Sebahattin Devecioğlu- 11 Şubat 2021 Avrupa futbolunun söz sahibi kulüpleri, özellikle pandemi süreciyle iyice boşalan kasalarını doldurmak için yeni çözümler aramaktadır. 

Dünya futbolunda yaklaşık 30 yıldır tartışmalara neden olan ve son yıllarda iyiden iyiye ayak sesleri duyulan “Avrupa Süper Ligi” planı yeniden gündemde. 2018 yılında Alman gazetesi Der Spiegel’in ortaya çıkardığı belgelerde, Avrupa’nın en güçlü 16 takımının bir araya gelerek Şampiyonlar Ligi’nin yerine yeni bir lig oluşturmayı planladığı iddia edilmişti. Çünkü böyle bir ligin kurulması, Avrupa devlerinin UEFA’dan koparak yapılacak maçların yayın haklarından ve sponsorluk anlaşmalarından elde edecekleri bütün parayı kendilerine aktarmaları anlamı taşıdığı ifade edilmektedir.

2022’de devreye girmesi planlanan lig için İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’da birçok kulübün kurucu üye olma konusunda görüşmelere katıldığı biliniyor.   Liverpool ve Manchester United önderliğinde İngiliz futbolunu yeniden dizayn etme planı olan ‘Büyük Resim Projesi‘nin reddedilmesinin ardından. İki kulüp, Premier Lig’de “altı büyük” olarak lanse edilen Manchester City, Arsenal, Manchester City, Tottenham, Liverpool ve Manchester United’a büyük imtiyazlar tanıyan bir projeyi kamuoyu gündemine getirmiş ancak, İngiltere’de kaosa neden olan bu plan Premier Lig yönetimi tarafından reddedilmişti. Tartışmalı “Büyük Resim Projesi” önerisi nedeniyle eleştirilen kulüpleri Liverpool, Manchester United, Arsenal, Chelsea, Manchester City ve Tottenham Premier Lig kulüplerinin birliğini oluşturarak ve en az 5 tanesi projeye dahil olması ve İspanya’dan Barcelona, Real Madrid ve Atletico Madrid, Almanya’dan Bayern Münih, İtalya’dan Juventus ve Fransa’dan Paris Saint Germain’in yeni lige aday kulüpler arasında yer aldığı iddialar arasında (1).

1992’de Şampiyonlar Ligi’nin yeni formatı, yerel liglerdeki rekabeti ve futbolu sona erdireceğinden endişeleniliyordu ancak böyle bir şey gerçekleşmedi. Bugün ise Avrupa Süper Ligi konuşuluyor ve futbol dünyasında bu kez başka endişeler hâkim. Sky Sports'a göre 2022 yılında başlayacak olan lig JP Morgan tarafından finanse edilecek ve 16 veya 18 takımdan oluşacak. JP Morgan'ın bu lig için 4,6 milyar sterlin kaynak sağlayacağı belirtiliyor. Gerçekleşmesi halinde yarışmanın formatı, Avrupa’nın en büyük ve en güçlü kulüplerinin lehine olacağı düşünülüyor. Yarışmaya katılan 16 takımdan 11’i ‘kurucu üye’ olacak ve bu 11 kulübün yeri 20 yıl boyunca garanti olacak. Avrupa Süper Ligi, üye takımların kazanacakları gelirler nedeniyle diğer kulüplerle aralarındaki makasın açılmasına ve yerel liglerin de değer kaybetmesinden korkuluyor. Eğer Avrupa Süper Lig’i hayata geçerse, Uluslararası Şampiyonlar Kupası’na çok benzeyecek ve kulüpler hazırlık maçı yerine kupa kazanmak için mücadele edecekler. Avrupa Süper Ligi, formatı gereği MLB, NFL ve NBA’e benziyor. Bu organizasyonların tümünde ligden düşme veya yükselme bulunmamaktadır. Tüm takımlar her zaman aynı ligdedir. Avrupa Süper Ligi fikri hayata geçerse eğer lig, NBA ve NFL ile rekabet edebilecek seviyede yayın hakları anlaşmaları imzalayabilir (2).

Meselenin bir başka boyutu ise; futbolun geleceğine ilişkin olarak yapılan “Küreselleşme ve artan sermaye yoğunluğu, yeni uluslararası sınır ötesi liglere yol açacak” ön görüleri ile ilgilidir.

Bu öngörülerde; Dünya hızla küreselleşiyor. Tüm trendler bu yöne doğru, Taraftarlar, kulüpler ve medya artık yerel değil uluslararası odaklı olmasından kaynaklanmaktadır. Gelecekteki taraftar artık kendisini yerel ekiple ilişkilendirmemektedir. Barcelona veya Manchester United'ın ne yaptığıyla daha çok ilgilenmektedir.. Taraftarlar Playstation da FIFA 2020 oynarken sık sık temsil ettiği takımlar dünyanın büyük takımlarından oluşmaktadır. Ayrıca, modern medya ve teknoloji, modern hayranın takımını nerede olursa olsun izleyebilmesine özen göstermektedir. Taraftarın yanı sıra, kulüpler de giderek küreselleşmektedir. Yurtdışındaki taraftarlar ve katılımın hala çok düşük olduğu bölgeler, ek gelir elde etmek için önemli bir çözüm. Sporun giderek artan sermaye yoğunluğunu karşılamak için uluslararası gelirlere ihtiyaç duyulmaktadır.  Uluslararası futbol bugünlerde büyük bir iş olarak her zamankinden daha ticari hale gelmektedir. Spor daha küresel hale geldikçe, rekabette bir adım önde olmak için oyunculara ve teknolojiye yapılan yatırımlar artmaya devam etmektedir. Kulüplerin bu teknoloji donanımı yarışı devam edecek ve zenginlerin daha zengin ve fakirlerin daha fakir hale gelmesiyle sonuçlanacaktır. Küçük kulüpler bu gelişmelere ayak uyduramayacak gibi görünmektedir. Bu gelişmeler sonunda küresel büyük kulüplerin taraftarların, sponsorların ve medyanın isteklerini yerine getirebilecek sınır ötesi liglerde bir araya geleceği anlamına gelmektedir. Daha küçük kulüpler yerel liglerde takım olacak ve muhtemelen büyük kulüpler besleyici işlevi yerine getirecek. Taraftarlar, onlara birinci sınıf bir deneyim ve yerel ekipleri sunarak uluslararası ekiplerini destekleyecek (3). Şeklinde ifade edilmektedir.

Kamuoyunda tartışılan “Yeni kulüpleri Yasası” kulüplerin şirketleşmesi ile birlikte bölünmelerini, birleşmelerini, mümkün kılmakta ayrıca 15 kulübün birleşerek bir federasyon oluşturma yolunu açmaktadır. Önümüzdeki yıllarda İngiltere’ deki “Büyük Resim Projesi” ile “Avrupa Süper Ligi” formatında, Türkiye’de 4 büyüklerin (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor)   İstanbul merkezli bir federasyon oluşturmaları veya yeni bir ligin kurulması gündeme gelebilir.

Günümüz de profesyonel futbolda; küreselleşme ve dijitalleşmeyle birlikte gelirlerin ve rekabetin artması ile; iş dünyasındaki büyük balık küçük balığı yutar anlayışı, futbolda “büyük kulüp küçük kulübü yutar” anlayışına dönüşmektedir.

Kaynaklar:

1. https://skor.sozcu.com.tr/2020/10/22/avrupa-super-ligi-projesi-yeniden-hortladi-sampiyonlar-liginin-sonu-mu-geliyor-1537142

2. https://www.trtspor.com.tr/haber/detay/sebnem-kimyacioglunun-hikayesi-219645.html

3. https://sporttomorrow.com/the-future-of-soccer-12-intriguing-predictions

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş