Vizyon & Misyon
| UEFA, Euro 2024 İçin Neden Almanya’yı Seçti? |
|
Tuğrul Akşar- 26 Eylül 2018 UEFA kararını açıkladı ve Euro 2024’ü Almanya’ya verdi. Biz dördüncü kez UEFA tarafından refüze edilmiş olduk (2008, 2012, 2016 ve 2024). Bu aslında sürpriz bir karar değil. UEFA Almanya seçimiyle, bu organizasyondan en fazl para kazanacağı ülkeyi seçti.
Anımsatacak olursak: Almanya 1974’te ve 2006’da Dünya Kupası’nı ve 1998’de de Eurocup’ı organize etmişti. Almanya bu konularda son derece tecrübeli ve yetkinlikleri gelişmiş bir ülke. Hal böyle olunca UEFA’nın Almanya’yı seçmesi doğal görünüyor.
UEFA Bir Ticari Kuruluştur!
Şunu unutmayalım ki, UEFA adı futbol olan, kendisi ekonomik, daha doğrusu ticari bir örgüttür. UEFA’nın finansal tablolarına ve raporlarına bakıldığında, ne büyüklükte bir ekonomik ve ticari kuruluş olduğunu göreceksiniz. UEFA’nın 2017 tarihli finansal raporuna göre 2016-17 gelirleri toplamı 4.578 Milyon Euro olarak gerçekleşmiş durumda. Böylesine büyük bir parasal gelire sahip bir organizasyonun “duygusal” davranmayacağı çok açık. Nitekim, UEFA’nın geçmiş organizasyonlarına baktığımda, kişisel öngörüm 2024 organizasyonundan 3 milyar Euro’ya yakın gelir ve 1.2 milyar Euro’ya yakın bir kar bekleyecekler. 2020’den beklentileri ise 2.350 Mio Euro gelir ve 900 Mio Euro Kar. 2016’da ise 1.916 Mio Euro ciro ve 847 Mio Euro kar elde etmişti.
Kar beklentisi bu kadar yüksek bir kurumun Almanya- Türkiye arasında Almanya’yı seçmesinin en önemli nedenlerinden birisi kar faktörüdür şüphesiz ki.
Para Konuşur
Her ne kadar UEFA, bu tür büyük organizasyonlarında ülkeleri a)İktisadi ve finansal yeterlikle, b) Sportif yeterlikle, c) Logistik (ulaşım&konaklama) yeterliğiyle, d) siyasi, hukuki ve demokrasi yeterliğiyle değerlendiriyor olsa da, bu yetkinlikler içinde para ön plana çıkıyor. Bu kapsamda aşağıdaki yazımda özetle, “...UEFA bu geliri Türkiye’de elde edebileceğini görürse, bu organizasyonu bize verir. Bu nedenle, Türkiye’den bu gelirin garantisini (zımni olarak) isteyebilirler. Daha doğrusu, Türkiye UEFA’ya bu geliri de garanti ederse, bu organizasyon Türkiye’ye verilir. Aksi taktirde zor “ demiştim. Bunu ifade ederken, parasal ve finansal verileri de sizinle paylaşmıştım. (İlgili yazımın linki: UEFA 2024’ü bize nasıl verir? http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/122-tugrul-aksar/4412-uefa-2024-euro-championship-2024-.html)
Bu değerlendirmelerimi burada tekrar bir kez daha belirtmekte yarar var.
UEFA tam bir kar merkezli ekonomik örgüt. 2016 Fransa’dan 847 Mio € kar elde etmişti. Bu organizasyondan da maksimum kar elde etmek isteyecektir. Bu nedenle organizasyonun karlılığına katkı sağlayacak, karı maksimize edecek adaylar içinde Türkiye’ye karşı Almanya, UEFA için daha cazip bir adaydı ve öyle oldu.
Türkiye’nin Parasal Taahhüdü UEFA’ya Yetmedi
Türkiye’nin avantajları ve UEFA’ya sağladığı faydalar çok etkili olamadı maalesef.
Ülkemizin UEFA’ya sağladığı avantajlar neydi? Şimdi ona bir bakalım.
Türkiye’nin avantajları neydi?
Devlet güvencesi, Stat kullanım masraflarının olmaması, vergi avantajı (Almanya’da stat masrafları 165 Mio €’ya ulaşıyor. Ayrıca, Bilet bedelleri satımından ve diğer akçeli işlerden Doğacak gelirlere sağlanacak vergi muafiyetleriyle bu tutar 300 milyon Euro’ya kadar çıkabilecekti. Bunlar UEFA’ya kar maximizasyonu sağlayacak maddi faydalardı.
Türkiye’nin dezavantajları neydi?
a) Ekonomik olumsuzluklar, b)İnsan hakları konusundaki olumsuz gözlemler, c)Trabzon-Antalya-Bursa Demir yolu ulaşımının olmaması, d) Trabzon- Bursa, Konya Konaklama sorunun olması, e)fanzone olanaklarının sınırlı olması (Almanya 100 bin kişilik fanzone oluşturacaktır), f) Alkollü içecek ve bahis şirketleri reklamının ve sponsorluğununTürkiye’de yasak olması. Bunlar UEFA için gelir kaybı anlamına geliyor.
Şimdi yukarıda dile getirdiğim konuları ele alarak UEFA yerine bir fayda/maliyet analizi yaptığımızda Almanya açık ara önde çıkıyor. Nitekim, bu kapsamda; UEFA bir Kar/zarar hesabı yaptı ve Almanya kararı verdi. Çünkü, 4.6 Milyar Euro’ya ulaşan UEFA gelirlerinin yaklaşık %30’una yakın kısmı Ticari gelirler ve Bilet satışından elde olunan gelirler oluşturuyor. Bu bağlamda UEFA finansal raporuna baktığımızda, UEFA’nın 2016’da 1.350 Mio € (reklam ve sponsorluk) ile 430 Mio bilet satış geliri elde etmişti. İki gelir kaleminin toplamı 1.780 Mio Euro’ya ulaşıyor. Bu geliri elde edebileceği ülke olarak Almanya’yı seçti. Çünkü, Almanya 300 bin bilet satışına hazır. Bizde statların dolması zor görünüyordu.
Almanya’da stat ortalama seyirci kapasitesi ise 46.000, bizde 35.000.
Tüm maçlara bakıldığında ise, Almanya toplam kapasiteyi 2.78 Milyon koltuğa çıkartabilirken, bizde bu kapasite 2.48 Milyon koltukla kalıyor. Bu durum, daha az bilet satışı ve geliri anlamına geliyor. Buna göre Almanya daha şanslıydı. UEFA 2016 Fransa’da maç başına 16.7 Mio Euro kar yaratabilmişti. Alt yapısı güçlü ve satın alma gücü yüksek futbol ülkelerinde maç ve seyirci başına kar, bizim gibi ülkelerle kıyaslandığında neredeyse 5 katına ulaşıyor. Hal böyle olunca bizim statlarımıza sadece gelecek turistlerle doldurma şansımız olamayacaktı. Bu organizasyondan ülkemize en iyi tahminle 700 bin turist gelse, toplam 2.7 milyon seyirci sayısına ulaşma şansı bulunmuyor ne yazık ki. (Fransa 2016’da 615 bin turist Fransa’ya gelmişti). Ülkemizde statları doldurma konusunda sıkıntımız var. Üstelik bir de Euro üzerinden satılacak biletlerin yerli seyirciler tarafından tüketilmesini beklemek çok gerçekçi olmayacaktır.
UEFA Kar Maksimizasyonunu Tercih Etti
Her ne kadar Türkiye stat masraflarını UEFA’dan talep etmeyeceğini taahhüt etse de, buradan UEFA’nın maksimum kazancı Almanya ile kıyaslarsak yaklaşık 165-170 Milyon Euro civarında olacaktı. Ama UEFA’nın esas gelir kalemi bilet satışından daha çok ticari gelirler oluşturuyor. Bu gelir kaleminin içinde de özellikle alkollü içki üreten şirketlerin ve bahis şirketlerinin reklam ve sponsorlukları önemli bir yekün oluşturuyor. Ülkemizde en büyük sorun ise bu iki noktada. Ne alkollü içki reklamı, ne de bahis şirketi reklamı yapılamayacağı için UEFA’nın önemli bir gelir kaybı oluşacaktı. UEFA burada kar çoklamasına gitti. Çünkü, 2024’ten de min 3.2 Mia €’ya yakın gelir ve 1 Mia €’ya yakın kar beklediğini tahmin ediyorum.
Kar çoklamasını ön plana alan UEFA doğal olarak, paranın merkezini seçti. Bu kapsamda, bir önceki yazımda özetle “...UEFA bu geliriTürkiye’de elde edebileceğini görürse, bu organizasyonu bize verir. Bu nedenle Türkiye’den bu gelirin garantisini (zımni olarak) isteyebilirler. Daha doğrusu, Türkiye UEFA’ya bu geliri de garanti ederse, bu organizasyon Türkiye’ye verilir. Aksi taktirde zor...Bu organizasyonun ülkelere verilmesinde paranın- gelirin dışında hiç bir etkileyici faktör yok. Diğer koşullar gerekli ama yeterli değil. Tek yeterli ve gerekli koşul UEFA’nın beklediği gelire ulaşıp ulaşamaması koşuludur” diyerek tamamlamıştım.
Belki UEFA karar verirken, diğer faktörleri de dikkate aldı. Ya da en azından nezaketen de olsa almıştır diye ümit ediyorum. Ama şuna inanın ki, gerçekten diğer faktörlerin, bu kararın verilmesine çok büyük etkisi olmamıştır.
UEFA bu kararını verirken, bu seçimle bir taşla iki kuş vurmuş oldu. Bir yandan, en fazla para kazanacağı ülkeyi seçerken, diğer taraftan Avrupa’ya “İnsan Hakları” konusunda dolaylı da olsa, siyasi bir mesaj vermiş oldu. Çünkü, UEFA 2017’de “İnsan haklarını korumayı, kendilerinin en önemli görevlerinden birisi olduğunu anons ederek, bu tür organizasyonları verirken, bundan sonra bu kritere de dikkat edeceğini beyan etmişti.
Bu işin toplam maliyeti ve kazancı konusuna gelirsek:
Bu tür organizasyonlardan ev sahipleri ülkelerin ne yazık ki, para kazanmaları çok mümkün olamıyor. Bunu geçmiş tecrübelerime ve bu konudaki araştırmalara dayanarak söylüyorum. Bu tür organizasyonlarda her zaman kazanan tek kurum var, o da UEFA...En yakın örnek olduğu için bu konuda Fransa 2016’ya bir bakalım isterseniz.
Fransa 2016’da, ev sahibi ülke 2.449 Milyon Euro bir maliyete katlandı ve bunun karşılığında toplam kazancı 1.6 Milyar Euro oldu. Fransa’nın en önemli gelir kaynağını da yaklaşık 615 Milyon Euro’luk geliriyle turizm oluşturdu. Fransa’nın stat inşası ve yenileme çalışmaları, güvenlik, konaklama, ulaşım vb.maliyetleri toplamı 2.5 Milyar Euro’ya ulaştı.
Bu organizasyon bizde düzenlenecek olsaydı bizim toplam maliyetimiz 4.5-5 Milyar Euro’ya ulaşabilecekti. Kar elde etme şansımız hemen hemen mümkün olamayacaktı. Fransa’nın bile kar edemediği bir organizasyonda Türkiye’nin katlandığı maliyetin üzerinde bir getiriye ulaşma şansı zaten yoktu. Bu anlamda “her şer’de bir hayır vardır” mantığından hareketle, bu işin olmaması kamu maliyesine yarar sağlamıştır diye düşünüyorum. Bu vesileyle, kamu maliyesine ekstra bir yük gelmemiş oldu.
Almanya bu işten ne kazanır?
Almanya’nın bu organizasyon nedeniyle katlanacağı maliyetin yaklaşık 2.5-3 Milyar Euro civarında olması bekleniyor. Ülkeye gelecek toplam turist sayısının yaklaşık 600 bin kişi civarında olması bekleniyor. Stat harcamaları çok fazla olmayacağı için en önemli gider kalemini güvenlik, ticari giderler, stat yenileme, taraftar alanları oluşturma, organizasyon yönetim giderleri oluşturacaktır. Tüm bu maliyetlere karşın Euro 2024’ten olası tahmini gelir 1.5-1.7 Milyar Euro civarında olabilecektir.
Kısacası bu işin bilançosunda, düzenleyen ülkeye zarar, UEFA’ya kar var.{jcomments on}
|
Paylaş
Paylaş|
Neden Futbol Ekonomisi?
www. Futbolekonomi.com’un vizyon ve misyonu temel olarak Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.
Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.
Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir. |
|
|
|
Yazar Tuğrul Akşar,
|
Spor Endexi
|
05/11/2024 |
Kapanış | Günlük Değişim % |
|
| BİST 100 |
8.698,48 |
-0,17 |
|
 |
BJKAS |
4,48 |
-2,18 |
 |
FENER |
100,30 |
0.00 |
 |
GSRAY |
6,83 |
+0,15 |
 |
TSPOR |
0,93 |
0,00 |
| SPOR ENDEKSİ |
3.075,321 |
-0,41 |
|
Yazarlar
Videolar
Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.İstatistikler
İçerik Tıklama Görünümü : 43560053TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU
| Sıra | TAKIMLAR | 0 | G | B | M | A | Y | AV | P |
|
1 |
Galatasaray | 11 | 10 | 1 | 0 | 32 | 11 | 21 | 31 |
| 2 | Fenerbahçe | 11 | 8 | 2 | 1 | 27 | 9 | 18 |
26 |
| 3 | Samsunspor | 12 | 8 | 1 | 3 |
24 |
13 | 9 |
25 |
| 4 | Eyüpspor | 12 | 6 | 4 | 2 | 18 | 11 | 7 | 22 |
| 5 | Beşiktaş | 11 | 6 | 3 | 2 | 19 | 10 | 9 | 21 |
| 6 | Göztepe | 11 | 5 | 3 | 3 | 19 | 13 |
6 |
18 |
| 7 |
Sivasspor |
12 | 5 | 2 | 5 | 17 | 20 | -3 | 17 |
| 8 | Başakşehir | 11 | 4 | 4 |
3 |
17 | 14 | 3 | 16 |
| 9 | Kasımpaşa | 12 | 3 | 5 | 4 | 16 | 19 | -3 | 14 |
| 10 | Konyaspor | 12 | 4 | 2 | 6 | 14 | 20 | -4 | 14 |
| 11 | Antalyaspor | 12 | 4 | 2 | 6 |
15 |
24 | -9 | 14 |
| 12 | Rizespor | 11 | 4 | 1 | 6 | 10 | 19 | -9 | 13 |
| 13 | Trabzonspor | 11 | 2 | 6 |
3 |
12 | 14 | -2 | 12 |
| 14 | G.Antep FK | 11 | 3 | 3 | 5 | 15 | 18 | -3 | 12 |
| 15 | Kayserispor | 11 | 2 | 6 | 3 | 11 | 16 | -5 | 12 |
| 16 |
Bodrumspor |
12 |
3 |
2 | 7 | 10 | 16 | -6 | 11 |
| 17 | Alanyaspor | 11 | 2 | 4 | 5 | 9 | 14 | -5 | 10 |
| 18 | Hatayspor | 11 | 1 | 3 | 7 | 10 | 18 | -8 | 6 |
|
19 |
A.Demirspor | 11 | 0 | 2 | 9 | 9 | 25 | -16 | 2 |
|
|
Okur Yazar
|
Yazılarınızı info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. |
Annual Review of Football Finance 2023
Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız
Deloitte Money League - 2024
Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.
UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024
UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız
Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız
Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.
UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.
|
Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.
|
| |
|
The European Club Footballing Landscape 2022
|
|
“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız” |
| |
|
''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.”
|
| |
|
|
| |
|
Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız”
|
| |
|
Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu
Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.”
|
|
İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine
|
|
“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini |
Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama
|
