Tolga GENÇ- 14 Şubat 2025 Bir ara transfer dönemi daha sona erdi ve beş takım transfer yasaklısı olmasına rağmen Süper Lig de en aktif liglerden birisiydi.

Transferde de her ticaret de olduğu gibi bir taraf alıcı ve bir taraf da satıcı pozisyonunda oluyor. Ticarete konu olan ise futbolcular ve bir insan olmaları itibariyle mal ya da bir hizmetten farklı bir durumdalar: Bu ticaret içinde kendilerinin de belli seviyede hakkı olan futbolcular kulüplerin mali tablolarında bir gider değil, bir duran varlık. Futbolun bu en değerli varlıklarıyla ilgili olan ticarette bazı ligler para kazanırken bazıları daha çok harcayan tarafta yer alıyor.

Analize daha çok para harcayan tarafta olanlardan başladığımızda Tablo 1, 2015-2025 arasında Transfer Gelir-Gider Farkı açısından olumsuz bir görüntü çizen ligleri gösteriyor. Bu grup içinde dünyanın birçok açıdan en dikkat çekici / ön planda ligi olan İngiltere’nin Premier League’i açık ara ekside, ancak öte yandan çok da para kazanan bir lig olduğu göz ardı edilmemeli. Transferden on yıl içinde 10 milyar Euro para kazanan lig iki katını da harcamış. Bu dönemde İtalyan Serie A, Premier League’e yakın bir gelir elde ederken yarısı kadar bir harcama yapmış durumda. İspanyol La Liga ve Alman Bundesliga’nın ise ekside olmakla birlikte 6-7 milyar Euro civarında transfer ve gelirleri görülüyor. Suudi Arabistan, Katar, Çin, BAE liglerinde transfer rakamları grubun geneline göre hacim olarak küçük olsa da giderler ile gelirler arasındaki oranların yüksekliği dikkat çekiyor. Türkiye Süper Ligi, transfer gelirleri açısından Rusya, Meksika ile benzerlikler gösteriyor, ancak transfer giderleri diğer iki ligin gerisinde kalmış.

Tablo 1. 2015-2025 Arasında Transfer Gelir-Gider Farkı Negatif Olanlar (İlk 15)

Tablo 2, sadece 2024-2025 sezonunda Transfer Gelir-Gider Farkı açısından olumsuz bir görüntü çizen ligleri gösteriyor. Tablo 1’de yer alan ligler hemen hemen hepsinin benzer bir şekilde burada da yer alıyor. Farklı olarak Fransız Ligue 1, ABD’nin MLS Next Pro (2.Lig), İngiliz League One (3.Lig) ve Arjantin’in Torneo Apertura ligleri tabloya girmiş. Bu sezon için İspanyol La Liga’nın bu listede yer almaması dikkat çekici. Artık o çok para harcanan dönemleri geride bırakmış Çin’in Chinese Super League başta olmak üzere Japonya’nın J1 League, Mısır’ın Premier League’i yer almayan ligler arasında yer alıyor. Ligue 1, bu sezon para harcama konusunda Premier League’in ve Serie A’nın arkasında yer almakla bu dönem yine de çok para kazandıkları bir dönem de oldu. Türkiye Süper Ligi ise transfer gelir – gider farkında olumsuz olarak beşinci sırada yer aldı ve kazandığının iki katını harcadı, ancak tabii ki neredeyse hiç para kazanmadan harcayan Arap ligleri noktasında değil.

Tablo 2. 2024-2025 SezonundaTransfer Gelir-Gider Farkı Negatif Olanlar (İlk 15)

Tablo 3, 2015-2025 arasında Transfer Gelir-Gider Farkı açısından olumlu bir görüntü çizen ligleri gösteriyor. Bu grup içinde Portekiz’in Liga Portugal’ı harcadığının iki katından fazlasını kazanmış durumda. Benzer bir durum Hollanda’nın Eredivisie’si için de geçerli. İngiltere’nin Championship’i gelir-gider farkı açısından üçüncü ve sadece gelir açısından ise ikinci sırada yer alarak dikkat çekiyor. Brezilya’nın Campeonato Brasileiro Série A ve Arjantin’in Professional Football League de on yıl içinde transferde 1 milyar Euro’dan fazla kar elde eden dördüncü ve beşinci ligler. Beş büyük ligden sonra gelen liglerden olan Belçika’nın Jupiler Pro League’i de yaklaşık 1 milyar Euro kar elde etmiş durumda ve Avrupa ligleri arasında önemli bir transfer başarısı elde liglerde ön plana çıkıyor.

Tablo 3. 2015-2025 Arasında Transfer Gelir-Gider Farkı Pozitif Olanlar (İlk 15)

Federasyonların en üst ligler arasında ilk on beşe giren diğer ligler ise Avusturya’nın Bundesliga’si, Hırvatistan’ın HNL’si, İsviçre’nin Super League’i ile Danimarka’nın Superliga’sı ile İsveç’in Allsvenskan’ı. Almanya’nın, İspanya’nın ve Fransa’nın da ikinci ligleri İngiltere’nin ikinci ligi gibi 2015-2025 arasında transferden önemli paralar kazanmış durumda. Uruguay’ın Liga AUF Clausura’sı on yıl içinde ise harcadığının on katından fazla gelir elde etmiş.

Tablo 4, sadece 2024-2025 sezonunda Transfer Gelir-Gider Farkı açısından olumlu bir görüntü çizen ligleri gösteriyor. Portekiz, Belçika ve Hollanda’nın en üst seviye liglerinin harcadıklarının 2-3 katını kazanmışlar. İngiltere’nin ikinci ligi Championship başta olmak üzere Fransa, İspanya ve Almanya ikinci ligleri de giderlerin 2-3 katı gelir elde etmiş. Buna ilave olarak Arjantin Superliga giderlerinin iki katı gelire sahip oldu. Brezilya’nın ikinci ligi olan Brasileiro Série B’de rakamlar küçük olmakla birlikte giderlerin 18 katı gelirler dikkat çekici ve Brasileiro Série B’de de yine gelirler giderleri az da olsa geçmiş. Kuzeye gittiğimizde grubun geneline göre küçük rakamlara sahip olan Danimarka, İsveç ve Norveç’te Gelir / Gider oranı 3-5 aralığında; benzer durumda olan Sırbistan’dan Super liga Srbije de gelirlerin giderlerin 2,80 katı olduğu görülüyor.

Tablo 4. 2024-2025 Sezonunda Transfer Gelir-Gider Farkı Pozitif Olanlar (İlk 15)

Genel Değerlendirme

Toplamda futbol dünyasında önde gelen ülkelerin liglerinin transfer dünyasına bakmaya çalıştık. Bu dünyada bir grup cepten yerken bir grup cebine koyarak yoluna devam ediyor ve önemli paralar kazanıyor. Parayı cebine koyanların başında gelen Portekiz, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerin kulüpleri sportif olarak da başarılar elde ediyor. Para harcamayı tercih eden ama aynı zamanda başarı da elde İngiltere, İtalya, İspanya, Almanya gibi ülkelerin 2.Liglerinin genellikle para kazandıkları görülüyor. Ülke olarak belli bir ekonomik varlığa sahip olan Arap ülkelerinin ve bir süre önce Rusya, Çin’in on yıllık periyotta para harcayan taraftalar. Başarı beklentisi yüksek olmayan İskandinav ülkeleri ile Sırbistan ve Hırvatistan gibi eski Yugoslav cumhuriyetleri de transferden para kazanan tarafta kendilerini konumlandırmışlar. Türkiye Süper Ligi ise bu grupların hiçbirine girmiyor ve ne yazık ki çoğunlukla para harcayan, başarı isteyen, ama başarı kazanma noktasında sıkıntıları olan bir lig konumunda.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş