Deniz Gökçe- 11 Eylül 2010

Dünyadaki en büyük finansal yalan, futbol takımlarının büyük paralar kazandıkları ve kar ettikleridir. Hatırlanırsa Deloitte çeşitli futbol takımlarının yıllık cirolarını açıklar, ama karlarını açıklamaz.

Çünkü irili ufaklı futbol takımlarının arasında, hem de dünyanın her yerinde, kar eden nerede ise hiç bir kulüp yoktur: Altyapıda oyuncu yetiştirip, alan  satan Lyon veya gerçek bir sıkı elli Alman firması gibi yönetilen Bayern Münich veya Barcelona hariç. Futbolda en başarılı Barcelona ise kulübün patronu olmadığı ve 175 bin kadar Katalan kişi tarafından sahip olunan yaygın ortaklık olduğu için, çılgın mali işler yapmaz finansmanı da vardır. Ama Katalan Barcelona, diğer yandan da siyasi bir kuruluştur.
Dünya genelinde, kar edemeyen futbol külüplerinin üstelik de dağ gibi borçları vardır. Futbol kulüplerinin halka açık olanlarının ise ortalığa dökülen bilanço ve gelir gider tabloları birçok açıdan 'uyduruktur'. Birçok futbol kulübünün, bizim şanlı 'büyüklerimiz' de dahil, bilançolarındaki  net öz varlıkları eksidir ve satacak malları da pek yoktur (stadı 'sahte varlık' yazarlar ama sadece üst kullanım onlara aittir) . Aşağıdaki tabloya bir bakın. İngiliz Telegraph gazetesinden alınan bu tabloda Şampiyonlar Ligi'nin son dördüne kalan takımlar belli olduğu gün ortaya çıkan borç tablosu! Milyon dolara çevirmek istiyorsanız da kabaca 1.5 ile çarpın.
Türkiye'deki kulüplerin borç ve zarar durumlarına yakından bakan da benzer bir 'iflas' tablosu görecektir. Özet olarak söylenebilecek tek şey, futbolun çok büyük bir ekonomi yarattığı, ama kulüplerin çok kötü yönetildiği ve bu nedenle gerçekçi bir mali incelemenin sonucu ortaya çıkacaklara göre,  futbol kulüplerinin Yunanistan'dan daha iyi bir durumda olmadığıdır. Borç hayale dayalı futbol yönetimi kültürünün önemli bir parçasıdır. Bugünkü finansal kriz ortamında ise artık hayal değil, gerçekler gündeme gelmek zorunda.
Bu  tartışma bir kere daha 9 Nisan günü Bayern Münich Başkanı Uli Hoeness'in verdiği beyanatla ortaya çıktı. Hoeness, 'Bugün gerçeklerle yüzleşmek zamanıdır!' demişti. Yedi yıldır ilk defa Şampiyonlar Ligi'nde finale giden yolda bir İngiliz Premier Ligi takımı yok. Çünkü para yok, para olmayınca da futbol yıldızları satılıyor, ve başarı da elden gidiyor. Bu yıl İngiliz Premier Ligi'nde Portsmouth Kulübü'ne el kondu, çünkü bu kulüp futbolculara inanılmaz harcamalar yapanlardan biri idi, ama stadları perişan bir durumda, antrenman sahaları yıkık döküktü, ve tüm stat gişe hasılatı oyuncu maaşlarına  ödeme yapmaya ancak yetiyordu, üstelik ciddi bir iş planı, bir kurtuluş senaryosu çabası da yoktu. İngiliz Futbol Federasyonu'nun başındaki Richard Scudamore, 'Kulüplerin harcama özgürlükleri vardır ve kulüplere yatırım yapanların futbol aşkı ve hırsları uğruna büyük servetler yatırmaları kimseyi ilgilendirmez!' dese de, bir resmi UEFA raporuna göre İngiliz Premier Lig kulüplerinin toplam borcu, Avrupa'nın  tüm ülkelerindeki birinci lig takımlarının kümülatif borç toplamlarından daha fazla.
Örnek vermek gerekirse İngiliz medyasında son dönemde futbol açısından çok başarılı olan İngiliz Fulham takımının  sahibi Muhammed Al Fayed'in futbol nedeni ile 180 milyon sterlin borç altına girdiği, ve eğer Fayed kulüpten alacaklarını isterse, stadında 20 bin seyirci kapasitesi olan ve düşük sayıda taraftar sahibi Fulham Kulübü'nün ne olacağı tartışılıyor. Bu arada bu hafta ligde altıncı durumda olan Liverpool takımının satışı  da gündeme geldi. British Airways yöneticisi Martin Broughton, Livepool'un yüzde ellişer payla sahipleri ABD'li milyonerler George Gillett ve Tom Hicks tarafından satış işinin başına getirildi. Çünkü kendileri de sorunlu  Royal Bank of Scotland ve Wachovia adlı bankalar kulübün 2008 yılında yapılan anlaşma çerçevesinde, 237 milyon sterlinlik borcunu 31 Haziran tarihine kadar 100 milyon sterline düşürmesini talep ettiler. Aslında Liverpool Asya kökenli Standard Chartered Bankası ile yılda 20 milyon sterlinlik bir sponsorluk anlaşması sağlamış durumda. Diğer taraftan Rhone Group adlı New York kökenli bir 'private equity' fonu kulübün yüzde kırkı için 105 milyon sterlinlik bir teklif de yapmıştı, ama anlaşma olamadı, çünkü Liverpool'un sahipleri tüm hisse için  600 milyon sterlin talep ediyorlar. Satış konusunda danışman Barclay's  Capital. Barclay's, Liverpol'a 300 milyon sterlinlik geçici bir finansman sağlayacak ve böylece teknik adam Benitez'in, Torres ve Gerard gibi çok değerli futbolcuları acilen satması için emir verilmeyecek. Bu da taraftarları memnun eden bir haber oldu.   
Bu arada İspanyol liglerinde de kavga çıktı. Messi, futbolu ile insanları büyüleye dursun, bu hafta İspanyol Futbolcular Sendikası AFE, tüm dört üst ligde 16-19 Nisan tarihleri arasında grev ilan etti, yani maç oynanmayacak, pazarlıklara da devam! İspanya F. Federasyonu, Spor Konseyi, Çalışma Bakanlığı ve 6000 üyeli Profesyonel Futbolcular Sendikası arasında yapılam görüşmelerde anlaşma olamadı ve   grev başlıyor. Sendikaya göre profesyonel futbolcuların yüzde 85 kadarı maaşlarını alamıyorlar, veya çok geç alıyorlar. İspanyol Futbol Federasyonu bile kulüplere vermesi gereken 10.7 milyon doları ödemiyor.Bu hafta oynanamayacak  önemli maçlar arasında Espanyol-Barcelona derbisi ve Real Madrid-Valencia maçı da var. Bu sezon başında 258 milyon euroluk transfer harcaması  yapıp,  hiç bir şey kazanamayan Real Madrid patronu Fiorentino Perez ve teknik adam M. Pellegrini de zor durumdalar.

En çok borç Manchester'da
TAKIM - BORÇ Milyon Sterlin - ŞAMPİYONLAR LİGİ DURUMU
Manchester United 649 Elendi 
Chelsea  340  Elendi 
Arsenal  333  Elendi 
Liverpool  237            Elendi
Madrid 204 Elendi 
İnter Milan  189 Devam 
Barcelona  44 Devam 
Lyon  52 Devam 
Bayern Münich 0 Devam  

{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş