Kripto Para ve Fan Tokenlarda Riskleri Görebiliyor muyuz?
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Genel Tuğrul AKŞAR Kripto Para ve Fan Tokenlarda Riskleri Görebiliyor muyuz?

Kripto Para ve Fan Tokenlarda Riskleri Görebiliyor muyuz?

2021-05-21 13 132021-05-21 11 4120210524 Fan-Tokens-Las-criptomonedas-llegan-a-los-equipos-deportivos

Tuğrul Akşar- 1 Ekim 2021 Yazı dizimizin dördüncü bölümünde kripto para ve fan token piyasasının içerdiği yüksek risklere odaklanacağız.

 

 

Kripto Para ya da Digital Varlıklarda Ne Tür Riskler Var?

 

Bu varlıklara yapılan yatırımlarda ve işlemlerde önemli riskler söz konusu. Daha çok yakın bir zamanda gerek ülkemizde, gerekse yurtdışında görüldüğü üzere, bu varlıklara yapılan yatırımlar da önemli operasyonel riskler var. Yasal düzenlemelerin yetersiz olması nedeniyle denetim ve yönetiminde riskler var.

 

Şeffaflığın bulunmaması nedeniyle, kötü niyetli kişilerin sahtekarlık ve dolandırıcılık yapma riskleri var. Özellikle daha küçük çaplı token ve kripto paralar için bilgi edinme olanağı kısıtlıdır ve şeffaflığa ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu durum, kullanıcıların ve varlık sahiplerinin risklerini ya da yol açtığı kayıpları değerlendirme gücünü azaltmaktadır. Şeffaflığın olmaması sahtekârlık riskinin de artmasına sebep olmaktadır.[1]

 

Yasal boşlukların bulunması nedeniyle yasal riskler söz konusudur. Bu kapsamda Siber Risk, Dolandırıcılık ve Kara Para Aklama riskleri de bu varlıkların üretilmesi ve kullanılmasında bireylere, yasalar karşısında önemli sorunlar doğurabilir.

 

Dijital varlıkların çoğunun öz değeri bulunmamaktadır. Dijital varlık ve paranın değerini korumak ya da yönetmek herhangi bir otoritenin ya da kuruluşun yükümlülüğünde bulunmamaktadır. Kripto varlık ve parada yasal ve operasyonel belirsizlik; sahtecilik risk ile şeffaflığın az olması tüketicinin korunması konusunda bazı kırılganlıklar yaratmaktadır.[2]

 

İşlem Yapmanın Riskleri Var

 

-Gerçekleştirilen işlemlerde tarafların kimlikleri bilinmiyor. Bu da sanal paraların yasadışı faaliyetlerde kullanılması için uygun bir ortam yaratıyor.

- Piyasa değeri aşırı oynak.

- Dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi riski var.

- İşlemlerin geri döndürülemez olmasından dolayı operasyonel hatalar veya kötü niyetli satıcıların suistimaline açık.

- Siber Risklere, dolandırıcılık ve kara para aklama işlemlerine açık.

 

Kripto varlıkların alım, satım ve saklamasına aracılık eden, halihazırda küresel ölçekte toplam sayıları 370’den fazla olan kripto varlık borsası bulunmasına karşın, bu sanal varlıkların hizmet sağlayıcıları yasal olarak düzenlenmemiş olduklarından çeşitli dolandırıcılık ve suistimallere de açık görünüyor.

 

Diğer taraftan bırakın tokenları, dijital para (kripto para)lar aracılığıyla yurtiçinde herhangi bir ödeme yapabilmek de TCMB tarafında uygun bulunmamıştır. Ödeme değeri (kullanım) değeri olmayan bir dijital varlığın, saklama ve birikim değeri de yurtiçinde olamayacaktır bu anlamda.

 

Bu konuda TCMB’nin aldığı kararı da sizinle paylaşıyorum.

 

TCMB: Kripto Paralar Ödemelerde doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılamayacaktır![3]

 

Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yönetmeliğine göre kripto varlıklar ödemelerde doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamayacak, kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacaktır.[4]

 

TCMB açıklamasında, kripto varlıkların herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları dolayısıyla yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz kullanılabilmesi, işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırdığı vurgulanıyor.

 

Ayrıca, son dönemde söz konusu varlıkların ödemeler alanında kullanılmasına ilişkin çeşitli girişimlerin oluşmaya başladığına işaret edildi, "Bu varlıkların ödemelerde kullanılmasının, yukarıda bahsedilen sebeplerle işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler yaratma ihtimali bulunduğu ve bu alanda mevcutta kullanılan yöntem ve araçlara karşı güven zafiyeti meydana getirebilecek unsurlar içerdiği değerlendiriliyor.

 

Kripto Paranın ve Dijital Varlıkların Gözetim ve Denetimi Mümkün Değildir

 

Yukarıda belirttiğim üzere kripto paralar, doğal olarak Bitcoin, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmemektedir. Bu nedenle de söz TCMB kararı kapsamında, bu varlıkların gözetim ve denetimi de mümkün görülmemektedir. Ancak, bu konuda daha sonra yapılacak düzenlemeler ve yasalarla belki bu varlıkların yurtiçi kullanımları da mümkün olabilirse, buna bağlı olarak bu varlıkların fiyat hareketleri de bundan etkilenebilir.

 

Türkiye’de 5 milyonun üzerinde kişinin kripto para yatırımcısı olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de 22 borsa var ancak merdiven altı olanlarla birlikte sayının 40’ı bulduğu tahmin ediliyor. Kripto piyasasında 22 borsanın, borsa şeklinde hareket ettiği, kendisini internetten ilan ettiği, yatırımcıların borsaya girer gibi kripto para alım satımı yapabildiği belirtildi. Kalan 18 borsanın ise firma gibi hareket ettiği, yatırım yapmak isteyenlerin paralarını bu firmalara verdiği ve alımların bu firmalar tarafından yapıldığı ifade edildi.

 

Kripto Varlıkların Sahibi Var mı?

 

Genel olarak biliyoruz ki; Bitcoin’in üzerinde işlem gördüğü blokchainlerin, dolayısıyla kripto varlıkların bir sahibi bulunmuyor. Merkeziyetçi olmayan bir yapıya sahip ve en önemlisi merkez bankaları gibi bu varlığın arkasında durabilecek, tüzel kişiliğe haiz bir kurum ya da kuruluş yok. Bitcoin dünyadaki tüm Bitcoin kullanıcıları tarafından kontrol ediliyor.

 

Fenerbahçe Token, Ethereum blokzincirinde üretilen bir ERC-20 utility tokenıdır. Şu ana kadar global bazda coin çıkarmış hiçbir futbol kulübü bulunmuyor. Bu kulüplerin çoğunun socios veya Paribu gibi platformlar aracılığıyla utility tokenlar çıkardığını, yani kulüplerin çıkardıkları kripto paraların birer fan token olduğunu belirtelim. Nitekim en son halka fan tokenlarını ihraç eden Fenerbahçe de, kendi blockchain altyapısı olan bir coin olarak değil, diğer fan tokenlarda olduğu gibi token olarak satıldı. Burada tekrarlama pahasına yeniden vurgulamak gerekirse, Blockchainler üzerinde işlem gören coinler, tokenlarla kıyaslandığında, daha güvenilir dijital varlıklar olarak görülebilir.

 

Token piyasasında oluşan standartların ise, tokenlara yatırımları ne kadar güvenli hale getirdiği konusu ise tartışmalıdır. Yeri gelmişken token standartlarından da kısaca bahsedelim.

 

Token Standartları

 

ERC-20: Token’lar arasında en yaygın standart budur. Ethereum blok zincirine ait bir token standartıdır. Neredeyse tüm büyük token’lar ERC-20 uyumludur. ERC-20 kodu, Ethereum üzerinde token oluşturma sürecini basitleştirmiştir. Şu an itibari ile Ethereum blok zincirinde 259,000 ERC-20 token’ı vardır.

ERC-223: Bu standart, ERC-20’deki birtakım kusurlar üzerine geliştirildi. ERC-20’nin ERC-223’te ele alınan en önemli kusuru, kullanıcıların uygun bir cüzdan yerine yanlışlıkla bir akıllı sözleşmeye gönderdiklerinde token’larını kaybetmesi. ERC-223’te bu önleniyor. Ayrıca ERC-223, ERC-20’ye kıyasla esasen transfer konusunda yüzde 50 daha ucuz. Bununla beraber, çoğu Ethereum cüzdanı hala ERC-223 token’ları için destek sunmuyor ve ERC-20 standardı, yaygın olarak benimsenmeye devam ediyor.

ERC-721: Bir başka önemli token standardı de ERC-721’dir. Bu standart, Ethereum platformunda non-fungible token’ların oluşturulmasını sağlar. NFT olarak kısaltılan bu token’lar, blok zincirindeki benzersiz varlıkları temsil eder ve adından da anlaşılabileceği gibi birbiriyle değiştirilemez. Bir blok zincirinde doğrulanabilirlik ve sahiplik kanıtı olarak işlev görürler. Günümüzde ağırlıklı olarak oyun alanında kullanılıyorlar. Şu an itibari ile 5000’e yakın ERC-721 sözleşmesi bulunuyor. Bunlar arasında en popülerleri Gods Unchained Cards, CryptoKitties ve MyCryptoHeroes’tir. Bu standart, ilk olarak 2018 yılının Ocak ayında oluşturuldu. ERC-827’den ERC-1155’e farklı token standartları da vardır. Sadece Ethereum’da değil, buna benzer token standartları farklı blok zincirlerinde de bulunuyor. Örneğin TRON’da TRC-10 ve TRC-20 gibi token standartları mevcut.{jcomments on}

 

Kaynak:

[1]Betül Üzer, Sanal para sistemleri, Yeterli tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü Ankara, sh.89. Eylül 2017. 

[2]IMF. (2016). Virtual Currencies and Beyond: Initial Considerations. Washington DC.(Aktaran, Betül Üzer, Sanal para sistemleri, Yeterli tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü Ankara, sh.89. Eylül 2017, sh.107) 

[3] https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210416-4.htm

[4]İlgili düzenleme 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girdi.

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  3444  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43041139

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 10 9  0 29 9 20 28
2 Samsunspor 11  8   1 2 22  10   12

25

3 Fenerbahçe 10 7 2  1

23

9 14

23

4 Beşiktaş 10  6   2  2 19  10  9 20
5 Eyüpspor 11 5 4  2  17  11 6 19
6 Sivasspor 11 5 2 4 17  16 

  1

 17 
7

Göztepe

10 4  3  3   17 13  4 15
8 Başakşehir 10 4 3

17  14 3 15
9 Kasımpaşa 11 3 5 3 15    17  2 14
10 Konyaspor 11 4 2 5 14  18 -4 14
11 Trabzonspor 10 2 2

11

11   0  12
12 Gaziantep 10 3 3 4 14  15 -1 12
13 Bodrum FK 11 3 2

6

8  13  -5  11
14 Antalyaspor 11 3 2 6 12 22 -10 11
15 Alanyaspor 11 2 4 5 9 14 -5 10
16

Ç.Rizespor

10

3

1 6 7 18 -11 10
17 Kayserispor 10 1  6 3 9 15  -6 9
18 Hatayspor 10 3 7 7 17  -10 3

19

A.Demirspor 10 0 2 8 9 24 -15

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.