Futbolekonomi- 18 Ekim 2025 Premier Lig, 21 Kasım'da toplanacak ve üç yıllık raporlama döngüsünde 105 milyon sterlinlik kayıplara izin veren mevcut Kâr ve Sürdürülebilirlik Kuralları'nın (PSR) yerine, bu modellerden birini veya her ikisini de benimseyip benimsemeyeceğine dair oylama yapacak. 

 Bu yazıda özetle; Premier Lig'e olası bir ücret tavanı getirilmesi ve bu konudaki tartışmaların bir analizi yapılmaya çalışılmaktadır. Lig, mevcut Kâr ve Sürdürülebilirlik Kuralları'nın (PSR) yerine geçebilecek, en alttaki kulübün gelirine göre harcamaları sınırlayan 'En Üstten En Alta Demirleme Modeli' (TBA) ve kadro maliyet oranı (SCR) gibi finansal kontrol sistemlerini oylamaya sunmaya hazırlanıyor. Özellikle Manchester United ve Manchester City gibi büyük kulüpler, bu kısıtlamaların Avrupa'daki rekabet güçlerini zayıflatacağı endişesiyle bu planlara karşı çıkarken, alt sıralardaki kulüpler rekabet dengesini artıracağı için uygulamayı desteklemektedir. Önerilen sistem, kulüplerin oyuncu maaşları, transferler ve menajer ücretlerine yapabileceği harcamaları, ligi son sırada bitiren takımın yayın gelirinin beş katıyla sınırlamayı amaçlamakta ve ihlallerin puan silme cezalarıyla sonuçlanabileceği belirtilmektedir. Ayrıca, Profesyonel Futbolcular Birliği (PFA), oyuncu ücretlerini doğrudan etkileyecek olması nedeniyle TBA'ya karşı çıkarak yasal yollara başvurma olasılığını değerlendirmektedir. Genel olarak, yazıda ücret tavanının amacını, yani rekabet eşitliğini ve maliyet kontrolünü sağlamayı da açıklamakta ve ABD'deki spor liglerinde bu uygulamanın nasıl çalıştığına dair örnekler de verilmektedir.

Ancak, Premier Lig yönetiminin getirmek istediği bu uygulama öncesi bazı kulüpler arasında anlaşmazlık oluştu. Özellikle, yüksek bütçeli kadrolara sahip kulüpler bu uygulamaya çok sıcak bakmıyorlar.

Premier Lig, olası 'maaş sınırı' konusunda oylama yapmaya hazırlanıyor. Ezeli rakipler Manchester United ve Manchester City'nin plana karşı çıkması bekleniyor.

Premier Lig'in, İngiliz futbolunun üst düzeylerinde bir tür "maaş sınırı" getirebilecek teklifler üzerinde oylamaya sunulacağı bildiriliyor. Elit kulüplerin harcamalarını sınırlayacak bir "sabitleme" planı hazırlandı ve hissedarların bu konuyu Kasım ayında ele alması bekleniyor. Manchester United ve City gibi rakipleri de dahil olmak üzere birçok takımın bu konsepte karşı çıktığı söyleniyor.

BBC Sport'a bilgi veren Premier Lig kulüpleri, gelecek ay yapılacak mali düzenlemeler oylamasından önce tartışmalı yeni bir maaş sınırı 'salary cap' getirip getirmeme konusunda görüş ayrılığına düştü.

En üstten en alta demirleme modeli (The 'top-to-Bottom Anchoring' model- TBA) herhangi bir kulübün oyuncu maaşlarına, menajerlere ve transfer ücretlerine harcayabileceği miktarı, İngiliz birinci liginin en alt sırasındaki kulübün yayın gelirlerinden ve ödül parasından elde ettiği gelirin beş katıyla sınırlayacak.

Bu yaklaşım, kulüplerin kendi gelirlerinden bağımsız olarak harcamalarına bir sınır getirilmesi anlamına geliyor.

TBA şu anda Premier Lig tarafından, kulüplerin toplam gelirlerinin belirli bir yüzdesine kadarını kadro maliyetlerine harcamalarına olanak tanıyan bir mali kontrol sistemi olan 'kadro maliyet oranı' (SCR) ile birlikte deneniyor.

Premier Lig, 21 Kasım'da toplanacak ve üç yıllık raporlama döngüsünde 105 milyon sterlinlik kayıplara izin veren mevcut Kâr ve Sürdürülebilirlik Kuralları'nın (PSR- Profit and Sustainability Rules ) yerine, bu modellerden birini veya her ikisini de benimseyip benimsemeyeceğine dair oylama yapacak.

1. Times gazetesi, Old Trafford ve Etihad Stadyumu'ndaki ezeli rakipler olan Premier Lig kulüplerinin, ödül parası ve yayın gelirlerinden elde ettikleri gelirin beş katını maaş ve transferlere harcamalarını kısıtlayacak düzenlemelerin getirilmesiyle ilgili endişelerini dile getirdiğini yazdı.

Söz konusu öneriler ilk olarak Mart 2024'te , o dönemde yapılan bir anketle kamuoyuna duyuruldu. 16 kişinin lehte oy kullandığı, City, United ve Aston Villa'nın karşı çıktığı, Chelsea'nin ise çekimser kaldığı iddia ediliyor. Bu tür kuralların Premier Lig'in "Avrupa'nın en güçlü yerel ligi" statüsünü koruma becerisi üzerinde olumsuz bir etkisi olacağı yönünde endişeler olduğu söyleniyor.

Premier Lig'deki 20 kulübün 9'u Avrupa kupalarına katılma hakkı elde etmek için UEFA'nın SCR kurallarına uymak zorunda ve bazıları kuralların uyumlu hale getirilmesinin mantıklı olduğunu düşünüyor.

Sürdürülebilirliği teşvik etmek amacıyla UEFA, turnuva katılımcılarının gelirlerinin yüzde 70'ine kadarını kadrolarına harcamalarına izin verirken, Premier Lig daha cömert bir şekilde yüzde 85'e kadar izin vereceğini açıkladı.

Ancak BBC Sport'a verilen bilgiye göre, Premier Lig kulüplerinin bir kısmı, SCR'nin ancak 'ankraj' ile birlikte uygulanması halinde oy kullanacak. Böylece en büyük gelire sahip olanlar diğerlerinin çok önüne geçmeyecek ve rekabet dengesi korunacak.

Bu duruş, üst düzey kulüplerin genişletilmiş Avrupa kulüp yarışmalarından ve Dünya Kulüpler Kupası'ndan aldıkları ek para konusundaki endişelerle daha da sertleşti.

Geçtiğimiz yıl 16 kulüp TBA hakkında detaylı bir analiz yapılması yönünde oy kullanmış, sadece Manchester United, Manchester City ve Aston Villa karşı oy kullanmıştı.

Üçünün de, ligin son sırasındaki kulübün gelirine bağlı kalmanın, sadece SCR kurallarına uymak zorunda olan bazı Avrupa rakiplerine kıyasla kendilerini dezavantajlı duruma düşürebileceğinden endişe duyduğu biliniyordu.

O dönemde United'ın ortaklarından Sir Jim Ratcliffe, demirlemenin "Premier Lig'deki en iyi kulüpleri engelleyeceğini ve Premier Lig'deki en iyi kulüplerin Real Madrid, Barselona, ​​Bayern Münih, Paris St-Germain ile rekabet edememesinin son isteyeceğiniz şey olduğunu- bunun saçma olduğunu" söylemişti.

2023-24 sezonunda 20. sıradaki Sheffield United yaklaşık 110 milyon sterlin kazandı. Yani geçen sezon, TBA yürürlükte olsaydı, hiçbir üst düzey kulüp oyuncu maaşlarına, amortismanlı transfer ücretlerine ve menajerlere toplamda 550 milyon sterlinden fazla harcama yapamazdı.

Öte yandan, örneğin 1 milyar sterlin gelir elde eden bir Avrupa kulübü, UEFA'nın SCR kurallarına uyarak 700 milyon sterlin harcayabilecek.

Manchester City geçen yıl maaşlara 413 milyon sterlin harcarken, toplam geliri 715 milyon sterline ulaştı.

Premier Lig, gelecek ay yapılacak toplantı öncesinde kulüplere teklifler gönderdi. Tekliflerde, demirleme kurallarını ihlal edenlerin puanlarının silinmesiyle cezalandırılabileceği önerisinin de yer aldığı bildiriliyor.

Everton ve Nottingham Forest, 2023 ve 2024'te PSR'yi ihlal etmeleri nedeniyle puan silme cezasına çarptırıldı.

Şubat ayında Profesyonel Futbolcular Birliği (PFA), demirlemenin oyuncu sözleşmeleri üzerinde yaratabileceği etkiyle ilgili endişeleri nedeniyle Premier Lig'in "yasal talepler" olarak tanımladığı bir karar yayınlamıştı.

Lig, oyuncular sendikasına "geri bildirimde bulunmaları için birden fazla fırsat verildiğini" belirtti. PFA, TBA'ya karşı çıkmaya devam ediyor ve yasal işlem başlatmaya karar vermesi durumunda avukat Nick de Marco'yu işe aldı.

2021 yılında PFA'nın, EFL'nin League One ve League Two için planladığı maaş sınırının "yasadışı ve uygulanamaz" olduğu iddiası bağımsız bir tahkim kurulu tarafından onaylandı.

Maaş Sınırı Nasıl Olacak?

Önerilen sisteme göre, kulüpler Premier Lig'i son sırada bitiren takımın yayın ve ödül gelirinin beş katından fazla harcama yapamayacak . 2023-24 sezonu baz alındığında, kulüp başına yaklaşık 550 milyon sterlin (630 milyon Euro) tavan belirlenecek .

Önerinin onaylanması için, Premier Lig'in toplu oylama modeline uygun olarak 20 kulüpten en az 14'ünün desteği gerekiyor. Bu sürecin en son örneği, VAR'ı kaldırma girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasıydı; bu girişimde yalnızca Wolverhampton lehte oy kullandı.

The Times'a göre Manchester City ve Manchester United gibi kulüpler bu önleme kesinlikle karşı çıkıyor ve bunun İngiliz kulüplerinin Avrupa'daki rekabet gücünü , özellikle de benzer harcama kısıtlamaları olmayan liglerdeki takımlara karşı zayıflatabileceğini savunuyor.

Öte yandan, orta ve alt sıralardaki kulüplerin, bir tavanın kendileri ile ligin elitleri arasındaki finansal uçurumu azaltacağına ve rekabette daha eşit bir rekabet ortamı yaratacağına inanarak bu uygulamaya sıcak baktığı bildiriliyor.

Sistem Nasıl Çalışacak? İşe Yarayacak mı?

Önerilen model, kulüplerin maaş ve transfer harcamalarını yıllık gelirin %70'i ile sınırlayan UEFA'nın finansal sürdürülebilirlik kurallarıyla uyumlu olacak. Premier Lig'in planı ise biraz daha esnek olacak ve eşiği %85 olarak belirleyecek.

Premier Lig takımları şu anda, kulüplerin üç yıllık bir dönemde 105 milyon sterlinden fazla zarar etmesini engelleyen Kâr ve Sürdürülebilirlik Kuralları (PSR) kapsamında faaliyet göstermektedir; ancak gençlik gelişimi ve kadın futbolu yatırımları istisnadır. Ancak, 2013 yılında oluşturulan bu kurallar, enflasyon veya modern oyunun artan maliyetleri dikkate alınarak güncellenmemiştir.

Premier Lig İcra Kurulu Başkanı Richard Masters , görüşmeleri doğrulayarak, PSR'nin kulüp harcamalarını sınırlaması ve ihlallere yol açması nedeniyle eleştirildiğini belirtti.

Önerilen yeni sistem , oyuncu maaşları, transferler ve menajer ücretlerine yönelik harcamaları sınırlayan UEFA'nın mali düzenlemeleriyle daha uyumlu hale gelmeyi amaçlıyor.

UEFA'nın üst sınırı gelirin yüzde 70'i iken, Premier Lig'in önerdiği sistemde kulüplere daha fazla yatırım yapma olanağı sağlamak için yüzde 85'lik daha yüksek bir üst sınır uygulanacak.

Masters, bu yüksek tavanın Premier Lig kulüplerinin rekabet gücünü korumasına yardımcı olacağını belirtirken, yeni kuralların gelecek ay oylamaya sunulmasının beklendiğini söyledi.

Sporda ve Futbolda Ücret Tavanı Nasıl İşliyor?

Profesyonel sporlarda , maaş sınırı (veya ücret sınırı ), bir takımın oyuncu maaşlarına harcayabileceği para miktarına sınır koyan bir anlaşma veya kuraldır. Oyuncu başına sınır veya takımın kadrosu için toplam sınır veya her ikisi olarak mevcuttur. Birçok spor ligi, genel maliyetleri düşük tutmak ve ayrıca daha zengin kulüplerin rakiplerinden çok daha fazla üst düzey oyuncuyu transfer ederek hakimiyet kurmasını kısıtlayarak rekabet dengesini sağlamak için maaş sınırları uygulamıştır (çoğunlukla kapalı ligler ). Maaş sınırları, lig yönetimi ve oyuncu sendikaları arasındaki müzakerelerde önemli bir sorun olabilir çünkü oyuncuların ve takımların, bir takım önemli kârlarla faaliyet gösterse bile daha yüksek maaşlar için pazarlık yapma yeteneğini sınırlar ve oyuncular tarafından yapılan birçok grevin ve sahipler ve yöneticiler tarafından yapılan lokavtların odak noktası olmuştur. 

Ücret tavanı, Amerika Birleşik Devletleri’nde NFL ve NFL Oyuncular Birliği arasında lig gelirleri için yapılan toplu sözleşme ile belirleniyor. NFL maaş sınırı, medya hakları anlaşmaları, sponsorlar, reklam, ürün ve bilet satışlarından elde edilen gelir paylaşımıyla finanse ediliyor.

Maaş sınırlamaları özellikle Amerikan sporlarında yaygın olarak kullanılmakta olup Kara Kıtası’nda henüz futbolda bir uygulama bulunmamaktadır.

İngiltere'de, her iki ragbi liginin en üst düzey liglerinde (ragbi birliğinde Gallagher Premiership ve ragbi liginde Süper Lig) maaş sınırlamaları vardır.

Teorik olarak, maaş sınırlamalarından elde edilen iki temel fayda vardır: ekipler arasında eşitliğin sağlanması ve maliyetlerin kontrolü.

Etkili bir maaş sınırı, öncelikle varlıklı takımların rakiplerinin bu oyunculara erişimini engellemek için çok sayıda yüksek maaşlı yıldız oyuncuyla sözleşme imzalamak ve üstün ekonomik güçle galibiyeti garantilemek gibi yıkıcı davranışlardan korunmasını sağlar. Etkili bir maaş sınırıyla, her kulüp oyuncu çekmek için aşağı yukarı aynı ekonomik güce sahip olur. Bu, ligdeki her takımda aşağı yukarı eşit oyuncu yeteneğiyle sonuçlanır ve bu da lige ve takımlarına ekonomik faydalar sağlar.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş