Tuğrul AKŞAR-14 Haziran 2025 Yenilenmiş ve genişletilmiş formatıyla 2025 FIFA Kulüpler Dünya Kupası ABD’de başlayacak. 6 Konfederasyondan 32 takımın yarışacağı turnuva, FIFA’nın kulüpler bazında en büyük organizasyonu olacak.

Geçmiş…

İlk FIFA Kulüpler Dünya Kupası 2000 yılının Ocak ayında Brezilya'da gerçekleşti. Buna paralel olarak 1960 yılından beri düzenlenen, Güney Amerika'daki CONMEBOL Libertadores şampiyonu ve Avrupa'daki UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonunun arasında oynanan tek maçlı Kıtalararası Kupa devam etmekteydi. 2005 yılında Kıtalararası Kupa ile FIFA Kulüpler Dünya Kupası, FIFA Kulüpler Dünya Kupası adı altında birleştirildi.

Format Farkı ve Tarihçe

Bu turnuvaya kadar her sene FIFA tarafından düzenlenen Dünya Kıtalararası Futbol şampiyonası vardı. Infantino’nun önerisiyle ilk kez Kulüpler arası dünya şampiyonası formatına geçildi ve ortaya Kulüpler Dünya Kupası organizasyonu çıktı. Bundan sonra bu turnuva her dört yılda bir kez ve 32 takımla oynanacak…Takım sayısının 45’e çıkartılması konusu da görüşülüyor.

Yeni turnuvaya konfederasyonların son dört sezonda Şampiyonlar Ligi şampiyonu olan takımları ile dörtten fazla takımı olan konfederasyonların son dört sezonda Şampiyonlar Ligi’nde kulüp puanı en yüksek olan takımları katılabiliyor.

Daha önce her yıl konfederasyon şampiyonları arasında oynanmakta olan mini turnuva ise FIFA Intercontinental Cup adıyla her yıl yapılmaya devam edecek.

Bir ülkeden en fazla iki takımın yer alabileceği organizasyonda konfederasyon şampiyonları aynı ülkeden olduğu takdirde herhangi bir kısıtlama yapılmıyor.

2018 senesine kadar, yaklaşık iki hafta süren ve tek maçlı eleme sistemi uygulanan turnuvaya senenin AFC Şampiyonlar Ligi şampiyonu, Afrika Şampiyonlar Ligi şampiyonu, Kuzey Amerika'da düzenlenen CONCACAF Şampiyonlar Ligi şampiyonu, Güney Amerika'da düzenlenen CONMEBOL Libertadores, Okyanus kıtası organizasyonu  OFC Şampiyonlar Ligi şampiyonu, UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonu ve ev sahibin ülkenin yerel lig şampiyonu olmak üzere yedi takım katılmaktaydı…İlk turda OFC Şampiyonlar Ligi şampiyonu ile ev sahibinin yerel lig şampiyonu Play-Off oynar ve kazanan çeyrek finale yükselir. Asya, Afrika ve Kuzey Amerika şampiyonları direkt olarak çeyrek finale, Avrupa ve Güney Amerika şampiyonları ise direkt yarı finalden katılır.

Real Madrid, beş kez ile turnuvayı en çok kazanan kulüptür. Real Madrid ayrıca turnuvayı üst üste üç kere kazanarak, bunu başarabilen ilk ve tek takım konumundadır.

Yenilenmiş ve takım sayısı artırılmış turnuva, 14 Haziran-13 Temmuz tarihleri ​​arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde oynanacak. Her maç DAZN'de canlı olarak yayınlanacak…

FIFA bu turnuvada sadece kulüp sayısını artırmadı, aynı zamanda bu turnuvaya iştirak eden kulüplere de 1 Milyar Dolar gibi rekor bir parasal bonus ödemesi yapacak.

Kulüplere dağıtılacak 1 Milyar Dolarlık bonus ödemesinin yeni sponsorlarla desteklenmesi, FIFA’nın böylesine yüksek bir ödüle çıkmasına olanak sağladı. Ödül havuzunu önemli tutarda artıran FIFA bu sayede, Real Madrid, Manchester City, Bayern Münih gibi dünya devlerinin bu turnuvaya çekti. Dünyaca ünlü kuyumcu Tiffany & Co.tarafından tasarımlanan bu kupayı kazanan yüzmilyonların da sahibi olacak. Kulüplere dağıtılacak tutar, büyük kulüpler için cezbedici önemli bir mali teşvik oldu.

FIFA Kulüpler Dünya Kupası 2025 ödül parası: Kazananlar ne kadar alıyor?

Bu kupayı kazanan kulüp, UEFA Şampiyonlar Ligi kazananlarına ayrılan ödül parasıyla rekabet eden 125 milyon dolara kadar parasal ödül kazanabilecek.

Bu, finali kazanan kulüp sadece kupa sahibi olması nedeniyle 40 milyon dolar kazanacak ve bu tutar turnuva aşamalarındaki performanslarına eklenecek.

FIFA Kulüpler Dünya Kupası 2025: Toplam ödül havuzu

Yaklaşık 2 milyar Dolar bütçesi olan turnuvada FIFA, kulüplere yüksek miktarda primler ödeyecek.

FIFA bulduğu yeni sponsorlar aracılığıyla toplam ödül havuzunu, 2023'te kulüplere dağıttığı 16 milyon dolardan 1 milyar dolara yükseltti.

2023 Kulüpler Dünya Kupası şampiyon olan takıma kupanın yanı sıra 5 milyon dolar (4,6 milyon avro) verildi. 4 milyon dolar. Üçüncülük 2,5 milyon dolar değerindeydi, dördüncü sıradaki takımın hak ettiğinden 500.000 dolar daha fazlaydı. Beşinci ve altıncı sıradaki takımlar her biri 1 milyon dolar aldı ve toplam 16 milyon dolar, dahil olan yedi kulüp arasında paylaşıldı.

Grup aşamasında her kulübe 2 milyon dolar hoş geldin parası ödenecek. Takımlar üç maç yapacaklar. Grup maçlarına galibiyete 1.4 milyon dolar, beraberliğe ise 1 milyon dolar bonus ödemesi gerçekleşecek. 

Toplam Ödül Nasıl Dağıtılacak?

Turnuvada ödülün 475 milyon dolarlık kısmı performansa dayalı ödenirken, kalan 525 Milyon dolarlık bölüm ise tüm kulüplere eşit olarak dağıtılacaktır.  Ayrıca, FIFA, dünya futbolu dayanışma fonuna da 250.000.000 Dolar kaynak ayrılacağını açıkladı.

FIFA, Katar’da düzenlenen 2022 Dünya Kupası’nda toplam 440 milyon dolar ödül dağıtmıştı.

FIFA Kulüpler Dünya Kupası 2025: Her takım ne kadar alıyor?

32 kulübün hepsi sadece katılım için önemli bir ödeme alıyor, ancak kesin rakam her kulübün oynadığı kıtaya göre değişiyor.

Avrupa kulüpleri ayrıca ücretlerini belirlemek için sportif ve ticari kriterlere göre derecelendiriliyor.

Kıtalardan Katılan  Kulüplere Yapılacak Katılım Ödemeleri

Avrupa’dan katılan kulüplere  12,81 Milyon Dolar ile -38,19 Milyon Dolar  arası

Güney Amerika’dan katılan kulüplere 15,21 milyon dolar,

Kuzey, Orta Amerika ve Karayiplerden katılan kulüplere 9,55 milyon dolar,

Asya’dan katılan kulüplere  9,55 milyon dolar

Afrika’dan katılan kulüplere 9,55 milyon dolar

Okyanusya’dan katılan kulüplere de  3,58 milyon dolar

Katılım ücreti kulüp başına dağıtılacak. Kulüp başına dağıtılacak tutar ise FIFA’nın katsayısına göre olacak.

Turnuva Formatında Ne Değişti?

Turnuvanın 24 yıllık tarihinde ilk kez, Dünya Kupası'nda olduğu gibi uluslararası mücadele formatında düzenlenen Kulüpler Dünya Kupası'na 32 kulüp katılacak.

Kulüpler Dünya Kupası normalde altı ila sekiz takımla düzenlenirdi ancak yeni formatta 32 takım toplam 63 maç oynayacak.

Elemelere katılan takımlar, Şampiyonlar Ligi gibi kıta kulüp müsabakalarının kazananları ve konfederasyonun dört yıllık sıralamalarına göre belirlendi.

32 takım arasında, UEFA'nın konfederasyonu olan Avrupa, 12 takımla en fazla temsiliyete sahipken, onu altı takımla Güney Amerika (CONMEBOL) takip ediyor.

Daha sonra Asya (AFC), Afrika (AFC) ve Kuzey, Orta Amerika ve Karayipler'den (CONCACAF) dörder takım yer alıyor.

Son olarak Okyanusya'dan (OFC) bir takım katılırken, son yer ev sahibi ülkenin yerel şampiyonu Lionel Messi'nin Inter Miami takımına ayrıldı.

Takımlar dörderli sekiz gruba ayrılacak ve grup aşamasında ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselecek.

Inter Miami, turnuvanın açılışını 14 Haziran 2025'te Miami'deki Al Ahly'ye karşı Hard Rock Stadyumu'nda yapacak , final ise 13 Temmuz 2025'te New York New Jersey'deki MetLife Stadyumu'nda oynanacak .

Katılacak Takımlar

Turnuva için öncelik her kıtanın kulüpler düzeyindeki en önemli kupasını kazanmak gerekiyor. Mesela, Avrupa kıtasında 2021-2024 yılları arasında Şampiyonlar Ligi'ni kazanan takımlar. Ayrıca kulüpler sıralamasında ilk 8'e giren takımlar, 2025 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı kazanıyor.

Türkiye’den takım Yok…Bu koşullara bakıldığında temsilcilerimiz Avrupa'da başarılı olamadığından FIFA Kulüpler Dünya Kupası'na katılamıyor.

Avrupa'dan 12, Güney Amerika'dan 6, Kuzey ve Orta Amerika ile Karayipler bölgesinden 4, Afrika'dan 4, Asya'dan 4 ve Okyanusya'dan 1 takım olmak üzere toplam 32 takım katılıyor.

Yarışacak büyük takımlar arasında UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonu İspanya'nın Real Madrid'i , CONMEBOL Copa Libertadores'i kazanan Brezilya'nın Botafogo'su ve son dört CAF Şampiyonlar Ligi şampiyonluğunun üçünü kazanan Mısır'ın El Ahly'si de yer alıyor.

Al Ahly FC (EGY) – 2020/21, 2022/23 ve 2023/24 CAF Şampiyonlar Ligi

Wydad AC (MAR) – 2021/22 CAF Şampiyonlar Ligi

Espérance (TUN) - CAF sıralama yolu

Mamelodi Sundowns FC (RSA) - CAF sıralama yolu

Al Hilal (KSA) – 2021 AFC Şampiyonlar Ligi

Urawa Red Diamonds (JPN) – 2022 AFC Şampiyonlar Ligi

Al Ain FC (BAE) - 2023/24 AFC Şampiyonlar Ligi

Ulsan HD (KOR) - AFC sıralamasından

Chelsea FC (ENG) – 2020/21 UEFA Şampiyonlar Ligi

Real Madrid CF (ESP) – 2021/22 ve 2023/24 UEFA Şampiyonlar Ligi

 Manchester City (ENG) – 2022/23 UEFA Şampiyonlar Ligi

FC Bayern München (GER) – UEFA sıralamasından

Paris Saint-Germain (FRA) – UEFA sıralamasından

FC Internazionale Milano (ITA) – UEFA sıralamasından

FC Porto (POR) - UEFA sıralamasından

SL Benfica (POR) – UEFA sıralamasından sıralamasından

Juventus FC (ITA) - UEFA sıralamasından

Atlético de Madrid (ESP) - UEFA sıralamasından

FC Salzburg (AUT) - UEFA sıralamasından

CF Monterrey (MEX) – 2021 Concacaf Şampiyonlar Kupası

Seattle Sounders FC (ABD) – 2022 Concacaf Şampiyonlar Kupası

CF Pachuca (MEX) - 2024 Concacaf Şampiyonlar Kupası

Auckland City FC (NZL) – OFC sıralamasından

SE Palmeiras (BRA) – 2021 CONMEBOL Libertadores

CR Flamengo (BRA) – 2022 CONMEBOL Libertadores

Fluminense FC (BRA) – 2023 CONMEBOL Libertadores

Botafogo (BRA) - 2024 CONMEBOL Libertadores

CA River Plate (ARG) - CONMEBOL sıralama yolu

CA Boca Juniors (ARG) - CONMEBOL sıralama yolu

Inter Miami CF (ABD) - Ev sahibi ülke kontenjanından

LAFC (ABD) - FIFA Kulüpler Dünya Kupası Play-In

İlgi Az Olunca FIFA Kesenin Ağzını Açtı!

Futbolekonomi yazarlarından Hüseyin Özkök’e göre, FIFA Başkanı Infantino bu turnuvayı hayata geçirmek için inanılmaz bir "gayret" gösterdi. Başlarda Avrupa kulüpleri maç yoğunluğu nedeniyle turnuvaya sıcak bakmasa da Infantino yüksek gelir vaatleriyle Avrupa kulüplerini turnuvaya katılmaya razı etti. Yoksa Avrupa’nın büyük kulüpleri olmadan bu organizasyon hayata asla geçemezdi. Ancak yine de Infantino 2 milyar dolar bütçe gereken turnuva için sponsor ve yayıncı bulmakta çok güçlük çekti.

Bilet Satışları İlgi Çekmeyince Yeni Sponsorlar Bulunarak Bütçe Yükseltildi

Bilet satışları da beklendiği kadar talep görmedi. İmdadına ise 2034 Dünya Kupası'nı "altın tepside" sunduğu Suudi Arabistan yetişti. Dünyanın en büyük yayın platformu İngiliz DAZN, 1 milyar Dolar vererek dünya yayın haklarını satın aldı ama daha sonra Suudi bir şirketin DAZN'a 1 milyar dolara ortak olduğu ortaya çıktı.

Bilet fiyatları 50$’dan başlayıp 1200$’a kadar çıkabiliyor.

Yeni Sponsorlar Bulundu

Bazı başka sponsorların gelmesinin ardından Infantino, 2 milyarlık bütçeyi yine Suudi bir sponsor ile tamamladı.

PIF. Yani Suudi Arabistan devlet fonu. Newcastle'ın da sahibi olan dünyanın 980 milyar dolarlık hacmiyle en büyük fonu konumunda. Ayrıca dünyanın en büyük petrol şirketi Suudi Aramco'nun da FIFA'nın ana sponsorlarından biri olduğunu unutmayalım.

Eleştiriler

1. Katılımda Eşitsizlik

Bu turnuvaya katılacak 32 kulübün dağılımına bakıldığında; 6 konfederasyondan katılan takımların kıtalara göre dağılımında eşitsizlik var.

Çünkü bu turnuvaya 6 konfederasyondan 32 takım katılacak…Katılan takımların 12’si Avrupa’dan geliyor. Avrupa'dan 12, Güney Amerika'dan 6, Kuzey ve Orta Amerika ile Karayipler bölgesinden 4, Afrika'dan 4, Asya'dan 4 ve Okyanusya'dan 1 takım olmak üzere toplam 32 takım katılıyor.

2. Katılımcılara Ödenecek Bonuslarda Eşitsizlik (Gelir Dağılımındaki Eşitsizlik)

Yukarıda da bahsedildiği üzere, Dünya futbolunu domine eden kulüplerin Avrupalı olması, onların bu turnuvaya motivasyonlarını sağlayabilmek için Avrupalı kulüplere verilecek bonus ödemeleri diğer konfederasyonlardan gelecek kulüplere verilenlerden daha fazla. Bu da daha baştan turnuvada gelir paylaşımında eşitsizliğe yol açan bir faktör.

1. Hüseyin Özkökök’ün açıklamalarına göre, eleştirilebilecek bir başka konu da, Kulüpler Dünya Kupası’na ev sahibi kontenjanından katılan Inter Miami’nin aslında bu turnuvaya hak ederek katılması..Çünkü FIFA Başkanı Gianni Infantino, MLS’de bir önceki normal sezonda Inter Miami her iki konfederasyonun en çok puan toplayan takımı olunca ABD Futbol Federasyonu’na hemen statü değişikliği yaptırdı ve “normal sezonun en iyi takımı kulüpler Dünya Kupası’na katılır” kararı aldırttı. Oysa Miami daha ilk elemeli turda elendi ve geçen yılın şampiyonu LA Galaxy oldu. Yani ABD şampiyonu ev sahibi olarak turnuvaya katılamıyor. Bütün bu organizasyon da sırf Messi turnuvada oynayabilsin diye yapıldı. Bence hiç de adil olmayan bir karara imza attı ABD Futbol Federasyonu.
3. Bu turnuvada kulüpler para kazanacak ama oyunculara yapılacak ödemeler konusunda bir netliğin olmaması. Varsa da, bunun kamuoyuyla açıkça paylaşılmaması…Sadece FIFA bu primlerden bir kısmının oyunculara dağıtılmasını da şart koştu. Ama ne kadar ödeme yapılacak şu anda bilinmiyor
6. Yeni turnuva sırasında birçok oyuncunun 30 Haziran itibarıyla sözleşmesinin bitecek… Burada yaşanılacak olası bir sakatlık transfer konusunda sıkıntı
8. Bu turnuvaya sponsor çekebilmek ve daha fazla gelire ulaşmak için FIFA format değişikliğine gitti ancak bu yaz turnuvası nedeniyle oyuncular dinlenme olanakları olmayacak. Bu da değeri milyonlarca Euro’ya ulaşan oyuncular için sakatlık riski anlamına geliyor.

Sonuçta,

UEFA’nın kulüpler turnuvasında kazandığı büyük paralar, FIFA’yı da kulüp futboluna yönlendirmiş olabilir. Öyle ki, UEFA’nın 3 Milyar Euro’ya ulaşan gelirlerinin %85’i kulüp turnuvalarından; yani Şampiyonlar Ligi, Avrupa Ligi ve Konferans Ligi’nden geliyor.  Kulüp futbolunda parasal gelir yaratma açısından FIFA bir fırsat görmüş olmalı ki, bu turnuvanın formatını değiştirip daha fazla parasal ödül vererek böylesi bir kulüp organizasyonuna girdi. Aslında, bu turnuva UEFA Şampiyonlar Ligi’ne de bir alternatif olacakmış gibi görünüyor. Kısacası, FIFA da, UEFA gibi futbolda ve para kazanmada geleceğin kulüp futbolunda olduğunu gördü.

Bugün çoğu kimse FIFA’yı futbolun en üst örgütü bir sportif organizasyon olarak görebilir. Ancak, finansal verilere bakıldığında, FIFA günümüzde sportif bir organizasyon olmaktan daha çok milyar dolarlara ulaşan gelirleri ve sahip oldukları varlıklarıyla, yıllık yüzmilyonlarca dolarlık finansal getirileriyle, bankalarda milyar dolara ulaşan nakit rezervleriyle ekonomik ve finansal bir organizasyona dönüşmüştür. Nitekim, FIFA’nın 2025 finansal raporlarında da belirtildiği üzere, FIFA 2023-26 arası 13 Milyar dolar gelir elde etmeyi bütçelemiş durumda.

Peki, bu hedefe ulaşmada yeni kaynağın nasıl yaratılabileceğini az çok tahmin etmişsinizdir. Bu seneden itibaren önümüzdeki yıllarda FIFA Kulüpler Dünya Kupası bütçesi ve getirisiyle FIFA Dünya Kupası’nı geride bırakabilecek bir potansiyele sahip görünüyor. Çünkü, FIFA bu konuya Dünya Kupası’ndan daha fazla odaklanmış vaziyette. Buradaki gelir potansiyeli, milli takımlar futbolunun çok üzerinde…İşte FIFA da, UEFA gibi kendi geleceklerini kulüp futbolunda görüyor.

Bunun sonu futbol için iyi olur mu? diye soracak olursanız, buna yanıtım: Bu gelişim oyunun yararına olmaktan daha çok, FIFA’nın çıkarına olabilecek şeklinde olacaktır. FIFA'nın sloganı var ya: "For the Game, For the World!"..Ben FIFA'nın mevcut ekonomik, finansal ve örgütsel yapısına baktığımda, bu kuruluşun "ne oyun için, ne de dünya için" olduğunu düşünmüyorum.

Yaşayıp göreceğiz!...

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş