Dr. Lale Orta – 27.02.2012  Türkiye Futbol Federasyonu’nun en yetkili karar organı olan Genel Kurul’un 1992 yılından bugüne kadar olan 20 yıllık yapısını incelediğimizde; 2000 yılına kadar delege yapısının değiştirilmediğini, bu tarihten sonra ise birçok kez değişiklik yapıldığını görüyoruz.

Türkiye Futbol Federasyonu’na özerklik tanıyan, 17.6.1992 tarih ve 3813 sayılı T.F.F. Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun’da, Türkiye Futbol Federasyonu Genel Kurul Delege yapısı (A) ve (B) grubu delegelerden oluşturulmuştu. Kulüp temsilcileri A Grubu delegeleri; Antrenörler Derneği, Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği, A Milli futbolcular, Profesyonel Futbolcular Derneği, Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu, FIFA ve UEFA İcra Kurulu Üyeliği yapanlar, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi, Futbol Federasyonu Başkanlığını yapanlar, Futbol Adamları Derneği temsilcileri ise B Grubu delegeleri oluşturuyordu.

Günümüzde, Türkiye Futbol Federasyonu Genel Kurulu’nun 302 delegesi bulunmaktadır. Süper Lig takımlarının 126, Birinci Lig takımlarının 36, İkinci Lig takımlarının 34, Üçüncü Lig takımlarının 57 ve Amatör futbol takımlarının 10 temsilcisi olmak üzere delegelerin yüzde 87’sini kulüp yöneticileri oluşturmaktadır. Türkiye’de spor kulüplerinin yönetici profilleri tartışılırken ve kulüplere yönetici olmak için hiçbir ölçüt getirilmezken Türk futbolunu temsil etme hakkının yüzde 87’si bu gruba verilmiştir. Futbolun en önemli unsurları olan futbolcuların, hakemlerin ve antrenörlerin Genel Kurul’da yalnızca 18 oy hakları bulunmaktadır. Bu da delege sayısının yüzde 6’sına denk gelmektedir. Futbolcu olmadan bir futbol maçının oynanması, hakem olmadan da bir futbol maçının resmiyet kazanması mümkün değilken, futbolun gerçek emekçisi antrenörleriyle birlikte, Türk futbolunun en üst yönetim organında yalnızca yüzde 6 oranında temsil hakkının verilmesi Türk futbolunun çelişkisidir.

Türkiye Futbol Federasyonu Delege Oluşumunun Tarihsel Gelişimi (1992 – 2012)

Türkiye Futbol Federasyonu’nun 1992 – 2012 yılları arasında Genel Kurul Delege Yapısı değişimi aşağıdaki gibi olmuştur:

Türkiye Profesyonel En Üst Ligi’nde Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Profesyonel Birinci Lig şampiyonu olmuş kulüplerin altışar, bunların dışındaki

 Birinci Lig kulüplerinden dörder temsilci. 

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Profesyonel Birinci Lig takımlarının kulüp başkanları ile bu ligin ilk on sırasında olan kulüplerin ikişer temsilcisi, diğer kulüplerden birer temsilci.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye profesyonel en üst lig kulüplerinin başkanları ile dörder temsilcisi ve

 Türkiye profesyonel en üst liginde şampiyon olan kulüplerden her biri için 

ilave iki temsilci. 

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye profesyonel en üst ligindeki kulüplerin başkanları ile altışar temsilci ve Türkiye profesyonel en

üst liginde şampiyon olan kulüplerden her biri için ilave bir temsilci.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Profesyonel en üst ligindeki kulüplerin başkanları ile altışar delege.

Türkiye Birinci Ligi’nde Delege Yapısı

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Profesyonel İkinci Ligi (A) kategorisindeki kulüplerin başkanları ile ilk on sırada yer alan kulüplerden birer temsilci. 

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Profesyonel Birinci Ligi’ndeki kulüplerin başkanları ile birer temsilci.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Profesyonel birinci Ligi’nde yer alan kulüplerin başkanları ile bir delege.

Türkiye İkinci Ligi’nde Delege Yapısı

Tarih: 17.6.1992 / Kanun no: 3813 

2’nci Lig kulüplerinin yönetim kurullarınca, kulüp genel kurul üyeleri içinden 

seçilecek birer temsilcinin gruplarında kendi aralarından seçecekleri onikişer

 delege.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Profesyonel İkinci Ligi’nde her gruptan ilk beş sırada olan kulüplerin başkanları.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Profesyonel İkinci Ligi (A) kategorisi dışında kalan diğer gruplardaki 

ilk altı sırada yer alan kulüplerin başkanları.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Profesyonel İkinci Ligi’ndeki gruplarda yer alan kulüplerin başkanları.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Profesyonel ikinci ligde yer alan kulüplerin başkanları.

Türkiye Üçüncü Ligi’nde Delege Yapısı

Tarih: 17.6.1992 / Kanun no: 3813 

3 üncü Lig kulüplerinden her grupta bulunan kulüplerin yönetim kurullarınca

 seçilecek birer temsilcinin, gruplarında kendi aralarından seçecekleri üçer

 temsilci. 

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Profesyonel Üçüncü Liginde her gruptan ilk iki sırada olan kulüplerin başkanları.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Profesyonel Üçüncü Liginde her gruptan ilk üç sırada olan kulüplerin 

başkanları.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Profesyonel Üçüncü Liginde her gruptan ilk beş sırada olan kulüplerin başkanları.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Profesyonel üçüncü ligde yer alan kulüplerin başkanları.

Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

En çok üyesi bulunan Futbol Antrenörleri Derneği genel kurulunun tespit edeceği

 on delege. 

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği Başkanı.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği Başkanı ile Yönetim Kurulunca belirlenecek bir temsilci.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği Başkanı.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği başkanı.

A Milli Futbolcular İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.6.1992 / Kanun no: 3813 

A Millî Takımda en az yirmi defa millî olmuş futbolcuların kendi aralarından

 seçecekleri onbeş üye. 

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

En az yetmişbeş defa (A) Milli olmuş ve Genel Kurul tarihinden en az altı ay önce faal sporculuğu bırakmış olanlar.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

En az yetmişbeş defa (A) Millî olmuş ve Genel Kurul tarihinden en az altı ay önce faal sporculuğu bırakmış olanlar.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

En fazla (A) Milli olmuş ve faal futbolculuğu bırakmış beş delege.  

A Milli Takım Teknik Direktörleri İçin Delege Yapısı

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Milli Takım teknik direktörlüğünü en az altı ay yapmış T.C. vatandaşları. 

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

 (A) Millî Takım teknik direktörlüğünü en az iki yıl yapmış olan T.C. vatandaşları.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

En uzun süre (A) Milli Takım teknik direktörlüğü yapmış beş delege.

Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.6.1992 / Kanun no: 3813 

En çok Türkiye Futbol Federasyonu hakem klasmanında yer alan üyeye sahip Futbol 

Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği genel kurulunun seçeceği on üye.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği Genel Başkanı ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek bir temsilci.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği Genel Başkanı ile

 Yönetim Kurulunca belirlenecek iki temsilci.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği Genel Başkanı.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği başkanı (Faal Olmaması şarttır).

FIFA Hakemleri İçin Delege Yapısı

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Büyükler veya gençler kategorisinde Olimpiyat, Dünya ve Avrupa finalinden birini yönetmiş hakemler.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Büyükler kategorisinde olimpiyat, dünya, kıta futbol federasyonları şampiyonaları

finalleri ile Avrupa şampiyonalarının en az yarı finallerinde maç yönetmiş faal

 olmayan hakemler.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Büyükler kategorisinde olimpiyat, dünya, kıta futbol federasyonları şampiyonaları finalleri ile Avrupa şampiyonalarının en az yarı finallerinde maç yönetmiş faal olmayan hakemler.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Ön eleme müsabakaları hariç UEFA Şampiyonlar Ligi ya da bu lig öncesinde bu statüye denk organizasyonlarda en fazla müsabaka yönetmiş faal olmayan beş delege.

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu genel kurulunun tespit edeceği 

on üye.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu Genel Başkanı ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek iki temsilci.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu Genel Başkanı ile Yönetim Kurulu

 tarafından belirlenecek dört temsilci.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu Genel Başkanı ile Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek dört temsilci.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu başkanı ile Yönetim Kurulu tarafından ayrıca

 belirlenecek dokuz delege.

FIFA ve UEFA İcra Kurulu Üyeleri İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.6.1992 / Kanun no: 3813 

FIFA ve UEFA icra kurullarında daha önce hizmet etmiş veya halen hizmet 

etmekte olanlar.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

FIFA ve UEFA’nın icra kurullarında görev yapanlar ile komisyonlarında en az beş yıl görev yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

FIFA ve UEFA'nın icra kurullarında fiilen görev yapanlar ile komisyonlarında en az beş yıl görev yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

FIFA ve UEFA'nın icra kurullarında fiilen en az beş yıl görev yapmış ve yapmakta olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

FIFA veya UEFA İcra Kurulu’nda görev yapmış kişilerle, FIFA veya UEFA komitelerinde fiilen en az on yıl görev alan kişiler.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi tarafından seçilecek üç üye.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı ve Yönetim Kurulunca belirlenecek bir temsilci.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı ile Yönetim Kurulunca belirlenecek

 üç temsilci.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı ile Yönetim Kurulunca belirlenecek bir temsilci.

Futbol Federasyonu Başkanları İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Futbol Federasyonu Başkanlığını asgarî bir yıl süre ile asaleten yapmış 

olanlar.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığını altı aydan fazla asaleten yapmış olanlar.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığını asaleten altı aydan fazla yapmış

 olanlar.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığını asaleten iki yıldan fazla yapmış olanlar.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığını asaleten yapmış kişiler.  

Futbol Adamları Derneği İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Futbol Adamları Derneği genel kurulunun tespit edeceği üç üye.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Futbol Adamları Derneği Başkanı.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Futbol Adamları Derneği Başkanı ile Yönetim Kurulunca belirlenecek

 bir temsilci.

Profesyonel Futbolcular Derneği İçin Delege Yapısı

Tarih: 17.06.1992 / Kanun no: 3813 

Profesyonel futbolcular derneği genel kurulunun tespit edeceği on delege.

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Profesyonel Futbolcular Derneği Başkanı.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Profesyonel Futbolcular Derneği Başkanı ile Yönetim Kurulunca belirlenecek 

bir temsilci.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Profesyonel Futbolcular Derneği Başkanı.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Profesyonel Futbolcular Derneği başkanı.

Bünyesinde Futbol Dalı Bulunan Federasyonların Başkanları İçin Delege Yapısı

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Bünyesinde futbol dalı bulunan federasyonların başkanları.

Tarih: 29.11.2007 / Kanun no: 5719 S.K./4.mad.

Bünyesinde futbol dalı bulunan engelliler spor federasyonlarının başkanları.

Tarih: 29.06.2011 / 28001 sayılı Resmi Gazete

Bünyesinde futbol dalı bulunan engelli spor federasyonlarının başkanları.

Türkiye Futbol Vakfı İçin Delege Yapısı

Tarih: 14.04.2000  / Kanun no: 4563/1. md.

Türkiye Futbol Vakfı Genel Başkanı.

Tarih: 25.05.2004 / Kanun no: 5175 S.K./2.md.

Türkiye Futbol Vakfı Genel Başkanı.

Sonuç ve Öneriler

75 kez A milli olmuş futbolcuların tamamının delege olma hakkı, son değişiklikle en çok milli olan beş futbolcu olarak sınırlandırılmıştır. Günümüze kadar 75 kez A milli olan yalnızca sekiz futbolcu bulunmaktadır. Neden bunların tamamı genel kurul içinde sınırlandırılmadan delege değillerdir?

Kanun’un bazı maddeleri kişilere özel bir hale getirilmiştir. Örneğin; Dünya ve Avrupa futbol şampiyonalarında final maçı yöneten hakemlerin delegelik hakları ellerinden alınarak, sadece Şampiyonlar Ligi’nde en çok maç yöneten 5 hakeme bu hak tanınmıştır. Neden Dünya Kupası, Avrupa Futbol Şampiyonası veya UEFA Kupası değil de, Şampiyonlar Ligi? Neden bu organizasyonlarda final maçı veya yarı final maçı yöneten değil de, en çok maç yöneten denmiştir? Bu maddeleri hazırlayanların, delege yapısının içine alındığı ve adrese teslim bir çalışma olduğu açıkça görülmektedir.

 (A) Millî Takım teknik direktörlüğünü en az iki yıl yapmış olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının delegelikleri, son değişiklikle beş delege ile sınırlandırılmıştır. Milli Takımımıza ve Türk futboluna en üst düzeyde iki yıl hizmet eden teknik direktörlerin hepsi neden delege yapılmamıştır ya da olmamalıdır? Bunun gerekçeleri kamuoyuna mutlaka açıklanmalıdır.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Türkiye Üniversite Sporları Federasyonu’nun temsilcileri Genel Kurul’da artık bulunmamaktadır. Sporun en üst Sivil Toplum Kuruluşu olan TMOK’un ve Üniversitelerarası futbol organizasyonlarından sorumlu Üniversite Sporları Federasyonu’nun temsilcileri bulunmamaktadır. Neden?

1992 yılında, Türkiye Futbol Federasyonu hakem klasmanında en çok üyeye sahip

 Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği’nin on üyesi bulunurken, ne yazık ki 

son yönetmelikte yalnızca 1’e düşürülmüştür. Türk futbolunun en önemli ve 

cefakâr ayağını oluşturan hakemler, paydaşlıkta yine dışarıda bırakılmıştır.

 Neden?

2011 yılı düzenlemesiyle FIFA veya UEFA komitelerinde fiilen en az on yıl görev alan kişilere delege olma hakkı tanınırken, yurt dışında futbol oynamış, teknik direktörlük veya FIFA hakemliği yapanlara neden bu hak tanınmamıştır?.

1992 yılında Profesyonel Futbolcular Derneği’nin on delegesi varken, bugün 

sadece Dernek Başkanı ile temsil edilmektedir. Neden?

Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu biri Başkan olmak üzere yalnızca on delege ile temsil edilmektedir. Bu da Türkiye genelinde, iki Süper Lig takımının temsilci sayısından daha azdır. Neden?

Türkiye Futbol Federasyonu Genel Kurul delegelerinin, 2007 yılı öncesinde yüzde 62’sini kulüpler oluştururken, bugün bu oran yüzde 87’dir. Avrupa ve Dünya örneklerinde olduğu gibi, Türkiye Futbol Federasyonu Genel Kurul delegelerinin, futbol ekonomisine katma değer yaratan kulüplerin ağırlığını taşıyan bir yapıda oluşturulması, Türkiye’de günümüz koşullarında henüz mümkün görülmemektedir. Zira Türk futboluna emek vermiş ve vermekte olan tüm paydaşların katkıları sayesinde Fair Play ruhu yakalanabilir, konsensus sağlanabilir. Hakların yendiği, gasbedildiği, ellerinden alındığı haksızlık ortamında, doğru ve sağlıklı sonuçların çıkmayacağı aşikârdır, çünkü iki yanlıştan hiçbir zaman bir doğru çıkmaz.  

Bu bağlamda, Futbol Federasyonu’nun delege yapısında akıllı, adil, gerçekçi, radikal değişimler yapılmalıdır. Futbolcu, antrenör ve hakemlerin yanı sıra, üniversite temsilcilerinin,   futbol konusunda eğitim, bilgi, birikim ve vizyona sahip kanaat önderlerinin de deneyim ve vizyonlarından yararlanılmalıdır. Bugüne kadar yaşanan çeşitli olumsuzlukların temelinde, böylesi bir yapının kurulamamış olması yatmaktadır. Sağlam yapı, sağlam temel üzerinde yükselir.

Ayrıca; Federasyonun yönetim yapısındaki görev, yetki ve sorumluluk paylaşımının gerektiği şekilde uygulanamamış olması ve Federasyonda görev alan futbolla ilişkisiz kişilerin oluşturduğu yetersizlikler, günümüze kadar yansıyan olumsuzlukların ve bu yöndeki krizin kaynağını oluşturmaktadır.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş