Dr. Lale Orta - 28 Kasım 2013 Küreselleşme ile birlikte 1980’li yıllardan itibaren hem oyun kurallarında hem de hakemlerin yönetim anlayışlarında hızlı değişimler yaşanmıştır.

Küresel dünyada hakem; objektif, kalite odaklı, vizyon sahibi, arzulu, yenilik ve değişikliğe açık, ekip yönetimine önem veren, ekibini başarıyla yönetebilen, gerektiğinde yetkiyi paylaşan, kontrolünü kaybetmeyen, analitik düşünebilen, öngörü yeteneği gelişmiş, ve bunun gibi çağdaş yönetim unsurlarının birçok özelliğini taşıyan biri olmak zorundadır.

Aksi halde; bilgi çağında, hele bir de bilgisiz yöneticilerin eline düşerlerse, bilgili yönetim göstermeleri çok zordur…

Bir futbol maçının zevkli, heyecan verici, Fair Play ilkeleri içersinde, bol gollü geçmesinde ve bitmesinde veya düzensiz, olaylı, kavgalı bir hava içersinde oynanmasında hakemin rolü son derece önemlidir.

Hakemlik; üst düzey bir yönetim biçimidir. Bir yönetici de bulunması gereken tüm vasıflar bir hakemde de bulunmalıdır (Bulunmak zorundadır).

Yönetim sürecinin en önemli fonksiyonlarından biri “Karar Verme”dir. Karar verme, bir hakem için en önemli yönetsel işlevlerden biridir. Bir hakem; aynı anda bir veya birden fazla karar vererek kuralları uygulamaktadır. Hakemin genel sorumluluklarından biri/ belki de en önemlisi “Doğru Karar”(ları) verebilmesidir.

Futbol Hakemlerinin hatalı karar vermelerinin çok çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını ele aldığımızda; eğitim eksikliği, fiziksel performanslarının yetersizliği, maç sırasında iyi pozisyon alamamaları, pozisyona uzak kalmaları, yorgunluk, yardımcı hakemlerinin hatalı kararları, futbolcuların hakemi aldatmaya yönelik hareketleri, seyirci baskısı, futbolcu baskısı, pozisyonu yanlış algılamaları ve/veya yorumlamaları, kural bilgisinin yetersizliği vb. sayılabilir. Bu nedenler çok çeşitlilik gösterebilir.

Türkiye’de ilgili konuda yapılan bilimsel araştırma, gözlem vb. çalışmalar sonucunda elde edilen veriler şunu göstermektedir: Hakem yönetimlerindeki hatalı kararların başında “Disiplin Cezası Uygulamaları” gelmektedir. Bir maç içersinde, benzer iki pozisyondan birine sarı kart gösterilirken, diğeri devam ettirilmektedir. Genelde; hakemlerimizde disiplin cezalarını “hafifletme” eğilimi görülmektedir. İhraç gerektiren pozisyonlarda ihtar, ihtar verilmesi gereken pozisyonlarda da kart göstermeyerek yalnızca “ikazla” yetinmektedirler.

Süper Lig’de maç yöneten hakemlerimizin standart uyguladıkları ihtar pozisyonları; arkadan çekilen rakipler, topun rakipten kurtarıldıktan sonra, arkadan yapılan kayarak müdahaleler ve rakibe bir topun gitmesini önlemek için kasıtlı bir şekilde elle kesilmesi durumunda gösterilen sarı kart uygulamalarıdır. Bu pozisyonlar dışında uygulanan disiplin cezalarında farklı uygulamalar görülmektedir.

Futbol maçlarının başarılı bir şekilde yönetilebilmesi; yapılan hata oranlarının azaltılmasına bağlıdır. Bu da; standart yönetim anlayışının geliştirilmesiyle mümkün olabilecektir. Hakemlerin gerek aynı maç içinde, gerekse, diğer farklı maçlar arasında benzer pozisyonlar üzerinde görüş birliğinde olmamaları, farklı yorumlamaları ve uygulamaları hakemlerimiz üzerinde ne yazık ki “güven erozyonu” yaratmaktadır.

Bu erozyonun giderilmesi; (Bu ve bununla ilişkili konularla yapılan gerçek eğitimle) birçok bilimsel araştırmaların tartışılması, değerli hakemlerimiz arasında ortak (sinerji) yani “görevdeşlik” duygusunun yaratılması, standart yönetim anlayışlarının geliştirilmesine çalışılması, “iletişim” disiplininin bilinmesi, farkına varılması, kurulması, uygulanması vb. birçok konuların hakemler arasında tartışılması ve paylaşılması sonucundan hareketle davranışlar geliştirilmesi yaratıldığında, iş birliklerinin gelişeceği, birbirlerine olan güvenin artacağı, “Biz” duygularının gelişeceği, daha istekli, bilinçli ve moralli bir şekilde birbirlerine destek olacakları ve bunların sonucunda da ekip olarak sundukları hizmetin kalitesinde artış olacağı, diğer bilimsel çalışmaları da göz ardı etmeden, beklenilen standartlara ulaşmak olasıdır. Öncelikle düşünmemiz gereken şey; hiç kimsenin kendisini dünyanın en önemli kişisi ve merkezinde görmemesidir. Aksi halde; eğitime açık olabilmemiz olası değildir.

Unutulmamalıdır ki; bir zincirin gücü, o zincirin en zayıf halkasının gücüne eşittir…{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş