Sebahattin Devecioğlu- 3 Ekim 2010

Yönetim kavramı bir asırdan daha uzun bir süredir geliştirilmekte olan bir kavramdır. Ekonomik bir amaca dayalı olarak kurulan işletmelerin parasal, mekanik ve işgücünden meydana gelen kaynakların en uygun biçimde sevk ve idare edilmesini kavramaktadır.

Günümüzün toplumu çok geniş bir sorumluluk alanına sahiptir. Evrensel özellik, yönetimin dar kalıplar içine sıkışmasını engellemektedir. Sadece bir fabrika veya mağaza gibi işletmelerde değil, aynı zamanda evlerde, gece kulüplerinde, dini kuruluşlarda, okullarda, spor kulüplerinde de yönetim faaliyeti vardır.

İnsanoğlunun karşılaştığı en zor aktivitelerden birisi olan yönetimin en temel hedefi, takımlar halinde çalışan bireylerin kendileri için belirlenmiş görevleri ve misyonları yerine getirebilecekleri bir ortam tasarlamak ve yaratmaktır. Bir başka şekilde ifade etmek gerekirse; yönetimin amacı, bir örgüt içerisinde yapılması gereken işlerin çalışanlar tarafından en uygun ve en verimli şekilde yapılmasını sağlamaktır.  Endüstriyel ve teknolojik gelişmelerle bağlantılı olarak gelişen kurumsallaşma sürecinde yukarıda anılan hedeflere ulaşmayı sağlayacak farklı yaklaşımların zaman içerisinde oluşması kaçınılmaz bir olgu haline gelmiştir.

Yönetim biliminin gelişmesinin incelenmesiyle yönetim biliminin gelişmesinin çok eski olmadığı görülür. Yönetimin incelenmesi olgusu uygarlık kadar eskidir. 18. Yüzyılda işletmelerin büyümesi sonucunda yeni durumlar kendisinin göstermiştir. Tarihi gelişme ile beraber işletme yönetimine yaklaşım farklılaşmaya başlamıştır. Yönetim bugüne kadar gelinceye kadar önemli aşamalar kaydetmiştir.

Bilimsel Yönetim Öncesi süreçler başlayan yönetim yaklaşımlarının gelişimi genel olarak Klasik, Neo-Klasik ve bugün gelinen noktada Çağdaş yönetim yaklaşımları ve görüşleri hakim olmuştur. Bilgi çağının başlaması ile birlikte yeni teknolojilerin gelişimi ve yeni ekonomik düzen, sistemlerin ve kurumların yeniden yapılanmasını beraberinde getirmiştir.  Küreselleşme ile birlikte, yenidünya düzeni olarak adlandırılan yaklaşımlar yönetim ve ekonomi ile ilgili devlet, ahlak, eğitim, kültür ve spor gibi kurum ve kavramların yeniden tanımlanmasını gerekli kılmıştır. Bu gün gelinen noktada liberal ekonomik sistem her alanda olduğu gibi spor ve kurumlarında değişim ve dönüşümü zorunlu kılmaktadır.

Bilimsel yönetim öncesi dönemle başlayan günümüz yenidünya düzeni sürecine kadar varlığını koruyan ve devam ettiren her dönemde, yeni bir şekil ve organizasyonla karşımıza çıkan spor, bu günde varlığını sürekli kendisini geliştirerek ve değiştirerek, yenileyerek devam ettirmektedir. Yenidünya düzenin vazgeçilmez kavramlarından biri olan spor; sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik gibi birçok alanla kendisini ilişkilendirerek gittikçe kitlelerin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. Teknolojinin gelişimi, uydu sistemlerinin gelişimi, yazılı ve görsel basının yaygınlaşması ile birlikte spor oldukça geniş aktif ve pasif katılımcı gruplarına, topluluklarına ve kurumlarına sahip olmaktadır. Geleneksel spor sistemlerinin yerini daha modern ve profesyonel sistemler almakta olup, spora ait eski sistemler ya kendilerini yenilemek durumunda kalmak da ya da birer birer kaybolup gitmektedirler.

Günümüz dünyasında; yönetimde, ekonomide, siyaset de yenidünya düzenini şekillenmesi birçok fırsatları beraberinde getirmesi ile birlikte tehditleri de bünyesinde barındırmaktadır. Bu fırsat ve tehditler, sosyal toplumun günlük yaşantılarında gözle görüldüğü gibi, insanların kişisel yaşam şartlarına da yansımaktadır. Bilgi teknolojinin kullanımı, bilgiye erişimin hız kazanması, sınırların kalkması, iletişim kanallarının yaygınlaşması sayesinde, yeni kurum ve organizasyonlar bu gelişmelerden önemli ölçüde yaralanmakta olup, bu gelişmelerden olumsuz olarak da etkilenmektedirler.  Dünyada ki sosyal-ekonomik ve kültürel değişim ve dönüşümlerden etkilenen kurumlardan bir tanesi de  hiç şüphesiz ki futbolun kendisidir.

Futbol çağlar boyunca varlığını sürdürerek, tarihi yolculuğuna kendini koruyarak ve sürekli geliştirerek devam etmektedir. Futbola ait kurum ve kuruluşlar bu güne kadar gördüğümüz siyasal, ekonomik düzenlerin vazgeçilmez bir parçası olmuş, hatta dinamik yapısı ile yeni sistem ve düzenlere yön vermiştir. Günümüzde futbolun gelmiş olduğu nokta birçok uluslararası örgütün ulaşamayacağı düzeylere ulaşmış, milyarlarca insanın ilgi odağı ve alanı olmuştur.  Bu gün 208 üyeye sahip olan Dünya Futbol Federasyonu ( FIFA) Birleşmiş Milletler Topluluğuna üye ülke sayısından fazla olarak dünyanın en büyük örgütlerinden bir tanesi sayılmaktadır. FİFA’nın teşkilat yapılanması incelendiğinde Avrupa Futbol Federasyonlar Birliği, Asya Futbol Konfederasyonu, Afrika Futbol Konfederasyonu, Kuzey, Orta Amerika ve Karayip Futbol Konfederasyonu, Güney Amerika Futbol Konfederasyonu, Okyanusya Futbol Konfederasyonu altı kıtasal konfederasyon yer almaktadır. Altı kıtada faaliyet gösteren futbolun sayısal istatistikleri sürekli değişmektedir, Futbolla ilgili insan kaynaklarının sayıları sporcu, antrenör, yönetici, taraftar, seyirci olarak sürekli olarak artmakta, kulüp ve organizasyon yapıları gelişmekte ve değişmektedir. Hemen hemen tüm ülkelerde futbola olan ilgi artarak devam etmektedir.  Futbolun bu yapısal özelliğini profesyonelleştirerek ekonomik bir yapıya dönüşmesi de ayrı bir araştırma ve inceleme hatta bilimin konusu olmuştur. Bu gün futbolla ilgili birçok üniversitede, enstitülerde araştırmalar yapılmaktadır.  Ayrıca futbola özgü enstitüler, okullar ve araştırma merkezleri kurulmaktadır.

Futbolun kendine özgü yapısının sistematik bir şekle dönüşmesi onu toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik olarak en önemli bir parçası haline getirmiştir.

Yeni futbol düzeni olarak adlandırabileceğimiz bu yapı futbola ait fırsatları ve tehditleri de beraberinde getirmiştir. Futbolun büyüyerek gelişmesi, bir tüketim aracı olarak algılanması, çok hızlı bir şekilde tüketilmesi, belki de önümüzdeki yüzyılda onun kaybolup yok olmasına neden olacaktır. Profesyonelleşerek ve ekonomik bir şekle dönüşmesi ile sporun amatörlük ilkesinden ayrılarak farkındalık oluşturan futbol, bu özelliği ile spordan çok ekonomik bir aygıt olarak değerlendirilmesi onun var olan özgün yapısına zarar verecektir. Kayıt dışı ekonomi, kara para, kumar, mafya, şike, şiddet, holiganizm, ırkçılık, erotizm, gibi negatif kavramlarla anılması, futbolun giderek sosyal bir problem olarak algılanmasına neden olmakta ve bu haliyle topluma tehdit oluşturmakta, var olan tehditleri açığa çıkarmak da ve tehditlere araç olabilmektedir.

Tüm bu tehditlerin yanı sıra;  insanların sosyalleşmesine, kaynaşmasına, paylaşmasına, toplumların bir birine yakınlaşmasına ve tanımasına yardımcı olmakla birlikte, futbol güzel görüntüleri ve karşılaşmaları, heyecanları, anıları ve hikayeleri, idolleri ile farklı bir renk olarak karşımıza çıkmaktadır, Kaynakların azaldığı bir süreç de futbolun yükselen bir değer olarak değerlendirilmesi yeni yatırımları, projeleri, istihdam alanlarını, iş kollarını da beraber getirmiş topluma bu anlamda önemli katkılarda bulunmaktadır. Futbolun ekonomik aktörler içerisinde yer alması medya, pazarlama, sponsorluk, reklam, markalaşma ve sivil toplum yaklaşımlarına yeni fırsatlar sunmaya başlamıştır. Ülkeler arası politik problemlerin çözümlerinde önemli bir araç olan futbol, yeni oluşturulan Avrupa Birliği gibi toplulukları kaynaşmasında önemli bir görev üstlenerek, sporun barış, kardeşlik ve dostluk misyonuna katkılar sağlamaktadır. Futbolla ilgili kurum ve organizasyonların, farklı yapılarla çok kolay iletişim kurması veya farklı yapıların futbolda hayat bulması,  inanılması güç fırsatlar oluşturmaktadır.

Bu yüzyılda futbolun yönetim, organizasyon, ekonomik özelliği ile birlikte sportif olarak gelmiş olduğu nokta  bir çok fırsatları ve tehditleri de bünyesinde bulundurmaktadır. Futbolun gelişen bilim ve teknoloji ile birlikte; detaylı incelenerek çok boyutlu değerlendirilmesi gerekmektedir. 

Yeni Futbol Düzenin oluşumu ile birlikte ortaya çıkan yeni fırsatları ve tehditlerinin analiz edilerek alınacak önlemlerin ve tedbirlerin, sporun pozitif özelliklerinden uzaklaşmadan, futbolun var olan özgün yapısını ve doğasını kirletmeden onu bir dünya mirası olarak, gelecek nesillere ulaştırılmasının sağlanması bizlere düşen en önemli görev olacaktır.

Kaynaklar:

            1-http://www.bydigi.net/diger-dersler/216483-cagdas-yonetim-teorileri.html

2-http://www.genbilim.com/content/view/3675/86/

3-http://www.ikademi.com/yonetim-dusuncesinin-evrimi/328-yonetim-biliminingelisimi.html

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş