Kurlarda ve Finans Maliyetlerindeki Artışlar Kulüpleri Nasıl Etkiliyor?
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Ekonomi Tuğrul AKŞAR Kurlarda ve Finans Maliyetlerindeki Artışlar Kulüpleri Nasıl Etkiliyor?

Kurlarda ve Finans Maliyetlerindeki Artışlar Kulüpleri Nasıl Etkiliyor?

5b0d4440ae298b43cd1c2f79

 

Tuğrul AKŞAR- 5 Eylül 2018 Makroekonomik ve siyasal olumsuzluklar nedeniyle Türk Lirası hızlı bir değer kaybetme sürecinde. Yılbaşından bu yana TL'nin Euro’ya karşı değer kaybı, % 72,5’a ulaşırken, Dolar’a karşı TL’nin devalüe oranı % 78’e yükseldi.[1] Yıllık bazda ise kur artışı Euro’da % 91, Dolar’da ise % 96 olarak gerçekleşti.[2]

 

Kurlardaki yukarı yönlü hareketten toplum olarak olumsuz etkilenirken, bu değer kayıplarından en fazla etkilenen kurumların başında, bilançolarında önemli oranda yabancı para kredi riski taşıyan futbol kulüpleri geliyor. TL’nin Euro ve Dolar karşısında büyük oranlarda değer kaybetmesi kendisini futbol ekonomisinde de net olarak somutluyor. Bunun etkisini öncelikle düşük transfer hareketlerinde gözlemledik. Daha sonra da kulüplerin artan zararlarında. Zaten karlılıktan uzak bir yapıda varlıklarını devam ettirmeye çalışan futbol kulüplerinin, Dolar ve Euro değer kazandıkça operasyonel giderleri artmaya başladı. Operasyonel giderler içinde özellikle oyunculara ödenen ücret ve primlerin yabancı para türünden olması kulüpleri finansal sıkıntıya sürüklüyor. Gelir-gider dengesindeki yetersizlik, doğal olarak kulüpleri finansal borçlanmaya yöneltiyor. Mali kesimden borçlanmak zorunda kalan kulüpler doğal olarak faiz ve komisyon gibi finansal maliyetlere katlanıyorlar. Aynı dönem içinde finansman maliyetlerindeki artış oranı ise TL kredilerde %150 civarında, Yabancı para kredi faiz oranları ise %128 oranında bir artış kaydetti.[3] 

   

Bilanço Dönemine Göre Kurlar Nasıl Arttı?

   

Öncelikle Kur artışlarına bir göz atalım isterseniz.

   

Futbolun ekonomisi ve finansı üzerine düşünen, araştıran ve yerinde yorumlarıyla, objektif bakışıyla sevgili dostum Kerem Akbaş'ın son zamanlarda kurlardaki yukarı yönlü hareketlerin kulüplerimizi nasıl etkilediğine ilişkin çok önemli tespitleri olmuş. Bu tespitler bazında ben de bazı yorumlarda bulunacağım.

 

Kulüplerimizin toplam borçlanmalarının yaklaşık %80’i yabancı para, yani Euro ve Dolar cinsinden. Bu nedenle bu döviz türlerindeki artışlar kulüplerimizi olumsuz etkiliyor ve mevcut zararlarını arttırıyor.

 

KUR2

       

Bilanço Sonrası Kurlardaki Artış, Kulüpleri Nasıl Etkiledi?

   

31.05.2018 tarihinden bu yana kur artışları kulüpleri ne kadar etkiledi? Buna bir bakalım.

 

Sevgili Kerem Akbaş kulüplerin kur hareketlerine karşı duyarlılıklarını hesaplamış ve çok önemli detaylara ulaşmış.

 

Kerem Akbaş'ın hesaplamalarına göre, kur hareketlerine en duyarlı kulüp olarak karşımıza Fenerbahçe çıkıyor. Kurdaki %1'lik artış (EUR ve USD), Fenerbahçe’nin toplam banka kredilerini 12,5 Milyon TL arttırıyor. Kur hareketlerine en duyarlı ikinci kulüp olarak Galatasaray’ı görüyoruz. Kurlardaki her bir %1’lik bir artış Galatasaray’ın banka kredilerinde 4,9 Milyon TL’lık bir artışa neden olurken, Beşiktaş’ta ise kur duyarlılığı nedeniyle meydana gelen borç artışı 3.1 Milyon TL’na ulaşıyor.

 

Kur artışları nedeniyle üç kulübün toplam borçlarında meydana gelen artışa bakıldığında ise; kura duyarlılık nedeniyle en olumsuz etkilenen kulüp olarak Fenerbahçe’nin 30.06.2018 ile 13.08.2018 arasında kur artışı nedeniyle finansal yükümlülüklerinde, yani borçlanmasında 650.2 Milyon TL’lık bir artış yaşandığı görülüyor.

   

Fenerbahçe’yi aynı dönemde 253.3 milyon TL ile Galatasaray izlerken, Beşiktaş’ın kur artışından kaynaklanan ilave finansal yükümlülüğü ise 160,9 Milyon TL olarak gerçekleşmiş durumda.

   

Kur artışının 3 kulübe getirdiği ilave yük 1.064.523.504 Mio TL’na ulaşmış durumda.

   

Döviz Pozisyon Açığı

   

Kısacası, kulüplerimizin tüm dövizli borç ve yükümlülükleriyle, döviz varlıkları ve rezervleri arasındaki negatif farkı ifade eden bu kavrama göre üç kulübümüzün de dövizli varlıkları, onların döviz yükümlülüklerini karşılamakta yetersiz kalıyor. Yani, kulüpler bu açığı kapatmak için döviz bulmak zorundalar ama bunun için de yeterli kaynak ve gelir olmadığından ağırlıkla finansal borçlanmak zorunda kalıyorlar.

   

Ağırlıkla TL gelir elde eden, döviz borç ve yükümlülükleri, döviz varlıklarından fazla olduğu için döviz açığı vermek durumunda kalan kulüpler, bu açığı kapatmak için TL verip döviz almak durumunda kaldıklarından, döviz yukarı gittikçe daha fazla TL kaynak bulmak, diğer bir deyişle borçlanmak durumundalar. Bu olumsuzluk onların mali yapılarını ve finansal dengelerini bozuyor.

   

Finansal denge iki şekilde bozuluyor. 1) Döviz fiyatları arttıkça, kulüp daha fazla TL kaynak bulmak zorunda kalıyor, 2) Döviz kurları yukarı yönlü olduğunda mevcut yabancı para kredilerinin TL bilançoya olumsuz etkisi daha fazla artıyor.

   

Yani, döviz kurları arttıkça kulüpler ya ilave borçlanmak zorunda kalıyorlar ya da dövizli borçların TL karşılıkları artıyor. Bu da kulüplerin bilançolarında borç baskısını arttırıyor.

 

Dolar 7, Euro 8 TL olursa, Kulüp Borçları ne Kadar Artacak?

   

Bu kapsamda olası bir tahmin yapmak istersek, Dolar 7 TL,  Euro 8 TL’ne ulaştığında, üç kulübün toplam borcu 31.05.2018 tarihine göre 1,12 milyar TL daha artmış olacak.

   

Sevgili dostum Kerem Akbaş’ın hesaplamalarına göre, 31.05.2018 tarihi itibarı ile kulüplerin şirketlerindeki açık döviz pozisyonlar aşağıdaki gibi görünüyor. En yüksek açık pozisyon 135 Milyon USD ve 122 Milyon EUR ile Fenerbahçe'de bulunuyor.

 

KUR1

     

Yukarıdaki tabloyu yorumlamak istersek; kurlardaki yukarı yönlü hareket 30 Haziran 2018 itibariyle Beşiktaş’ın borçlarını 6.018.379 TL, Galatasaray’ın borçlarını 9.663.136 TL ve Fenerbahçe’nin borçlarını da 23.187.349 TL arttırmış durumda.

   

31 Temmuz 2018 itibariyle kulüplerin borçlarındaki artışlar yine sırasıyla 23.558.249 TL, 37.499.453 TL ve 92.783.793 TL olarak gerçekleşmiş durumda.

   

13 Ağustos 2018 itibariyle de kulüplerin borçlarındaki artışlar yine sırasıyla 131.355.455 TL, 206.195.912 TL ve 534.256.777 TL olarak gerçekleştirmiş vaziyette.

   

Konsolide edecek olursak; kurlardaki yukarı yönlü hareket toplamda Beşiktaş’ın borçlarını 160.932.084 TL, Galatasaray’ın 253.363.501 Tl ve Fenerbahçe’nin de 650.227.919 TL arttırmış durumda…Üç kulübün borçlarındaki toplam artış ise 1.064.523.504 TL’na ulaşmış durumda…

   

Daha somut ifade edersek, finansalların açıklandığı 31.05.2018 tarihinden 13 Ağustos 2018’e kadar geçen süre içinde, kulüplerin döviz pozisyonlarında bir değişiklik olmaması durumunda, 3 kulübün toplam kur zararı 1.064.523.504 TL’na ulaşıyor.

 

KUR3

       

Artan Finansal Maliyetler

   

Artan finansal maliyetler ve kur artışından zararlar, 3 kulübün 01.06.2017-31.05.2018 dönemine ilişkin, yani yıllık finansal tablolarına olumsuz etkisine bakıldığında ise; üç kulübün geçen seneyi toplamda 781.7 Milyon TL zararla kapattıkları görülüyor.

   

Geçen sene en büyük zararı 477 Milyon TL ile Fenerbahçe yaparken, Galatasaray’ın zararı 274.5 Milyon TL’na, Beşiktaş’ın da 37.1 Milyon TL’na ulaştı.

   

Kulüplerin derneğe kestikleri faiz faturaları hariç genel duruma bakıldığında, ortaya daha da kötü bir tablo çıkıyor.

 

KUR4

   

Derneklere kesilen faturalar hariç kulüplerin kazandıkları paraların nereye harcandığına bakıldığında ise, kulüp geliri olan her 100 TL'nin 37 TL'lık kısmının bankalara faiz ve kur farkı olarak ödendiğini görüyoruz. Yani, bankaların toplam giderleri içinde faiz ve kur farkı giderlerinin payı %37’e ulaşmış durumda.

   

Kulüp bazında değerlendirildiğinde ise, aşağıdaki tablo bize aynı zamanda kulüplerin finansman giderlerini karşılayacak faaliyet karlarına ulaşamadığını gösteriyor. Nitekim, 01.06.2017-31.05.2018 itibariyle %20 ile en fazla faaliyet karı elde eden Beşiktaş’ın %23 olan finansman giderlerini karşılayamadığı görülüyor. Bunun yanısıra, Galatasaray ve Fenerbahçe’nin operasyonel anlamda faaliyet karlılığına da ulaşamadığı görülüyor.  

 

KUR5

   

Kulüpler Yayın Gelirleri Dağıtımından da Gol Yiyorlar!

   

Kulüplerin en önemli gelir kalemlerinden olan naklen yayın gelirlerinin Federasyon, Alt Ligler ve diğer ödemeler düşüldükten[4] sonraki tutarların %50’lik bölümü kulüplere güncel döviz kuru ile ödenirken, kalan %50’lik kısım ise kur sabitlenerek ödeniyor. Örneğin, 2017/18 dönemi yayın ödemeleri için 1 Dolar 3,26 TL’den sabitlenerek ödenmişti.

   

2018-19 sezonunda ise sabit kur 3,90 TL olarak belirlenmiş durumda. Ayrıca, sabit kurdan kulüplere yayın gelirlerinin %50’lik bölümü ödenirken, her yıl itibariyle sabit kura ayrıca TEFE-ÜFE ortalaması kadar ekleme yılacak.

   

Bu hesaba göre, 2018/19 sezonu için kulüplere ödenecek tutarın 167,2 Milyon Dolar’ı 3,90' TL’dan, 240,1 Milyon Dolarlık kısımda güncel kurdan ödenecektir.

   

Yukarıda anlatılanlardan hareketle net olarak görüldüğü üzere kulüpler yayın gelirlerinin sabitlenen kur üzerinden ödenmesi nedeniyle önemli kayıplara uğruyorlar. 2017/18 sezonunda ortalama kur 4 TL olarak dikkate alınsa bile, kulüp kayıpları 111 Milyon TL’na ulaşıyor.[5] Ulaştığımız bu zarar, ortalama 4 TL kura bölündüğünde ise kulüplerin dolar bazında kayıpları 30 Milyon Dolara ulaşıyor.

   

2018/19 sezonunda sabitlenen kur 3,90 TL dikkate alındığında ise güncel 6,70 $/TL kurdan kulüplerin kaybı 400 Milyon TL’na ulaşıyor.[6] (Yaklaşık 60 Milyon Dolar)

 

Sonuç

  

Kulüplerimiz bugünkü koşullarda döviz yükümlülüklerini yerine getirebilecek döviz varlıklarına sahip olmadıkları için döviz pozisyon açığı taşıyorlar. Makro ekonomik ve siyasal olumsuzlukların etkisiyle döviz kurlarının yukarı yönlü hareket etmesi, ağırlıkla döviz bazında kredi kullanan ve gider yapan kulüplerde çok ciddi zararlara ve onarılması güç hasarlara yol açıyor. Oluşan zararlar ise, kulüplerimizin finansal dengelerini bozuyor, onların sportif rekabet güçlerini zamanla daraltıyor, ulusal ve uluslararası rekabette geriye düşmelerine neden oluyor. Diğer taraftan mevcut kaynakların etkin ve verimli kullanılmaması da bu olumsuzlukla birleşince ortaya sürdürülebilir olmayan bir finansal yapı ve sportif performans çıkıyor.

   


 

[1]31 Aralık 2017 itibariyle $/TL= 3,77; €/TL= 4.51 seviyesindeydi. 4 Eylül 2018 itibariyle $/TL=6,70; €/TL= 7,78 olarak işlem görmüştür.   

[2] 4 Eylül 2017 itibariyle $/TL= 3,42; €/TL= 4.07 idi.   

[3] Bir yıllık süre içinde TL ticari kredi oranları %14’ten, %35’e (150%); USD ticari kredi oranları ise 4’ten % 9’a (%125); Euro ticari kredi oranları ise %3,5’tan, %8’e yükseldi. ( %128)   

[4] 500 Milyon Dolarlık yayın geliri kulüplere ödenmeden önce %4’e yakın 19.230.770 Dolar TFF payı, 73.218.832 Dolar Alt Ligler payı (%14,8) ve paraşüt ödemeleri düşüldükten sonra kalan tutar Süper lig kulüplerine dağıtılıyor.   

[5] [[(Ortalama kur- sabitlenen kur) *( 167,2 Mio $)]-%10 Enf] = 111.355.200 TL kur kaybı hesaplanabilir.   

[6] [[(Ortalama kur- sabitlenen kur) *( 167,2 Mio $)]-%15 Enf] = 397.936.000 TL kur kaybı hesaplanabilir. 

 

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  9553  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43369863

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 11 10  0 32 11 21 31
2 Fenerbahçe 11  8   2 1 27  9   18

26

3 Samsunspor 12 8 1  3

24

13 9

25

4 Eyüpspor 12  6   4  2 18  11 7 22
5 Beşiktaş 11 6 3  2  19  10 9 21
6 Göztepe 11 5 3 3 19  13 

  6

 18 
7

Sivasspor

12 5  2  5   17 20 -3 17
8 Başakşehir 11 4 4

17  14 3 16
9 Kasımpaşa 12 3 5 4 16    19  -3 14
10 Konyaspor 12 4 2 6 14  20 -4 14
11 Antalyaspor 12 4 2 6

15

24   -9 14
12 Rizespor 11 4 1 6 10  19 -9 13
13 Trabzonspor 11 2 6

3

12  14  -2  12
14 G.Antep FK 11 3 3 5 15 18 -3 12
15 Kayserispor 11 2 6 3 11 16 -5 12
16

Bodrumspor

12

3

2 7 10 16 -6 11
17 Alanyaspor 11 2 4 5 9 14  -5 10
18 Hatayspor 11 3 7 10 18  -8 6

19

A.Demirspor 11 0 2 9 9 25 -16

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.