Müslüm Gülhan- 23 Haziran 2025 Başkan Serdal Adalı genel kurul öncesi konuştu ve bazı gayrimenkul projelerini açıkladı. Ben de bunun üzerine düşündüm:

Beşiktaş'ın malları kimin? Ama bu soruya geçmeden önce, kısaca, Beşiktaş'ın finansal durumuna da bir göz atmak istedim.

Süleyman Seba sonrası bugüne kadar gelen tüm başkanlar gayrimenkul geliştirme projeleri öncelikli bir yaklaşım içinde adeta sportif performans koymanın ilk ve en önemli işlev olduklarını unutarak kulübü yönetmeye çalıştılar. Ne yazık ki, tüm bu çabalar kulübe bir rahatlama getireceğine, aksine zararlar katlanarak büyüdü. Bu projelerden Beşiktaş'a bir hayır da gelmedi. Kulübün ne finansal ne de sportif refah düzeyi yükselemedi. Aksine, her geçen yıl, bir önceki yılı arattı ve kulüp zararları katmerlenerek büyüdü. 

Özellikle başarısız transfer stratejileri ve politikaları sonucu kulüp, son 25 yıl içinde yaptığı toplam 307 transfere bonservis + maaş tutarı olmak üzere 871 milyon 405 Bin Euro harcarken, buna karşın, 154 Milyon 860 Bin Euro transfer geliri elde etmiş. Bunun bilançoya yansıması ise 716 milyon 545 bin euro transfer zararı olmuş.

Yani, 2000-25 arası dönemde yıllık ortalama 28 milyon 661 Bin euro Beşiktaş transfer zararı yapmış. Oluşan bu zararlar ise bir süre sonra kulübün mali dengesini yitirmesine ve sportif performansının düşmesine neden olmuş.

Şimdi bu transfer kaynaklı zararların başkanlar nezdinde kronolojik gelişimine bir bakalım isterseniz.

2000-04 Serdar Bilgili dönemi; 70 milyon 655 Bin euro zarar.

2004-12 Yıldırım Demirören dönemi; 199 Milyon 780 Bin euro zarar.

2012-19 Fikret Orman dönemi; 143 Milyon 935 Bin euro zarar.

2019-23 Ahmet Nur Çebi dönemi; 192 Milyon 034 Bin euro zarar.

2023-24 Hasan Arat dönemi; 98 Milyon 725 Bin euro zarar.

2024-devam Serdal Adalı dönemi; 11 Milyon 110 Bin euro zarar.

Bu bilgiler ışığında hesaplayacak olursak; Beşiktaş 2000-2024 arası, yani geçen 25 senede tam 716 Milyon 545 Bin Euro transfer kaynaklı kümüle zarar etmiş.  

Oluşan zararların kulüp tarafından sürekli borçlanarak giderilmeye çalışılması da kulübün borç miktarını 28 Şubat 2025 tarihi itibarıyla 16 milyar 463 milyon 665 bin 972 TL’na yükseltti.

En son bedelli sermaye artırımından gelen parayla  bu borcun 1.4 Milyar TL’lık kımı Adalı yönetimince kapatıldı. Ama hala arkada devasa bir bir borç dağı bulunuyor.

Peki, bu kadar zararın karşılığı Beşiktaş ne başarıya ulaştı?

Bu süreçte Beşiktaş 5 lig şampiyonluğu, 6 Türkiye kupası ve 3 Süper kupa kazanabildi. Yani, bunca zahmetin, zarar ve ziyanın sonunda ulaşılan sportif başarı bu kadar…

Yalnız burada bir ayrıntıyı öne çıkarmak gerekiyor… Takdir edersiniz ki bu borçlar başkan ve adamlarının BJK için yaptıklarına-sonuç olarak asıl yapamadıklarına tekâmül etmesinden kaynaklanmaktadır.

İşte, 2004 ile 2012 yılları arasında Beşiktaş’ı borç batağına sokan ve Fulya Projesini de elden gitmesine neden olan Yıldırım Demirören zamanında Serdal Adalı ‘Futboldan Sorumlu As Başkan’ olarak görev yapmaktaydı.

Gelelim Dikilitaş projesine… Aslında Fulya’daki tüm BJK mallarının tamamını kapsasa da şimdilik Dikilitaş deniyor.

Hatırlarsınız, Galatasaray’da Burak Elmas Florya ve Riva projeleri için ‘ben bunları imzalayamam’ diyerek süreci sekteye uğratmıştı. Ama bir el devreye girdi-seçimi iptal ettirdi ve yeni seçim yapılmasını sağladıktan sonra Dursun Özbek Başkan seçildi ve Florya ile Riva projelerini imzalayarak işlemi başlattı.

Kulüplerdeki işletme şekillerini ve ticari kurguyu siyasetten ayrı düşünmek doğru olmaz. Hele hele bugünkü koşullarda…

Galatasaray’da derin bir bürokratik kurgu vardır. Bu yapı! Devlet içindeki bürokrasiyle ilişkileri iyi durumdadır. Galatasaray’da yönetimlerin gelip gitmesi çok fazla önem taşımaz. Çünkü Lise geleneğinden gelen bu yapı-derin bürokrasi-Galatasaray’ın kurumsal hafızasını oluşturmakta ve karar mekanizmasını belirlemektedir.

İstanbul’un kupon arsaları hükümetin temel işletme alanıdır. İnşaat üzerine yürütülen ekonomik kurgu bunu zorunlu kılmaktadır.

Hükümetin oluşturduğu ‘mutlu azınlık’ bu ticaretin asıl unsurlarını oluşturmaktadır. Tıpkı Beşiktaş’taki ‘mutlu azınlık’ gibi!

Beşiktaş’ın bu hale gelmesinin sebebi, Galatasaray’da hale devam eden kurumsal hafızasının kaybolmasıdır. Ki bilinçli olarak yapıldı bu…

Galatasaray kurumsal hafızası nedeniyle oluşan başarı odaklı kurgu ‘mutlu çoğunlu’ğa hizmet etmektedir. Kulübün çıkarlarının temel alındığından ve her hamle başarı odaklı düşünüldüğünden ki devletin derin bürokrasisiyle kazan-kazan üzerine ilişkiye girdiğinden-kazanımlarının paylaşımı başarı üzerinden çoğuldur.

Bu yüzden logolu ürün satışından 90 milyon avro kazanabilmektedir. Ve sattığı futbolculardan gelir elde etmektedir ki bu strateji Fenerbahçe için de gelir kalemlerinin başını oluşturmaktadır.

Beşiktaş son 25 sene içinde kurumsal hafızasını kaybettiği gibi, Fulya projesinde olduğu gibi Dikilitaş projesindeki sürecin kontrol mekanizmasını oluşturmakta da sıkıntı çekecektir.

Başkanın bu kadar çok kelime oyunu yapması ve uzun cümlelerle olmayacak yetkileri istemesi bu sürecin nereye varacağının anlaşılmasının istemediği izlenimini vermektedir. Ki kaygıların başında; süreç sonunda tüm Fulya BJK tesislerinin elden çıkabilme riski vardır.

Fulya projesinde müteahhit vardı. Burada devlet kurumları olan Emlak Konut ile Kulüpten alacaklı Ziraat Bankası var. Sanırım proje önceden taslak olarak hazırlanıp kulübe sunuldu.

Bu proje yüzünden, BJK için çok derin anlamı olmasına rağmen, semtte-kulübün halkla ilişkisinin kesilmesinin bir aidiyet kaybına neden olmasının bu noktada çok önemli ayrıntı olarak ele alacaklarını sanmıyorum.

Serdal Adalı’nın seçilmeden önce Kemerburgaz vaadinden Dikilitaş’a gelmesi ve Arroyo ile Ricardo’ya vergiler dahil 20 milyon avro ödemesine karşılık borç yüzünden transfer yapamayacak durumdaymış gibi söylemlerinin, gerçek olmadığını ortaya çıkması ciddi bir güven kaybıdır.

Son 25 yılda gelinen noktayı en iyi anlatan yorumu,1953 yılında Kenya’daki beyazlar-mutlu azınlık için mahkemede Kenyatta yapmıştı: “Avrupalılar geldiklerinde onların elinde İncil, bizim elimizde ise topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapatıp dua etmeyi öğrettiler. Gözlerimizi açtığımızda baktık ki İncil bizim, topraklarımız ise beyazların elindeydi.”

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş