Alpay Köse- 4 Temmuz 2025 Futbol artık yalnızca sahada oynanan bir oyun değil. Uzun zamandır bir endüstri olarak anılan bu spor dalı, günümüzde küresel sermayenin önemli yatırım alanlarından biri hâline geldi.

Bu dönüşümün en dikkat çekici sonuçlarından biri de birden fazla kulübü bünyesinde barındıran yatırım yapılarının hızla çoğalması.

Kısaca “çoklu kulüp sahipliği” (multi-club ownership) olarak anılan bu yapı, futbolun doğasına ve işleyişine dair ciddi soru işaretleri doğuruyor.

Çoklu kulüp sahipliği, bir gerçek ya da tüzel kişinin birden fazla profesyonel futbol kulübü üzerinde kontrol sahibi olması anlamına geliyor.

Bu kontrol, doğrudan hissedarlıkla sağlanabildiği gibi dolaylı paydaşlıklar ya da bağlı ortaklıklar yoluyla da kurulabiliyor.

Bu modelin en bilinen örneklerinden biri City Football Group (CFG). Merkezi Abu Dabi’de bulunan bu yapı, İngiltere’de Manchester City dışında İspanya’da Girona, İtalya’da Palermo, Fransa’da Troyes, Avustralya’da Melbourne City gibi birçok kulübün de sahibi konumunda. Benzer şekilde Red Bull da Almanya, Avusturya, ABD ve Brezilya’da sahip olduğu kulüplerle çoklu sahiplik modelinin öncülerinden biri olarak dikkat çekiyor.

INEOS ve 777 Partners gibi daha yeni yatırım grupları ise Avrupa'nın ve Güney Amerika'nın farklı liglerinde kontrolü ele geçirmeye devam ediyor.

Bu yapıların futbol yatırımcılığı açısından bazı avantajları olduğu açık.

Oyuncuların aynı sahiplik ağı içerisindeki kulüpler arasında sistemli şekilde transfer edilmesi, gelişim süreçlerinin planlanabilmesi açısından önemli bir avantaj sağlıyor.

Ayrıca sponsorluk, marka yönetimi ve dijitalleşme gibi alanlarda ortak stratejiler uygulanarak finansal verimlilik artırılabiliyor. Bununla birlikte yatırımcı açısından bakıldığında, çoklu kulüp sahipliği hem sportif hem de finansal riskleri çeşitlendirme ve yayma imkânı sunuyor.Ancak bu yapının doğurduğu sorunlar da en az avantajları kadar güçlü.

En başta gelen kaygı, sportif rekabetin adil biçimde yürütülüp yürütülemeyeceğiyle ilgili. Aynı yatırımcının kontrol ettiği iki kulüp, aynı ligde veya Avrupa kupalarında karşı karşıya geldiğinde rekabetin dürüstlüğü sorgulanır hâle geliyor. Bu tür karşılaşmalar kamuoyunda sürekli spekülasyonlara konu olurken, futbolun güvenilirliği ciddi biçimde zedeleniyor.

Öte yandan kulüp kimliği ve taraftar sadakati de bu model altında ciddi bir dönüşüm geçiriyor.

Her biri kendi tarihine, kültürüne ve aidiyet duygusuna sahip olan kulüplerin bir holding yapısı içinde “şube” gibi konumlandırılması, taraftarla kulüp arasındaki bağları zayıflatabiliyor. Bir kulübün aldığı kararların başka bir kulübün menfaatine hizmet etmesi durumunda, yerel taraftarlar kendilerini bu yapının bir parçası olarak görmekte zorlanabiliyor.Bugün Avrupa’da birçok orta ölçekli kulüp, büyük yatırım ağlarının oluşturduğu bu ekosistemle baş etmekte zorlanıyor.

Transfer piyasasında oyuncu rekabeti, sponsorluk pastasından pay alma ve sportif başarıya ulaşma çabaları; çoklu sahiplik yapılarının kurumsal ve mali üstünlüğü karşısında ciddi anlamda darbe alabiliyor.

Sonuç olarak, çoklu kulüp sahipliği artık yalnızca bir eğilim değil, futbolun yeni düzeninin temel yapı taşlarından biri. Ancak bu yapının sistemsel etkileri yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sportif ve etik boyutlarıyla da değerlendirilmek zorunda. Bu yazı dizisinin ikinci bölümünde bu konunun hukuki boyutunu, özellikle UEFA, FIFA ve ulusal federasyonların bu yapıya nasıl yaklaştığını ele alacağım.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş