı kazansa da, Alex Ferguson'un ligde şampiyon olacağına dair ümitler yoktu. Bu olumsuz beklenti içinde Alex Ferguson'un takımı 1990-91 sezonunda gelişim göstermiş olsa da istikrarsız sonuçlar almaya devam etti ve ligi ancak 6.sırada tamamlayabildi. Lig kupası finalinde Sheffield Wednesday'e 1-0 kaybetti. Bu başarısızlıklara rağmen, Alex Ferguson'un takımı Kupa Galipleri Kupası'nın finalinde İspanyol ekip Barcelona'yı 2-1 yenerek kupayı kazandı.

1991-92 Sezonu “Hatalarının Bedelini Acı Olarak Ödediği Bir Sezon” Oldu

1991-92 sezonu Ferguson'un beklentilerini karşılayamadı. Kendi sözleriyle: "Hatalarımın bedelini acı şekilde ödediğim konusunda medyadaki birçok kişi de hemfikir” şeklinde ifade etti.  United, ilk defa Lig Kupasını ve UEFA Süper Kupasını kazansa da, Premier ligi Leeds United'in arkasından ikinci sırada bitirdi. Takımın gol yollarında etkisiz kalması nedeniyle kazanması gereken maçların çoğunda berabere kaldı.

Premier Lig’de İlk Şampiyonluk 1992-1993 Sezonunda Geldi

1992-1993 sezonuna Manchester United kötü başladı. Ancak, Alex Ferguson belki de United’da iken en kritik ve en önemli kararını vererek, Fransız forvet Eric Cantona’yı transfer etti. Bu transfer ile iyi bir ivme yakalayan kırmızı şimşekler Eric Cantona ile Mark Hughes iyi bir ikili oluşturunca, takım Premier Lig’de liderliğe yükseldi ve bu sezonu şampiyon olarak bitirdi. Böylece 1992-93 sezonunda Premier Lig’e dönüştürülen İngiliz futbolunun en üst düzey liginin ilk şampiyonu oldu. Ayrıca Alex Ferguson, senenin teknik direktörü seçildi.

1993-1995: Çift Kupa Kazandı

United 1993-94 sezonuna çok başarılı başladı ve sezon boyunca da bunu devam ettirdi. Sezon başından sonuna kadar önde götürdüğü ligi şampiyon olarak bitirdi. Lig Kupası’nı Aston Villa’ya kaybetmesine karşın, Federasyon Kupasını Chelsea'yi eleyerek kazanıp 1993-1994 sezonunu çift kupa ile tamamladı.

1994-1995 sezonu şampiyonluk hedefiyle giren United, 1 puan farkla Blackburn Rivers’ın arkasında ikinci olarak tamamladı.  1995 Federasyon Kupasını finalde Everton’a kaptırdılar.

1995’te Premier Lig’de tekrar şampiyon oldular. Federasyon Kupasında ise Liverpool'u 1-0 yenerek kazandılar. Böylece son 3 senede ikinci kez sezonu çift kupa ile bitirdiler. Federasyon Kupası finalinden 1 hafta sonra Manchester United yönetimi Alex Ferguson ile 4 senelik sözleşme imzaladı.

İlk Şampiyonlar Ligi Kupası Geliyor

1998-1999 sezonunda Premier Lig’i şampiyon bitirip, o sezon Bayern Münih ile Şampiyonlar Ligi finalinde karşılaştılar. Manchester United son dakikalarda bulduğu 2 golle Bayern'i 2-1 yenerek Şampiyonlar Ligi Kupası’nı kazandı.

Premier Lig’de Üst Üste Gelen Üçüncü Şampiyonluk

2000-2001 sezonunda Manchester United yeniden şampiyon olarak Premier League'i üst üste üçüncü kez birinci bitirdi.

Manchester United’ın Makus Talihini Kulübün Olağanüstü Tahammül Sınırı ve Alex Ferguson’un Pes Etmeyen Yapısı Değiştirdi

Podcastimizin sonuna yaklaşırken görüyoruz ki, Alex Ferguson göreve başladıktan tam altı sezon sonra Premier Lig’de şampiyonluğa ulaşabildi.

Bu şampiyonluk Alex Ferguson’un inatçı ve asla pes etmeyen karakterini ortaya koyarken, kulüp yönetiminin de Alex Ferguson’a tahammül etme gücünde nirvanaya çıktığı noktayı gösteriyor.

İşte bu iki farklı, sıradışı tutum ve davranışlar, Manchester United’ı bir süre sonra dünyanın en değerli kulübüne dönüştürdü.

Alex Ferguson’un pes etmeyen karakterine, kulüp yönetimi destek ve onay verince, 27 yıllık Ferguson döneminde ortaya olağanüstü sportif ve ekonomik bir başarı çıktı.  Manchester United Premier Lig tarihinin açık ara en başarılı kulübü oldu.

Başarılar sadece yeşil sahalarla sınırlı kalmadı…Alex Ferguson İle Manchester United Dünyanın En Değerli Kulübü Oldu

Manchester United’ın gelirleri 1986-2013 arasında tam 13 kat artarak, 33 Milyon Euro’dan 456 Milyon Euro’ya yükseldi. Manchester United’ın takım değeri 30 Milyon Euro’dan 12 kat artarak 388 Milyon Euro’ya ulaştı. Alex Ferguson’un kulübü bıraktığında kulübün piyasa değeri ise 1.8 Milyar Euro idi. Bu süreçte Alex Ferguson, Manchester United’ın piyasa değerine 301 Milyon Euro katkı sağladı.

Avrupa'nın en zengin 20 kulübü Para Ligi sıralamasında 2000-2012 arası oniki sene boyunca Manchester United birinci sırada yer aldı. 

Futbol tarihinin bu sıra dışı ve en başarılı teknik adamlarından birisi olan Alex Ferguson, çoğu kimseye göre bir teknik adamdan daha öte bir kişilik, bir tarihsel ve sportif figürdü.

O sadece bir takım koçu değil, aynı zamanda kulübünün yüz milyonlarca Sterlinlik kazanca ulaşmasına olanak sağlayacak avantajları stratejik, rasyonel bir şekilde öngörüp sistematik olarak onları değerlendirebilen bir CEO’ydu.

Alex Ferguson’un Emekliliği Kulübe Pahalıya Patladı

Bundan sonraki sezonlarda ise Alex Ferguson boş durmadı ve emekli oluncaya kadar kupa toplamaya devam etti. “Her mutlu başlangıcın bir mutsuz bitişi” olur derler. Alex Ferguson’un hikayesinde ise bunun tersi oldu. Mutsuz bir başlangıcın, mutlu bir sonu yaşandı Manchester United’da.

Ve Alex Ferguson ile Avrupa futbol saadetini yaşayan, ulaşılabilecek tüm mutlulukları tadan Manchester United’da gün geldi Alex Ferguson kendisini emekli etti. Mutluluğun resmi hüzünlü bir tabloya dönüştü. Ne acıdır ki, 2013’teki bu ayrılıktan sonra Kırmızı Şeytanların yüzü ne sportif ne de finansal olarak bir daha gülmedi. Kırmızı şeytanlar belini doğrultamadı. Alex Ferguson’un başarılarla doldurduğu mazilerini arar duruma geldiler…

Bu sezon oynadıkları Avrupa Ligi’nde kupayı müzelerine götürme fırsatı ayaklarına kadar gelmişti. Bu sayede talihsiz gidişe dur deyip sportif sefaletlerini sona erdireceklerdi ki, finalde Tottenham’a 1-0 yenilerek, bu şansı da kaçırdılar.

Peki Alex Ferguson Türkiye’ye Gelse Ne Olurdu?

Yukarıda da anlattık. Alex Ferguson ilk 4 yıl hiçbir kupa ve şampiyonluk kazanamadı. 6. yılında ise Premier lig şampiyonluğuna ulaşabildi. Böylesi bir durumda Alex Ferguson Türkiye'de olsa, başarısız olduğu için çoktan kovulmuş olurdu. Neden bu kadar eminim? Çünkü, Türkiye’ye gelen en yüksek kariyerli hocalardan Guus Hiddink, Luis Aragones, Vicente Del Bosque, Frank Rijkaard, Joachim Löw, Roberto Mancini, Cesare Prandelli, Bern Schuster, Hector Cuper olmak üzere bu teknik direktörler ülkemizde maksimum bir yıl çalışabildiler. Bu süre içinde maalesef başarısız oldukları gerekçesiyle işlerine son verildi. Görevinden ayrılmak zorunda kalan teknik direktörlerden Guus Hiddink daha sonra Real Madrid’i Kıtalararası şampiyon yaptı.  Joachim Löw Almanya’yı dünya şampiyonu; Vicente Del Bosque İspanya’yı Avrupa  ve Dünya Şampiyonu; Roberto Mancini de İtalya’yı Avrupa şampiyonu yaptı.

Alex Ferguson yaptıklarıyla, kulübe olan katkılarıyla futbol dünyası için bir teknik direktörden daha ötesi bir anlam ifade ediyor. Alex Ferguson'un mantalitesi, oyun anlayışı, taktik ve strateji üretmedeki üstün yetenekleri, hırsı ve üretkenliği şüphesiz ki, onu sıra dışı bir teknik adam yaptı. Ancak, Alex Ferguson'a bu hünerlerini sergileyebilmesi için gerekli olanağı sağlayan ve uygun koşulları oluşturan kulüp te sıradan bir kulüp değildi aynı zamanda. Büyük ümitlerle görev başına getirilen bir teknik adamın ilk kupasını tam dört yıl sonra, ilk şampiyonluğunu altı yıl sonra kazanabilmesine tahammül ve sabır gösterebilecek kaç takım vardır ki acaba?

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş