Sebahattin Devecioğlu- 9 Ocak 2024 Türkiye, son yıllarda uluslararası ilişkilerin karmaşık dünyasında, futbolu diplomatik bir araç olarak kullanarak benzersiz bir yer edinmiştir. Futbol diplomasisi olarak bilinen bu spor ve siyaset karışımı, Türkiye'nin uluslararası etkileşime ve yumuşak güce yaklaşımında önemli bir rol oynamıştır.

Türk futbol diplomasisinin kökleri, futbolun ulusu modernleştirmenin ve ulusal kimlik duygusunu geliştirmenin bir aracı olarak görüldüğü, Cumhuriyet'in ilk günlerine kadar uzanmaktadır. Yıllar geçtikçe bu, futbolu uluslararası diyalog için bir kanal olarak kullanan daha incelikli bir yaklaşıma dönüşmüştür. 

Türk futbol diplomasisinin yüksek profilli bir örneği, Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilerdir (1). Türkiye'nin futbol diplomasisi komşu ülkelere de uzanmaktadır. Yunanistan ve Ermenistan gibi ülkelerle yapılan maçlar genellikle tarihi ve siyasi önem taşımakta, iletişim ve uzlaşma için platform görevi görmektedir (2). 

Anca; futbol ve diplomasinin bu karışımı zorluklardan da uzak değil. Milliyetçilik, kalabalık şiddeti ve sporun propaganda amacıyla siyasi manipülasyonu ve spekülasyonlar gibi konular tekrarlanan temalardır. Ayrıca, Türkiye'nin UEFA Avrupa Şampiyonası gibi önemli futbol etkinliklerine ev sahipliği yapma teklifi, uluslararası konumunu güçlendirmeye yönelik bir girişim olarak görülmektedir (3).

Türk futbol diplomasisinde örnek olay olarak gösterilen; İki Güzide kulübümüz olan Fenerbahçe ve Galatasaray Kulüpleri arasında oynanması planlanan Süper Kupa Finalinin İptali ile ilgili  gelişmeler incelediğinde;  

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) den yapılan açıklamada; "Futbolumuzun marka değerini yükseltmek adına organizasyon yetkisi federasyonumuza ait olan 2023 Turkcell Süper Kupa müsabakası daha önce de açıkladığımız üzere Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da bulunan Al-Awwal Park Stadyumu'nda oynanacaktır” kararı alınmıştır (4). 29 Aralık 2023’de yapılması planlanan Süper Kupa Finali ileri bir tarihte oynatılmak üzere iptal edilmiştir. 

Kararın iptaline ilşikin olarak ; “TFF, Fenerbahçe ve Galatasaray kulüplerinin ortak açıklamasında; “Cumhuriyetimizin ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun 100. Yılını yurtdışında da kutlamak amacıyla, Türk Futbolunun marka değerine ve kulüplerimize katkı sağlayacak şekilde kulüplerimizle organize ettiğimiz, 29 Aralık 2023 Cuma günü saat 20.45’te oynanması planlanan 2023 Süper Kupa müsabakası organizasyondaki bazı aksaklıklar nedeniyle Kulüplerimizle birlikte aldığımız ortak karar neticesinde ileri bir tarihe ertelenmiştir.” açıklaması yapılmıştır (5). 

Daha sonra, TFF tek başına yapmış olduğu açıklamada;

“Türkiye Futbol Federasyonu olarak siyasetin spora asla karışmaması gerektiğine inanıyoruz. Bu inancımız ve iki güzide kulübümüzle yürüttüğümüz şeffaf iş birliğine istinaden, 2023 Turkcell Süper Kupa - Riyad süreci hakkında bazı önemli konulara açıklık getirmeye çalışmıştır” (6). 

Tüm bu açıklamalar kamuoyunu tatmin etmemiştir. 

Suudi Arabistan’da düzenlenmesi düşünülen, Süper Kupa Finali Maçının protokol esaslarına uyulmaması ve bazı aksaklıklar nedeniyle iptal edilmesi tamamen “Türkiye Futbol Federasyonunun Planlama ve Stratejik” hatasıdır. TFF tarafından alınan Süper Kupa Finalinin Riyad’ta Oynatılması kararı,  İç Hukuk tüketilmeden, yapılan protokol kulüpler ile paylaşılmadan hayata geçirilmesi, TFF Yönetiminin keyfi uygulamasıdır ki;  TFF henüz yapılan protokolü kamuoyu ile paylaşmamıştır. 

 Süper Kupa Finali ile 100. Yıl Etkinlikleri farklı organizasyonlardır. Süper Kupa Finalini başka bir ülkede düzenleyebilirsiniz fakat Cumhuriyetimizin ve Türk Futbolunun 100. Yılını başka bir ülkede kutlamak tamamen hatadır. Ve Süper Kupa statüsünde yer alan şekli ile tüm sorumluluk TFF yönetimine aittir. Bu konuda meydan gelen olayın sorumluluklarında kaçmak için yapılan manipülasyon ve spekülasyonlar, Türkiye’ye ve Türk futboluna zarar vermektedir. Bu yaşanan olayda Türkiye Futbol Federasyon Spor Diplomasisinde sınıfta kalmıştır. Süper Kupa Final Maçı doğru planlanıp organize edilseydi, Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki uluslararası diplomasi ilişkilerine önemli katkı sağlayacaktı.

TFF, Türkiye Cumhuriyetinin bir federasyonu olduğunu unutmuş, Ülkemizi uluslararası platformda temsil edememiştir. TFF, Cumhuriyetin ve Türk Futbolunun 100 yılını kendi ülkesinde kendi topraklarında kendi halkı ile kutlama becerisini gösterememiştir. Türk halkını bu güzel etkinlikten mahrum etmiştir.

Geleceğe bakıldığında, Türkiye'nin futbol diplomasisi uluslararası ilişkiler stratejisinin önemli bir unsuru olmaya devam edecektir. Türkiye küresel sahnede daha etkili bir rol arayışında olduğundan futbol, imajını şekillendirmede ve diplomatik bağları güçlendirmede önemli bir rol oynayabilir.

Sonuç olarak;  Yaşanan son Süper Kupa Finali Krizinde; Türk futbol diplomasisi, spor ve uluslararası politikanın eşsiz bir kesişimini temsil etmektedir. Futbol, katılım ve yumuşak güç için güçlü bir araç sunarken, aynı zamanda sporu siyasi ve diplomatik amaçlarla kullanmanın doğasında olan karmaşıklıkları ve zorlukları da yansıtmaktadır. 

Bundan sonra yapılacak uluslararası spor organizasyonlarda, Türkiye’yi ve değerlerimiz temsil edeceğimizi unutmamalı, teknik ve uzmanlık isteyen spor diplomasisi araçlarından ve kurumlarından azami ölçüde faydalanılmalıdır.  

Kaynaklar

 (1)."Turkish-German Football Diplomacy", Sports and International Relations Journal, 2023. 

 (2)."Football as a Bridge: The Turkey-Armenia Match", Diplomatic Review, 2023. 

 (3)."Turkey’s Football Diplomacy and Its Challenges", Global Sports Policy Review, 2023.

 (4).https://www.tff.org/default.aspx?pageID=687&ftxtID=42482

 (5). https://www.tff.org/default.aspx?pageID=687&ftxtID=43064

 (6).https://www.tff.org/default.aspx?pageID=687&ftxtID=43077  

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş