Recep Cengiz- 11Nisan 2023Türkiye’de futbol hakemleri, kulüp yöneticilerinin aralarındaki rekabeti bir kenara bırakarak suçlama, hesap sorma, hedef gösterme ve nefret dilini kullanmada anlaştıkları tek şey, fanatik taraftarların küfür, saldırganlık ve şiddette argo konuşmakta birleştikleri tek kişidir.

Hakemlerden oyun kurallarını adil uygulamasını değil, kendi duygu dünyamız, ruhsal yapımız, futbol algımız ve kazanma isteğimiz doğrultusunda kararlar vermesini bekliyoruz.

Başarısızlık kendine kurban arar. Suçu yükleyecek birileri olmalıdır. Futbolda ilk aday hakemlerdir.

Bu süreçte hakemler, teknik direktörlerin saha kenarında ‘laf atacağı veya itiraz edeceği’ hedef tahtası, futbolcuların işler iyi gitmediğinde mücadele etmeyi bir kenara bırakıp itiraz edeceği, aldatmaya çalışacağı veya baskı altına almak isteyeceği savunma mekanizması ve futbol programlarında tartışma konularının öznesidir.

Yani, Türkiye’de, hakemler; üzerine en çok konuşulan fakat düşünülmeyen kişilerdir.

Düşündürücü olan, ömrü neredeyse yüzyılı dolduran futbol ve hakem ilişkileri konusunda çoktan aşılmış olması gereken bir sorunun çözülememiş olması, yoz bir futbol kültürün içinden çıkılamamış veya içinde kaybolunmuş olmasıdır.

Çünkü Türkiye’de futbolu ilk oynayan insanlar önce dosttular, ülkede futbolu başlatan (içlerinde işgal güçleri de bulunan) yabancılara karşı birlikte hareket ve mücadele ettiler. Lig kurulması için emek verdiler. Birbirleri için maddi ve manevi desteklerini esirgemediler.

Ancak,

Takımlar kurulduktan sonra, Vatan için mücadelenin bir parçası olan futbolu güç ve ego savaşına dönüştürdüler.  

Birbirlerini önemsememeye başladılar.

Lig kurulduktan sonra, futbolun doğasında olan rekabete siyaset karıştı.

İçlerinde sağduyulu insanlar olsa da mantıklı düşünceden uzaklaşıldı. Taraflar arasında kızgınlıklar doğdu.

Birbirlerini dikkate almamaya başladılar.

Zaman içerisinde birlik ve beraberliğin aynı zamanda toplumsal bir eğlencenin aracı olan futbolun içinde rekabet duygusu ağır bastıkça; saha içinde kavga etmenin, hakem kovalama veya dövmenin, saha dışındaki, taraftarların hakemlere taş, leblebi ve ayvaların atmalarının anlamını sezemediler.

Profesyonel lig başladıktan sonra, yanlış ilkelerle yola çıkıldığı için futbol büyüdükçe sorunlarda büyüdü, oyun geliştikçe masa başı oyunlarda gelişti. Başarılı olmak için ‘saha içinden çok dışında güçlü olmak gerekiyor’ algısı yaratıldı.

Sorunlar eğitim, kültür ve sistem sorunu olarak algılanmadı. Birbirlerinden nefret etmeye başladılar.

Normal şartlarda her maçın bir galibi bir mağlubu olurken, ligimizde maçın bir galibi birde mağduru oldu. Bireysel temelde kişilik ve davranış bozuklukları, sportif temelde yetenek ve beceriksizlik, sosyal taraflılık olarak değerlendirilip çözüm kişiselleştirildi.

Oysa futbolda yöneten ve yönetilenlerin yasa, yönetmelik ve oyun kurallarından önce topluma karşı hukuk, vicdan ve ahlaki sorumluluğu olan bir düzen kurmaları amaçlanmalıydı.

Böyle muhteşem bir hedefi gerçekleştirmek futbol algısı, yönetim tarzı ve taraftarlık anlayışında elbette büyük ve köklü reformist bir çaba gerektiriyordu.

Olmadı!

Oyundan önce eğitim ve kültürü öğrenmek/öğretmek gerekiyordu.

Yapıl(a)madı!

Ancak, bu yapılamaz, anlamına gelmiyor.

Sonuç olarak, hakem sorunlarını çözmek için salt eleştirinin yeterli olmadığını anlamak gerekiyor.

İnsanların kazanmak veya başarmaktan başka beklentisinin olmadığı günümüz futbolunda hakem kararlarını tartışmayı geriye bırakıp ‘kurumsallaşma, sistem, marka değeri ve oyun kalitesi’ gibi daha anlamlı konuları tartışma ve araştırma konusu yapmalı, sorunların çağdaş ve bilimsel yöntemlerle çözümüne enerji ve zaman ayırmalıdır.

Gerçekten sürekli tartışma konusu yapılan bu meseleyi (hakemler duygusal zekayla seçilip yapay zekâyla atanmaya başlamışken!) artık hakemlerin yaygın görüşlerini tekrarlayan stres, kaygı, motivasyon ve saldırganlık anketlerini uygulamak yerine analitik zihniyetle ve yeni sentezlere ulaşmak amacıyla kriz yönetimi, liderlik, iletişim, karar verme ve problem çözme gibi güncel sorunları araştırma konusu yapmak gerekiyor. {jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş