Murat Başaran- 28 Ekim 2019 Sporculara ve  hakemlere ödenen ücretlerden kesilecek vergilerde stopaj oranı %15'den %20'ye; yıllık ücret geliri 500 bin TL'nı aşan sporcularda ise beyanname verme zorunluluğu getirilerek, burada da vergi oranının  %40 olarak belirlenmesine ilişkin yeni vergi düzenlemesi meclise gönderildi.

İşte bu düzenlemeye ait yasal mevzuat ve kanun teklifinin içeriği aşağıda detayıyla ele alınmaktadır. 

GELİR VERGİSİ KANUN TEKLİFİ İLE SPORCU VE HAKEMLERE ÖDENEN ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile;

-   Spor hakemlerine tanınan istisna kaldırılmaktadır.

-   Belirli bir tutan aşan sporcu ücretlerinin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi sağlanmaktadır.

-   Şehit yakınları ve gaziler ile başarılı sporculara yapılan yersiz ödemelerin terkininin sağlanması amaçlanmaktadır.

-   Gelir vergisi tarifesine yeni dilim ve oran eklenmektedir.

-   Maddeyle, sporcuların ücretleri üzerinden kesilen ve ödenen gelir vergisinin spor kulüplerine iadesine yönelik uygulama yürürlükten kaldırılmaktadır.

A-SPOR HAKEMLERİNE TANINAN İSTİSNA UYGULAMASINA DAİR DEĞİŞİKLİKLER

Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) yürürlükteki 29’uncu maddesi düzenlemesi uyarınca, teşvik gayesiyle “ilgili maddede” yazılı ikramiye ve mükafatlar, aşağıdaki gibi Gelir Vergisi'nden müstesna tutulmuşlardır.

“……..

……….”

Teklifin 13’üncü maddesi ile, GVK’nın 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlere yönelik istisna kaldırılarak spor yarışmalarını yöneten hakemlere yapılan ücret ödemelerinin (GVK’nın 86, 94 ve 103’üncü maddeleri kapsamında genel yöntem olarak, (yani, GVK’nın 94/1.’inci maddesi kapsamında ödeme yapanlarca nakden veya hesaben ödeme aşamasında vergi tevkifatının yapılmasını ve GVK’nın 86’ncı madde düzenlemesi uyarınca beyan sınırlarının aşılması halinde yıllık beyanname ile tüm ücret gelirinin beyan edilerek, spor hakemi ücret gelirlerinin GVK’nın 103’üncü maddesinde tarife üzerinden) vergilendirilmesi sağlanmaktadır.

MADDEYE ÖZGÜ DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ METNİ: MADDE 13

193 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

            YÜRÜRLÜK: Değişikliğin bu Kanunun yayım tarihini izleyen ay başından itibaren yürürlüğe girmesi planlanmaktadır.

B-SPOR KULÜPLERİNE YAPILAN TEVKİFAT KAYNAKLI VERGİ İADESİNİN (AMATÖR SPOR FAALİYETLERİ İÇİN VERGİ TEŞVİKİNİN) KALDIRILMASI

3289 sayılı Kanunun Ek 12’nci maddesiyle, Türkiye’de faaliyette bulunan;

a) Spor Genel Müdürlüğü veya Türkiye Futbol Federasyonuna tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri,

b) Türkiye Futbol Federasyonu veya bağımsız spor federasyonlarına kayıt ve tescilini yaptıran sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri,

tarafından sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine yatırılan gelir vergisi tutarlarının, amatör spor dallarında kullanılmak üzere, 01.05.2018 tarihinden itibaren ilgili işverene red ve iade edilmesi sağlanmaktadır.

Uygulamaya dair ayrıntılar, 13.06.2018 tarih ve 30450 sayılı R.G.’de yayımlanan “SPORCU ÜCRETLERİNDEN TEVKİF YOLUYLA ALINAN GELİR VERGİSİNİN İADESİ HAKKINDA YÖNETMELİK” ile belirlendiği biçimde, 01.05.2018 tarihinden itibaren ödenen ücretler üzerinden tevkif edilen vergilerin iadesi yapılacaktır. Bu kapsamda, Mayıs ayında sporculara ödenen ücretler üzerinden tevkif edilerek Haziran ayında verilmesi gereken muhtasar beyanname ile beyan edilen ve ödenen tevkifat tutarları, tahsil edildiği tarihi takip eden beş iş günü içerisinde red ve iadesi yapılmak suretiyle, mükelleflerce bildirilen özel hesaba veya hesaplara aktarılmıştır.

Teklifin 36’ncı maddesiyle de, sporcuların ücretleri üzerinden kesilen ve ödenen gelir vergisinin spor kulüplerine iadesine yönelik uygulama ya da diğer ifade ile spor kulüplerine yönelik vergisel teşvik, yaklaşık 1,5 yıllık dönem sonrasında yürürlükten kaldırılmaktadır.

MADDEYE ÖZGÜ DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ METNİ: MADDE 36

21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanununun ek 12 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

            YÜRÜRLÜK: Değişikliğin 01.01.2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi planlanmaktadır.

C- BAZI SPORCULARA FAZLA VE YERSİZ YAPILAN ÖDEMELERİN TERKİN EDİLMESİ

Teklifin 41’nci maddesiyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen geçici madde ile; maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar herhangi bir nedenle ilgili kanunlar kapsamında aylık bağlananlara (şehit yakınları ve gaziler ile başarılı sporculara), yersiz olarak ödenen tutarların terkini amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; 2913 sayılı Kanuna göre aylığa müstahak olan ancak aylıkları 5774 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplananlar ile şampiyonluklarına ilişkin derecelerinin hatalı girişinden kaynaklı yapılan yersiz ödemeler nedeniyle çıkarılacak borçların terkini düzenlenmektedir.

MADDEYE ÖZGÜ DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ METNİ: MADDE 41

31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 79 - 5434 sayılı Kanunun mülga 64 üncü maddesi, bu Kanunun 47 nci maddesinin sekizinci fıkrası ile 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara, 1005 sayılı Kanun, 3713 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesine, 17/7/2004 tarihli ve 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanuna ve 24/6/2008 tarihli ve 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanuna göre aylık bağlanmış olanların kendilerine veya bunlardan ölenlerin hak sahiplerine, bu kapsamda maddenin yürürlük tarihine kadar yapılan ve bu Kanunun 96 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında olduğu Kuramca tespit edilen fazla veya yersiz ödemelere ilişkin borç çıkarılmaz, çıkarılmış borçların ödenmemiş olan kısımları terkin edilir, maddenin yayımı tarihinden önce tahsil edilmiş tutarlar iade ve mahsup edilmez.

            YÜRÜRLÜK: Değişikliğin bu Kanunun yayım tarihinde yürürlüğe girmesi planlanmaktadır.

D-SPORCULARA ÖDENEN ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİNDE PLANLANAN YENİ SİSTEM

Teklifin 22’nci maddesi ile, GVK’nın sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi tevkifatı oranlarını belirleyen geçici 72’nci maddesinin uygulama süresi 31/12/2019 tarihinden 31/12/2023 tarihine uzatılmakta ve lig usulüne tabi spor dallarında en üst liglerdeki sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan tevkifat oranı %20 olarak belirlenmektedir. Ayrıca, sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri toplamının 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutan aşması halinde, sporcu ücretlerinin de yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi sağlanmaktadır. Yıllık beyanname verilmesi durumunda ise bu Kanuna göre kesilen vergilerin, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilmesi için kesilen vergilerin işverence vergi dairesine ödenmiş olması gerektiği düzenlenmektedir.

MADDEYE ÖZGÜ DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ METNİ: MADDE 22

193 sayılı Kanunun geçici 72’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2019” ibaresi “31/12/2023” şeklinde, fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan “% 15,” ibaresi “% 20,” şeklinde ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(2) Bu ödemeler üzerinden 94’üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması halinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.”

YÜRÜRLÜK: Teklifin;

1. 22’nci maddesinin “31/12/2019” ibaresini “31/12/2023” şeklinde değiştiren hükmü yayımı tarihinde,
2. diğer hükümleri 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde,
3. 16 nci maddesi 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

GVK’nın 103’üncü maddesindeki tarife değişikliğine yönelik 18’inci maddesi 1/1/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde, 

Yürürlüğe girmesi planlanmaktadır.

Ancak Teklifin 23’üncü maddesi ile GVK’ya Geçici 91’nci madde eklenilerek, TÜM VERGİ MÜKELLEFLERİ İÇİN UYGULANAN GVK’NIN 103’ÜNCÜ MADDE DEĞİŞİKLİĞİNİN, 1/1/2019-31/12/2019 tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine ÖZGÜ OLMAK ÜZERE, bu maddeyi ihdas eden Kanunla 103 üncü maddede yapılan DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ TARİFENİN uygulanması teklif edilmiştir.

KANUN TEKLİFİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Teklif edilen değişikliğin yasalaşması halinde sporcuların vergilendirilmesine yönelik GVK’nın Geç. 72’nci maddesi aşağıdaki gibi olacaktır.

“31/12/2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için % 20,

2) En üst altı ligdekiler için % 10,

3) Diğer liglerdekiler için %  5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5.

(2) Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması halinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.

(3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde 31/12/2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır.

(4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Değişiklik teklifi ile ;

1-Sporculara yönelik özel vergileme rejiminin uygulama süresi 31.12.2023 tarihine dek uzatılmıştır.

2-Lig usulüne dair spor dallarından en üst ligde müsabık spor kulüpleri tarafından sporcularına yapılan ödemeler üzerinden yapılan vergi tevkifatı oranı %15’den %20’ye çıkarılmıştır.

3-Diğer alt ligler ve lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler üzerindeki vergi tevkifat oranında herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir.

4- Madde kapsamındaki tüm sporcular için geçerli olmak üzere maddede yer alan, “ücret ödemeleri üzerinden yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez.” hükmü kaldırılarak, vergi tevkifatı uygulamasının “nihai vergileme” yöntemi terk edilmiş ve GVK’nın 103’üncü maddesi düzenlemesine bağlı olmak kaydıyla, belirli hallerde sporcuların yıllık beyanname vermeleri sağlanmak istenilmiştir.

5- Teklifin 11,16 ve 18’nci maddelerinde teklif edilen değişikliklerin de birlikte değerlendirilmesinde, teklif ile beyannameli mükellefiyetin artırılmasının, yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınmasının amaçlanmakta olduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda ve genel olarak tevkif suretiyle vergilendirilen ücret tutarları ve bu tutarlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, yıllık beyanname sayesinde matrah ve sair unsurlarının kontrolünün sağlanmasını teminen; tek veya birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, bu gelirleri toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutan aşması halinde ücret gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmesi esası getirilmektedir.

Değişiklik tekliflerinde baz alınan rakam 500.000TL olarak belirlenmiştir.

6- Ücretlerin vergilendirilmesindeki tarifeye yönelik değişikliğin 01.01.2019 tarihinden itibaren yasalaşması teklif edilmekle birlikte, sporcu ücretlerindeki yeni tevkifat oranı ve vergileme rejiminin 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanması planlanmıştır.

7-Böylece GVK Geç. 72’nci madde kapsamında yer alan LİG USULÜNE TABİ YA DA BİREYSEL SPORCULARIN TAMAMI ve SPOR HAKEMLERİNE ödenen ücretler için vergileme rejimi olarak;

-       Spor kulübü ya da spor federasyonu olarak, “Tek işverenden” alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının, sporcular için 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan 500.000TL tutarı aşması halinde bu gelirler YILLIK BEYANNAME VERİLMEK SURETİYLE beyan edilecektir.

-       Sporcular ya da spor hakemleri tarafından, spor kulübü ya da spor federasyonu Tek işveren olarak alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı 500.000TL’yi aşmayan ücretler ise beyan edilmeyecek olup, ödeme aşamasında kesilen vergiler nihai vergi olacaktır.

-       İster Spor faaliyetiyle uğraşan kurumlardan, isterse diğer ticari işletmelerden aynı dönem içerisinde elde edilen yani “Birden fazla işverenden” tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden spor hakemlerinin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamı, 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 40.000 TL tutarı aşması halinde de bu gelirler YILLIK BEYANNAME verilmek suretiyle beyan edilecektir.

-       Birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar olan 40.000TL’yi aşmaması, ancak, bu ücreti ile ilk işverenden alınan ücret geliri toplamının 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı yani 500.000TL’yi aşması halinde de bu gelirler YILLIK BEYANNAME verilmek suretiyle beyan edilecektir.

                Sporcular ve spor hakemleri tarafından 01.01.2020 tarihinden elde edilen gelirlere için yukarıda belirtildiği biçimde “Yıllık Beyanname” verilmesi halinde uygulanacak vergi tarifesi ise GVK’nın 103’üncü madde değişiklik teklifinden anlaşıldığı üzere şöyledir:

Oranında vergilendirilir.

BEYANA DAİR ÖRNEKLER (örnekleri basitleştirmek için ödemeler üzerinden net/brüt ücret ayrımı yapılmamıştır. Kişilerin örnekte verilenler dışında beyana tabi başkaca bir geliri olmadığı varsayılmıştır.):

1-      2019-2020 sezonunda TFF Süper Lig’deki A Kulübünde futbol oynayan X adlı sporcuya, 01.01.2020 ila 31.05.2020 döneminde A Kulübü tarafından aylık 50.000 TL, 01.07.2020 ila 31.12.2020 döneminde Bir alt Lig olan 1. Ligdeki B Kulübü tarafından ise aylık 40.000 TL ücret ve ücret niteliğinde ödeme yapılmıştır.

Bu durumda A Kulübü tarafından yapılan ödemelerden %20; B kulübü tarafından yapılan ödemelerden %10 oranında vergi tevkifatı yapılacak olup, yıllık ücret toplamı (50.000x5) +(40.000x6)= 490.000TL olduğundan sporcu tarafından yıllık beyanname verilmeyecek, tspor kulüpleri tarafından tevkif edilen vergiler, sporcunun nihai vergisi olacaktır.

2-      2019-2020 ve 2020-2021 sezonunda Türkiye İkinci Basketbol Ligindeki A Kulübünde basketbol oynayan Y adlı sporcuya, 01.01.2020 ila 31.12.2020 döneminde A Kulübü tarafından aylık 60.000 TL, ücret ve ücret niteliğinde ödeme yapılmıştır.

Bu durumda A Kulübü tarafından yapılan ödemelerden %10 oranında vergi tevkifatı yapılacak olup, yıllık ücret toplamı (60.000x12)= 720.000TL olduğundan sporcu tarafından yıllık beyanname verilecek, GVK 103’üncü madde uyarınca beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinden A kulübü tarafından kesilen vergiler mahsup edilecektir.

3-      Türkiye Voleybol Federasyonu hakemi A’ya 2020 yılında Federasyon tarafından aylık 5.000 TL muhtelif nitelikte ücret ödemesi yapılmıştır. A, aynı zamanda Z Şirketinde ücretli olarak çalışmakta olup, bu şirketten aylık 8.000TL ücret geliri elde etmektedir.

Bu durumda gerek Spor Federasyonu, gerekse Z şirketi tarafından spor hakemine ödenen ücretler (federasyon tarafından yıllık ödenen 60.000 TL, Z Şirketi tarafından yıllık ödenen 96.000TL olmak üzere) üzerinden GVK’nın 94/1 ve 103’üncü maddeleri uyarınca vergi tevkifatları yapılacak olup, Spor hakeminin ücret gelirlerinin durumu ikinci işveren için her halukarda yıllık 40.000TL’yi aşmış olduğundan yıllık beyanname ile beyan edilecektir. GVK 103’üncü madde uyarınca beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinden, ödemeyi yapan kurumlar tarafından kesilen vergilerin mahsup edileceği tabiidir.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş