Ömer Gürsoy- 29 Haziran 2022 ‘Siyah Kuğu’ son 10 yılda izlediğim yüzlerce film arasında beni en çok etkileyenlerin başında gelir. 

 

 

Tabii bir spor yazarı olarak film eleştirisi yapacak kadar uzman değilim.

 

Ama spor yazarları da her okuduğu kitaptan, konuştuğu her kişiden; alışveriş yaptığı bir tezgahtardan, seyyar satıcıdan,  her dinlediği şiirden, her izlediği filmden beslenir, beslenmelidir. İyi bir balı arının çok farklı çiçeklerden topladığı aromalardan oluştuğunu unutmamak lazım.

 

Ben de uzun yıllardır yazılarımda kullandığım metaforları bu yollardan sağlarım.

 

Kulüp yöneticilerimizin her sezon öncesi olumlu ve pozitif demeçlerinin sezonun başlamasıyla nasıl da değiştiğini anlamak için geçmişte de birçok yazılarıma konu ettiğim  ‘Siyah Kuğu’ filmi ile anlatmaya çalışacağım. 

 

Balayı Dönemi Kalıcı Olur Mu?

 

Mehmet Büyükekşi’nin TFF Başkanı olmasının ardından ‘kulüplere rağmen değil, kulüplerle beraber’ söylemi üzerine bir hafta içinde aldığı kararlar üzerine ülke futbolunda bir bahar havası estiğini görüyoruz.

 

Aslında şu ana kadar, Türk futbolunun kurtuluşu için ortada bir reform olmamasına karşın sadece  ‘küçük düzeltmeler’ dahi bu olumlu havanın esmesine neden oldu.

 

Tabii bu balayı dönemi devam edebilecek mi veya ne kadar sürecek?

 

En iyi niyetlimiz dahi bu anın er geç geleceğini biliyor.

 

Geleceği anlamak için geçmişe bakmak gerek, çünkü bu ülke coğrafyasının 20 yıldır süregelen alışkanlıklarını bir günde bir anda değişeceğini beklemek biraz fazla iyi niyetli yorum olur.

 

Hakem Hataları Anahtar

 

Tabii hepimiz de biliyoruz ki; Türk futbolunun son 20 yılını anlamak için  ‘hakem hataları’ hep anahtar olmuştur.

 

 Geçmişte kulüp yöneticilerimizin “Ülke futbolundaki kaos ortamının daha da ileriye taşınmaması için gerekli cevapları daha sonraya bırakıyoruz." demeçlerini unutmuyoruz. 

 

Yani yöneticilerimiz zımni olarak şunu kabul ediyorlar ki, "yönetici açıklamaları ülke futbolunu kaosa götürdü biz buna cevap verirsek kaos daha da ileri gidecek o yüzden şimdi susuyoruz."

 

"Kaosun ilerisi" neresi? Artık onu siz düşünün. Kulüp başkan ve yöneticilerinin artık geleneksel hale gelmiş değerlendirmelerini takip ederken, aslında birçoğunu yakından tanıdığım bu insanların nasıl da farklı bir kimliğe büründüklerini görünce bazen "acaba bu insanlar aynı kişiler mi?" diye sorasım geliyor.

 

Doktor Jeykıl, Mister Hyde’a Dönüşüyor

 

Her biri çok başarılı iş adamı, her biri yakın dost olanlar, iş, kulübü yönetmeye gelince nasıl kendisinin tam zıttı bir kişi olabiliyorlar?

 

Bu metamorfozun edebiyatta, sinemada çok örnekleri vardır: Mesela sabah uyandıklarında ailelerine karşı, ya da iş ortamında doktor Jeykll olanlar, akşam stadyumun yolunu tuttuktan sonra kameraların karşısında Mister Hyde'a dönüşebilirler.

 

İşte ben de bu sorunun cevabını  ‘Siyah Kuğu’ filminde buldum. Tabii bir müzikal ve bir bale filmi ile ne alakası var bunun dediğinizi de duyuyorum.

 

Kuğu Gölü Balesi 

 

O zaman buyurun okuyalım…

 

Film, insan ruhunun en karmaşık hallerini, iyilik ve kötülük ikiliğini aynı kalpte, aynı ağırlıkta ve aynı drama gücüyle yansıtıyor.

 

New York'un önemli bale topluluklarından birinde dans eden Nina için hep Kuğu Gölü Balesi'nde başrol oyuncusu olmak hayalini kurduğu fırsat karşısına çıkar. 

 

Ancak başrolü kapmak için, Beyaz Kuğu (Odette) kadar naif, kırılgan, içe dönük ve masum; Siyah Kuğu (Odille) kadar kurnaz, hasis, pervasız ve baştan çıkarıcı olması gerekmektedir.

 

Nina'nın içindeki kötümcül ve yırtıcı tarafları bulmak için sancılı bir süreç yaşanacaktır. Bu sürecin sonunda, rakibi Mila'ya rolünü kaybetmek istemeyen Nina onu taklit etmiş, hatta onun gibi olmaya başlamıştır. 

 

Artık hem Beyaz Kuğu'yu hem de Siyah Kuğu'yu oynamaya hazırdır…

 

Mila da Nina'nın içindeki kötümcüllüğü, yırtıcılığı ortaya çıkarmayı başarmıştı.

 

Futbola Dönelim

 

Sezon öncesi herkes "marka değeri" büyüsünün etkisi altında güzel demeçleri, federasyona, hakemlere destek mesajları veriyor. 

 

Sezon ortası bir kulüp başkanının hakemleri hedef alan açıklamalarının ardından artçı depremler gelmeye başlıyor. 

 

Tıpkı Mila'nın Nina'yı kışkırtması gibi... 

 

Bir bakıyorsunuz sezona Beyaz Kuğu olarak giren kulüp başkanları sezon ortasında Siyah Kuğu'ya dönüşüvermişler...

 

Hem de Nina'yı bile imrendirecek dansları ve manevraları ile iyilik ve kötülüğü aynı kalpte yansıtabiliyorlar. 

 

Ve ne tesadüfidir ki, bu oyun her yıl aynı mevsimde ve aynı şekilde sahneleniyor.

 

Taraftarın Etkisi

 

Tabii bir de işin taraftar boyutu var. Kulüp Başkanları da tıpkı bir siyasetçi seçmenin nabzını tutar, ona göre politikalarına yön verirken kulüp başkanlarının da taraftarların söylem ve beklentilerinden etkilenmemesi mümkün değil. (Bunu her ne kadar onaylamazsak da anlamak zorundayız. Aslında bu ülke de kulüp başkanlığı da öyle kolay bir görev değil bunu da kabul etmemiz gerekiyor. Bir yandan ‘taraftar baskısı‘ altında ekonomik zorluklarla boğuşurken, bir de 40 yıldır büyük bir beklenti sonucu yasalaşan  ‘Kulüpler Yasası’ ile de demoklasin kılıcını ensesinde hisseden kulüp başkanlarının işlerinin hiç de kolay olmadığını belirtelim. Ülke futbolunun bugün geldiği kaotik durumda ve aşırı borçlanmada elbette kulüp yöneticilerinin büyük sorumluluğu vardır ama yıllarca ‘ırmağın dizginsiz akmasına’ izin veren popülist futbol ortamının tek günah keçisi de onlar değildir).

 

Peki biz futbol izleyicilerinin bir seçme hakkı olsa kulüp başkanlarımızın, Siyah Kuğu gibi olmasını mı yoksa Beyaz Kuğu gibi olmasını mı tercih ederdik? 

 

Her şeye rağmen siyah seçilecek gibime geliyor. 

 

Çünkü bu oyun bizim ülkemizde bizim karanlık yanımız için oynanıyor.

 

Yapay Zeka İşe Yarar Mı?

 

TFF’nin yeni yönetiminde Kulüplerde de yöneticilik yapmış Federasyonu Başkanı dahil Murat Aksu, Yusuf Günay, Yalçın Orhan, Müslüm Özmen, Talat Papatya ve Volkan Can gibi yöneticiler var, onlar artık masanın diğer tarafındalar.

 

Kulüp Başkanları’nın zaman Siyah Kuğu zaman da Beyaz Kuğu rolünü oynamaları gerektiğini de en iyi onlar anlayacaklardır.

 

Yeni dönemde Türk futboluna özellikle de hakem hatalarında ‘yapay zeka’yı sokacağını söyleyen Başkan Büyükekşi’nin kulüp yöneticileri ile ilişkilerinde de ‘muhakeme’ özellikleri bulunan yapay zeka’dan yararlanacak mı bilmiyorum ama aynı kimlikte hem Siyah hem de Beyaz olan kulüp yöneticilerinin  ‘göndereceği okları’ nasıl  muhakeme edeceğini de doğrusu merak ediyorum.

 

Not: Filmin son sahnesinde "ölümü" oynayan Nina kendisini rolüne öylesine kaptırır ki gerçekten ölür. Her daim "futbolda kaos" hezeyanı içinde olanlar da bir gün futbolda gerçek kaosu yaratacaklardır. Futbolumuzun sonunun benzememesini umarak bu balayı döneminin geçici olmamasını dilerim. {jcomments on}