Haberler & Makaleler Genel Müslüm GÜLHAN Futboldaki ‘Rant’ Örgütlenmesi
| Futboldaki ‘Rant’ Örgütlenmesi |
|
Müslüm Gülhan- 5 Temmuz 2025 Sürekli değişen-çerçevesi ne olursa olsun-sosyal politikalar, ahlaki ve politik değerlerden bağımsız düşünülemez.
Neoliberaller politikaların var olan ekonomik yaşam koşularına cevap verememesi neticesinde yoksulluk, işsizlik, sosyal güvence sizlik gibi sorunları yaratmasının, genelde kapitalist üretim tarzıyla ve özelde neoliberal süreçle hiçbir alakası yokmuşçasına doğa tarafından dayatılan olağan olgular şeklinde tarih dışı bir anlayışla sunulmaya çalışılır. Bu etik olmayan ve ahlaksız bakış açısı ve bu tarz bir anlatı sosyal politikanın eleştirel bir açıdan görülmesini engellediği gibi-onun yetersizliğinin kavramsal olarak ve ahlaki olarak dikkatler den kaçmasına neden olmaktadır. Neoliberal politikaların yok ettiği ulus kavramı ve onun sağladığı kontrol mekanizması-yerini piyasa koşulları bırakmıştır. Politikaların yarattığı sonuçların başında; uluslararası sermayelerdeki birikim çoğu devlet bütçelerinin çok üstüne denk gelmesiyle birlikte, devletler bu sermaye yapısının kişisel taleplerini ciddiye almak zorunda kalmaktadırlar. Haliyle, para kontrol edilemez şekilde dolaşıma çıkmıştır. Bunun hazmedilmesi için ülkelerdeki devlet kavramı öznelleştirilerek kişiselleştirilmiş ve devletin tüm kontrol mekanizmaları devre dışı bırakılmıştır. Futbol da bundan nasibini al maktadır. Futbol, ürünlerinden elde edilen gelirler; karşılaşmalarının yayın gelirleri, müsabaka gelirleri, futbolcu transferleri, sponsorluk gelirleri, müsabakalar üzerinde bahis oyunlarının oynanması futbolu büyük bir endüstri hâline getirdi. İşte futbolda bu işlev içinde kendi sermayesini yaratan bir kültür endüstrisi haline gelirken, aynı zamanda kontrol mekanizması dışına da çıkartılmaya neden olmuştur. Aslında bu bir zorunluluktu… Başlangıç noktası ve ilk iş olarak FİFA ve UEFA bu politikalara uygun gelecek bir şekilde yeniden dizayn edildiler. Sonucuna baktığımızda; her iki kurumda bir ‘rant’ kurgusu içinde adeta çete gibi davranarak gayri nizami para politikalarını kollamış ve bir yerde de teşvik etmiştir. Katar’a verilen Dünya Kupası, Suudilere sağlanan avantajlar ile, özellikle Katar, Suudi sermayelerine sağlanan kulüp satın alma avantajları ve bunların kontrolsüz limit kullanımları ile piyasayı yükselterek oyunun kimyasını bozmalarına verilen izinlerdir. İşte ‘Dünya Kulüpler Kupası’ ve futbolcuların nasıl sömürülerek FIFA’nın kazanacağı paranın büyüklüğü ile hiçbir şey olmamışçasına oynatılan maçlar. FIFA 2023-26 arası düzenleyeceği sportif etkinliklerden toplam 13,6 milyar dolar gelir bekliyormuş. Haliyle bu organize yapı menajerler üzerinden bir sermaye dağıtımına giderek adeta kulüplerin içinden dışarıya servet transferleri yapılmasına neden olmaktadır. Bundan en çok etkilenen ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Tüm başkanların, tüm yöneticilerin, tüm antrenörlerin ve tüm futbolcuların çalıştığı menajerler vardır. Ama bir kulüpte başkanın ve yönetim kurulu üyelerinin ayrı ayrı menajeri olur mu? Olur… Bakın, üç büyüklerin borcu 50 milyar TL’ye yaklaştı… Galatasaray bir oyuncuya 100 milyon avro vermeye hazır! Ali Koç döneminde, Fenerbahçe yedi sene içinde 100 yakın oyuncu ile 13-14 antrenör değiştirirken hem sportif anlamda hem de finansal anlamda büyük açıklar verdi… Beşiktaş 25 yıl boyunca her sene 28 milyon avro zarar etti… Bu zarar sürecinde, döneminde 200 milyon avro gibi zarar neden olan Yıldırım Demirören yönetiminin Futboldan Sorumlu As Başkanı Serdal Adalıydı. Ve her iki kulübün menajeri Mendes’tir… Bakın; Al Murati, Muçi, Paulista, Uduokhai, Immobile, Arroyo, Elan Ricardo, Jurasek ve Abraham Men des’in tahtasından veya partnerlerinin tahtasından oyuncular. Kendisinin inşaatçı olduğu nu söyleyen Beşiktaş Başkanın futbol ile ilgili donanımı bu sene belli olacaktır. İlk önce, en önemli sınavı kaç futbolcuya para vererek yollayacak olmasıdır. Sonrasında da alacağı oyuncular ve ödenecek paralardır. Siyasetin ekonomik politikasına uygun olarak kulüplerin kupon arsalarını inşaata açıp, istenilen yatırım ortamını siyasete sunmaları kendileri adına bir güvence referansıdır. Futbolun siyasete teslimiyetinin de temel göstergesidir. Neoliberal politikaların kulüpleri bir aracı haline getirmesi ki özellikle siyasetin kullanma alanlarına girmeleri, başkan ve yöneticilerin neredeyse var olma nedeni haline gelmesine sebep olmuştur.
|
Paylaş
Paylaş|
FutbolEkonomi , 2010 yılından bu yana futbolun ekonomik, finansal ve yönetsel boyutlarını mercek altına alan bağımsız bir bilgi ve analiz platformudur. 2005 yılında kurulan Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi (FESAM) ile aynı vizyon doğrultusunda faaliyet gösteren platformumuz, futbolu sadece saha içi bir oyun değil, çok katmanlı bir endüstri olarak ele alır. |
Son Yayınlananlar
- Napoli Avrupa'nın Finansal Açıdan En Sürdürülebilir Kulübü
- Nakit Artık Kral Değil: Kulüpler Para Olmadan Nasıl Harcamaya Devam Ediyor?
- Kara Kartal ve Camianın Gücü
- Mutluluk Bakanı "Zeynep Sönmez", Tenisin Makus Talihini Kırdı
- Spor sosyolojisi: Toplumda sorunlar ve çatışmalar-3
- Futboldaki ‘Rant’ Örgütlenmesi
- Spor Sosyolojisi: Toplumda Sorunlar ve Çatışmalar (2)
- Futbolun Yeni Gerçeği: Çoklu Kulüp Sahipliği (1)
- Galatasaray % 150 Bedelli Sermaye Artırımı İle 8.1 Milyar TL Yeni Kaynak Sağlamak İstiyor
- Spor Sosyolojisi: Toplumda sorunlar ve çatışmalar (1)
Spor Endexi
|
4/07/2025 |
Kapanış | ||
| BİST 100 |
10.275,75 |
+0,46 |
|
 |
BJKAS |
2,08 |
+1,46 |
 |
FENER |
13,77 |
+3,30 |
 |
GSRAY |
1,70 |
+2,41 |
 |
TSPOR |
1,13 |
+3,67 |
| SPOR ENDEKSİ |
2.481,61 |
+2,89 |
|
Yazarlar
Podcast: FutbolEkonomi Sohbetleri
Yeni podcast serimizde gündemde öne çıkan konuları ya da sitemizde yayımlanan dikkat çekici yazıları sohbet formatında ele alıyoruz. Karmaşık görünen meseleleri daha sade ve anlaşılır şekilde dinleyiciyle buluşturmayı amaçlıyoruz.
Apple Podcasts
İstatistikler
İçerik Tıklama Görünümü : 49971630Okur Yazar
|
Yazılarınızı info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. |
TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU
| Sıra | TAKIMLAR | 0 | G | B | M | A | Y | AV | P |
|
1 |
Galatasaray | 36 | 30 | 5 | 1 | 91 | 31 | 60 | 95 |
| 2 | Fenerbahçe | 36 | 26 | 6 | 4 | 90 | 39 | 51 |
84 |
| 3 | Samsunspor | 36 | 19 | 7 | 10 |
55 |
41 | 14 |
64 |
| 4 | Beşiktaş | 36 | 17 | 11 | 8 | 59 | 36 | 23 | 62 |
| 5 | Başakşehir | 36 | 16 | 6 | 14 | 60 | 56 | 4 | 54 |
| 6 | Eyüpspor | 36 | 15 | 8 | 13 | 52 | 47 |
5 |
53 |
| 7 |
Trabzonspor |
36 | 13 | 12 | 11 | 58 | 45 | 13 | 51 |
| 8 | Göztepe | 36 | 13 | 11 |
12 |
59 | 50 | 9 | 50 |
| 9 | Ç.Rizespor | 36 | 15 | 4 | 17 | 52 | 58 | -6 | 49 |
| 10 | Kasımpaşa | 36 | 11 | 14 | 11 | 62 | 63 | -1 | 47 |
| 11 | Konyaspor | 36 | 13 | 7 | 16 |
45 |
50 | -5 | 46 |
| 12 | Alanyaspor | 36 | 12 | 9 | 15 | 43 |
50 |
-7 | 45 |
| 13 | Kayserispor | 36 | 11 | 12 |
13 |
45 | 57 | -12 | 45 |
| 14 | G.Antep FK | 36 | 12 | 9 | 15 | 45 | 50 | -5 | 45 |
| 15 | Antalyaspor | 36 | 12 | 8 | 15 | 37 | 62 | -10 | 39 |
| 16 |
BodrumFK |
36 |
9 |
10 |
17 | 26 | 43 |
-17 |
44 |
| 17 | Sivasspor | 36 | 9 | 8 | 18 | 44 | 58 | -14 | 37 |
| 18 | Hatayspor | 34 | 6 | 8 | 22 | 42 | 74 | -27 | 26 |
|
19 |
A.Demirspor | 33 | 3 | 5 | 28 | 34 | 92 | -58 | 2 |
|
|
Deloitte Football Money League - 2025
Deloitte Money League Raporunu 28. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2023-24 sezonunda gelirleri toplam 11.2 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.
UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024
UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız
Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız
Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.
UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.
|
Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.
|
| |
|
The European Club Footballing Landscape 2022
|
|
“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız” |
| |
|
''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.”
|
| |
|
|
| |
|
Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız”
|
| |
|
Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu
Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.”
|
|
İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine
|
|
“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini |
Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama
|
