Recep Cengiz- 24 Kasım 2025 Futbol dünyamızın değerli eğitimcilerinden merhum Teoman Yamanlar, saha içi ve saha dışı öğreticiliğiyle Türk futboluna önemli katkılar sağlamıştır. Sadece bir antrenör değil, aynı zamanda genç futbolcuların gelişimine adanmış bir eğitimci olarak tanınmıştır.

Ankara Demirspor ve Şekerspor profesyonel futbol kariyeri sonrasında TFF Eğitim dairesi, Gençlerbirliği altyapı koordinatörlüğü, Ankara TÜFAD dernek başkanlığı görevlerinde futbola olan derin tutkusu, oyunculara ve meslektaşlarına olan örnek yaklaşımı, disiplinli ve vizyoner bakış açısıyla birleşerek, onu spor camiasında unutulmaz kılmıştır. Yamanlar, futbolun sadece oyun değil, aynı zamanda bir eğitim ve karakter geliştirme aracı olduğuna inanan nadir isimlerden biri olarak hatırlanacaktır.

Bu makale, Merhum Teoman Yamanlar, vefat etmeden önce özellikle gençlerin spor ve futbol eğitimine katkı sağlamak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı ile yürüttüğü bir proje taslağıdır. Kişisel arşivimde saklı bulunan bu metni noktası virgülüne dokunmadan yayınlamayı borç bilirim.

“Sevgili ……,

Biz futbol adına size oldukça ciddi bazı konularda bir öneri paketi sunmak istedik. Bu girişimimiz, geleneklerimizden gelen ve görev devri esnasında yeni arkadaşlara yapılan devri teslim gibi masum bir davranışın ötesine geçerek, futbol adına ciddi bir çaba olarak hazırlanmıştır.

Aşağıda yalnızca ne kadar ciddi olduğumuzu gençlerle ilgili bir örnek üzerinden göstermek istedik. Bugüne kadar gençlerimizin eğitimi konusunda çözemediğimiz sorunlara ilişkin kesin görüşümüz, geçmişimizden gelen deneyimlere dayanmaktadır.

Başta siyasi yapılar ve TFF olmak üzere, tüm kulüplerimizin yöneticilerinin mantalitesi değişmedikçe — ki bu oldukça zordur — ve kulüplerin başına profesyonel kadrolar getirilmedikçe — ki bu da oldukça zordur — kalıcı çözümler üretilemeyecektir.

Bir başka yapı olan MEB, 16 milyonluk dev bir sporcu adayı kaynağına sahip olmasına rağmen, yapısı, anlayışı, eğitim kalitesi, altyapısı, spor eğiticilerinin sayısı ve kalitesi, ekonomisi ve spora ayırabildiği zaman yeterli olmadığı sürece, olumsuz tablo kaçınılmazdır.

MEB sorunu, birçok Avrupa ülkesinin nüfusundan daha fazla genç nüfusa sahip olmamıza rağmen bu avantajları kullanamıyor olmamızdan kaynaklanmaktadır. İlk ve orta eğitimde öğrenci sayısı 17 milyonu aşmaktadır; spor yapma çağında ise 30 milyondan fazla insanımız bulunmaktadır. Buna karşın sağlığımızı tehdit eden beslenme düzenimiz giderek bozulmakta ve spor faaliyetlerinden uzak bir yaşam tarzı, sağlıksız bir toplum yaratmaktadır.

Özellikle yaşlanma dönemlerinde ciddi sağlık sorunları yaşanması kaçınılmazdır ve bu durum ekonomik açıdan büyük bir faturaya yol açacaktır. Bu kadar hastane ve hapishane yapılması, artan hasta ve suçlu sayısını da göz önünde bulundurursak hangi bütçenin bu duruma dayanabileceği soru işaretidir.

Çocukların beslenme eksikliği, gelişim çağında geçirilen hastalıklar ve boy uzamasının durması göz önüne alındığında; futbolcularımızın çoğunun varoşlardan geldiği düşünüldüğünde, fiziksel ve sağlık açısından sporumuzın ne kadar dezavantajlı olduğu görülecektir. Okul ve kulüplerdeki eğitim, beslenme ve zaman eksikliklerini de hesaba kattığımızda, içinde bulunduğumuz durumu biraz olsun anlayabiliriz.

Türkiye Obezite ile Mücadele Raporu’na göre, çocuklarda obezite görülme sıklığı 2006’da %6–7 iken, 2011’de nüfusun üçte birini yani %30–35’ini kapsamaktadır. Bu oran yaklaşık 25 milyon çocuğumuzu temsil etmektedir. Böyle devam ederse, 10 yıl sonra sağlık açısından nasıl bir toplum olacağımızı hayal edebiliyor musunuz? Ekonomik boyutu ise SGK ve bütçe açığı gibi devasa sorunlarla birleşmektedir.

Sağlıklı bir nesil yetiştiremezsek, bunda sporun ve sporu yönetenlerin vebali olacaktır. Devlet başta olmak üzere, federasyonlar ve kulüpler bu sorumluluğa dâhildir. Kısaca, devletimiz Anayasa gereği vatandaşlarının sağlık sorunlarını dikkate alarak, MEB okul müfredatlarında kaliteyi ve zamanı yeniden düzenlemelidir.

İnsanımıza, anadilimiz kadar Fen dersleri, Edebiyat, Yabancı Diller, Müzik ve Kültür dersleri kadar spor da zorunlu olmalıdır. Sağlıklı değilseniz, bunları bilmenin bir anlamı yoktur; sağlıklı değilseniz yarım kişi bile sayılmazsınız.

MEB, eğitime ne kadar zaman ayırıyorsa, spora da bir o kadar zaman ayırmalıdır. Buna paralel olarak bilinçli bir beslenme programı da devreye sokulmalıdır. MEB, bilgi ve spor arasında “yarım insan” açmazından kurtulmadıkça, sporda ve futbolda yarım kalmaya devam edecektir. Okullarda derslerin son saatlerinin spora ayrılmasıyla en azından öğrenciler spora yönlendirilebilir.

Ne kadar çok kişiyi spora yönlendirirsek, o kadar sağlıklı bireyler ve potansiyel sporcular kazanabiliriz. Sporcu ya da futbolcu olamasalar bile, iyi bir izleyici yetiştirmiş oluruz. Fast Food ve perhiz yasakları gibi önlemlerle bu büyük sorun çözülemez. Tek ve kesin çözüm, her aşamada eğitim kalitesinin artırılması, altyapıların güçlendirilmesi ve beslenme sorunlarının iyileştirilmesidir.

Şu anda içinde bulunduğumuz olumsuzluklar, yüzeysel kararlar sonucu günü idare etmenin bedelidir. Kısaca, MEB’i, amatörleri ve kulüpleri UEFA kriterleri doğrultusunda çözemezsek, bugüne kadar olduğu gibi iyi niyetli konuşmalarımız da etkisiz kalacaktır.

Bu size önereceğimiz konulardan yalnızca bir tanesidir; futbolun tüm sorunları ve çözüm yolları hakkında görüşlerimizi iletmek isterdik. Ancak cevap alamayınca yalnızca bu öneriyi göndermeyi ve böyle veda etmeyi uygun bulduk.

Okulu kazanırsanız, futbol adına her şeyi kazanırsınız.

Sevgi ve saygılarımızla,”

Yazarın son sözü: Değerli hocam, “Bizden de sana rahmet ve şükranla!”

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş