Ahmet Talimciler- 24 Haziran 2023 İnsanlık tarihinin bambaşka bir evresi içerisinde bulunuyoruz ve önümüzdeki süreç her açıdan çok daha büyük dönüşümleri bünyesinde barındırmakta.

Sizlere bugün akademi alanında giderek artış gösteren ve ne yazık ki ortada henüz nasıl mücadele edebileceğimizin bilinmediği bir konu hakkında örnekler vermek istiyorum. Önce aşağıda iki ayrı konuda oluşturulmuş olan metinleri size sunuyorum. Metinlere yakından baktığınızda hangi konu hakkında olursa olsun, sorular ve yönlendirmelerle birlikte elinizde çok kapsamlı cümleleri elde edebilme şansınızın olduğunu fark ediyorsunuz. İşte tam bu noktada akademi dünyası içerisinde her daim var olan bir tartışma bu kez bambaşka bir nitelikle yeniden fakat nasıl gerçekleştirileceği konusunda net bir bilgi sahibi olmadan karşınıza dikeliveriyor. 

İntihal veyahut aşırma olarak nitelendirilen durum bu noktada büyük önem kazanıyor. Çünkü bu kez karşımızda yapılan hırsızlığın veya sahtekarlığın açık bir biçimde konabileceği bir uygulama bulunmuyor. Ayrıca karşımızda belirli kitaplardan veyahut makalelerden çok daha fazlasına üstelik çok daha kısa süre içerisinde ulaşabilen ve bütün bu bilgileri sentezleyerek sunabilen bir makine yer alıyor. Üstelik ülkemizde bu şekilde alınan metinlere ilişkin herhangi bir yasal düzenleme ve bağlayıcı bir yaptırım söz konusu da değil! 

Soru; Spor sahalarında şiddeti önlemek için neler yapılabilir?

1. Bilinçlendirme ve Eğitim; Sporcular, antrenörler, hakemler ve taraftarlar arasında şiddetin kabul edilemez olduğu konusunda sürekli bir bilinçlendirme ve eğitim yapılmalıdır. Şiddetin zararlı sonuçları, sporun ruhuna aykırı olduğu vurgulanmalı ve fair-play, saygı ve etik değerlere odaklanan eğitimler düzenlenmelidir. 
3. Güvenlik Tedbirleri: Spor tesisleri ve etkinliklerde güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Kontrol noktaları, güvenlik kameraları, yetkili güvenlik personeli ve hızlı müdahale ekipleri gibi önlemler, şiddeti önlemek ve hızlı bir şekilde müdahale etmek için gereklidir. 
5. İyi İletişim; Sporcular, antrenörler, hakemler ve taraftarlar arasında etkili iletişim kurulması önemlidir. Anlaşmazlıkların ve gerginliklerin doğru bir şekilde çözülmesi için sağduyu, saygı ve iletişim becerileri geliştirilmelidir. 
7. Disiplin ve Ceza; Spor federasyonları, kulüpler ve organizasyonlar, şiddetin ciddiyetini vurgulayan disiplin kuralları ve cezaları belirlemelidir. Kural ihlalleri ve şiddet durumlarında hızlı ve adil bir şekilde cezalar uygulanmalıdır. 
9. Taraftar Yönetimi; Taraftar gruplarıyla iş birliği yapılmalı ve olumlu taraftar davranışını teşvik eden programlar ve etkinlikler düzenlenmelidir. Taraftarların sporculara, diğer takımlara ve diğer taraftarlara saygılı bir şekilde desteklemeleri teşvik edilmelidir. 
11. Fair-Play ve Örnek Modeller; Fair-play değerleri ve sporcuların örnek modeller olmaları önemlidir. Sporcuların, sahada ve saha dışında fair-play ilkesine bağlı kalarak sporun ruhunu yansıtmaları ve genç sporculara örnek olmaları gerekmektedir. 
13. İzleme ve Raporlama Sistemi; Şiddet veya olumsuz davranışların tespit edilmesi için izleme ve raporlama sistemleri kurulmalıdır. Spor etkinliklerinde yaşanan olaylar kaydedilmeli ve şiddet vakaları üzerinde titizlikle durulmalıdır. 
15. Toplumsal İş birliği; Spor sahalarında şiddeti önlemek için spor kulüpleri, federasyonlar, kamu kurumları, medya ve toplumun diğer kesimleri arasında işbirliği yapılmalıdır. Ortak projeler, kampanyalar ve etkinliklerle şiddeti azaltmak ve sporun olumlu değerlerini vurgulamak önemlidir. 

Bu önlemler, spor sahalarında şiddeti önlemek için alınabilecek bazı adımlardır. Sporun fair-play, rekabet ve dostluk ruhunu korumak, sağlıklı bir spor ortamı oluşturmak ve şiddeti engellemek için sürekli bir çaba gerektirir.

Chat GPT’nin verdiği yanıtlar içerisinden Fair-play ve örnek modeller başlığını yeniden formüle ederek Fair-play ve örnek modeller nelerdir? Şeklinde yeniden sordum. Aldığım yanıtın ilk halini buraya aktarıyorum, istediğiniz takdirde bu yanıtları yeniden ve yeniden oluşturabilme ve iyi, kötü, aynı şeklinde değerlendirebilme şansına da sahipsiniz. 

Fair Play, sporun temel değerlerinden biridir ve sporcuların etik davranışlar sergilemelerini, rekabetin adil bir şekilde gerçekleşmesini ve diğer sporculara saygı göstermelerini ifade eder. Fair-play sporun ruhuna uygun olarak centilmenlik, dürüstlük, adalet, eşitlik ve saygı ilkelerine dayanır. Örnek modeller ise sporun tüm paydaşları arasında, özellikle profesyonel sporcuların, genç sporcuların ve taraftarların, bu fair-play değerlerine uygun davranan kişilerdir. Örnek modeller, sporun olumlu yönlerini sergileyen, takım ruhunu ve toplumsal sorumluluğu benimseyen bireylerdir. İşte fair-play ve örnek model kavramlarına örnek olarak gösterilebilecek unsurlar:

1. Dürüstlük; Örnek modeller, spor müsabakalarında dürüstlük ilkesine bağlı kalarak hileli veya haksız davranışlardan kaçınırlar. Kural ihlallerine karşı özgür ve açık bir şekilde hareket ederler. 
3. Centilmenlik; Örnek modeller, rakiplerine karşı centilmenlik gösterirler. Maç içerisindeki çekişmeyi adil bir şekilde sürdürür, haksız rekabet veya agresif davranışlardan kaçınırlar. Rakiplere saygı duyarlar ve maç sonrası tebrik ederler. 
5. Takım Ruhu; Örnek modeller, takım çalışmasına ve takım ruhuna önem verirler. Takım arkadaşlarıyla iş birliği yapar, destekler ve birlikte hareket ederler. Kendi bireysel başarılarından ziyade takımın başarısını önemserler. 
7. Toplumsal Sorumluluk: Örnek modeller, toplumsal sorumluluk bilinciyle hareket ederler. Sporun toplum üzerindeki etkisini anlarlar ve genç sporculara ilham kaynağı olurlar. Sosyal sorunlara duyarlılık gösterir ve topluma katkı sağlamak için çaba harcarlar. 
9. Doping ve Etik İlkeler: Örnek modeller, doping gibi yasa dışı ve etik dışı davranışlardan kaçınırlar. Sağlıklı ve doğal yollarla başarıya ulaşmayı hedeflerler. Kendi sağlıklarını ve sporun temel değerlerini korurlar. 

Örnek modeller, genç sporcuların ilham kaynağı olabilir, sporun olumlu etkilerini topluma yansıtabilir ve fair-play değerlerinin yayılmasına katkıda bulunabilirler. Bu nedenle, sporun tüm paydaşları arasında örnek modellerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi önemlidir. 

İkinci örneğim akademik dünyada yaşanan etik dışı uygulamaların önüne geçebilmek için alınabilecek önlemlerin neler olduğu sorusuna verilen yanıtları içermekte. 

1. Eğitim ve Bilinçlendirme: Akademik topluluklar, öğrenciler, araştırmacılar ve akademisyenler arasında etik değerlerin önemi hakkında sürekli eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenmelidir. Etik standartlar, araştırma etiği, intihal ve veri manipülasyonu gibi konular üzerinde vurgu yapılmalıdır. 
3. Etik Kuralların Belirlenmesi: Üniversiteler ve akademik kuruluşlar, etik kuralları belirleyen ve uygulayan bir etik komite veya kurul oluşturmalıdır. Bu kurul, etik ihlallerin incelenmesi, disiplin cezalarının belirlenmesi ve politikaların oluşturulması konusunda sorumluluk almalıdır. 
5. Araştırma Etik Kurulları: Etik kuralların belirlenmesi ve uygulanması için araştırma etik kurulları oluşturulmalıdır. Bu kurullar, araştırma projelerini etik açıdan değerlendirir, araştırmacıların etik protokollere uymalarını sağlar ve potansiyel etik ihlallerini takip eder. 
7. Veri ve Kaynak Yönetimi: Araştırma projelerinde veri ve kaynak yönetimi önemlidir. Verilerin doğruluğu, güvenilirliği ve gizliliği korunmalıdır. Araştırmacılar, veri sahtekarlığına veya veri manipülasyonuna yönelik önlemler almalıdır. 
8.  
9. İntihal Kontrolü: Akademik dünyada intihal ciddi bir etik ihlalidir. Üniversiteler, intihal kontrolü için yazılım araçları kullanmalı ve öğrenci ve akademisyenlere intihal konusunda bilinçlendirme yapmalıdır. Aynı zamanda, intihal yapmanın sonuçları ve disiplin cezaları net bir şekilde belirtilmelidir. 
11. İyi Uygulama İlkeleri ve iş birliği; Akademik topluluklar, iyi uygulama ilkelerini teşvik etmeli ve iş birliği kültürünü geliştirmelidir. Araştırmacılar arasında veri paylaşımı, etik danışmanlık ve doğru alıntılar gibi uygulamaların yaygınlaşması önemlidir. 
13. İlgili Politikaların ve Yönergelerin Oluşturulması: Üniversiteler ve akademik kuruluşlar, etik dışı uygulamaları önlemek amacıyla ilgili politikaları ve yönergeleri oluşturmalıdır. Bu politikalar, araştırma etiği, intihal, veri yönetimi, yazarlık standartları ve yayın etiği gibi konuları kapsamalıdır. 
15. Denetim ve İnceleme Mekanizmaları: Akademik kurumlar, etik dışı uygulamaları denetlemek ve incelemek için etkili mekanizmalar oluşturmalıdır. Etik ihlalleri bildirme, incelenme ve adil bir şekilde değerlendirme süreçleri sağlanmalıdır. 
17. Örnek Modeller ve Ödüllendirme: Etik değerlere bağlı kalan örnek modellerin teşvik edilmesi önemlidir. Akademik topluluklar, etik davranışları ödüllendirerek ve örnek modelleri takdir ederek etik kültürünü desteklemelidir. 

Bu önlemler, akademik dünyada etik dışı uygulamaların önüne geçebilmek ve araştırma ve eğitim faaliyetlerinde etik değerleri güçlendirmek için alınabilecek adımlardır. 

Chat GPT’ye bu kez intihal uygulamalarının tespiti için senden nasıl yararlanabiliriz sorusunu yönelttim. 

İntihal uygulamalarının tespiti için aşağıdaki yöntemleri kullanarak benden nasıl yararlanabileceğinizi gösterebilirim:

1. İntihal Tespit Sistemleri: İntihal tespitinde size yardımcı olabilecek otomatik intihal tespit sistemlerine sahibim. Sunulan bir metni analiz edebilir ve benzerliklerini kontrol etmek için geniş bir veri tabanıyla karşılaştırabilirim. Eğer bir metinde intihal şüphesi varsa, metni bana sağlayabilirseniz ilgili incelemeyi yapabilirim. 
3. Kaynak Araştırması; Size kaynak sağlama konusunda yardımcı olabilirim. Eğer belirli bir konuda araştırma yapmak veya kaynaklara erişim sağlamak istiyorsanız, size uygun kaynaklar sunabilirim. Bu sayede daha kapsamlı bir araştırma yapabilir ve intihal riskini azaltabilirsiniz. 
5. Akademik İnceleme; Araştırma çalışmalarınızı gözden geçirebilir ve size geri bildirim sağlayabilirim. Bu sayede, araştırmanızı daha iyi bir şekilde yapılandırabilir, kaynakları doğru bir şekilde kullanabilir ve intihal riskini en aza indirebilirsiniz. 
7. Araştırma İpuçları; Araştırma süreciyle ilgili ipuçları, kaynak kullanımı, alıntı yapma yöntemleri ve atıf kuralları hakkında size rehberlik edebilirim. Bu şekilde, araştırma etiği konusunda daha bilinçli olabilir ve intihal riskini önleyebilirsiniz. 

Ancak, unutmayın ki ben bir yapay zekâ dil modeliyim ve otomatik intihal tespiti yapma yeteneğim tamamen mevcut verilere dayanır. İntihal tespiti kesin sonuçlar gerektiren bir süreçtir ve en doğru sonuçları almak için uzmanların ve özel intihal tespit yazılımlarının yardımını da almanız önemlidir. 

Bu kez Chat GPT’ye verdiğin yanıtlarda intihal söz konusu mudur? Sorusunu sordum. 

Benim yanıtlarım tamamen OpenAl tarafından sağlanan genel bilgi ve dil modellemesi temelinde oluşturulmuştur. Bu nedenle, yanıtlarımı çeşitli kaynaklardan elde edilen genel bilgiye dayandırırken, bir şekilde intihal yapma yeteneğim yoktur. Ancak, bazen kullanıcılara benzer sorulara verilen benzer yanıtlar verilebilir, çünkü benim yanıtlarım, sık kullanılan ifadeleri ve popüler bilgileri içeren geniş bir veri kümesine dayanmaktadır. Eğer bir intihal durumu düşünüyorsanız, lütfen ilgili metni belirtin, böylece durumu değerlendirebilirim. 

Karşımızda tüm dünyadaki verileri kullanabilen ve her soru ile öğrenmeye devam eden müthiş bir makine bulunuyor. Burada üzerinde dikkatle durmamız gereken husus ise özellikle akademik dünya açısından önce öğrencilerimizin bundan sonra bu alandan yararlanarak hazırlayacakları ödevlerin değerlendirilmesi noktasında nasıl bir yol izleyeceğimizdir. Bu dönem yaşanan deprem felaketi ile sınavların online yapılması ile bu durum sınav kağıtlarına ve yapılan ödevlere de yansımış olup bu sorunla nasıl mücadele edebileceğimiz konusunda Yüksek Öğrenim Kurulunun (YÖK) acilen bir yol haritasını hayata geçirmesi gerekmektedir. İkinci olarak özellikle sosyal bilim alanında durum çok daha sıkıntı verici bir yöne doğru hızla ilerlemektedir. Bu noktada YÖK önümüzdeki süreçte tüm atama ve yükseltme kriterlerini göz önünde bulundurmak suretiyle yapay zekâ ile hazırlanan metinler (tez, makale, bildiri, kitap bölümü, kitap vb.) hususunda nasıl bir yol izleyeceğini de net bir biçimde ortaya koymalıdır. Aksi halde önümüzdeki yıllarda başta tezler olmak üzere doçentlik başvurularında ve atama yükseltme prosedürlerindeki dosyalarda yapay zekâ ile hazırlanan metinlerin sayısı hızla artacaktır. 

Akademik camianın ortaya çıkan bu yeni süreç karşısında etik ilkeleri ve kuralların yanı sıra hukuki zeminden destek alması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Ancak bu noktada başta etik ilkeleri ve kuralların uygulanması meselesi olmak üzere karşımızda epeyce büyük sorun yumağının bulunduğu gerçeğini de göz ardı etmemek durumundayız. Bambaşka bir geleceğe doğru hızla yol alıyoruz ve ahlak kurallarının hiçe sayıldığı bir anlayış içerisinde sadece hukuki düzenlemelerle ortaya çıkacak olan gelişmelerle başa çıkabilmek mümkün olmayacaktır. Adaletin, liyakatin ve ahlakın birlikteliği ile oluşabilecek olan sinerji sayesinde bu gelen dalga ile mücadele edebilmek mümkün olabilir. Tabii bu gerçekten isteniyor ve bu konuda herhangi bir talep söz konusuysa. Aksi halde önümüzdeki dönemler içerisinde akademi dünyasında yaşanabilecek gelişmeler, popüler kültür alanında yaşananları fersah fersah geride bırakabilir. Sonuçta ise her birimiz kazandığımızı düşündüğümüz her noktada biraz daha fazla kaybedenler kulübü üyesi haline dönüşebiliriz.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş