Ölümü Gösterip Sıtmaya Razı Etmek!
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Genel Tuğrul AKŞAR Ölümü Gösterip Sıtmaya Razı Etmek!

Ölümü Gösterip Sıtmaya Razı Etmek!

1564753556380-untitled-1 

Tuğrul Akşar- 5 Ağustos 2019 Günlük yaşamımızda o kadar etkili deyimler vardır ki, uzun cümlelerle anlatamayacağınız bazı durumları çok kısa ve çarpıcı ifadelerle anlatırsınız.

 

İşte bunlardan birisi de, “Ölümü gösterip sıtmaya razı etmek” deyimidir. Yani, bir kimseye çok büyük bir tehlikeye ya da zarara uğrayacağını sezdirip daha az zararı kabul ettirmek” anlamında kullanılan bu sözden de görüleceği üzere, kulüplerimiz daha büyük zararlara uğramamak için doksan milyon dolarcık bir zarara katlanmak durumunda kaldılar. Çünkü, kulüplerimizin üzerinde “Bu lig bu parayı etmez!’’, “Digitürk’ten başka kimse bu parayı vermez”, “Lig başlıyor, hala transferler yapılmadı, bu parayı alamazsak, çok sıkıntı yaşarız” vb. kilişelerle bir baskı yaratılarak, bu söylemler “demoklesin kılıcı” gibi kulüplerimizin başında sallandırılıp kulüpler daha az bir gelire ikna edildiler. Daha az bir gelire mahkum edilip yayıncı kuruluşla uzlaştırıldılar.

  

Kriz, Kulüpler Özveride Bulununca Bitti

   

Türk futbolundaki yayın krizi sona erdi. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ile beIN Sports arasında anlaşma sağlandı. Kulüpler Birliği toplantısının ardından TFF, yayıncı kuruluşla masaya oturdu. Görüşmede taraflar arasında uzlaşma sağlandı. Anlaşmada kazanan Beinsports olurken, kaybedenler her zaman olduğu gibi kulüpler oldu.

  

Naklen yayın krizinde kulüpler sıcak para için geri adım attı, USD/TL kuru 5.80’de sabitlendi.

  

Beinsports ile TFF’nin vardığı anlaşmaya göre, Beinsports kulüplere yıllık ödemesi gereken 500 Milyon dolarlık yayın bedeli ödemesini yeni sezonda 410 Milyon dolar olarak gerçekleştirecek. Kulüplere güncel cari kurdan ödeme yapılacak, ancak USD/TL kurunda maksimum seviye ise 5.80 TL’nı geçemeyecek. Yani, USD/TL kuru 5.80’in üzerine çıkarsa, seviye ne olursa olsun, sabitlenen tutar 5.80 TL’den kulüplere ödenecek.

  

Kulüpler Beşyüz On Milyon TL Daha Az Gelir Elde Edecekler

  

TFF ile yayıncı kuruluşun vardığı anlaşmaya göre, kulüplere 2019-20 sezonunda 500 Milyon Dolar yerine, 410 milyon dolar ödeme yapacak. 90 Milyon Dolarlık eksik ödemenin Tl karşılığı ise yaklaşık 510 Milyon TL. Bu sonuca göre, kulüpler 90 Milyon dolarlık bir gelirden mahrum kalırken, Beinsports da yüzde 18 civarında bir maliyet tasarrufu sağlamış oldu.

  

Son anlaşmayla birlikte, yayıncı kuruluş 2019-2022 dönemi yayın hakları karşılığı yıllık 410 Milyon Dolarlık bir ödeme yapacak.

 

Varılan uzlaşma sonrası Süper Lig’de  naklen yayın haklarının tarihsel gelişimi aşağıdaki gibi oldu. 

 

NY1 

Konuya farklı bir yaklaşım sergilemeden önce, Beinsports’un Süper lig macerasından kısaca söz edelim isterseniz.

  

Katarlılar Süper Lig’de

  

Anımsanacağı üzere, Katarlı BeIN Group'un sahibi olduğu Digiturk, 21 Kasım 2016 günü sonuçlanan ihaleyle, yıllık 500 milyon dolar (+KDV) karşılığı Süper Lig'in yayın haklarını 5 yıllığına satın almıştı. Sözleşme gereği, söz konusu tutarın 250 milyon dolarlık kısmının Merkez Bankası'nın güncel kurundan, kalan yarısının da TFF ve Kulüpler Birliği ile anlaşılan kur üzerinden ödeneceği Digitürk tarafından taahhüt ve kabul edilmişti. Bu kapsamda naklen yayın bedelinin yarısı (250 Milyon Dolarlık kısmı) ilk yıl için, sözleşme tarihindeki 1 USD= 3.26 TL'den sabitlenerek kulüplere ödenmişti.

  

İzleyen yıllarda da yayıncı kuruluşun, Kulüpler Birliği ile vardığı anlaşmaya istinaden Dolar/TL kuru 2017'de 3.81 TL ve 2018'de 4.51 TL olarak sabitlenmişti. Nitekim, Digitürk mutabık kalınan kurlar ve sözleşmede belirtilen koşullar üzerinden TFF’ne ödemelerini gerçekleştirmişti.

   

Kulüpler Son Dört Yılda 216.7 Milyon Dolar Gelir Kaybına Uğradılar

   

Yayıncı kuruluşun zarar ettiği gerekçesiyle, son üç yılda kulüplere yapılan ödemelerde kur sabitlemesine gidildi. Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere, son üç yılda kur sabitlemesi nedeniyle kulüplerin gelir kayıpları 617.5 Milyon TL’na ulaştı. Ya da diğer ifadeyle, Digitürk son 3 yılda kulüplere, kur sabitleme işleminden dolayı 126.7 Milyon Dolar daha az para ödedi.[1]

  

Son anlaşma uyarınca 2019-20 sezonunda kulüplere yapılacak ödemelerde 90 Milyon Dolar daha az ödeme yapılacağı da dikkate alındığında, Kulüplerin uğradığı gelir kaybı 216.734.667 Dolara ulaşacak.

 

Tablo:2- Düşük Kur Uygulaması Nedeniyle Oluşan Kulüp Zararları

NY2

   

Tablo:2'yi yorumlarsak: 2017’de ortalama döviz kurları 3,64 TL olarak gerçekleşirken, Digitürk’ün 3,26’dan kur sabitlemesiyle kulüplerin aleyhine oluşan gelir kaybı 95 Milyon TL civarında gerçekleşti. Bu kayıp 2018’de 250 Milyon TL, 2019’da 272,5 Milyon TL oldu.

  

Son uzlaşmayla birlikte 2019-20 sezonu için de 90 Milyon Dolarlık gelir kaybını da eklediğimizde, bu kayıp toplamı TL bazında 1 Milyar 127 Milyon TL’na yükseldi. Dolar bazında ise kayıp tutarı 216.734.667 Dolar’a ulaştı.  

   

Konuya şimdi de farklı bir yaklaşım sergileyelim.

   

Süper Lig Üzerine Bazı Tespitler

   

Öncelikle şu saptamaları bir yapalım ki, tartışmalarımızı sağlam bir zemine oturtalım.

 

 1.Süper Lig bugün bonservis bedelleri üzerinden hesaplanan 568,8 Milyon Euro’ya ulaşan market değeriyle[2]Avrupa’nın en değerli dokuzuncu ligi.

 

 2.Süper Lig yıllık yarattığı 738 Milyon Euro’luk futbol geliriyle [3] Avrupa’nın en çok gelir yaratan yedinci ligi,

 

 3.Süper Lig sahip olduğu 629 Milyon Euro’luk Piyasa değeriyle[4], Avrupa’nın en kıymetli altıncı ligi,

 

4.Seksen milyonu aşan nüfusu ve futbola olan ilgi bakımından Beş Büyük Lig’in hemen arkasında kendisine yer bulan bir lig,

 

5.Süper lig futbol alt yapı yatırımları bakımından, diğer Avrupalı ülkelerle kıyaslandığında, daha modernize olmuş bir lig,

 

6.Süper Lig’in UEFA’ya eklemlenmiş olması nedeniyle UEFA organizasyonları içinde yer alan bir lig. 

 

 Bu gerçekleri göz önünde bulundurarak, şimdi farklı bir analize yönelebiliriz.

   

Tacir Basiretli Davranmak Zorundadır!

   

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 20/2 maddesi gereğince, “tacir, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek durumundadır.”

   

Yani, bugün zarar ettiğini ifade eden Beinsports, Süper Lig’in naklen yayın işine girmeden önce, yıllık 500 milyon dolarlık bir ödeme yükümlülüğünün olduğu ticari bir işin karlılığını, maliyetlerini ve olası risklerini daha baştan dikkate alarak (hesaplayarak) bu işe talip olmalıydı. Eğer, bu işin karlı olup olmadığını analiz etmeden, olası tüm riskleri hesaplamadan bu sözleşmeyi imzaladıysa, bu sözleşme kapsamında vermiş olduğu garantiyi yakarak ve sözleşmeden kaynaklanan cezai yükümlülüklerini yerine getirerek, sözleşmeyi sonlandırabilirdi. Aksi halde, hem sözleşmenin devamını isteyip hem de “bu işten zarar ettiğini” beyan ederek, sözleşme koşullarını tek taraflı değiştirmesi, hukuka uygun değildir. Bu bağlamda Kulüpler Birliği’nin sözleşmeden doğan haklarını kullanımda daha sıkı durmaları beklenirdi. Ancak, Kulüpler Birliği burada, kulüplerin çıkarlarını koruyacak gerekli yasal aksiyonları alamamış ve TFF aracılığıyla işi “idari yollardan” çözümlemeye ve uzlaşmaya çalışmıştır. Bunun doğal sonucu da kulüpler aleyhine 510 Milyon dolarlık bir gelir kaybı oluşmuştur.

   

Biz Beinsports’un bu işe girerken, gerekli, incelemeleri yaptığını ve buna göre bu sözleşmeyi imzaladığını düşünüyoruz. Sözleşmeyi devam ettirmek istiyorsa da, sözleşme hükümlerinden doğan ekonomik yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadır.

 

“Basiretli tacir olma” kapsamında, ülke ekonomisindeki olumsuzluklardan kaynaklanan döviz kurlarında, faizlerde artış gibi risklerin de daha önceden hesaplanması gerekirdi. Bu olumsuzluk, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesinin önünde bir engel oluşturamaz.

   

Anlaşma Devam Ederken, Kural Değişir mi?

   

Süper ligin yayın haklarının Beinsports’a ihale ile verilmesi bir ticari iş kapsamındadır. Ticari işler, ticari sözleşmelerle düzenlenirler. Sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, taraflardan birisi, diğeri aleyhine ticari sözleşme koşullarında kendi başına (resen) bir değişikliğe gidemez. Eğer, böylesi bir durum gerçekleşirse, aleyhine koşullar oluşan, hak kaybına ve zarara uğrayan taraf sözleşme koşullarının değişmesinden dolayı doğacak her türlü zararı karşı taraftan isteme hakkına sahiptir. Bu kapsamda, Beinsports’un daha baştan TFF ile imzalamış olduğu sözleşme kurallarına uyması beklenirdi. Ancak, Beinsports bir başka Avrupa ülkesinde uygulamaya teşebbüs dahi edemeyeceği istemlerle Federasyon ve kulüplerin karşısına çıkmıştır. Bu da, bizi bir “hukuk ülkesi” olarak düşünmeye sevk ediyor.

   

Digitürk Neden Zarar Ediyor?

   

Digitürk’ün sürekli zarar ettiğini vurgulaması da ayrı bir konudur. Bu bağlamda, sadece ekonomik olumsuzluklardan değil, aynı zamanda “başa baş karlılığını” yakalayabilecek bir iş modeli de belki gözden geçirilmelidir. Çünkü, naklen yayıncı kuruluşun abone sayısına ilişkin Bilgi teknolojileri kurumunun (BTK’nın) 2018, 4.çeyrek verilerine göre Digitürk’ün 2 Milyon 487 bin 225 yurt içi, 119 bin 846 yurtdışı kullanıcı olmak üzere toplam 2.607.071 abonesi bulunuyor. [5] 2016’da bu sayının 3.105.600 olduğu dikkate alındığında, Digitürk düşen abone sayısını sorgulamalıdır.

   

Sonuç

 

Sonuç itibariyle; TFF’nin yayıncı kuruluşla uzlaşmaya varıp yayın krizini sona erdirmesi, Lig’in başlamasına çok az bir süre kala kulüplerin “sıcak para” gereksinimini karşılaması bakımından çok önemli.

 

Ancak,bu anlaşmayla kulüplerin son dört sezonda toplam zararı 216.7 Milyon Dolara’a yükseldi. Bu tutar, bir yıllık naklen yayın bedelinin %43’üne karşılık geliyor. Yani, kulüpler son dört sezonda, bir yıllık naklen yayın gelirlerinin yaklaşık yarısını Digitürk’e bağışlamış oldular.

 

Diğer taraftan Süper Lig’in yayın haklarının satışı ve yayınını 2022 yılına kadar elinde bulunduran Beinsports’un, bazı ekonomik gerekçeler göstererek, kulüplere karşı sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınması ve kendi taleplerini kulüpler Birliği ve TFF’ne kabul ettirmeye çalışması, ticari etiğe uymadığı gibi yasal olarak ta sıkıntılıdır.

 

Ne var ki, bugün gelinen noktada kulüplerin “Bu lige bu parayı kimse vermez!” algısı ile üstü kapalı tehdit edilerek, 90 Milyon Dolar daha eksik gelir elde etmeye mahkum edilmesi, Türk futbol ekonomisi ve yönetimi için de önemli bir sorundur. Buradan çıkan öz sonuç şudur: Sağlıklı ve sürdürülebilir bir mali yapıya sahip olmayan bir ligin “sıcak para” ihtiyacı çok yüksekse, söz konusu lig  maalesef bu tür “oldu bittilere” hep hazırlıklı olmak zorundadır. Türk futbol otoritesinin ve kulüplerin bu olumsuzluktan çıkartacağı önemli dersler vardır diye düşünüyorum.

 

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  7350  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43815210

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.