Doç.Dr.Kutlu MERİH- 30 Ağustos 2012

Spor Toto Süper Lig'de yeni sezonun ilk derbisi 26-08-2012 Pazar akşamı İnönü stadı'nda oynandı. Beşiktaş ve Galatasaray'ın karşılıklı golleriyle 3-3 sona eren maçın en çok tartışılan konusu ise Galatasaraylı golcü Burak Yılmaz'ın takımına kazandırdığı penaltı oldu. Beşiktaş karşısında 3-2 gerideyken Burak Yılmaz'ın ceza sahası içinde yerde kalmasının ardından hakem Bülent Yıldırım penaltı noktasını göstermiş,

 Selçuk İnan da vuruşu gole çevirip skoru 3-3'e getirmişti. Birçok otorite hakem Bülent Yıldırım'ın penaltı kararını ağır olarak değerlendirdi ve Burak’ı meslektaşlarının hakkını çalmak ile suçladılar. Diğer taraftan bu yorumlar genellikle bir hakkın araştırılmasından ziyade kişisel önyargıları yansıtmakta idi. Acaba gerçek ne idi?

Burada daha önceki bir yazımızda Trabzon Fenerbahce maçında Sow ve Baroni ile oluşan pasif ofsayt pozisyonunu tartışmış ve toplam 2-3 saniye içinde gerçekleşen pozisyonlarda ekran ve stad izlenimlerine dayanan yorumların yanıltıcı olabileceğini ve bu pozisyonların maçtan hemen sonra yayınlanan video görüntülerinden tek tek frame lerin incelenerek karar verilmesi gerektiğini vurgulamıştık:

BULANIK (FUZZY) FUTBOL KURALI: OFF SIDE

http://www.futbolekonomi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2143:bulanik-fuzzy-futbol-kurali-off-side&catid=123:kutlu-merih&Itemid=58

Yaşadığımız teknoloji çağında bu bir öneri değil profesyonel futbol yorumculuğunun deontolojik gereği idi. Futbol yorumculuğu kişisel ön yargıların sergi alanı değil teknolojiyi kullanma becerisi içeren bir profesyonel alan olmalıdır.

Şimdi kendini yere bırakarak haksız bir penaltıya neden olduğu ve rakibin puanının çalındığı öne sürülen Burak pozisyonu konusunda framelerin ne söylediğine bakalım. Framelerin kaynağı LigTv tarafından yayınlanan maç özeti videoları:

KAYNAK Lig Tv :

 http://www.ligtv.com.tr/haber/iste-penalti-ani-54 

 http://www.ligtv.com.tr/haber/iste-muthis-derbinin-oykusu

Önce bu pozisyon öncesinde Emre ÇolaK’ın rakibin eline çarpan şutu.

Emre  Çolak’ın şutu havada belirli bir sürede yol alıp Beşiktaşlı’nın koluna çarpıyor ve yön değiştiriyor. Tipk penaltı fakat hakem bunu yakın mesafeden kola çarpma olarak değerlendiriyor ve penaltı vermiyor. Değerli yorumcularımız da burada yorumlanacak bir sorun görmüyorlar.

Şimdi Burak pozisyonu içim frameler.

Emre Çolak Burak’a doğru orta yapıyor. Burak pozisyona hakim. Savunma top ile ilgisiz.

Bu frame sanki tam BJK li futbolcunun Burak’ın ayağına bastığı an. Burak dikatini gelen topa yoğunlaştırmış  iken Beşikraş savunmacı bu anda Burak’ın sol ayağına basıyor ve dengesini kaybediyor. Her iki frame aynı saniye içinde. Yani ayağa basma varsa saniyenin küsüratı içinde görülebilmeli.

Bu frame önemli; BJK lı, futbolcu Burak’în ayağına basmış ve dengesini kaybetmiş tökezliyor,  Burak henüz dik pozisyonda. Bundan sonra Burak kendisine çarpan BJK lı ile birlikte düşüyor.

Dengesini kaybeden BJK savunmacı düşüyor ve Burak’a çarpıyor. Burak hala ayakta, Bjk savunmacı ise yerde. Diğer savunmacı yetişme çabasında. Top ise henüz havada. Yani Burak düşmese zaten pozisyona hakim ve ne yapabilecekse yapacak. Bu frame bariz gol şansını da gösteriyor. Hakem savunmacıya kırmız kart göstermeyerek aslında BJK yı kayırmış oldu. Penaltıya şuursuz bir şekilde itiraz edenler ve bunu hak çalma olarak yorumlayanlar kırmız kartlısına herhalde isyan edeceklerdi.

Tökezleyip yere düşen BJK lı Burak’ı da ceza sahası içinde düşürüyor. Hakem yorum yapan her kezden fizik olarak olaya daha yakın. Doğru yorumluyor ve penaltıyı veriyor.

Pozisyonun diğer kameradan görünümü daha da açıklayıcı.

Bu gösterimde Burak topa bakıyor BJK lı olayda ilgim yok gibi ellerini kaldırmış. Aslında Burak’a doğru momentum kazanmış ayağına basmasa bile dokunması ile dengesini bozacak.

Bir an sonra Burak’ın topa bakmayıp tökezlediği görülüyor çünkü ayağına basılmış. Top ise hala havada.  İki frame hemen hemen aynı an fakat Burak bir anda kontrolü kaybetmiş. 1 saniye içinde gerçekleşen bu gol pozisyonunda her halde kimse ayaklara bakmayı düşünmüyordu.

Ben maçı izlerken ayaklarda bir şeyler olduğunu hissetmiş fakat olay hızla gerçekleştiği için net görememiştim. Pozisyonun tekrarında daha net görebileceğimi umuyordum. Fakat yayıncı kanal pozisyon tekrarında ayakları kadra almadı. Her şey bu frame de görülebildiği kadar görüldü. Ayaklar görülememişken yorumcuların pozisyonda temas olmadığını neye dayanarak öne sürebildiğini anlayabilmek güç.

Ayağa basmayı bu frame gösteriyor. Top Burak’ın kontrolünde BJK lı futbolcuların topla ilgileri yok. Burak topa konsantre olmuşken birden kendini yerde buluyor.

Burada Burak’ın topu kontrol edemeyeceğini anladığı için kendini yere bıraktığı BJK ı futbolcunun da ona takılarak düştüğü öne sürülebilir. Bu durumda Burak’ın framelerde BJK lı futbolcudan daha alt ve BJK lı futbolcunun daha dikey olması gerekirdi. Gerçek ise bunun tersi. Pozisyonu daha ayrıntılı ve dinamik görmek isteyenler videoyu kendileri inceleyebilir.

Sonuç olarak frameler açık olarak gösteriyor ki, yere düşen Burak değil BJK lı, kendisi ile birlikte Burak’ı da düşürüyor. Benim yorumum faulün Burak’ın ayağına basılması ile değil, dengesini kaybeden BJK lının tökezleyerek ceza sahası içinde Burak’ düşürmesi ile oluştuğu. Daha sonraki bir görüntüde Burak hakemi aldatmış bir oyuncudan farklı olarak “Evet bu penaltı idi” şeklinde, hakeme itiraz edenlere itiraz ediyor. Bu frame görüntüsü çok kötü idi. Bunu alamadım. Videolarda görülebilir. Önemli olan bir nokta bütün bu olay 2-3 saniye içinde ve faul saniyenin küsüratında gerçekleşiyor. Yani hakem dışında kimsenin gördüğüne dayanarak yorum yapabilme şansı yok.

Şimdi pozisyonla ilgili yorumlar:

İşte derbi sonrası köşe yazarlarından penaltı yorumları;

Selçuk Dereli / Milliyet Gazetesi Maçın son dakikalarında verilen penaltı kararı çok tartışıldı. Görünen o ki, penaltıyı yardımcı hakem Erdinç Sezertam verdirdi. Bu pozisyonda Escude'nin sol ayağıyla Burak'ın sol ayağında bir müdahalesi var. Pozisyon faul. Ancak asıl tartışılması gereken pozisyonun içeride olup olmadığı. Temas olduğunda Burak'ın vücudu ceza alanı çizgisi üzerinde ancak temasa maruz kalan ayağı çizginin dışındaydı. Ancak oyuncunun bedeninin çizginin üzerinde ve çizgi de ceza alanı sayıldığı için penaltı kararı doğruydu.

Bu yorum framelerde görüneler ile uyum içinde. Şimdi framelere uymayan yorumlar:

Serdar Tatlı / Fanatik Gazetesi Penaltı pozisyonuna baktığımızda, Beşiktaşlı Escude ile Bırak Yılmaz'ın pozisyonu ceza alanı dışında başlıyor. Beşiktaşlı oyuncunun ne yerden ne de havadan Burak Yılmaz'a hiçbir teması yok. Dolayısıyla verilen penaltı kararı maçın sonucuna direkt etki yarattı.

Reha Muhtar / Vatan Gazetesi Hakem Bülent Yıldırım ve yardımcısı Erdinç Sezertam Beşiktaş'nı resmen 2 puanını çaldı. Penaltı önce yardımcı Sezertam'ın sonra da Bülent Yıldırım'ın tamamen yarattığı bir penaltıydı. Burak kendini yere atmıştı.

Erman Toroğlu / Hürriyet Gazetesi Yine hakem, yine hakem. Dün gece çok net bir şekilde Bülent Yıldırım Beşiktaş’ın galibiyetini elinden aldı. Yani emeğe haksızlık etti. Burak pozisyona giriyor, rakip oyuncudan en ufak bir müdahale yok. Çok zaman olduğu gibi, kendi sol ayağını alçıya alıyor ve yere bırakıyor. Bırakın penaltıyı çalmayı, Burak’a sarı kart gerekir. Peki, bu pozisyon olurken hakemin yeri nerede? Pozisyona 7-8 metre mesafede. Hem de olayı kesitten görüyor. Eliyle de devam işareti yapıyor. Pozisyonun penaltı olmadığına inanıyor, doğru bir şekilde. Ama kendisi yedi metredeyken, 47 metre uzaklıktaki yardımcı hakemin ikazıyla kararını değiştiriyor. Penaltı veriyor. “Bülent Yıldırım, o zaman sen düdüğünü ver yardımcıya, bayrağı da sen al geç kenara.” Madem Burak’ı indiriyorlar, bariz gol şansından dolayı kırmızı kartın nerede? Yardımcıya sorsaydın ondan da yardım isteseydin

İlker Yasin / Hürriyet Gazetesi UEFA ‘elit’ hakem sıralamasında, Cüneyt Çakır’ın yanına bir başka Türk hakem koyacağız ismi de ‘Bülent’ olacak derken, Bülent Yıldırım dün maçın skorunu tayin eden isim oldu. Penaltı, penaltı gibi olmalı. Yan hakemin hangi pozisyonlarda, hakemi taçlandıracağı veya taca atacağı bir memerandum konusu olmalı.

Markus Merk / Lig TV İlk anda temas varmış gibi düşündüm. Burak'ın düşüşünden yanıldım ve varmış gibi gördüm. Ama düşmesine sebep olacak ayağına bir müdahale yok. Kendisini bıarkıyor ve faul söz konusu değil. Eğer bir hareket almış olsa bile ceza sahası dışında.

Ali Aydın / Zaman Gazetesi Derbinin FIFA kokartlı hakemi Bülent Yıldırım, penaltı pozisyonuna kadar iyi bir maç yönetti. Bülent Yıldırım, 85. dakikada yardımcı hakemi Erdinç Sezertam'a uyarak tertemiz çıkacağı müsabakadan eleştirilerle ayrılmak zorunda kaldı. Emre Çolak'ın, Beşiktaş ceza alanı içine ortaladığı topta Burak Yılmaz önde Escude arkadaydı. Meşin yuvarlak havadan Burak'a doğru inerken Siyah-Beyazlı futbolcu kollarını havaya kaldırarak 'Ben oyunda yokum' der gibiydi. Pozisyon net şekilde Yıldırım'ın beş metre önündeydi. 'Devam' diyen Yıldırım, yardımcı hakemi Erdinç Sezertam'dan gelen uyarıyla penaltıya döndü. Kendisi de inanmadı. Penaltı kararı verdiyse bariz gol şansını engellemekten dolayı Siyah-Beyazlı oyuncuyu neden kırmızı kartla oyun dışı bırakmadı? Yıldırım, ilk verdiği kararına devam etse derbinin yıldızı olurdu

Bülent Yavuz / Habertürk Gazetesi Hakemin aklı Emre'nin şutunda Hilbert'e çarpan topta kaldı. Escude dokunmuyor, ancak Burak kendisini göstere göstere yere bırakıyor. Bülent Yıldırım önce oyna diyor, yardımcısı aklına girince penaltıyı veriyor. Bir çuval inciri berbat ettiler.

Sergen Yalçın / Habertürk Gazetesi Pozisyonun penaltı olup olmaması çok tartışılır. Faul varsa ad, başlangıcı ceza alanı dışındaydı. Bu karar maçın skoruna etki etti.

Ertuğrul Dilek / Bugün Gazetesi Beşiktaşlı savunma oyuncularının arasında kalan Burak Yılmaz'a ceza sahası içinde kesinlikle bir müdahale olmadı. Bir engel varsa ceza sahası alanı dışında var. Hakem pozisyonu görmesine rağmen yan hakemin kararına göre verdi.

Metin Tükenmez / Cumhuriyet Gazetesi Dün akşam kimsenin düşünemeyeceği bir şey de hakemlerin verdiği penaltı kararıydı. Hakem yanılabilir ama dün akşam İnönü Stadı'nda hakemden başka kimsenin yanılmayacağı bir anda penaltı vermek basit bir hakem hatasıyla geçiştirilemez.

Metin Tekin / Sabah Gazetesi Burak'la gelen penaltıda bir temas göremedim. olsa bile bu temasın 18'in dışında olduğu düşüncesindeyim.

SONUÇ

Görüldüğü gibi 3 saniye içinde gerçekleşen ve iki oyuncunun sarmaş dolaş yere uzandığı bir pozisyonda temas olmadığını olaya bir-kaç metre uzakta ve doğrudan bakan bir hakemden daha iyi görebilmek her halde tanrı vergisi bir yetenek olmalı. Çoğunluğu eski hakem olan yorumcuların bir yorumcu haricinde hakem arkadaşlarını ve profesyonel bir futbolcuyu değerlendiriş şekilleri futbol yorumculuğunda ciddi sorunlarımız olduğunu ortaya koyuyor. Türk futbolunun bu yorumcular ve bu deontoloji anlayışı ile ve sadece kendini kayıran yöneticiler ile fazla ilerleme şansı yok. Kimse derbilerde hakemler neden penaltı vermiyor ve kırmızı kart çıkarmıyor diye merak etmesin. Böyle bir futbol kültüründe hiçbir hakem kendisini insafsızca yargılayacak kesimlere fırsat vermek istemeyecektir. Yorumcuların da artık kerameti kendinden menkul otorite tavırlarını b ir kenara koyup inandırıcı ve saygıdeğer olacaklarsa video framelerini kullanmaları gerekecektir.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş