Futbolekonomi- 13 Haziran 2025 The Sponsor, Premier Lig’de 20 kulübün forma önü ve kol sponsorluk varlıklarını kapsayan yıllık Premier Lig adil pazar sponsorluk değerleri araştırmasını bir kez daha yayınladı.[1]Araştırma sonuçları, bazı kulüplerin sponsorlarla çok başarılı anlaşmalar imzalarken, bazıların da sponsorluk değerlerinde geriye gittiklerini gösteriyor.

Sponsorluk araştırması The Sponsor tarafından, adil piyasa değeri üzerinden gerçekleştirildi. Yani, Adil Sponsorluk piyasa değeri, bir takımın veya etkinliğin herhangi bir ilişkili taraf bağlantısı olmadan,  serbest piyasada makul bir şekilde oluşabilecek gelir beklentisini  ifade ediyor. Premier Lig adil piyasa değeri (FMV) ve İlişkili Taraf İşlemleri (APT) kuralları, kulüplerin sahipleriyle ilişkili şirketlerle sponsorluk anlaşmalarını şişirmesini önleyerek ligin rekabet gücünü korumak için yürürlükte olan bir uygulama olduğunu da anımsatmakta yarar görüyoruz.

Liverpool bu sezon sadece 20. lig şampiyonluğunu kazanmakla kalmadı. Futbol gücündeki konumlarını hem sahada hem de bilançoda güçlendirdi.

Arne Slot'un takımı sadece Manchester United'ın en üst lig şampiyonlukları rekorunu yakalamakla kalmadı, Liverpool’u  ligdeki tüm kulüpleri geride bırakan bir sponsorluk sözleşmesiyle de şampiyon yaptı.

Forma ön yüzündeki adil piyasa değeri 65,9 milyon sterline ulaştı. Bu tutar, Standard Chartered'ın şu anda ödediğinden 15,9 milyon sterlin daha yüksek bir rakamı ifade ediyor.

Sponsorluk günümüz finansal futbolunda bir kulübün ne kadar görünürlük, etkileşim ve kültürel itibar sunabileceğinin de somut bir ölçüsü olarak karşımıza çıkıyor. The Sponsor tarafından tam olarak yayınlanan 2024-25 rakamları, Premier Lig’de kulüplerin  ticari tablolarını da ortaya koyuyor.

Liverpool bu tabloda zirvede yer alıyor. Şüphesiz ki, Premier Lig’de son yıllarda gelen şampiyonluklar ve Şampiyonlar Ligi’nde kazanılan kupalar, sponsorlar gözünde kulübü bir çekim merkezine dönüştürüyor.

Bu etki taraftar tabanında marka sadakatinin daha da artmasına neden oluyor.  Kulübün marka gücü Merseyside'dan Mumbai'ye kadar uzanıyor. Bu güçlü marka değeri dijital bir varlığa dönüşürken, lokal ve uluslararası alanda kulübün kültürel ve tarihsel yapısının da etkisiyle,  ticari performans sürekli büyümeye devam ediyor. Bu süreçte kulüp kendisine yeni ticari ortaklar bulmakta da çok zorlanmıyor. Biliniyor ki, Standard Chartered forma sponsorluk sözleşmesini daha yüksek bir fiyata yenilemezse ise, kesinlikle başka bir ticari ortak bunu yenileyecek…Bu, gerçekten de bir futbol kulübünü sportif olarak fırlatacak  çok büyük bir ticari güç…

Şüphesiz ki, bu durum aynı oranda ve düzeyde tüm Premier Lig kulüpleri için geçerli değil. Burada başka bir tablo ile karşılaşıyoruz.

Manchester United'ın sponsorluk değeri 13,5 milyon sterlin düştü

Manchester United'ın gelecek sezon Avrupa kupalarında oynamayacak ollması nedeniyle ticari gelir düşüşünü hızlandırdı. Bu kapsamda,  kulübün forma ön sponsorluk değerinden 13,4 milyon sterlin, kol sponsorluklarından ise 3,1 milyon sterlin silindi.

The Sponsor Editörü Sean Connell’a göre, "Bunu tersine çevirmek için hala zaman var. United'ın küresel hayran kitlesi ve mirası inanılmaz derecede güçlü olmaya devam ediyor ve forma ön sponsorluk değeri hala 51,1 milyon £ ile Chelsea, Arsenal ve Tottenham'dan daha yüksek. Ancak itibar ve performans arasındaki fark büyüyor ve sponsorlar bunu fark ediyor."

Kulüp, dünyanın ticari açıdan en cazip sponsorluk değerlerinden biri olma statüsünü yitirmeye başladı. Kulübün bu konuda hızlı aksiyon alabilmesi ise ortaya koyacağı sportif performansa bağlı.

Manchester United, kırmızı şeytanlar bu konuda Premier Lig tarihinin en yüksek gelir yaratma ve bunu markaya çevirebilme gücüne sahip bir kulüptü. Sir Alex Ferguson’un kulübü bıraktığı 2103’ten ve Glazer ailesinin kulübü aldığından bu yana bu denge şimdi Manchester United aleyhine değişmeye başladı. Yine de önemli bir ticariğ gelire sahip kulüp bu gücünü ve nüfuzunu korumaya çalıyor.  Bu durum uzun zamandır kulübün en güçlü kaslarından birisiydi. Ne var ki, bu sezon kulübün adil piyasa sponsorluk değeri bu yıl 13,5 milyon £ düştü. Bunun sebebi basit ve diğer taraftan kulüp için kaçınılmaz bir sonuç.

Çünkü, kırmızı şeytanlar uzun bir süredir ne Premier Lig’de varlar, ne de Avrupa arenasında…En son 2024-25 Premier Lig sezonunu da 42 puanla 15.sırada, hiç te alışık olmadıkları bir yerde tamamladılar. Bu sıra onlar açısından utanç veren bir sonuçtu. Şansızlıklarını 2024-25 UEFA Avrupa Ligi finalinde  tam kıracaklardı ki, bu sefer de Premier Lig’den rakipleri Tottenham’a finalde 1-0 kaybettiler… Kısacası, Kulüp Alex Ferguson sonrası mazisini arar duruma geldi ve korkunç bir sportif kuraklık içindeler.

 Özellikle de bu seviyedeki kulüplerin Avrupa’da olmaması veya burada üstün başarılara ulaşamaması, marka görünürlüğüne  çok büyük zarar veriyor. Zira, Avrupa ve dünya futbolunun en önemli vitrini sayılan Şampiyonlar Ligi’nde olamamak, kulübün  medya ağlarını zayıflatıyor, kulübün önemli sponsorların radarından çıkmasına neden oluyor. Bu da yüksek tutarlı sponsorluklara veda anlamına geliyor. Zirveden düşüş başlıyor ve bir süre sonra da sponsorlar gözünde kulüp sıradanlaşıyor. Oysa, Manchester United hiç te böylesi bir duruma tarihsel ve kültür olarak alışık bir kulüp değildi ama bugün kulüp ön planda ve merkezde olamamanın sıkıntısını yaşıyor. Ki, kırmızı şimşeklerin 2023/24 itibariyle zararları 131 Miiyon Sterlin gibi devasa bir tutara ulaştı. Yani, sözün özü: Çekim alanın dışına çıkıldığında, yerçekimi kuvveti tüm gücüyle kendisini hissettiriyor ve zirveden amansız düşüş başlıyor. Manchester United şimdi bunu deneyimliyor.

Buna karşılık, 2024-25 sezonunda Premier Lig’i 5.sırada bitirerek, yeniden Şampiyonlar Ligi’ne dönüş yapan n Newcastle United bu başarının ödüllerini topluyor.

Bunu nereden mi görüyoruz?  Kulübün en son sponsorluk  değerlemesi 8,3 milyon £ artış kaydederek, 25 milyon £ değerine yaklaştı. Özellikle Sela ile yapılan uzun vadeli forma sponsorluğu kulübe Şampiyonlar Ligi önbonusu gibi bir ödül oldu. Her ne kadar kulüp sahipliği eleştiriliyor olsa da bu durum, namı diğer saksağanlar için güvenilir bir mali yapıya sahip olmanın sağlayacağı küresel rekabet gücü anlamına geliyor.  

Bu sezon Premier Lig’in sürpriz yapan ekiplerinden bir diğeri olan Nottingham Forest, önümüzdeki sezon UEFA Konferans Ligi'nde oynayacak. Tekrar Avrupa'ya geri dönmenin meyvelerini şimdiden toplamaya başladılar bile…Nitekim, sponsorluk değeri bu gelişmeyi takip ediyor. Forma ön yüzünde taşıyacakları varlık değeri 10,5 milyon sterline ulaşırken,  kollarındaki taşıyacakları  varlık değeri ise 3,4 milyon sterlin değerinde bulunuyor.  Bugünkü gelinen nokta, kulüp için nostaljiden daha fazlasını ifade ediyor. Forest, Premier lig’de ortaya koyduğu mücadele ve geçmiş tarihiyle sponsorlara spor tutkusunu gururlu yaşatan bir marka haline geldi. Kulübün özellikle 70’lki yıllardaki lig ve Avrupa başarıları kulübü adeta bir efsaneye dönüştürmüştü. Şimdi kulüp bunu yeniden yineleyerek, sponsorlara satabilecek  bir hikayeye dönüştürmek istiyor.

Tottenham Hotspur her ne kadar bu sezon UEFA Avrupa Ligi kupasını kazandıysa da, Premier Ligi kırmızı bölgeye yakın bir yerde, 38n puanla düşme hattının bir üstünde bitirdi. Ticari olarak ta faklı görünmüyor. Bu alanda Manchester United ve West Ham'a katılmaya çok yakın görünüyor. Ancak Avrupa Ligi aracılığıyla Şampiyonlar Ligi'ne katılımları, kulübün sezonunu  ve değerlemelerini kurtardı. 49,1 milyon sterlinde sabit kalan Spurs, altyapı ve kimliğe yapılan uzun vadeli yatırımlardan faydalanmaya devam ediyor.

Tüm bu değerlemeleri bir araya getiren şey basit bir gerçek: Avrupa futbolu hala büyük bir ticari çarpan. Eleme turlarını geçiyor olmak;  yeni kitleler, artan medya pencereleri ve küresel öykü anlatma fırsatları sunuyor. Bunu kaçıracak kulüp taraftar kitlesi ne kadar büyük te olsa,  adil spnsorluk marka değeri bakımından önemli zararlar görüyor.

Şüphesiz ki, olayı sadece Avrupa’ya da endekslemek çok doğru olmaz. Bunun yanısıra Altyapı, marka uyumu, sosyal medya etkileşimi ve kültürel ilgi gibi faktörler bir kulübün çekiciliğini şekillendirir. Bu konuda ticari aklı gelişmiş kulüpler, günümüzde sahanın ötesinde yankı uyandıran tüm ekosisteme, stadyumlara, taraftar deneyimlerine, oyuncu görünürlüğüne ve değer odaklı girişimlere yatırım yapıyor.

Bu yılki adil pazar sponsorluk tablosu sadece sayılardan oluşan bir sıralama değildir. İngiliz futbolunda gücün gerçekten nereden geldiğinin görülmesi ve var olan potansiyelin değerlendirilmesi bakımından bir bakış açısı veriyor. Bu bağlamda tabloda yer alan kulüplere bakıldığında, Liverpool’un şimdilik sponsorluk konusunda gelirini maksimize edebilecek  miras, performans, kültürel etki ve eşsiz ticari değer gibi marka değerini yükseltebilecek tüm değerlere sahip tek kulüp olduğu görülüyor.

Newcastle yükselişte, Forest köklerinden güç alıyor ve Tottenham çalkantılı performansına rağmen sağlam durmaya devam ediyor.

Bu arada Manchester United, sponsorluk kararlarının günümüzde artık  veri odaklı alındığı gerçeğiyle de yüzleşmiş durumda.  Tek başına itibarın kulübü geleceğe aynı saygınlıkla taşımasının da geçmişte kaldığının bilincine kulüp zor da olsa ulaşmış görünüyor.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş