Avrupa Futbolu Pandeminin Yaralarını Hala Saramadı!
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Ekonomi Tuğrul AKŞAR Avrupa Futbolu Pandeminin Yaralarını Hala Saramadı!

Avrupa Futbolu Pandeminin Yaralarını Hala Saramadı!

 

8KPMGChampions of European

 

Tuğrul Akşar- 10 Şubat 2022 KPMG, Avrupa’nın önde gelen 8 lig şampiyonunun mali durumunu inceleyen geleneksel raporunu Ocak 2022 içinde yayınladı. “Avrupa Şampiyonları Raporu 2022” adlı çalışma [1], kulüplerin 2020-21 sezonuna ait verilerini mercek altına alıyor. Raporda Süper Lig şampiyonu Beşiktaş da var. 

 Covid-19’dan geçen bu süre içinde kulüpler pandemi nedeniyle önemli gelir kayıplarına uğradılar. Bazı istisnalar olsa da, Mayıs/Haziran 2021 itibariyle, hala pandemi öncesi gelirlerine ulaşamayan kulüpler bulunuyor. Kulüplerin özellikle en önemli gelir kalemlerinden maç günü gelirlerinde sert düşüşler yaşandığı gözleniyor. Bununla birlikte istikrarlı artan yayın ve ticari gelirler, kulüplere biraz olsun nefes aldırmaya başladı. 

 

Gelirler Düşerken, Zararlar Arttı

  

Covid-19’un en yakıcı etkisini kulüplerin gelirlerinde yaşadıkları düşüşte ve artan zararlarda görüyoruz. Tablo 1’den de görülebileceği üzere 2020/21 sezonunda sadece iki kulüp gelirlerini artırırken, diğer altı kulübün gelirlerinde düşüş yaşandı. Sadece bir kulüp (Bayern Münih) kar ederken, altı kulübün 2020/21 sezonunu zararla kapattığı anlaşılıyor. Manchester City'nin net kar ve zarar tablosu belli olmadığından değerlendirmeye alınmamıştır. [Manchester City'nin açıklanan finansal tablolarına göre 2020/21 karı 2,4 Milyon Sterlin (2,9 Milyon Euro) olarak gerçekleşmiştir.][1]  Gelirlerini artıran iki kulüp olarak Manchester City ve Inter’i görüyoruz.

 

Aşağıdaki tabloya göre altı kulübün gelirleri düşerken, altı kulüp dönemi zararla kapattı. Düşen gelirler zararların artmasını beraberinde getirdi. Bu olumsuzluğa karşın, kulüplerin genel olarak ücret ve operasyonel giderlerini de aşağıya çekemedikleri belli oluyor. Bu bağlamda oyuncu ücret maliyetlerini sadece Beşiktaş ve Lille aşağıya çekebildi. Beşiktaş ücret maliyetlerini %48, Lille de %1 düşürebilme başarısı gösterdi. Bir önceki sezona göre ücret/gelir rasyosunu azaltabilen tek kulüp ise, % 33’le Beşiktaş oldu.

 

       Tablo:1) 2020/21 Sezonu Sekiz Kulübün Kritik Performans Göstergeleri

8Champions of European

 

Tablo:1’den de görülebileceği üzere, sekiz şampiyon kulübün 2020/21 sezonuna ilişkin gelirlerinde Manchester City ve Inter dışında önemli tutarda düşüşler bulunuyor. Gelirleri en çok düşen kulüpler ise, %23’lük azalışla Ajax ve % 21’lik düşüşle de Beşiktaş. 

 

Ne var ki, çoğu kulüp bu süreçte maliyetlerini aşağıya çekemediği için, azalan gelirler karşısında önemli zararlara uğradılar. Bu kapsamda raporda ele alınan sekiz şampiyon kulüpten Bayern Münih hariç altı kulüp 2020/21 sezonunu zararla kapattılar.

 

Raporda yer alan Beşiktaş ise 2020/21 sezonunu, bir önceki sezona göre neredeyse yarı yarıya azaltarak 44,4 Milyon Euro zararla kapattı. Beşiktaş’ın zararının % 50 azalmasında ise, kulübün maliyetli oyunculardan kurtulup 10 milyon Euro’dan daha az transfer yaparak, ücret maliyetlerini aşağıya çekmesinin rolü bulunuyor.

 

Avrupa Şampiyonları Raporu altıncı kez yayınlanıyor

KPMG’nin futbola ilişkin çalışmalarına yer verdiği Football Benchmark, 2020-21 sezonunda Avrupa’nın önde gelen sekiz liginde şampiyonluk ipini göğüsleyen 8 takımın mali durumuyla ilgili hazırladığı raporu kurumun resmi web sayfasında yayınladı.[2] Çalışma Manchester City, Atletico Madrid, Bayern München, Internazionale, Lille, Sporting, Beşiktaş ve Ajax‘ın mali başarımlarını mercek altına alıyor.

Bu yıl 6’ncısı yayınlanan ayrıntılı raporun kısa bir özetini sizlerle paylaşıyoruz.

Football Benchmark’ın bu yılki raporunda 2020-21 sezonunda Avrupa’nın önde gelen sekiz liginde şampiyon olan kulüplerin mali durumu incelenmektedir. Avrupa’nın sekiz lig şampiyonunun mali performansları, geçen sezon olduğu gibi, bu sezon da koronavirüs salgınının etkisiyle olumsuz seyir gösterdi. Raporda değinilen kulüplerin çoğunluğu Mayıs-Haziran 2021’de sona eren mali dönemde büyük kayıplar kaydettiler. Bu kulüplerin toplam gelirlerinin hâlâ salgın öncesindeki düzeyin altında olduğu görülmekte.

Avrupa’nın sekiz önde gelen ligine genel olarak bakıldığında, maç günü gelirlerinin neredeyse tamamen yitirildiği görülüyor. Bununla birlikte, geçen sezona 2020/21 dönemi gelirleri, geçen yıla kıyasla artış kaydetse de, kulüplerin yayın gelirleri ve ticari gelirlerinin yüksek oyuncu giderlerini karşılamada yetersiz kaldığı gözlemlenmektedir. Buna ek olarak, yayın gelirlerindeki artışın da çoğunlukla 2019-20 sezonunda ertelenmiş olan maçlar ile bağlantılı olan ödemelerden kaynaklandığının altını çizmekte yarar var.

Manchester City ilk kez ezeli rakibi Manchester United’ten daha yüksek gelir elde etmeyi başardı

Manchester City, toplam işletme gelirlerinde yıllık büyüme kaydeden ve Kovid-19 öncesindeki son sezon olan 2018-19 sezonunun toplam gelirlerini aşmayı başaran tek şampiyon oldu. Gökmaviler, 644 milyon avro değerindeki toplam geliriyle, Süper Lig Şampiyonu Beşiktaş veya Portekiz Şampiyonu Sporting’den on kat daha fazla kazanç sağladı. Ayrıca, 557 milyon avro gelir eden yerel rakibi Manchester United’den de bir adım önde olmayı ilk kez başardı.

Tablo 1’de de görülebileceği üzere, altı kulübün tamamında yayın gelirlerinde  önemli ölçüde artış kaydetmiş durumdalar. Pandeminin başlamasıyla birlikte 2019/20 sezonunda ertelenen bazı gelirler, Haziran 2020’den itibaren maçların oynanmasıyla birlikte, bu altı kulüp hem kendi liglerinde, hem de UEFA müsabakalarından önemli kazançlar elde ettiler.

 

Gelirlerinde en büyük artışı, Avrupa kupalarında ilerleyenler kulüpler gerçekleştirdi. Özellikle, UEFA turnuvalarında önemli başarılara ulaşan FC Internazionale, Avrupa Ligi'nde dört maça çıktı. Ağustos 2020'de hem Manchester City, FC hem de Atletico de Madrid, ertelenen Şampiyonlar Ligi maçlarının oynanmasıyla kazançlarını nakde çevirdiler.

 

Kârlılıkla ilgili konuşacak olursak, yedi şampiyondan altısının karlılıkla ilgili net finansal bilgilerine ulaşılamasa da,  kulüpler 2020/21 sezonunda net bir kayıp yaşadı. Ertelenen maçlar, kısa kesilen sezonlar nedeniyle maç günü, naklen yayın ve diğer ticari gelirlerde yaşanılan kayıplar, iyice azalan oyuncu transfer gelirleri,  bu kulüplerin net zararlarını artırdı. Her ne kadar ertelenen bazı alacaklar tahsil edilse de, tahsil edilen bu alacaklar pandemik gelir kayıplarının ancak  bir kısmını telafi edebildi. Covid-19 nedeniyle kulüp gelirleri azalırken, maliyetlerin buna eşlik etmemesi, kulüp zararlarının artmasını beraberinde getirdi. Tablo:2 bu durumu bize net olarak gösteriyor.

 

 Tablo:2) Sekiz Kulübün 2020/21 Sezonu Kar/Zararları

4Champions 21

 

Tablo:2’den de görülebileceği üzere sekiz şampiyondan sadece Bayern Münih 2020/21 sezonunu karla kapatabildi. Pandemik olumsuzluk Bayern’in karlarında önemli bir erimeye neden olurken, 2020/21 sezonunda Bayern sadece 1,8 Milyon Euro kar elde edebildi. Bu finansal sonuçla Alman devi Bayern aralıksız 29 yıldır kar eden Avrupa’nın tek kulübü oldu. Yeşil sahalardaki başarısını, finansal performansa da taşıyan Alman kulübün hem sportif, hem de ekonomik ve finansal olarak 30 yıla yaklaşan sürdürülebilir bir başarıya ulaşması, kulübü  Avrupa spor tarihteki en başarılı kulüplerden birisi yapıyor. Bayern’in sahip olduğu yönetsel model bu bağlamda diğer kulüplere de örnek olabilecek özelliklere sahip görünüyor. Merkez ve çevre liglerin kulüpleri bu modeli kesinlikle mercek altına almalılar. 

 

Tablo:2’ye göre en fazla zarar Inter’de görünüyor. Inter’i 111,7 Milyonluk zararla Atletico Madrid takip ediyor.

 

Transferler Kulüpleri Zarara Uğrattı

Futbol ekonomisini etkileyen en önemli faktörlerden birisi transfer hareketleri. Kulüplerin finansal sonuçlarına bakıldığında, son dört sezonda sekiz şampiyonun net transfer harcamaları COVID'den etkilendi.  2020/21sezonunda Ajax’ın net transfer harcamaları yükselirken, diğer yedi kulübün net transfer harcamaları hemen hemen sabit kaldı. 2021/22 sezonunda daralan gelirler nedeniyle yedi kulübün transfer harcamaları, bir önceki döneme paralel seyrederken, sadece Inter’in transfer harcamaları dramatik düştü. , 2019/20 sezonundan itibaren düşmeye başlayan net transfer harcamaları, 2021/22 sezonunda dip yaptı. FC Internazionale’in net transfer harcamaları 2019/20'de 125 Milyon Euro'dan 2020/21'de 38 milyon Euro'ya düşerek, 161 milyon Euro azaldı. Son dört sezonda net transfer harcaması negatif olan üç şampiyonu görüyoruz. Bunlar: Inter, Ajax ve Sporting Lizbon kulüpleri

 

 Tablo: 3) 2018/19-2020/21 Dönemi Net Transfer Harcamaları

5Champions 21

 

Şampiyon takımların son dört sezondaki transfer harcamalarında,  daha küçük liglerdeki takımların genç oyuncuları uygun fiyatlarla yetiştirip veya satın alıp Avrupa’nın ilk sekiz ligindeki takımlarına sattıkları bir transfer modeli oluşturduklarını görüyoruz. Ajax’la ilgili 2018/19 sezonunu dikkate almaz isek, üç kulübün sattıkları oyunculardan elde ettikleri gelirler, transfer edilen oyunculara ödenen bedellerden daha fazla bir tutarı oluşturuyor. Bunun sonucu, Sporting, Ajax ve Lille’nin toplam net transfer harcamalarının düşük kaldığını görüyoruz. Bununla birlikte Manchester City 294 milyon Euro ile en yüksek transfer harcaması yapan kulüp olarak dikkati çekiyor. Atletico Madrid ve Bayern Münih ise son dört sezon boyunca toplam 100 milyon Euro’ nun üzerinde net transfer harcaması yapmış durumdalar.

COVID-19 Takım Değerlerini DüşürdüTablo:4’ten de görülebileceği üzere, Ocak 2020 ile Ocak 2022 dönemleriarasında sekiz şampiyonun Covid-19 nedeniyle oyuncu değerleri ve buna bağlı olarak takım piyasa değerleri ciddi düşüşler kaydetti. 

 81KPMGChampions of European

Manchester City, Chelsea ve Manchester United kadro değerleri açısından 1 milyar Euro sınırını aşan üç kulüp olarak karşımıza çıkıyor. Bu üç kulüp içinde Manchester City 1.237 Milyon Euro’luk takım değeriyle ise, dünyanın en değerli kadrosuna sahip görünüyor. Son iki yıldır kadro değerleri düşen üç kulüp olarak karşımıza Atletico Madrid, Ajax ve Inter çıkıyor. Bu üç kulübün önemli oyuncularından bazılarının yaz döneminde kulüplerinden ayrılmaları, bu üç kulübün kadro değerlerinde d% 12’ye varan düşüşlere sebep oldu. Bunun tersine, Beşiktaş, Lille, Sporting ve Bayern Münih’in, 2020’nin Ocak ayından bu yana kadro değerlerini % 20’nin üzerinde artırdıkları görülüyor. 

2020/21’de Sekiz Kulübün Zararları Artarken, Kadro Değerleri Büyüdü! 

Tablo:5’te gösterilen 2020/21 sezonuna ilişkin kritik başarı göstergeleri dikkate alınarak, ortalama değerlerler üzerinden değerlendirme yapıldığında, 

- Toplam gelirlerde %3’lük bir azalış yaşandığı,

 

- Ücret maliyetlerinde % 2.2’lik bir artış kaydedildiği,

 

- Ücret/Toplam gelir oranında % 6’lık bir artışın söz konusu olduğu,

 

- Kulüplerin vergi sonrası karlarının % 49 azaldığı,

 

- Kulüplerin takım değerlerinin % 20 arttığı,

 

- Sosyal medya takipçi sayılarında %16.5’luk bir artış gerçekleştiği görülüyor.

 

Sekiz takıma ilişkin düzenlediğimiz tablo aşağıdaki gibidir.[3] görülüyor.

             Tablo:5) Sekiz Şampiyon Kulübün Kritik Performans Göstergeleri (2020/21)

                                              (Milyon Euro ve % Olarak) 

 8Champions of European

 

Şimdi de kısaca kulüp bazında genel değerlendirmelerimize geçelim. 

 

Beşiktaş’ta Gelirler Düşerken, Zararlar Arttı

 

Temsilcimiz Beşiktaş’ın zararı her ne kadar bir önceki sezona göre % 50 azalsa da, 2020/21 sezonunda net zarar 44,4 Milyon Euro olarak gerçekleşti. Bu tutar kulüp tarihinin en büyük üçüncü zararı oldu. Beşiktaş’ın geçmiş yıllardan gelen birikimli zararı ise 164,7 Milyon Euro’ya ulaştı. 

 

                     Tablo:6) Beşiktaş’ta “Ücret Maliyetleri /Toplam Gelir”in Gelişimi 

7Champions 21

 

Tablo:3’te bize gösteriyor ki, Beşiktaş’ın son beş sezonunda oyuncu ücret ve maliyetlerinde önemli azalışlar gerçekleşmiş durumda. 2016/17 sezonunda 76 Milyon Euro ücret giderleri yapan kulübün bir sonraki sezon bu maliyetleri 89 Milyon Euro’ya kadar yükseldi. 2020/21 sezonu itibariyle Beşiktaş’ın ücret maliyetleri 2017/18 sezonuna göre % 58,4 azalarak 37 Milyon Euro’ya kadar geriledi. Ne var ki, ücret maliyetlerinde bu azalış yaşanmasına karşın, toplam gelirlerde yaşanılan düşüşler sebebiyle, kulübün (ücret maliyetleri/toplam gelirler) rasyosu düşmedi, aksine artış gösterdi. 2017/18 sezonunda % 56 olan (ücret maliyetleri/toplam gelirler) oranı, 2020/21 sezonunda % 62 olarak gerçekleşti.  

 

Fransa Ligue1 ve Hollanda Eredivisie’de pandemi nedeniyle 2019/20 sezonu kısa kesildi. 2020 baharında oynanmayan maçlar nedeniyle iki şampiyon kulüp LOSC Lille ve AFC Ajax, ertelenen maçlardan dolayı alacakları yayın gelirlerini tahsil edemedikleri için bu iki kulübün yayın gelirlerinde düşüşler oluştu.  

 

Beşiktaş hariç yedi şampiyon ticari faaliyetlerden elde ettikleri gelirleri artırdı. Bu kulüplerin ticari gelirlerinin artmasındaki ana etmenin, ertelenen ticari alacakların tahsili olduğu görülüyor. Bunun yanısıra, maçların seyircili oynanmasına başlanmasıyla birlikte, yeni ve iyileştirilmiş ticari sözleşmelerin yapılması bu kulüplerin ticari gelirlerinde bir artışa neden oldu. Covid-19 nedeniyle taraftar tüketicinin değişen satın alma davranışlarına bağlı olarak Sporting Lizbon örneğinde olduğu gibi Covid-19 nedeniyle artan on-line satışlar kulübün son başarısını kutlamak için satılan logolu ürün sayısı geçmiştekinin üç katına ulaştı. 

İtalyan kulübüne on yıl sonra gelen şampiyonluk kulübün gelirlerini artırdı, ancak siyah-mavililer rekor zarar etmekten kurtulamadılar

 

İtalyan devi Inter’in faaliyet gelirlerinde bir önceki sezona göre 2019/20’de 20 Milyon Euro’ya yakın bir düşüş gözlense de,  2019/20 sezonu geçen 2 yıla kıyasla %19 büyüme kaydetmiş durumda. Maç günü gelirlerindeki kayıp, işletme maliyetlerindeki artış ve oyuncu alım-satım faaliyetlerinden elde edilen düşük gelir sonucunda, 2020-21 sezonunu 245.6 milyon Euro zarar ile kapattı. Bir önceki döneme göre % 143’lük bir zarar artışından bahsediyoruz. Bu zarar, bugüne kadar bir İtalyan futbol kulübü tarafından kaydedilen en yüksek zararı oluşturuyor. 

Ligue 1’de dokuz yıl aradan sonra ilk kez  şampiyonluğu yakalayan Lille gelirlerini önemli ölçüde artırdı 

Lille’in toplam faaliyet gelirleri yıldan yıla düşüş gösterse de, UEFA turnuvalarındaki gösterilen olumlu performans, kulübün üzerindeki Covid-19 etkisini sınırladı. Lille hatta Covid-19 döneminde, önceki iki sezona göre daha yüksek gelire ulaştı. Bununla birlikte, kulüp 2020/21 gelirlerinde %12’lik bir düşüşün de yaşandığı gözlemleniyor. Buna karşın, 88,9 Milyon Euro’ya ulaşan oyuncu ücret maliyetleri, 84,1 Milyon Euro olan toplam gelirin üzerine çıktı ve ücret maliyetlerinin toplam gelirlere oranı %106 gibi yüksek bir orana yükseldi. Bu durum kulübün 2020/21 sezonunu 23,2 Milyon Euro zararla kapatmasına neden oldu. Kulübün oyuncu ücret maliyetlerinin toplam gelirlere oranı, sekiz kulüp içinde en yüksek oranı temsil ediyor. 

Sekiz şampiyon arasında şampiyonluk unvanını koruyan tek kulüp olarak karşımıza Bayern Münih çıkıyor. Alman devi, 2019-20 sezonunda, toplamda otuzbir kez, aralıksız ise dokuzuncu defa şampiyonluğa ulaştı 

Bayern Münih, sekiz kulüp içerisinde 348 Milyon Euroluk ücret maliyetiyle, en yüksek maliyete sahip kulüp olarak görünürken, 597,8 Milyon Euro’luk geliriyle de ilk sırada yer alıyor. Geçen iki sezonda artan ücret maliyetlerine ve azalan toplam gelire karşın, 2020/21 sezonunda kâr eden tek kulüp olarak görünüyor. Ayrıca, ücret maliyetlerinin toplam gelirlerine oranını %58 düzeyinde tutarak, sekiz kulüp arasındaki en düşük ücret/gelir rasyosuna da sahip kulüp konumunda. 

Atletico Madrid’e La Liga’da altı yıl sonra gelen şampiyonluk, kulübü zarar etmekten kurtaramadı! 

Atletico Madrid La Liga’da altı yıl aradan sonra tekrar şampiyonluğa ulaşsa da, gelirleri bir önceki sezona göre % 2 azaldı. Ücret maliyetlerini aşağıya çekmek için kulübün bir yıl önce elindeki önemli yıldızları elden çıkarması, kulübü net transfer harcamalarında artıya geçirdi ama yine de bu operasyon kulübün 2020/21 dönemini 1.8 milyon Euro zararla kapatmasına mani olamadı. Kulüp her ne kadar önemli yıldızlarını elden çıkartsa da, kulübün ücret giderleri toplamı 267 Milyon Euro seviyesinde ve hala ücret/gelir rasyosu % 76 gibi yüksek bir oranda.  Kulüp 2020/21 dönemini, bir önceki yıla göre %110’luk bir zarar artışıyla kapatmak durumunda kaldı. 111.7 milyon Euro’luk önemli zarar ise kulübün finansal yapısını tehdit eder nitelikte.  

Beşiktaş Süper Lig’de üç yıl aradan sonra tekrar şampiyonluğa ulaştı ama finansal sorunlar, kulübün yakasını bir türlü bırakmıyor. 

Geçen sezonla kıyaslandığında, 2020/21 sezonunda gelirleri % 21 azalarak 59 Milyon Euro olarak gerçekleşen Siyah Beyazlılar, bu dönemi 44,4 Milyon Euro zararla kapattılar. Buna göre kulüp geçen yılki zararlarını yarı yarıya azaltma başarısı gösterdi. Geçen sezona göre zararın azalmasındaki en önemli faktör ise, kadro maliyetlerinde yıllık % 48’lık daralma…buna rağmen 36,7 Milyon Euro’luk ücret maliyetleri, kulübün geliriyle kıyaslandığında hala yüksekliğini koruyor. Beşiktaş’ın ücret maliyetleri, toplam gelirin % 62’sine karşılık geliyor. 

Transferde Artıya Geçen Ajax ve Sporting Covid’in Etkisini Minimize Ettiler 

Anımsanacağı üzere, Hollanda Eredivisie’de Covid-19 nedeniyle 2019-20 sezonu Ajax lider konumundayken, yarıda kesilmişti. 2020-21 sezonunda ise Ajax şampiyonluğu kazandı. Portekiz’de ise Sporting ondokuz yıl sonra şampiyonluğunu ilan etti. 

Ajax ve Sporting’in faaliyet gelirlerinde bir düşüş yaşanılırken, ücret maliyetleri tarafında ise ılımlı bir artış gerçekleşti. Buna göre, Ajax’ın gelirleri bir önceki döneme göre % 23, Sporting’in ise % 5 düşüş kaydetti. Aynı dönemde ücret maliyetleri ise Ajax’ta % 3, Sporting’de de % 2 arttı. Ajax’ta ücret/gelir rasyosu % 19 iken, bu oran Sporting’de % 6 civarında. Ücret maliyetlerini kontrol altında tutan iki kulübün net transfer harcamaları ise negatif oldu. Yani oyuncu satışından kar elde edebildiler.  Ajax’ın takım değeri % 33 artışla, 353 Milyon Euro’ya ulaşırken, Sporting’in takım değeri de % 69’luk bir artışla 213 Milyon Euro’ya yükseldi.

 Kulüplerin Gelirleri arasında derin uçurumlar var!.. 

Genel olarak şunu söyleyebiliriz: Bir önceki sezonun ertelenen maçları sayesinde ek yayın gelirleri elde eden ve Avrupa kupalarında üst turlara çıkan kulüpler toplam gelirlerini arttırabildiler. Inter’in faaliyet geliri bir yılda %19 (55 milyon Euro) oranında yükseldi. Buna karşın, toplam faaliyet gelirlerinde en büyük düşüşü yaşayan kulüpler ise, 37 milyon Euro’luk  (%23) azalma ile Ajax ve 15 milyon Euro’luk düşüşle (%21) Beşiktaş oldu.  

Tarihinde ilk kez UEFA Şampiyonlar Ligi finaline çıkmanın kazanımını yaşayan Manchester City, bir önceki yıla göre toplam gelirlerinde %17 oranında bir artış sağlayarak, 96 milyon Euro daha fazla gelir elde etti. Gök maviler, 644.2 milyon Euro tutarındaki toplam gelir ile yalnızca sekiz şampiyon arasında değil, Avrupa çapında da en yüksek gelir seviyesine ulaştılar. Real Madrid (640.5 milyon Euro), Bayern Münih (597.5 milyon Euro), Barcelona (580.7 milyon Euro), Manchester United (557.4 milyon Euro) ve Chelsea (494.8 milyon Euro) gibi devler Premier Lig şampiyonun gerisinde kaldılar. 

Tablo:7) 2020-21 sezonunun kulüp gelirlerini ve bu gelirlerin bileşimini gösteriyor. Toplam gelirin sağındaki %’ler ise kulüp gelirlerinde yaşanılan artış ve azalışları bize veriyor.  

              Tablo:7) Sekiz Kulübün Faaliyet Gelirlerinin Genel Görünümü

  1Champions 21

Covid-19 En Çok Maç Günü Gelirlerini Vurdu 

Her ne kadar Covid-19’a karşı aşı dahil bazı önlemler, statlarda seyircili oynamaya yönelik, kısmi de olsa bazı düzenlemeleri beraberinde getirdiyse de, maç günü gelirleri sıfıra yakındı. Rapora konu olan sekiz kulübün 2018-19 sezonundaki maç günü gelirlerinin toplam 359 milyon Euro olduğunu görüyoruz. 

Altı şampiyonun yayın gelirleri artarken, iki kulübün gelirleri düştü 

Kulüp gelirlerinin en önemli bileşenini oluşturan yayın gelirlerine baktığımızda, altı kulübün gelirlerinde artış, iki kulübün yayın gelirlerinde de düşüş yaşadığını görmekteyiz. Yayın gelirlerini arttıran altı kulüp için önemli etkenlerden biri, 2019-20 sezonu kapsamında Haziran ayından sonra oynadıkları ertelenen maçlarına ilişkin gelirlerdi. Ayrıca Inter, Atletico Madrid ve Machester City Avrupa kupalarında oynadıkları maçlar sayesinde de gelirlerinde ciddi oranda artış sağladılar. Covid-19 nedeniyle ligleri yarıda kesilen Lille ve Ajax ise önemli gelir kayıplarına uğradılar. 

Ticari geliri artmayan tek kulüp Beşiktaş oldu 

Ticari gelirlerdeki artış, önceki sezonun ertelenen maçlarına ilişkin ertelenen alacakların tahsilinden kaynaklanıyor.  Uzun bir aradan sonra lig şampiyonluğunu kazanan Sporting, Atletico Madrid ve Lille ise, mevcut sözleşme koşullarını daha iyileştirip taraftar tüketici nezdinde ilgi artışı sağlayabildiler. İyileştirilmiş ticari sözleşmeler ve on-line satışlardaki olumlu performans bu kulüpleri, diğer kulüplerden pozitif ayrıştırdı. 

Faaliyet giderlerini aşağıya çekemeyince, yedi şampiyon kâr edemedi 

Pandemi koşulları nedeniyle belli gelir kalemlerinde düşüş yaşanmasının yanında, faaliyet giderleri ve oyuncu ücret maliyetlerinde herhangi bir düşüşün sağlanamaması, Bundesliga şampiyonu dışındaki diğer yedi şampiyonun ciddi zararlar yapmalarına neden oldu. Inter 245.6 milyon Euro’luk ve Atletico Madrid te 111.7 milyon Euro’luk zararlarla, şampiyonlar arasında en yüksek kaybı yaşayan takımlar oldular. Ancak, yine de Katalan dev Barcelona’nın 2020-21 sezonunda yaşadığı 481.3 milyon Euro tutarındaki tarihi rekor zarardan çok uzaklar. Süper Lig Şampiyonu Beşiktaş 44.4 milyon Euro net zarar kaydetmesine karşın, zararını en çok azaltan tek şampiyon oldu. Manchester City henüz rakamlarının tamamını açıklamadığı için kârlılık değerlendirmesine alınmamıştır. 

Finansal olarak aralıksız 29 yıl kâr etmeyi başarabilen Bavyera kulübü Bayern Münch’in, futbol sahasındaki rekabet gücü ile finansal sürdürülebilirlik arasında kurduğu denge ile, Avrupa spor tarihinin en iyi yönetim modellerinden birini temsil ettiği açıkça görülüyor. 

Covid-19’un etkisi hala devam ediyor 

Covid-19 pandemisi, sekiz şampiyon kulübün gelirlerinde yaklaşık yarım milyar Euro net kayba neden oldu. Her ne kadar stadyumların yeniden açılması ve yakın zamanda imzalanan bazı büyük ticari anlaşmalar,  gelecek için bir umut ışığı olsa da, pandemi finansal sürdürülebilirlik sorunlarını daha da artırdı. Kulüplerin mali yapılarını daha kırılgan bir hale getirdi. Bu süreçte kulüplerin gelirlerinde daralma yaşanırken, maliyetlerin düşürülememesi (hatta artış göstermesi), kulüplerin finansal sorunlarını daha da derinleştirdi. Kulüplerin nakit fon ihtiyaçlarını artırdı. Kulüp borçlanmaları ve buna bağlı zararlar arttı. Bu olumsuzluk ve ilave para gereksinimi, geçen sene anımsanacağı üzere Avrupa Süper Ligi oluşumuna da zemin hazırlamıştı. Şimdilik bu oluşum yarıda bırakılmış olsa da, Avrupa kulüp futbolunda ekonomik, finansal ve yönetsel temelli, başta transfer sistemi olmak üzere, liglerin maç takvimleri, maliyet kontrol önlemleri, yeniden yapılanma gereksinimleri gibi temel sıkıntılar ve bunlara ilişkin kaygılar devam ediyor. 

Pandeminin Olumsuz etkisi, Avrupa kulüp futbolunun sorunlarını gün yüzüne çıkarttı

KPMG Küresel Spor Başkanı Andrea Sartori’nin raporda belirttiği önemli sorunlar, Avrupa futbolunun geleceği açısından ciddi bir öneme sahip görünüyor. Büyük çoğunluğu ABD, Ortadoğu, Asya ve Rusya kökenli olan zengin yatırımcıların bu  kulüplere yaptığı yatırımları her geçen gün artırıyor. Finansal darboğazda olan kulüpler de, ne yazık ki, bu fonlara satılmak durumunda kalıyor. Avrupa kulüp futbolunun harcamalarındaki ölçüsüzlük (özellikle oyuncu ve teknik adam harcamaları), kulüplerin finansal yetersizliklerini artırmış durumda. İşin kötüsü pandeminin Avrupa kulüp futbolu üzerindeki etkileri bir süre daha devam edecekmiş gibi görünüyor.


[1]KPMG, The European Champions Report 2022, January 2022. 

[2]https://www.mancity.com/news/club/annual-report-2022-63777590

[3]https://home.kpmg/hu/en/home/insights/2022/01/the-european-champions-report-2022.html adresinde yer alan rapordaki verilerden oluşturulmuştur.

[4] KPMG, The European Champions Report 2022, January 2022.

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  4530  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43775564

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.